Matylda (imię)
Matylda – imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się z języka staro-wysoko-niemieckiego – słów maht (potęga, władza) oraz hild(is) (walka). Tłumaczy się jako „ta, która jest silna, odważna w walce”[1].
Jedną z form tego imienia jest Mechtylda. Wariant skrócony, używany w Niemczech i potocznie m.in. na Górnym Śląsku, to Tilda[2]. Blisko spokrewnione z Matyldą jest mające taką samą genezę imię Hilda[3].
W średniowieczu Matylda była imieniem często nadawanym w niemieckich rodach arystokratycznych, książęcych i królewskich[potrzebny przypis].
W języku starofrancuskim od wczesnego średniowiecza używane w regionalnych formach ludowych Mahau(l)t (Artois), Mahaud (Piktawia), Maheut[4].
Matylda imieniny obchodzi 11 stycznia[5][6], 19 stycznia[5][6], 14 marca[5][6] i 19 listopada.
Imieniem Matyldy została nazwana planetoida Matylda.
Odpowiedniki w innych językach[7]
[edytuj | edytuj kod]
- angielski: Mat(h)ilda, Maud(e)
- duński: Mathilde, Thilda, Tilla
- francuski: Mathilde
- holenderski: Matchildis, Mathild
- norweski: Mat(h)ilde, Mette, Tilla
- szwedzki: Mat(h)ilda, Tilda, Maud
- włoski: Matilda, Mafalda, Matelda
Osoby noszące imię Matylda
[edytuj | edytuj kod]Postacie historyczne
[edytuj | edytuj kod]
- Matylda von Ringelheim (ok. 895-968) – królowa niemiecka, święta katolicka, matka cesarza Ottona I Wielkiego
- Matylda (949-1011) – opatka klasztoru w Essen
- Matylda Saksońska (980-1025) – córka cesarza Ottona II, matka królowej Polski Rychezy
- Matylda Bolesławówna (zm. po 1036) – królewna polska, córka Bolesława I Chrobrego
- Matylda Flandryjska (ok. 1031-1083) – królowa angielska, żona Wilhelma Zdobywcy
- Matylda Toskańska (1046-1115) – margrabina Canossy
- Matylda Szkocka (1080-1118) – królowa angielska, żona Henryka I
- Matylda (1102-1167) – cesarzowa rzymska, królowa niemiecka
- Matylda II (ok.1195/1200-przed 1263) – królowa Portugalii
- Matylda Brandenburska (po 1270-przed 1298) – żona księcia wrocławskiego Henryka Prawego
- Matylda Letycja Bonaparte (1820-1904) – bratanica Napoleona Bonaparte
- Matylda Wettyn (1863-1933) – księżniczka Saksonii
- Matylda Krzesińska (1872-1971) – polsko-rosyjska tancerka
- Matylda Bawarska (1877-1906) – księżniczka Bawarii
- Matilde Camus (1919-2012) – hiszpańska poetka
- Mathilda May (ur. 1965) – francuska aktorka
- Matylda (ur. 1973) – królowa Belgii
- Mathilde Gerg (ur. 1975) – niemiecka alpejka
- Matylda Baczyńska (ur. 1984) – polska aktorka
- Matylda Damięcka (ur. 1985) – polska aktorka
Postacie fikcyjne
[edytuj | edytuj kod]- Matylda McKwacz – bohaterka komiksów o Kaczorze Donaldzie
- Matylda – postać grana przez Natalie Portman w filmie Leon zawodowiec
Osoby o imieniu Mechtylda
[edytuj | edytuj kod]- Mechtylda z Hackeborn (ok. 1241-1299) – niemiecka mistyczka, święta
- Mechtylda z Magdeburga (ok. 1208-przed 1294) – niemiecka mistyczka, święta
- Mechtylda od Najświętszego Sakramentu (1614-1698) – francuska zakonnica, założycielka benedyktynek sakramentek
Utwory artystyczne związane z tym imieniem
[edytuj | edytuj kod]- And the Band Played Waltzing Matilda – piosenka o australijskich żołnierzach biorących udział w bitwie o Gallipoli
- Ballada o ciotce Matyldzie – piosenka zespołu Pod Budą
- Matylda – powieść Roalda Dahla
- Matylda – film Danny’ego DeVito z 1996 roku
- Matylda – film z 2017 roku o romansie cara Mikołaja z Matyldą Krzesińską
- Matylda – utwór muzyczny z albumu Małomiasteczkowy Dawida Podsiadły z roku 2018
- Matilda – utwór muzyczny z albumu An Awesome Wave zespołu Atl-J z roku 2012
- Waltzing Matilda – tradycyjna australijska ballada, tzw. „bush ballad”
- Waltzing Matilda – studyjny album muzyki operowej holenderskiego duetu André Rieu i Mirusia Louwerse z roku 2008
- Matilda – utwór muzyczny Harry'ego Belafonte z roku 1953
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mike Campbell, Meaning, origin and history of the name Matilda [online], Behind the Name [dostęp 2021-01-06].
- ↑ Mike Campbell, Meaning, origin and history of the name Tilda [online], Behind the Name [dostęp 2021-01-06].
- ↑ Mike Campbell, Meaning, origin and history of the name Hilda [online], Behind the Name [dostęp 2021-01-06].
- ↑ Chantal Tanet, Tristan Hordé: Dictionnaire des prénoms. Paris: Larousse, 2009, s. 438n.
- ↑ a b c Skorowidz imion, [w:] Donat Chruścicki, Skarbczyk imion, Ewa Wieczorek, wyd. II, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1986, s. 30. nlb, lewa kolumna, ISBN 83-217-2374-8, OCLC 833927072, Książka liczy 128 stron, z których żadnej nie ponumerowano. Na stronie 1. umieszczono logotyp wydawnictwa, str. 3. to strona tytułowa, na stronie 4. wydrukowano numer ISBN, który powtórzono na 3. stronie okładki. Nakład 100 tysięcy egz. Na stronie 4. pozostawiono jako rok wydania 1983, zaś na stronie 128., obok informacji, że jest to drugie wydanie z diapozytywów wydania pierwszego, jako rok wydania wydrukowano 1986.
- ↑ a b c Matylda (Mechtylda) [online], deon.pl [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Słownik imion (red. nauk. A. Zaręba). Wyd. 2. Wrocław: Ossolineum, 1991, s. 186.