Pustułka seszelska

Pustułka seszelska
	Falco araeus
	(Oberholser, 1917)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	sokołowe
Rodzina	sokołowate
Podrodzina	sokoły
Plemię	Falconini
Rodzaj	Falco
Gatunek	pustułka seszelska
Synonimy
	Cerchneis araea Oberholser, 1917; Falco araea (Oberholser, 1917);
	Cerchneis araea Oberholser, 1917; Falco araea (Oberholser, 1917);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pustułka seszelska^[4] (Falco araeus) – gatunek małego ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych (Falconidae). To endemiczny gatunek dla Seszeli, na których jest jedynym dziennym ptasim drapieżnikiem. W seszelskim języku kreolskim określa się go mianem Katiti po jego głośnym, przenikliwym głosie.

Charakterystyka

To najmniejszy gatunek pustułki – ma 18–23 cm długości oraz 40–45 cm rozpiętości skrzydeł. Skrzydła są dość krótkie i na końcach zaokrąglone. Górna część ciała dorosłych samców jest rudawobrązowa z czarnymi plamkami, podczas gdy dolna nieplamkowana i ciemnożółta. Głowa i kuper mają ciemną niebiesko-szarą barwę. Ogon jest również niebiesko-szary, ale posiada czarne paski. Dziób jest czarny, a stopy i woskówka są żółte. Samice wyglądają podobnie do samców, ale są nieco większe i bardziej matowe (jaśniejsze). Osobniki młodociane mają brązową, łuskowatą głowę z plamkami na piersiach i płowożółte końcówki sterówek.

Środowisko

Spotkać go można w lasach, buszu i obszarach rolnych oraz w pobliżu skalistych zboczy i domostw. Rzadko zawisa w powietrzu. Zamiast tego poluje poprzez siadanie na wyeksponowanych gałęziach i czekanie na ofiarę. Gdy wybierze odpowiednią, lotem nurkowym chwyta ją. Jaszczurki, zwłaszcza gekony zielone z rodzaju Phelsuma i jaszczurki Mabuya stanowią 92% ich diety. Czasem polują też na małe ptaki, żaby, szczury i owady.

Terytorium lęgowe obejmuje prawie 40 ha – to najmniejsza powierzchnia zajmowana przez ptasiego drapieżnika. Okres lęgowy trwa od sierpnia do października. Gniazda umieszczają na klifach, drzewach i budynkach. Stanowi je proste zagłębienie wyskrobane szponami, bez użycia dodatkowych materiałów na gniazdo. Samica składa 2–3 białe jaja z brązowymi plamkami. Wysiadywane są 28–31 dni. Młode ptaki stają się lotne po 35–42 dniach i od tego czasu trzymają się z rodzicami jeszcze przez kolejnych 14 tygodni.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje pustułkę seszelską za gatunek narażony (VU – vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku. Liczebność populacji szacuje się na około 800 ptaków, co odpowiada w przybliżeniu 530 ptakom dorosłym; trend liczebności uznaje się za stabilny^[3].

Gniazdowanie prowadzone na nizinach kończy się wysokim poziomem niepowodzeń, w 70–80% przypadków. Rozmnażał się prawdopodobnie na całych obszarze granitowych centralnych Seszeli, ale obecnie wiadomo, że lęgnie się jedynie na wybranych wyspach Seszeli – Mahé, Silhouette, na Wyspie Północnej, Praslin i paru innych sąsiednich wyspach. Na wyspie Praslin w 1977 roku dokonano reintrodukcji tej pustułki.

Uważa się, że za zmniejszanie liczby pustułek seszelskich odpowiada niszczenie naturalnych siedlisk w wyniku wycinki drzew, rozwoju osadnictwa i pożarów, jak również grabież jaj i młodych oraz konkurencja z gatunkami introdukowanymi tu przez człowieka. Szczury, koty i płomykówki obniżyły liczebność jaszczurek, od których zależy populacja pustułek. Poza tym gatunki te podbierają jaja i pisklęta. Płomykówka i majna brunatna często zajmują miejsca gniazdowania właściwe dla pustułki.

Obecnie prześladowania ze strony człowieka zdarzają się rzadko. W przeszłości pustułki seszelskie zabijano ze względu na posądzenia o porywanie kurcząt i przesądy, które mówiły, że są omenami śmierci.

Przypisy

↑ ^a ^b Falco araeus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Seychelles Kestrel (Falco araea). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)]. (ang.).
↑ ^a ^b Falco araeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Falconini Leach, 1820 (Wersja: 2019-04-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-02].

Bibliografia

Species factsheet: Falco araeus. BirdLife International. [dostęp 2019-11-19]. (ang.).
Ferguson-Lees, James & Christie, David A. (2001) Raptors of the World, Christopher Helm, London.
Malcolm Penny (1974) The Birds of Seychelles and the Outlying Islands, Collins, London.
Skerrett, Adrian; Bullock, Ian & Disley, Tony (2001) Birds of Seychelles, Christopher Helm, London.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Seychelles Kestrel. [w:] Nature Seychelles [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-04)]. (ang.).
Species account: Seychelles Kestrel Falco araeus. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-09-02]. (ang.).

[itis-1] Falco araeus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Seychelles Kestrel (Falco araea). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)]. (ang.).

[iucn-3] Falco araeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Falconini Leach, 1820 (Wersja: 2019-04-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-02].

[1]

[2]

[3]

[4]