Sobór św. Izaaka
| sobór | |||||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miasto wydzielone | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
22 marca/4 kwietnia; 30 maja/12 czerwca | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Petersburga  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||||||||
| 59,93405°N 30,30595°E/59,934047 30,305950 | |||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||
Sobór świętego Izaaka Dalmatyńskiego (ros. Исаакиевский собор) – największa prawosławna świątynia w Petersburgu oraz druga co do wielkości w Rosji (zaraz po Soborze Chrystusa Zbawiciela w Moskwie), wybudowana z polecenia cara Aleksandra I; mierzy 97,6 m szerokości, 111,2 m długości oraz 101,5 m wysokości; zwieńczona jest złoconymi kopułami (pokrytymi 100 kg czystego złota), z których największa posiada promień ok. 11 m. Może pomieścić 14 tys. wiernych[1][2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Sobór był budowany 40 lat (1818–1858). Budowla była wznoszona na podmokłym, niełatwym do tego typu inwestycji terenie, co wymagało postawienia konstrukcji na wbitych głęboko w ziemię, drewnianych palach. Koszt budowy oszacowano wówczas na ponad 20 mln rubli[3].
Od samego początku inwestycja napotykała szereg trudności. Największą przeszkodą było to, że świątyni nie stawiano od zera – z polecenia Aleksandra I musiano zachować już istniejące trzy poświęcone ołtarze oraz ściany starszej, lecz nieudanej świątyni autorstwa Antonio Rinaldiego[4]. Specjalnia komisja zaaprobowana przez cara wybrała na głównego architekta Francuza Auguste de Montferranda (1786–1858), który wcześniej pobierał nauki w pracowni nadwornego architekta cesarza Napoleona Bonaparte, Ch. Perciera. Z czasem okazało się, że wznoszona budowla nie spełnia oczekiwań. Car nakazał wówczas, powołanej w tym celu specjalnej komisji, korektę projektu przy jednoczesnym poszanowaniu, jeśli to możliwe, istniejących ścian i fundamentów. Ponadto zobowiązał komisję do zachowania głównych cech konstrukcyjnych zaplanowanych przez Montferranda. Poprawianiem projektu zajęli się – oprócz samego Montferranda (który został dopuszczony do prac) – Awram Mielnikow, Wasilij Stasow, A. Michajłow Starszy i inni. Ich nadrzędnym celem stało się zachowanie imponującej pod względem rozmiarów kopuły. W tym celu wzmocniono fundamenty i dodano cztery nowe słupy, na których miała się ona oprzeć. Efektem prac zespołu były nowinki architektoniczne: podwójne sklepienie soboru (konstrukcyjne i dekoracyjne) oraz składająca się z trzech części kopuła (jej wewnętrzna czasza ma kształt sfery, środkowa – stożka, a zewnętrzna – paraboloidy). Dzięki zastosowaniu wielu nowatorskich rozwiązań sobór Świętego Izaaka jest trzecią pod względem wielkości świątynią kopułową Europy – wyprzedzają go jedynie bazylika św. Piotra na Watykanie oraz katedra św. Pawła w Londynie[4]. Według danych dostępnych w muzeum w soborze[1] od tej świątyni większa jest również katedra Santa Maria del Fiore we Florencji.
Po rewolucji październikowej budynek został porzucony, a następnie przekształcony w muzeum ateizmu. Usunięto charakterystyczną rzeźbę gołębicy, która została zastąpiona przez wahadło Foucaulta o długości 98 m. W czasie istnienia należało do największych na świecie (zostało zlikwidowane w latach 90. XX w.). Podczas II wojny światowej kopuła została pokryta szarą farbą, aby uniknąć przyciągania uwagi przez samoloty nieprzyjaciela.
Po upadku komunizmu, muzeum zostało zlikwidowane i zezwolono wiernym na udział w praktykach religijnych, jednakże tylko w lewej kaplicy. Nie praktykuje się nabożeństw w nawie głównej. Wyjątki stanowią specjalne okazje oraz święta, takie jak Boże Narodzenie.
Sobór św. Izaaka stanowi aktualnie jedną z największych atrakcji turystycznych Petersburga. Poza swoją imponującą wielkością i bogatym wystrojem architektonicznym, dysponuje jednocześnie jednym z najlepszych punktów widokowych w mieście – na szczycie znajduje się taras widokowy. We wnętrzu świątyni znajduje się muzeum[3].
W 2015 eparchia petersburska zwróciła się do władz miejskich o przekazanie jej budynku soboru[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2009-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-27)].
- ↑ Sobór św. Izaaka, jezyk-rosyjski.com
- ↑ a b Cerkwie Sankt Petersburga, Sankt-Petersburg.atwebpages.com
- ↑ a b Olga Małecka-Malcew (pod redakcją), Petersburg, seria wydawnicza Miasta Marzeń (Biblioteka Gazety Wyborczej)
- ↑ Заявление Санкт-Петербургской епархии в связи с вопросом о передаче Исаакиевского собора Русской Православной Церкви
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Olga Małecka-Malcew (pod redakcją), Petersburg, seria wydawnicza Miasta Marzeń (Biblioteka Gazety Wyborczej); ISBN 978-83-61809-09-8