Niszczyciele typu Clemson
| |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia |
różne |
| Wejście do służby |
1919 |
| Planowane okręty |
162 |
| Zbudowane okręty |
156 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
1190 ton |
| Długość |
95,83 metra |
| Szerokość |
9,65 metra |
| Zanurzenie |
2,82 metra |
| Prędkość |
35 węzłów |
| Załoga |
120 |
| Uzbrojenie |
4 działa kalibru 102 mm |
Niszczyciele typu Clemson – typ amerykańskich niszczycieli. 156 jednostek służyło w United States Navy w dwudziestoleciu międzywojennym i w czasie II wojny światowej.
Okręty tego typu wchodziły do służby w US Navy w latach 1919–1922. Były budowane w New York Shipbuilding Corporation i Bethlehem Steel Corporation. Projekt niszczycieli typu Clemson opierał się na zmienionym projekcie niszczycieli typu Wickes i był ostatnim typem niszczycieli gładkopokładowych, jaki został zbudowany w Stanach Zjednoczonych. Z racji charakterystycznej – czterokominowej sylwetki, nazywane były „czterofajkowcami”[a][1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Czternaście okrętów weszło na skały podczas katastrofy przy Przylądku Honda w 1923, z tego 7 zostało straconych. Większość okrętów nie uczestniczyła w żadnych walkach, wiele zostało wycofanych ze służby w latach 30. i złomowanych jako następstwo Traktatu Londyńskiego.
Dziewiętnaście okrętów zostało przekazanych Royal Navy w 1940 roku w ramach umowy "Niszczyciele za bazy". W Wielkiej Brytanii zostały oznaczone jako typ Town i przebudowane na niszczyciele eskortowe. Inne zostały przerobione w USA na szybkie transportowce bądź transportowce wodnosamolotów i służyły w tej roli w II wojnie światowej. Część służyła bojowo w swojej pierwotnej roli, zwłaszcza podczas walk na wodach Holenderskich Indii Wschodnich na początku 1942 (m.in. bitwa na Morzu Jawajskim).
Okręty tego typu
[edytuj | edytuj kod]| Numer taktyczny | Nazwa okrętu | Przyjęcie do służby | Wycofanie ze służby | Los | Uwagi na temat służby |
|---|---|---|---|---|---|
| DD186 | "Clemson" | 19 grudnia 1919 | 12 października 1945 | sprzedany | przemianowany na AVP-17, APD-4 i APD-31 |
| DD187 | "Dahlgren" | 6 stycznia 1920 | 12 grudnia 1945 | sprzedany | przemianowany na AG-91 |
| DD188 | "Goldsborough" | 20 stycznia 1920 | 11 października 1945 | złomowany | przemianowany na AVP-18, APD-5, APD-32 |
| DD189 | "Semmes" | 21 lutego 1920 | 2 czerwca 1946 | złomowany | przemianowany na AG-24; służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) jako CG-20 |
| DD190 | "Satterlee" | 23 grudnia 1919 | 8 października 1940 | zatopiony | służył w Royal Navy jako HMS Belmont, zatopiony 31 stycznia 1942 przez U-82 |
| DD191 | "Mason" | 28 lutego 1920 | 31 marca 1922 | zatopiony | służył w Royal Navy jako HMS Broadwater, storpedowany i zatopiony przez U-101 18 października 1941 Lt. John Stanley Parker, RNVR był pierwszym Amerykaninem zabitym w akcji podczas służby w Royal Navy. |
| DD192 | "Graham" | 13 marca 1920 | 31 marca 1922 | złomowany | |
| DD193 | "Abel P. Upshur" | 19 lipca 1919 | 23 września 1940 | złomowany | służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) jako CG-15 i Royal Navy jako HMS Clare, złomowany 1945 |
| DD194 | "Hunt" | 30 września 1920 | 8 października 1940 | złomowany | służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) jako CG-18 i Royal Navy jako HMS Broadway, złomowany 1947 |
| DD195 | "Welborn C. Wood" | 14 stycznia 1921 | 9 września 1940 | złomowany | służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) jako CG-19 i Royal Navy jako HMS Chesterfield; złomowany 1947 |
| DD196 | "George E. Badger" | 28 lipca 1920 | 3 października 1945 | złomowany | przemianowany na AVP-16, AVD-3, i APD-33; służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) |
| DD197 | "Branch" | 26 lipca 1940 | 8 października 1940 | zatopiony | służył w Royal Navy jako HMS Beverley, zatopiony 9 kwietnia 1943 |
| DD198 | "Herndon" | 14 września 1920 | 9 września 1940 | zatopiony | służył w Straży Przybrzeżnej (Coast Guard) jako CG-17, w Royal Navy jako HMS "Churchill", i Związkowi Radzieckiemu jako "Delatelnyi", zatopiony 16 stycznia 1945 |
| DD199 | "Dallas" | 29 października 1920 | 28 lipca 1945 | złomowany | przemianowany na "Alexander Dallas" w 1945 |
| DD206 | "Chandler" | 5 września 1919 | 12 listopada 1945 | sprzedany | przemianowany na DMS-9 |
| DD207 | "Southard" | 24 września 1919 | 5 grudnia 1945 | złomowany | przemianowany na DMS-10 |
| DD208 | "Hovey" | 24 września 1919 | 7 stycznia 1945 | zatopiony | przemianowany na DMS-11 |
| DD209 | "Long" | 20 października 1919 | 6 stycznia 1945 | zatopiony | przemianowany na DMS-12 |
| DD210 | "Broome" | 31 października 1919 | 20 maja 1946 | złomowany | przemianowany na AG-96 |
| DD211 | "Alden" | 24 listopada 1919 | 15 lipca 1945 | złomowany | |
| DD212 | "Smith Thompson" | 10 grudnia 1919 | 15 maja 1936 | zatopiony | zatopiony na morzu 25 lipca 1936 |
| DD213 | "Barker" | 27 grudnia 1919 | 18 lipca 1945 | sprzedany | |
| DD214 | "Tracy" | 19 stycznia 1946 | złomowany | przemianowany na DM-19 | |
| DD215 | "Borie" | 24 marca 1920 | 2 listopada 1943 | zatopiony | uszkodzony po staranowaniu U-405, dobity przez własne okręty |
| DD216 | "John D. Edwards" | 6 kwietnia 1920 | 28 lipca 1945 | złomowany | |
| DD217 | "Whipple" | 23 kwietnia 1920 | 9 listopada 1945 | złomowany | przemianowany na AG-117 |
| DD218 | "Parrott" | 11 maja 1920 | 14 czerwca 1944 | złomowany | |
| DD219 | "Edsall" | 26 listopada 1920 | 1 marca 1942 | zatopiony | zatopiony przez Japończyków na Morzu Jawajskim |
| DD220 | "MacLeish" | 2 sierpnia 1920 | 8 marca 1946 | złomowany | przemianowany na AG-87 |
| DD221 | "Simpson" | 3 listopada 1942 | maj 1946 | złomowany | przemianowany na APD-27, AG-97 |
| DD222 | "Bulmer" | 16 sierpnia 1920 | 16 sierpnia 1946 | sprzedany | przemianowany na AG-86 |
| DD223 | "McCormick" | 30 sierpnia 1920 | 4 października 1945 | złomowany | przemianowany na AG-118 |
| DD224 | "Stewart" | 20 września 1920 | 23 maja 1946 | zatopiony jako okręt-cel | zdobyty przez Japończyków podczas II wojny światowej, służył w Imperialnej Marynarce Wojennej jako okręt patrolowy, ponownie zdobyty przez Amerykanów |
| DD225 | "Pope" | 27 października 1920 | 1 marca 1942 | zatopiony | zatopiony przez Japończyków na Morzu Jawajskim eskortując HMS "Exeter" |
| DD226 | "Peary" | 22 października 1920 | 19 lutego 1942 | zatopiony | zatopiony przez japońskie lotnictwo |
| DD227 | „Pillsbury” | 15 grudnia 1920 | 2 marca 1942 | zatopiony | |
| DD228 | "John D. Ford" | 30 grudnia 1920 | 2 grudnia 1945 | złomowany | przemianowany na AG-119 |
| DD229 | "Truxtun" | 30 grudnia 1920 | 18 lutego 1942 | zatopiony | zatopiony po wejściu na mieliznę w pobliżu Nowej Fundlandii |
| DD230 | "Paul Jones" | 19 kwietnia 1921 | 5 listopada 1945 | złomowany | przemianowany na AG-120 |
| DD231 | "Hatfield" | 16 kwietnia 1920 | 13 grudnia 1946 | złomowany | przemianowany na AG-84 |
| DD232 | "Brooks" | 18 czerwca 1920 | 2 sierpnia 1945 | sprzedany | przemianowany na APD-10 |
| DD233 | "Gilmer" | 18 czerwca 1920 | 5 lutego 1946 | złomowany | przemianowany na APD-11 |
| DD234 | "Fox" | 17 maja 1920 | 29 listopada 1945 | złomowany | przemianowany na AG-85 |
| DD235 | "Kane" | ||||
| DD236 | "Humphreys" | ||||
| DD237 | "McFarland" | ||||
| DD238 | "James K. Paulding" | ||||
| DD239 | "Overton" | ||||
| DD240 | "Sturtevant" | ||||
| DD241 | "Childs" | ||||
| DD242 | "King" | ||||
| DD243 | "Sands" | ||||
| DD244 | "Williamson" | ||||
| DD245 | "Reuben James" | 24 września 1920 | 31 października 1941 | zatopiony | zatopiony przez U-boota U-552, pierwszy amerykański okręt stracony w II wojnie światowej |
| DD246 | "Bainbridge" | ||||
| DD247 | "Goff" | ||||
| DD248 | "Barry" | ||||
| DD249 | "Hopkins" | ||||
| DD250 | "Lawrence" | ||||
| DD251 | „Belknap” | ||||
| DD252 | "McCook" | ||||
| DD253 | „McCalla” | ||||
| DD254 | "Rodgers" | ||||
| DD255 | "Osmond Ingram" | ||||
| DD256 | „Bancroft” | ||||
| DD257 | "Welles" | ||||
| DD258 | "Aulick" | ||||
| DD259 | "Turner" | ||||
| DD260 | "Gillis" | ||||
| DD261 | "Delphy" | zatonął w katastrofie przy Przylądku Honda | |||
| DD262 | "McDermut" | ||||
| DD263 | „Laub” | ||||
| DD264 | "McLanahan" | ||||
| DD265 | "Edwards" | ||||
| DD266 | "Greene" | ||||
| DD267 | "Ballard" | ||||
| DD268 | "Shubrick" | ||||
| DD269 | "Bailey" | ||||
| DD270 | "Thornton" | ||||
| DD271 | "Morris" | ||||
| DD272 | "Tingey" | ||||
| DD273 | "Swasey" | ||||
| DD274 | "Meade" | ||||
| DD275 | "Sinclair" | ||||
| DD276 | "McCawley" | ||||
| DD277 | "Moody" | ||||
| DD278 | "Henshaw" | ||||
| DD279 | "Meyer" | ||||
| DD280 | "Doyen" | ||||
| DD281 | "Sharkey" | ||||
| DD282 | "Toucey" | ||||
| DD283 | "Breck" | ||||
| DD284 | "Isherwood" | ||||
| DD285 | "Case" | ||||
| DD286 | "Lardner" | ||||
| DD287 | "Putnam" | ||||
| DD288 | "Worden" | ||||
| DD289 | "Flusser" | ||||
| DD290 | "Dale" | ||||
| DD291 | "Converse" | ||||
| DD292 | "Reid" | ||||
| DD293 | "Billingsley" | ||||
| DD294 | "Charles Ausburn" | ||||
| DD295 | "Osborne" | ||||
| DD296 | "Chauncey" | zatonął w katastrofie przy Przylądku Honda | |||
| DD297 | "Fuller" | ||||
| DD298 | "Percival" | ||||
| DD299 | "John Francis Burnes" | ||||
| DD300 | "Farragut" | ||||
| DD301 | "Somers" | ||||
| DD302 | "Stoddert" | ||||
| DD303 | "Reno" | ||||
| DD304 | "Farquhar" | ||||
| DD305 | "Thompson" | ||||
| DD306 | "Kennedy" | ||||
| DD307 | "Paul Hamilton" | ||||
| DD308 | "William Jones" | ||||
| DD309 | "Woodbury" | ||||
| DD310 | "S. P. Lee" | ||||
| DD311 | "Nicholas" | ||||
| DD312 | "Young" | ||||
| DD313 | "Zeilin" | ||||
| DD314 | "Yarborough" | ||||
| DD315 | "La Vallette" | ||||
| DD316 | "Sloat" | ||||
| DD317 | "Wood" | ||||
| DD318 | "Shirk" | ||||
| DD319 | "Kidder" | ||||
| DD320 | "Selfridge" | ||||
| DD321 | "Marcus" | ||||
| DD322 | "Mervine" | ||||
| DD323 | "Chase" | ||||
| DD324 | "Robert Smith" | ||||
| DD325 | "Mullany" | ||||
| DD326 | "Coghlan" | ||||
| DD327 | "Preston" | ||||
| DD328 | "Lamson" | ||||
| DD329 | "Bruce" | ||||
| DD330 | "Hull" | ||||
| DD331 | "Macdonough" | ||||
| DD332 | "Farenholt" | ||||
| DD333 | "Sumner" | ||||
| DD334 | "Corry" | ||||
| DD335 | "Melvin" | ||||
| DD336 | "Litchfield" | ||||
| DD337 | "Zane" | ||||
| DD338 | "Wasmuth" | ||||
| DD339 | "Trever" | ||||
| DD340 | "Perry" | ||||
| DD341 | "Decatur" | ||||
| DD342 | "Hulbert" | 27 października 1920 | 2 listopada 1945 | złomowany | przemianowany na AVP-6 |
| DD343 | "Noa" | 15 lutego 1921 | 12 września 1944 | zatopiony | przemianowany na APD-24. zatonął w wyniku kolizji |
| DD344 | "William B. Preston" | 23 sierpnia 1920 | 6 grudnia 1945 | złomowany | przemianowany na AVP-20, AVD-7 |
| DD345 | "Preble" | 19 marca 1920 | 7 grudnia 1945 | złomowany | przemianowany na DM-20, AG-99 |
| DD346 | "Sicard" | 9 czerwca 1920 | 21 listopada 1945 | złomowany | przemianowany na DM-21, AG-100 |
| DD347 | "Pruitt" | 9 czerwca 1920 | 16 listopada 1945 | złomowany | przemianowany na AG-101 |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pierwszym "czterofajkowcem" był transatlantyk „Kaiser Wilhelm der Grosse”, pierwszy z cenionej serii pięciu niemieckich jednostek czterokominowych, wybudowanych w szczecińskiej stoczni AG Vulcan Stettin. Kolejnymi były: „Deutschland” (1900), „Kronprinz Wilhelm” (1901), „Kaiser Wilhelm II” (1902), „Kronprinzessin Cecylie” (1906). Statki te zapewniły armatorom rekordowe, a konstruktorom – wielkie uznanie. Aby upodobnić do nich swojego Titanica (1911) Anglicy dobudowali mu czwarty komin-atrapę (pozorując nawet wydostawanie się dymu).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Roman Czejarek: Szczecińskie czterofajkowce. [w:] ISBN 83-921866-8-0 [on-line]. Wydawnictwo Lega, Szczecin, 2005. [dostęp 2014-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-16)]. (pol. • ang.).
