Stanisław Witowski (zm. 1669)
| |
 Jastrzębiec | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Ojciec |
Stanisław Witowski |
| Matka |
Elżbieta Zebrzydowska |
| Żona |
Katarzyna Szamowska, |
Stanisław Witowski z Popowa herbu Jastrzębiec[1] (zm. w 1669 roku) – kasztelan sandomierski w latach 1642–1662, podkomorzy łęczycki w latach 1640–1642, chorąży większy łęczycki w latach 1632–1640, starosta kowalski w latach 1631–1649, starosta lubelski w latach 1651–1666, starosta bocheński, knyszyński, krzeczowski, nowotarski i zwoleński[2], pułkownik wojska powiatowego województwa sandomierskiego w 1648 roku[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Poseł na sejm (1652), właściciel dóbr: Regów, Wysokie Koło i Boguszówka, Jedlińsk, starosta knyszyński w 1648 roku[4].
Syn Stanisława Witowskiego (zm. 1637), kasztelana brzezińskiego, wielkorządcy krakowskiego (ok. 1616–1624), starosty nowotarskiego, założyciela m. Witów, Dzianisz, Groń, Gliczarów, Obidowa, Białka, Bukowina, Brzegi, Olcza, Poronin, także Zub i Jastrzębiec.
Matką jego była Elżbieta Korwin-Kochanowska z Kochanowa, córka Jana Kochanowskiego polskiego poety[5].
Deputat na Trybunał Główny Koronny z województwa łęczyckiego w latach 1640/1641. Poseł na sejm zwyczajny 1635 roku, sejm nadzwyczajny 1635 roku, sejm nadzwyczajny 1637 roku, sejm 1638 roku i sejm 1642 roku[6].
Był elektorem Jana II Kazimierza w 1648 roku z województwa sandomierskiego[7]. Na sejmie 1649/1650 roku wyznaczony z Senatu na komisarza komisji wojskowej lubelskiej, która zająć się miała wypłatą zaległych pieniędzy wojsku[8]. W latach 1655–1666, gdy był starostą nowotarskim. Był uczestnikiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku[9].
Król Jan II Kazimierz przejeżdżał z Czorsztyna przez Nowy Targ na Śląsk. Jako jeden z nielicznych starostów nowotarskich, uzyskał od króla w 1660 prawo poszukiwania i dobywania kruszców na obszarze starostwa nowotarskiego, a więc także w Tatrach. W 1666 na mocy przywileju król cedował starostwo nowotarskie na rzecz Jana Wielopolskiego. W czasie Potopu szwedzkiego był dowódcą pułku jazdy (ok. 500–600 koni) podległym Stefanowi Czarnieckiemu. Wziął udział w bitwie pod Warką w 1656 r. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa sandomierskiego[10].
Fundator kościoła w Wysokim Kole k. Kozienic oraz Kościoła Apostołów Piotra i Andrzeja w Jedlińsku, kościoła Bernardynów w Krakowie (w latach 1659–1680 fundował z Zofią Ługowską).
Trzykrotnie żonaty: z Katarzyną Szamowską herbu Prus[11], córką Jana Szamowskiego kasztelana gostyńskiego, Konstancją Gniewosz herbu Kościesza, córką łowczego korony i Joanną Eleonorą Firlej herbu Lewart, córką Piotra Firleja kasztelana kamienickiego[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kasper Niesiecki, Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. 9, s. 367-369
- ↑ Urzędnicy województw łęczyckiego i sieradzkiego XVI-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Edward Opaliński i Hanka Żerek-Kleszcz. Kórnik 1993, s. 305.
- ↑ Dariusz Kupisz, Wojska powiatowe samorządów Małopolski i Rusi Czerwonej w latach 1572 – 1717, Lublin 2008, s. 185.
- ↑ Svffragia Woiewodztw, y Ziem Koronnych, y Wielk. Xięstwa Litewskiego. Zgodnie na Naiaśnieyszego Iana Kazimierza Obranego Krola Polskiego [...]. Dane, między Warszawą, a Wolą, Dnia 17. Listopada, Roku 1648, [b.n.s]
- ↑ a b Wielka Genealogia Minakowskiego - M.J. Minakowski [online], pl/wgm/?m=NG&t=PN&n=5.731.474 [dostęp 2024-04-25].
- ↑ Олексій Вінниченко, Депутати Коронного трибуналу 1632–1647 рр. // Вісник Львівського університету. Серія історична. Львів, 2009. Вип. 44, s. 296.
- ↑ Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 403.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 129.
- ↑ Adam Kersten, Z badań nad konfederacją tyszowiecką, w: „Rocznik Lubelski”, t. I, 1958, s. 116.
- ↑ Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, s. B.
- ↑ Sławomir Leitgeber, Polska szlachta i jej herbi, t. 7, sek.4, s. 16
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Józef Rafacz: Dzieje i ustrój Podhala nowotarskiego za czasów dawnej Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego, 1935. (pol.).
- Chorążowie więksi łęczyccy
- Deputaci świeccy Trybunału Głównego Koronnego (województwo łęczyckie)
- Elektorzy Jana II Kazimierza Wazy
- Elektorzy Michała Korybuta Wiśniowieckiego
- Elektorzy władców Polski (województwo sandomierskie)
- Kasztelanowie sandomierscy (I Rzeczpospolita)
- Komisarze do zapłaty wojsku I Rzeczypospolitej (Senat)
- Komisarze komisji wojskowej lubelskiej 1650
- Konfederaci tyszowieccy
- Ludzie związani ze Zwoleniem (powiat zwoleński)
- Podkomorzowie łęczyccy
- Posłowie na sejm zwyczajny 1635
- Posłowie na sejm nadzwyczajny 1635
- Posłowie na sejm nadzwyczajny 1637
- Posłowie na sejm zwyczajny 1638
- Posłowie na sejm nadzwyczajny 1642
- Pułkownicy wojsk powiatowych (województwo sandomierskie)
- Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
- Senatorowie za panowania Władysława IV Wazy
- Senatorowie za panowania Jana II Kazimierza Wazy
- Starostowie bocheńscy
- Starostowie knyszyńscy
- Starostowie krzeszowscy
- Starostowie kowalscy
- Starostowie lubelscy
- Starostowie nowotarscy
- Starostowie zwoleńscy
- Uczestnicy wojny polsko-szwedzkiej 1655–1660 (strona polska)
- Urzędnicy ziemscy I Rzeczypospolitej
- Wojskowi I Rzeczypospolitej
- Zmarli w 1669
- Witowscy herbu Jastrzębiec