Mennica Polska

Mennica Polska Spółka Akcyjna

Państwo	Polska
Adres	ul. Ciasna 6 00-232 Warszawa
Data założenia	10 lutego 1766 1994 (spółka)
Forma prawna	spółka akcyjna
Prezes	Katarzyna Budnicka
Przewodniczący rady nadzorczej	Zbigniew Jakubas
Udziałowcy	Zbigniew Jakubas
Nr KRS	0000019196
Giełda	GPW
ISIN	PLMNNCP00011
Symbol akcji	MNC
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	51 832 136 zł
Położenie na mapie Warszawy Mennica Polska Spółka Akcyjna
Położenie na mapie Polski Mennica Polska Spółka Akcyjna
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Mennica Polska Spółka Akcyjna
52°15′05″N 21°00′23″E
Strona internetowa

Mennica Polska Spółka Akcyjna – polska spółka publiczna z siedzibą w Warszawie, notowana na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, działająca w przemyśle metalurgicznym i precyzyjnym jako producent wyrobów grawersko-medalierskich, mincerskich, innych wyrobów inwestycyjnych z rafinowanych metali szlachetnych, a także jako dostawca systemów płatności. Ponadto poprzez swoje spółki zależne działa na rynkach: deweloperskim, przetwórstwa metali szlachetnych dla zastosowań przemysłowych, oraz ochrony mienia i osób.

Grupa kapitałowa

Spółka jest jednostką dominującą grupy kapitałowej, w skład której wchodzą również:

• Mennica Invest Sp. z o.o. (KRS 0000033337), prowadząca działalność deweloperską;
• Mennica Ochrona Sp. z o.o. (KRS 0000039718), zajmująca się ochroną mienia i osób, konwojowaniem, działalnością detektywistyczną oraz instalacjami alarmowymi;
• Mennica-Metale Szlachetne S.A. (KRS 0000295229), prowadząca działalność z zakresu przetwórstwa metali szlachetnych wykorzystywanych na potrzeby produktów przemysłowych.

Grupa dysponuje jedyną w Polsce przemysłową rafinerią złota i jest największym dystrybutorem złota w kraju.

Działalność

Znak menniczy Mennicy Warszawskiej z okresu międzywojennego – godło herbu Kościesza

Znak menniczy na awersie monety – literka m nad literką w – skrót od: Mennica Warszawska

W ramach działalności menniczej spółka produkuje:

• wszystkie polskie pieczęcie urzędowe z godłem państwowym (jako następca prawny Mennicy Państwowej) i wszystkie polskie pieczęcie tłumaczy przysięgłych – na zasadach prawnego monopolu;
• polskie monety obiegowe i kolekcjonerskie;
• monety na zamówienie emitentów z innych państw;
• inwestycyjne sztabki złota o masie od 0,25 do 1000 g;
• wszystkie polskie odznaczenia państwowe;
• medale i znaczki;
• datowniki;
• pieczęcie i znaczniki (cechowniki) probiercze.

Spółka zajmuje się również sprzedażą produktów inwestycyjnych, takich jak złoto (sztabki i monety bulionowe), srebro i brylanty.

Na rynku płatności elektronicznych Mennica Polska wprowadziła w ponad 700 miejscowościach sieć terminali „Strefa”, umożliwiających sprzedaż doładowań telefonów komórkowych, biletów komunikacji miejskiej oraz dokonywanie przedpłat parkingowych. Spółka wdrożyła i rozwija sieć sprzedaży biletów i doładowań parkingowych kodowanych na Warszawskiej Karcie Miejskiej, wdrożyła również systemy Jaworznickiej Karty Miejskiej i Suwalskiej Karty Miejskiej oraz system Karty Biletu Elektronicznego dla Lublina.

W ramach działalności deweloperskiej grupa zrealizowała osiedle w Łomiankach, pierwszy etap osiedla w Jabłonnie oraz dwa budynki mieszkalne w Warszawie. Oferuje także wynajem powierzchni biurowych, magazynowych, produkcyjnych i reklamowych.

Dział informatyki przedsiębiorstwa świadczy usługi z zakresu doradztwa, konfiguracji, administrowania i naprawy sprzętu komputerowego i sieci, projektowania i konfiguracji oprogramowania i inne. Ponadto firma zajmuje się konserwacją, remontami i unieszkodliwianiem odpadów przemysłowych.

W dniu 5 lutego 2009 na World Money Fair w Berlinie ogłoszono ustalanie międzynarodowego partnerstwa pomiędzy Mennica Polska a Professional Coin Grading Service (PCGS). Program ma na celu klasyfikowanie i certyfikowanie nowych monet okolicznościowych bitych w Mennicy, jak również ustanowienie centrum PCGS w budynku mennicy w Warszawie. Nowy program umożliwi kolekcjonerom i dealerom z Polski i Europy Wschodniej przesłanie do certyfikacji monet zarówno dawnych, jak i współczesnych.

Przedsiębiorstwo jest właścicielem muzeum – Gabinetu Numizmatycznego Mennicy Polskiej.

Historia

Mennica Warszawska (1766–1867)

Początki mennicy sięgają reformy monetarnej przeprowadzonej przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1766 roku. 7 września 1764 Stanisław August Poniatowski został wybrany na króla przez sejm elekcyjny i obarczony obowiązkiem reformy monetarnej i tym samym uruchomienia nowej mennicy. Na początku następnego roku, 10 stycznia 1765 król powołał Komisję Menniczą, a 3 lipca nabył posesję z pałacem przy ul. Bielańskiej, aby wybudować tam nową mennicę. Oficjalnie data 10 lutego 1766 została przyjęta za datę założenia mennicy i wprowadzenia nowego systemu monetarnego w Polsce, a na pamiątkę tego wydarzenia w dzień 10 lutego ustanowiono święto mennicze (Dzień Mincerza). 15 marca 1787 zmieniono stopę menniczą. W roku 1791 Mennica wprowadziła swój znak menniczy – litery M.V. oraz M.W. (Mennica Warszawska) (używane też później w XIX wieku, a w obecnej formie od 1965 r.).

W maju 1794 roku królowi cofnięto przywilej bicia monety, a mennica została przejęta przez Komisję Skarbową. 14 czerwca ponownie zmieniono stopę menniczą. Mennica została zamknięta w wyniku rozbiorów 9 stycznia 1796 roku. 9 czerwca 1810 ponownie rozpoczęła działalność, bijąc monety Księstwa Warszawskiego – złote, srebrne i miedziane (w latach 1810–1813 wybito ok. 64 mln jednostek) – aż do 9 czerwca 1815 (kongres wiedeński). Przez cały 1815 rok biła monety pod stemplem nieistniejącego już Księstwa Warszawskiego, z datą wsteczną 1814. Od 1 stycznia 1816 biła już monety dla Królestwa Polskiego.

16 czerwca 1817 rozpoczęto przy ul. Bielańskiej budowę nowego gmachu mennicy według projektu Piotra Aignera. W 1824 uzyskała monopol na produkcję stempli i pieczęci państwowych, na wniosek ministra spraw wewnętrznych. W czasie powstania listopadowego w 1830 mennica pełniła funkcję zakładów zbrojeniowych. 25 stycznia 1831 Sejm zdetronizował króla Mikołaja I i mennica zaczęła bić monety z godłami narodowymi.

Ukaz carski 15 października 1832 r. wprowadził pierwszą dwujęzyczną monetę rosyjsko-polską o nominale 15 kopiejek = 1 złoty, a 3 października 1841 walutę rosyjską (pierwszego rubla wybito w następnym roku). Od roku 1842 rozpoczęło się stopniowe ograniczanie działalności Mennicy Warszawskiej. W roku 1850 zmieniono znak menniczy MW na pisane cyrylicą ВМ. Rok później otwarto Główną Probiernię przy Mennicy Warszawskiej. W 1865 produkcja została zatrzymana (do tego czasu, od 1816, wybito ponad 300 mln jednostek). Ostateczna likwidacja nastąpiła w roku 1867 i z dniem 1 stycznia 1868 mennica została przez władze carskie zamknięta (ostatni dyrektor Mennicy, Stanisław Pusch, sporządził w tym czasie „Krótki rys historyczny o mennicy warszawskiej…”), a w 1907 jej budynek przy ul. Bielańskiej rozebrany z przeznaczeniem placu pod Rosyjski Bank Państwa (zob. budynek Banku Polskiego w Warszawie).

Mennica Państwowa (1924–1994)

Pierwszy budynek Mennicy Polskiej przy ul. Żelaznej w Warszawie (zburzony w 2014)

Mennica wznowiła działalność 14 kwietnia 1924 w nowej lokalizacji przy ul. Markowskiej 18 na warszawskiej Pradze. Nowoczesne maszyny sprowadzono z Francji, Wielkiej Brytanii i Niemiec. Do 1928 zakład otrzymał monopol na „wyrób pieczęci z orłem państwowym”, jak również został zobowiązany do dokonywania ekspertyz i wydawania orzeczeń w sprawie autentyczności monet oraz pieczęci urzędowych i ich odcisków.

Po rozpoczęciu II wojny światowej mennica została częściowo zniszczona, a jej zbiory zrabowane przez wojska niemieckie (kustosz Władysław Terlecki zdołał uratować ok. 10% eksponatów). W latach 1941–1944 władze okupacyjne biły cynkowe monety dla ziem polskich. Władze jednak nie kontrolowały produkcji stempli, więc wszystkie monety z tego okresu zostały wykonane stemplami sprzed wojny, na których znajdował się orzeł biały, a nie było swastyki. 12 września 1944 budynki zakładu zostały wysadzone. Mennica wznowiła działalność jeszcze w 1944 przy ul. Markowskiej, nie wytwarzała jednak monet ze względu na brak zamówień.

W 1950 roku decyzją rządu ustanowiono nową walutę, złotego polskiego równego 100 groszom i pierwsze 2 mld monet wybito poza Polską. W 1952 mennica została przeniesiona do nowej siedziby przy ówczesnej ul. Ceglanej (dziś ul. Pereca na Woli na zbiegu z ul. Żelazną). W nowej siedzibie mennicy pierwsze powojenne monety (1 gr i 2 gr), jeszcze z napisem „Rzeczpospolita Polska” i datą wsteczną 1949, wybito w 1953 r. W 1955 r. potwierdzono monopol mennicy na wyrób polskich pieczęci urzędowych z godłem państwowym, obowiązujący wciąż po dzień dzisiejszy. W roku 1957 na monetach jako nazwa państwa pojawiła się „Polska Rzeczpospolita Ludowa”. W tym samym roku zadecydowano o aktualizowaniu roku na stemplach wraz ze zmianą roku kalendarzowego. Po wojnie, do 1964 roku mennica wybiła ponad 1,84 mld złotych, czyli niemal tyle, ile powstało od początku w roku 1766 do 1944. W 1966 przedsiębiorstwo zostało odznaczone Orderem Sztandaru Pracy I klasy.

Od 20 września 1990 na monety powróciły napis „Rzeczpospolita Polska” i orzeł w koronie.

W latach 1990–1994 (od 27 grudnia) objęta całkowitą tajemnicą trwała produkcja polskich monet denominacyjnych. 225. rocznicę założenia mennicy, w 1991 roku, uczczono pamiątkową pierwszą polską monetą bimetaliczną.

Mennica Państwowa S.A. (1994–2005)

Budynek Mennicy Polskiej przy ul. Żelaznej w Warszawie zburzony w 2016

W kwietniu 1994 mennica została przekształcona w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa „Mennica Państwowa Spółka Akcyjna”, a 26 września otwarto nowy budynek przy ul. Żelaznej 56. Ten właśnie, nowy budynek mennicy przy Żelaznej, został zburzony w 2016. Na przełomie sierpnia i września rozpoczęto bicie pierwszych polskich obiegowych monet bimetalicznych – 2 zł i 5 zł – tych ostatnich z jednoczesnym łączeniem rdzenia z pierścieniem, a w styczniu 1995 nastąpiły denominacja polskiego złotego oraz przywrócenie monet do obiegu pieniężnego. W 1995 wybito pierwsze polskie monety złote oparte na standardzie uncji.

7 kwietnia 1998 miało miejsce pierwsze notowanie akcji mennicy na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Firma rozpoczęła działalność również w obszarze płatności elektronicznych. Od grudnia 2001 roku jest operatorem Systemu Karty Miejskiej w Warszawie.

Sklep Mennicy Polskiej – ul. Grzybowska 43A lok. 3, 00-855 Warszawa

Od 2004 r. spółce przyznano ustawowy monopol na wyrób wszystkich polskich pieczęci tłumaczy przysięgłych.

Mennica Polska S.A. (po 2005)

31 maja 2005 została zmieniona nazwa spółki na obecną: Mennica Polska Spółka Akcyjna. Od 2008 roku na rynku polskim działała również spółka zależna Mennicy Polskiej – Skarbiec Mennicy Polskiej SA. 27 kwietnia 2010 Ministerstwo Skarbu Państwa i Bank Gospodarstwa Krajowego sprzedały łącznie 42% akcji spółki, kończąc tym samym jej prywatyzację. 13 lipca 2011 roku Mennica Polska otworzyła swój sklep firmowy poza Warszawą – w Krakowie na Zamku Królewskim na Wawelu.

Spółka pozostawała jedynym producentem polskich monet obiegowych aż do 2014 roku, kiedy straciła produkcję monet groszowych 1, 2 i 5 groszy na rzecz Mennicy Brytyjskiej. W 2021 r. połączono ze spółką dominującą podmioty zależne: Mennica Polska od 1766 Sp. z o.o. (KRS 0000374497) (dawniej: Eko Technologie Logistyka Sp. z o.o.), a także Skarbiec Mennicy Polskiej S.A. (KRS 0000008557) (dawniej: Mennica Elektroniczne Transakcje S.A.).

Mennica Polska jest nadal jedynym producentem monet kolekcjonerskich Narodowego Banku Polskiego, a także polskich pieczęci urzędowych z godłem państwowym i polskich pieczęci tłumaczy przysięgłych. Mennica produkuje monety również dla zagranicznych emitentów i banków centralnych, np. monety obiegowe dla Dominikany, Armenii i Ukrainy, a monety kolekcjonerskie dla Armenii, Białorusi, Ukrainy i Cypru.