Przejdź do zawartości

Portal:Dinozaury

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii


Dinozaury w polskojęzycznej Wikipedii

Niniejsza strona stanowi WikiPortal dla wszystkich osób zainteresowanych dinozaurami. Ma on za zadanie ułatwić autorom i czytelnikom dostęp do najciekawszych artykułów związanych z tymi interesującymi gadami ery mezozoicznej.

Osoby zainteresowane lekturą i rozwijaniem artykułów o dinozaurach zapraszamy na strony:

Wszelkie sprawy dotyczące działalności tego portalu omawiane są na stronie jego dyskusji.

Jeżeli chcesz edytować tę stronę przejdź tutaj.

Artykuł miesiąca

Dysalotosaurusrodzaj ornitopoda z kladu Iguanodontia i rodziny Dryosauridae, żyjącego w późnej jurze na terenach dzisiejszej Afryki. Obejmuje jeden gatunek, D. lettowvorbecki; jego nazwę wzmiankował już w 1919 r. w jednej ze swych publikacji Hans Virchow, lecz gatunek formalnie został opisany dopiero w 1920 r. przez Josefa Pompeckja. Wszystkie znane skamieniałości Dysalotosaurus zostały odkryte w latach 1910-1913 przez niemieckich paleontologów na obszarze jednego kamieniołomu (Ig/WJ) położonego ok. 2,5 km na północny zachód od miejscowości Tendaguru w Tanzanii, w osadach kimerydu. Wszystkie skamieniałości pochodzą z dwóch wielkich, blisko położonych skupisk kości; pochodzący z nich materiał kopalny D. lettowvorbecki oznaczono ponad czternastoma tysiącami numerów katalogowych. Zdecydowana większość odkrytych wówczas skamieniałości Dysalotosaurus to pojedyncze kości, ale udało się też odkryć pewną liczbę bardziej kompletnych i częściowo artykułowanych szkieletów. W kamieniołomie Ig/WJ odkryto również skamieniałości dinozaurów z rodzajów Elaphrosaurus i Kentrosaurus, co najmniej jednego, a może dwóch gatunków zauropodów i być może także drugiego taksonu z grupy teropodów, a ponadto skamieniałości pterozaurów, krokodylomorfów, lepidozaurów, płazów i trzech gatunków ssaków (Tendagurutherium dietrichi, Tendagurodon janenschi i Allostaffia aenigmatica); tym niemniej zdecydowaną większość skamieniałości odkrytych w tym kamieniołomie stanowią właśnie kości Dysalotosaurus. Duża część kości D. lettowvorbecki, w tym większość artykułowanych szkieletów zbadanych przez Pompeckja, została zniszczona w wyniku alianckich nalotów na Niemcy w czasie II wojny światowej lub zaginęła w czasie wojny; jedynymi źródłami informacji o tym materiale kopalnym są szkice zrobione przed jego zniszczeniem oraz publikacja Wernera Janenscha z 1955 r. Z okazów, które zachowały się do dziś, tylko u jednego (oznaczonego dy I) zachowało się ok. 50% szkieletu.

Ostatnie zmiany tematyczne

Na poniższych stronach można śledzić ostatnie edycje artykułów związanych z dinozaurami.


Zmiany z ostatnich 24 godzin w artykułach z kategorii Dinozaury (dotyczy również podkategorii)


Aktualności

Lista dziesięciu ostatnio opisanych naukowo rodzajów dinozaurów:

  1. Archaeocursor Yao et al., 2024
  2. Lishulong Zhang et al., 2024
  3. Huaxiazhoulong Zhu et al., 2024
  4. Yuanyanglong Hao et al., 2024
  5. Emiliasaura Coria et al., 2024
  6. Ardetosaurus van der Linden et al., 2024
  7. Qunkasaura Mocho et al., 2024
  8. Sasayamagnomus Tanaka et al., 2024
  9. Coahuilasaurus Longrich et al., 2024
  10. Qianjiangsaurus Dai et al., 2024

Ciekawostki

Czy wiesz, że...
  • najwyższym dinozaurem był zauroposejdon – osiągał wysokość do 18,5 m?
  • największym dinozaurem był prawdopodobnie amficelias – szacuje się, że mógł osiągać niemal 60 m długości?
  • największym lądowym drapieżnikiem wszech czasów był spinozaur – osiągał długość do 17 m, wysokość do 7 m oraz masę 8–9 ton?
  • najmniejszym dinozaurem był Anchiornis – osiągał 34 cm długości i ważył 110 g?
  • układ oddechowy aerosteona bardzo przypominał ptasi?
  • niektóre ankylozaury miały ogon zakończony kostną maczugą, ważącą do ok. 40 kg?
  • jednymi z pierwszych dinozaurów były herrerazaury – pojawiły się już 228 mln lat temu?
  • Citipati była pokryta zaawansowanym upierzeniem oraz miała szerokie i obszerne skrzydła?
  • chiński paleontolog Xu Xing, dzięki pracom na najbogatszym złożu skamielin dinozaurów na świecie w okolicach miasta Zhucheng, znalazł więcej szczątków tych gadów, niż ktokolwiek inny w całej historii paleontologii?

Kategorie artykułów

Kategoria główna: Dinozaury

Według systematyki:

Według okresu występowania: Dinozaury triasuDinozaury juryDinozaury kredy

Według położenia geograficznego: Dinozaury AfrykiDinozaury Ameryki PołudniowejDinozaury Ameryki PółnocnejDinozaury AustraliiDinozaury AzjiDinozaury Europy‎Dinozaury Indii i Madagaskaru

Artykuły do rozwinięcia

Portal:Dinozaury/Do rozwinięcia

Propozycje nowych artykułów

Propozycje nowych artykułów o dinozaurach znajdują się na bieżąco aktualizowanej stronie:

Dinozaury w siostrzanych projektach

Dinozaury na Wikibooks Dinozaury na Wikispecies Dinozaury na Wikicommons
Darmowe podręczniki Katalog gatunków Ilustracje

Inne portale tematyczne na polskiej Wikipedii

pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy