Manganowce

Grupa →	7 VIIB
↓ Okres
4	25 Mn
5	43 Tc
6	75 Re
7	107 Bh

Manganowce

Manganowce – pierwiastki 7 (daw. VIIB lub VII pobocznej) grupy układu okresowego: mangan (Mn), technet (Tc), ren (Re) i bohr (Bh).

• Manganowce
• 
  Mangan
• 
  Ren

Położenie w układzie okresowym

Manganowce należą do bloku d w układzie okresowym, są pierwiastkami przejściowymi.

Konfiguracje elektronowe:

• Mn - [Ar]3d⁵4s²
• Tc - [Kr]4d⁶5s¹
• Re - [Xe]4f¹⁴5d⁵6s²
• Bh - [Rn]5f¹⁴6d⁵7s² (przewidywana)

Występowanie w przyrodzie

Spośród manganowców największe rozpowszechnienie w skorupie ziemskiej ma mangan, ren jest pierwiastkiem bardzo rzadkim, a technet występuje tylko śladowo w niektórych rudach uranowych jako produkt naturalnej reakcji rozszczepienia uranu. Bohr nie występuje w przyrodzie, a całość wykorzystywanego technetu jest wytwarzana w sposób sztuczny.

Właściwości

Manganowce występują na różnych stopniach utlenienia, zwłaszcza na II, III, IV i VI. Najwyższy stopień utlenienia (równy numerowi grupy) wynosi VII. Tworzą zarówno kationy, jak i aniony.

Mangan jest twardym, kruchym, srebrzystym metalem. Reaguje z kwasami nieutleniającymi z wydzieleniem wodoru. Reaguje również z wodą, dając wodorotlenek manganu(II) Mn(OH)₂. Rozdrobniony mangan łatwo zapala się w powietrzu, tworząc tlenek manganu(II) MnO.

Właściwości renu i technetu są bardzo zbliżone. Są to srebrzyste metale, które matowieją w wilgotnym powietrzu. Oba pierwiastki reagują z kwasem azotowym i kwasem siarkowym. W wyniku ich spalania powstają tlenki: tlenek technetu(VII) Tc₂O₇ i tlenek renu(VII) Re₂O₇.

Zastosowanie

• Mangan - wyrób stopów twardych; jego związki, w szczególności nadmanganian potasu, są wykorzystywane jako leki antyseptyczne.
• Ren - do wyrobu włókien do żarówek, jako składnik stopów, zwiększający twardość i odporność korozyjną (np. ze stopu renu i platyny wytwarza się elektrody wykorzystywane w elektrolizie).
• Technet - izotopy stosowane są w medycynie do obrazowania zmian chorobowych w komórkach.

Bibliografia

• Mirosław Grębosz, Szczepan Zapotoczny: Słownik szkolny. Chemia. Kraków: wydawnictwo Zielona Sowa, 2006. Brak numerów stron w książce

• Harald Gärtner, Manfred Hoffmann, Horst Schaschke, Ina Maria Schürmann: Chemia. Kompendium. Warszawa: Świat Książki, 2006. Brak numerów stron w książce