Maria (królowa Danii)
| |
| |
| |
| Królowa Danii | |
| Okres |
od 14 stycznia 2024 |
|---|---|
| Jako żona | |
| Koronacja |
14 stycznia 2024 (intronizacja) |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia |
Glücksburgowie |
| Data urodzenia | |
| Ojciec |
John Dalgleish Donaldson |
| Matka |
Henrietta Clark Horne |
| Mąż | |
| Dzieci | |
| Odznaczenia | |
                    
| |
Maria, królowa Danii, hrabina Monpezat (ur. 5 lutego 1972 w Hobart jako Mary Elizabeth Donaldson) – królowa Danii od 14 stycznia 2024, jako żona króla Danii, Fryderyka X.
Ma z nim czworo dzieci – księcia koronnego Chrystiana (ur. 2005), księżniczkę Izabelę (ur. 2007), księcia Wincentego (ur. 2011) i księżniczkę Józefinę (ur. 2011). Zajmują oni kolejno pierwsze, drugie, trzecie i czwarte miejsce w linii sukcesji do duńskiego tronu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo i młodość
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się 5 lutego 1972 roku w Hobart w Australii (w stanie Tasmania)[1] jako córka matematyka, Johna Donaldsona (ur. 1941), oraz jego żony, Henrietty Horne (1942-1997)[2]. Otrzymała imiona Maria Elżbieta (ang. Mary Elizabeth) po swoich babciach: Mary Dalgleish i Elizabeth Gibson Melrose.
Ma troje starszego rodzeństwa – Jane (ur. 1965), Patricię (ur. 1968) i Johna (ur. 1970).
W latach 1974–1975 uczęszczała do Clear Lake City Elementary School, 1976–1977 Sandy Bay Infanty School, 1978–1982 Wainea Heights Primaty School, następnie kontynuowała naukę w Taroona High School, Hobart Matriculation College. Studiowała przez 5 lat na University of Tasmania. Po studiach przeniosła się do Melbourne i Sydney, gdzie pracowała w reklamie i marketingu dla DDB Needham, Young & Rubicam i innych firm. Pracowała w Edynburgu dla Rapp Collins Worldwide.
20 listopada 1997 roku zmarła jej matka, Henrietta Horne. Maria bardzo przeżyła jej śmierć. „Zatrzymałam się, podczas gdy cały świat wokół mnie posuwał się do przodu” – mówiła później o swoich odczuciach z tamtego okresu. Podczas jednej z wizyt przyznała: „Stało się to za wcześnie. Ale wraz z wiekiem uczysz się doceniać czas, który spędziliście razem jako prezent”[3].
Księżna koronna Danii
[edytuj | edytuj kod]Po ślubie z księciem Fryderykiem Maria otrzymała tytuł Jej Królewskiej Wysokości Księżnej Koronnej Danii.
Zaangażowała się w działalność publiczną i charytatywną, a także reprezentowała monarchę w oficjalnych wystąpieniach. Wśród jej obszarów zainteresowań znajduje się promocja roli kobiet w społeczeństwie i przeciwstawianie się przemocy domowej.
6 maja 2023 wraz z mężem uczestniczyła w koronacji króla Karola III i królowej Kamili w opactwie westminsterskim w Londynie[4].
Królowa Danii
[edytuj | edytuj kod]31 grudnia 2023 teściowa Marii, królowa Małgorzata II ogłosiła w telewizyjnym orędziu noworocznym swoją abdykację po 52 latach panowania[5][6].
14 stycznia 2024 w czasie uroczystości w pałacu Christiansborg w Kopenhadze królowa podpisała dokumenty abdykacyjne[7]. Nowym monarchą został mąż Marii, Fryderyk; ona sama otrzymała tytuł Jej Królewskiej Mości Królowej Danii[8]. Proklamacji Fryderyka na króla dokonała Mette Frederiksen, premier Danii, na balkonie pałacu[9]. Następnie para królewska wraz z czwórką swoich dzieci pozdrowiła poddanych[10].
15 stycznia król i królowa wraz z najstarszym synem wzięli udział w uroczystościach w duńskim parlamencie, związanych z objęciem przez nich tronu[11]. 21 stycznia uczestniczyli w nabożeństwie w katedrze w Århus[12].
Maria została pierwszą w historii królową europejskiego kraju, która pochodzi z Australii[13].
W maju 2024 para królewska udała się ze swoją pierwszą wizytą dyplomatyczną po objęciu tronu do Szwecji, gdzie zostali przyjęci przez króla Karola XVI Gustawa i królową Sylwię[14].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Przyszłego męża – księcia Fryderyka – poznała w pubie Slipp Inn w Sydney w czasie Igrzysk Olimpijskich 2000. Książę przebywał tam ze swoimi kuzynami, m.in. księciem greckim Mikołajem i norweską księżniczką Märthą Luisą, oraz bratem - Joachimem. Po zakończeniu igrzysk książę Fryderyk wrócił do Danii, Maria została w Australii, ale znajomość była kontynuowana za pomocą rozmów telefonicznych, listów, e-maili. W miarę możliwości para odwiedzała się w swoich ojczystych krajach. W grudniu 2001 roku Maria podjęła pracę w Paryżu. Do Danii przeniosła się w sierpniu 2002 roku, gdzie od 4 września pracowała w Navision/Microsoft.
| Duńska rodzina królewska |
|
Została umieszczona na liście najlepiej ubranych osób 2010 roku przez Vanity Fair[15][16].
Na podstawie historii jej miłości do księcia Fryderyka powstał film Jak zostać księżną? (ang. Mary: The Making of a Princess)[17][18]. W rolę Marii Donaldson wcieliła się Emma Hamilton[19].
W 2016 roku została wydana biografia Marii autorstwa Helle Bygum, Maria – księżniczka serca[20].
Zaręczyny i ślub
[edytuj | edytuj kod]Zaręczyny ogłoszono 8 października 2003, a ślub odbył się 14 maja 2004 w katedrze kopenhaskiej. Maria jako przyszła królowa Danii zrzekła się obywatelstwa Australii i przystąpiła do Kościoła Luterańskiego (z Prezbiteriańskiego).
Wraz z mężem ma czworo dzieci:
- Chrystian (duń. Christian Valdemar Henri John; ur. 15 października 2005 w Kopenhadze).
- Izabela (duń. Isabella Henrietta Ingrid Margrethe; ur. 21 kwietnia 2007 w Kopenhadze).
- Wincenty (duń. Vincent Frederik Minik Alexander; ur. 8 stycznia 2011 w Kopenhadze).
- Józefina (duń. Josephine Sophia Ivalo Mathilda; ur. 8 stycznia 2011 w Kopenhadze).
Oficjalną rezydencją pary jest Pałac Fredensborg koło Kopenhagi.
Dzieci chrzestne
[edytuj | edytuj kod]- książę Henryk z Danii (ur. 2009), syn księcia Joachima z Danii i księżnej Marii z Danii[21];
- Konstantin Johannsmann (ur. 2010), syn Alexandra Johannsmana i księżniczki Natalii zu Sayn-Wittgenstein[22];
- Stella, księżna Östergötlandu (ur. 2012), córka Daniela, księcia Västergötlandu i Wiktorii, księżnej koronnej Szwecji[23].
Tytulatura
[edytuj | edytuj kod]5 lutego 1972 – 14 maja 2004: Mary Elizabeth Donaldson
14 maja 2004 – 29 kwietnia 2008: Jej Królewska Wysokość Księżna koronna Danii
29 kwietnia 2008 - 14 stycznia 2024: Jej Królewska Wysokość Księżna koronna Danii, hrabina Monpezat
14 stycznia 2024: Jej Królewska Mość Królowa Danii
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Słonia (2004, Dania)[24]
- Order Rodziny Królewskiej Małgorzaty II (Dania)
- Medal Pamiątkowy 50-lecia Panowania Królowej Małgorzaty II (2022)[25]
- Medal Pamiątkowy Złotych Godów Królowej Małgorzaty i Księcia Henryka (2017)[26]
- Medal Pamiątkowy 75-lecia Urodzin Królowej Małgorzaty II (2015)[26]
- Medal Pamiątkowy 40-lecia Panowania Królowej Małgorzaty II (2012)[26]
- Medal Pamiątkowy 70-lecia Urodzin Królowej Małgorzaty II (2010)[26]
- Medal Pamiątkowy 75-lecia Urodzin Księcia Henryka (2011)[26]
- Odznaka Zasługi Gwardii (Dania)[26]
- Order Królewski Serafinów (2024, Szwecja)[27]
- Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Polarnej (2013, Szwecja)[26][28]
- Odznaka Jubileuszowa 70-lecia Urodzin Króla Karola XVI Gustawa (2016, Szwecja)[26]
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Olafa (2005, Norwegia)[26][29]
- Krzyż Wielki Orderu Białej Róży (2013, Finlandia)[26][30]
- Krzyż Wielki Orderu Sokoła (Islandia)[26]
- Krzyż Wielki Orderu Lwa Niderlandzkiego (2015, Holandia)[26][31]
- Medal Koronacyjny Króla Wilhelma Aleksandra (2013, Holandia)[26]
- Krzyż Wielki Orderu Korony (Belgia)[26]
- Krzyż Wielki Orderu Stara Płanina (2006, Bułgaria)[26][32]
- Krzyż Wielki Orderu Dobroczynności (Grecja)[26][33]
- Krzyż Wielki Orderu Krzyża Południa (2007, Brazylia)[26][34]
- Wielka Wstęga Orderu Orła Azteckiego (2016, Meksyk)[35]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Magdalena Stroka-Felicka: Królowa Maria męża poznała w pubie. Dania ma nową parę królewską. 2024-01-12. [dostęp 2024-01-29].
- ↑ The important advice Crown Princess Mary received from her mother [online], Royal Central, 30 stycznia 2022 [dostęp 2022-03-05] (ang.).
- ↑ Crown Princess Mary’s words of support for other bereaved children and adults are heard worldwide [online], Royal Central, 20 października 2016 [dostęp 2022-03-07] (ang.).
- ↑ Princess Mary of Denmark Stuns in a Regal Purple Outfit at King Charles's Coronation - See Photos [online], townandcountrymag.com [dostęp 2024-05-12] (ang.).
- ↑ Queen Margrethe II: Danish monarch announces abdication live on TV [online], bbc.com [dostęp 2024-05-12] (ang.).
- ↑ Danish Queen Margrethe announces surprise abdication after 52 years on the throne | CNN [online], cnn.com [dostęp 2024-05-12] (ang.).
- ↑ Programme for the succession of the throne [online], kongehuset.dk [dostęp 2024-05-12].
- ↑ Denmark's cool, Scandi 'coronation' felt similar to the UK's [online], bbc.com [dostęp 2024-05-12] (ang.).
- ↑ Frederik X proclaimed king of Denmark after his mother Queen Margrethe II abdicates | PBS NewsHour [online], pbs.org [dostęp 2024-05-12] (ang.).
- ↑ Denmark’s King Frederik X takes the throne after abdication of Queen | CNN [online], cnn.com [dostęp 2024-05-12] (ang.).
- ↑ King Frederik and Queen Mary make first appearance since accession | HELLO! [online], hellomagazine.com [dostęp 2024-05-12] (ang.).
- ↑ Queen Mary of Denmark is a vision in purple for church service with King Frederik X and children following accession | HELLO! [online], hellomagazine.com [dostęp 2024-05-12] (ang.).
- ↑ A royal first: Australia celebrates Princess Mary’s historic rise to be queen in Denmark | AP News [online], apnews.com [dostęp 2024-05-12] (ang.).
- ↑ State Visit from Denmark – programme and media accreditation - Government.se [online], government.se [dostęp 2024-05-12] (ang.).
- ↑ Condé Nast, Photos: The 2010 International Best-Dressed List [online], Vanity Fair, 3 sierpnia 2010 [dostęp 2022-03-07] (ang.).
- ↑ The Other Stylish, One Day Queen, Brown-Haired Royal: Princess Mary of Denmark [online], Royal Central, 4 stycznia 2013 [dostęp 2022-03-07] (ang.).
- ↑ Księżna Mary: "Jak zostać księżną?" [online], Księżna Mary, 8 stycznia 2017 [dostęp 2022-03-07].
- ↑ Mary: The Making of a Princess (TV Movie 2015) - IMDb. [dostęp 2022-03-07].
- ↑ Emma Hamilton [online], IMDb [dostęp 2022-03-07].
- ↑ New book on Crown Princess Mary to be released [online], Royal Central, 26 października 2016 [dostęp 2022-03-07] (ang.).
- ↑ https://gpdhome.typepad.com/royalblognl_news_summary/2009/07/danish-royal-christening-in-m%C3%B8gelt%C3%B8nder-church.html
- ↑ Royal Musings: Baptism of Konstantin Johannsmann [online], blogspot.com [dostęp 2024-05-12].
- ↑ Princess Estelle's christening — watch a film here - Sveriges Kungahus [online], www.kungahuset.se [dostęp 2021-05-12] (ang.).
- ↑ Lars Stevnsborg: Kongeriget Danmarks ordener , medaljer og hæderstegn, Frederiksberg: Syddansk Universitetsforlag 2005. s. 47. ISBN 87-7838-911-9 (duń.)
- ↑ Members of the Danish Royal Family to receive special medals to mark Queen Margrethe’s Golden Jubilee [online], Royal Central, 15 stycznia 2022 [dostęp 2022-03-07] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Dekorationer. [w:] H.K.H. Kronprinsessen [on-line]. kongehuset.dk. [dostęp 2016-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-03)]. (duń.).
- ↑ Ordensudveksling ved statsbesøg til Sverige. kongehuset.dk, 2024-05-06. [dostęp 2024-10-25]. (szw.).
- ↑ Les invités royaux au mariage princier
- ↑ Tildelinger av ordener og medaljer
- ↑ The banquet, L to R: Mary, Frederik, Marie, Joachim, Margrethe, Benedikte
- ↑ Queen Maxima and King Willem-Alexander of The Netherlands Visit Denmark
- ↑ Visita oficial da Bulgária à Dinamarca
- ↑ Kongelig Dansk Hof- og Statskalender 2014. Kopenhaga: Digitaliseringsstyrelsen, 2014, s. 31. ISBN 978-87-93073-06-7. OCLC 879584700. (ang.).
- ↑ Diário Oficial da União (DOU) de 06 de Setembro de 2007
- ↑ Lars Lindevall. Royale Vogue-stjerner. „BT”, s. 32, 4 lipca 2016. (duń.).
- Australijczycy
- Damy Orderu Dobroczynności
- Glücksburgowie
- Odznaczeni Orderem Białej Róży Finlandii
- Odznaczeni Orderem Królewskim Serafinów
- Odznaczeni Orderem Gwiazdy Polarnej (Szwecja)
- Odznaczeni Orderem Korony (Belgia)
- Odznaczeni Orderem Krzyża Południa
- Odznaczeni Orderem Lwa Niderlandzkiego
- Odznaczeni Orderem Orła Azteckiego
- Odznaczeni Orderem Słonia
- Odznaczeni Orderem Sokoła Islandzkiego
- Odznaczeni Orderem Stara Płanina
- Odznaczeni Orderem Świętego Olafa
- Urodzeni w 1972