Sejm zwyczajny 1609
Sejm 1609 – sejm zwyczajny I Rzeczypospolitej został zwołany przez króla Zygmunta III Wazę 27 września 1608 roku do Warszawy.
Sejmiki przedsejmowe w województwach odbyły się w grudniu 1608 roku. Sekretarz JKM kniaź Krzysztof Drucki Sokoliński i Jan Hrehorowicz Korsak Hołubicki, chorąży i horodnicy połocki, zostali wybrani posłami z województwa połockiego[1]. Marszałkiem sejmu obrano Krzysztofa Wiesiołowskiego. Obrady sejmu trwały od 15 stycznia do 26 lutego 1609 roku[2].
Podczas obrad podejmowano sprawę pacyfikacji po rokoszu z lat 1606-1609 oraz sprawy wojny w Inflantach[3][4]. Na sejmie przyjęto liczne konstytucje. Uchwalono amnestię dla rokoszan, reformę prawa o wypowiedzeniu posłuszeństwa (articulis de non praestanda oboedientia), przepisy dotyczące prawosławnych, dyscypliny żołnierskiej (Artykuły wojenne hetmańskie oraz ustawy Porządek około zachowania żołnierza zabraniająca konfederacji wojskowych i O ludziach swawolnych zabraniająca tworzenia luźnych oddziałów uprawiających rabunek lub zaciągających się na obcą służbę bez zezwolenia Rzeczypospolitej)[5][6].
Sprawa zamierzonej wojny z Moskwą nie była omawiana na sejmie, a jedynie na tajnej naradzie senatu[7]. Dwa lata później Sejm 1611 zalegalizował ex post trwającą już wojnę w uchwale Poparcie wojny moskiewskiej, ponawiając równocześnie zakaz rozpoczynania wojny sine consensu et scitu omnium ordinum (łac. bez zgody i uchwały wszech stanów)[8].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Віталь Галубовіч, Андрэй Радаман, Інструкцыя полацкай шляхты [1608 г.] на сойм 1609 г. [у назве публікацыі памылкова - 1608], „“Commentarii polocenses historici” = “Полацкія гістарычныя запіскі”” [dostęp 2021-10-14].
- ↑ Władysław Konopczyński. Chronologia Sejmów Polskich. 1493-1793 (str. 146) [dostęp 2019-10-26]
- ↑ W. Czapliński, Sejm w latach 1587-1696, w: Historia sejmu polskiego, t. 1, s. 217-299;, 1984.
- ↑ Edward Opaliński, Sejm srebrnego wieku 1587-1652. Między głosowaniem większościowym a liberum veto, 2001.
- ↑ I. Malec-Lewandowska, Sejm walny koronny Rzeczypospolitej i jego dorobek ustawodawczy. 1587-1632, 2009.
- ↑ Do druku przygotowali S. Grodziski, Irena Dwornicka, W. Uruszczak, Ustawodawstwo zob. Volumina Constitutionum, T. 2, cz. 1, s. 379-408., 2005.
- ↑ Janusz Byliński, Sejm z 1611 roku s. 21, Edward Opaliński, Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587-1652 s. 137.
- ↑ Władysław Czapliński i Kazimierz Orzechowski, Demokracja szlachecka i oligarchia magnacka s. 145.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Volumina Legum – Konstytucje Sejmu Walnego Koronnego w Warszawie. Roku Pańskiego 1609 (s. 461-475)
- Volumina Legum – Uniwersał Poborowy na Sejmie Walnym Koronnym Warszawskim w roku 1609 uchwalony (s. 475-478)
- Volumina Legum – Artykuły Wojenne Hetmańskie, Autorytarnee Sejmu Aprobowane. Anni 1609 (s. 478-482)
- Volumina Legum – Acta et Decreta Commissionum S. R. M. Poloniae et Svecle, Regiomonti in Annis 1609 et 1612 Habitarum (s. 44-56) (łac.)
- Volumina Legum – De Feudo Ducatus Prussiae a. 1609 et 1611 (s. 56-71) (łac.)