Przejdź do zawartości

Talent (miara)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Talent (łac. tălentŭm od gr. τάλαντον tálanton – ciężar) – największa jednostka miary masy i pieniądza, używana w starożytności (w Asyrii, Babilonii, starożytnej Grecji i Palestynie).

Z przekazu Herodota wiadomo, że w Mezopotamii odpowiadała masie 30,12 kg (Dzieje III 89,2), Izraelici w czasach Starego Testamentu przejęli ją jako kikkar (krąg) wagi ok. 34-36 kg, zaś jej odpowiednik na Krecie liczył ok. 29 kg[1].

W Babilonii talent stanowił równowartość 60 min i 3600 szekli. W Grecji stosowany na długo przed wprowadzeniem monet, nigdy jako moneta nie funkcjonował, będąc jedynie ekwiwalentem określonej masy srebra ważonego lub (później) w monetach[2]. Np. w Atenach VI-V wieku p.n.e. odpowiadał wartości 60 min oraz 6000 drachm srebrnych i 36 tys. miedzianych oboli, pełniąc wyłącznie funkcję pieniądza obrachunkowego[3]. W handlu międzynarodowym służył do odważania głównie złota lub srebra. Również u Greków masa talentu zależała od lokalnych systemów wagowo-pieniężnych, np. attycko-eubejskiego wynosiła 26,196 kg[4], egineckiego – 37,1 kg. W greckich koloniach sycylijskich attycki talent wyjątkowo dzielono na 240 (później 120) jednostek zwanych litra[5].

U Rzymian odpowiednikiem talentu było centupodium równe 100 librom (funtom) srebra[6]. Choć w rzymskim systemie miar praktycznie nie funkcjonował, w handlowym obiegu przyjmowano też, że talentowi attyckiemu wagowo odpowiadała płynna miara quadrantala (amfory) o masie 80 funtów rzymskich[7].

W średniowieczu nazwę tę niekiedy odnoszono tę do funta obrachunkowego, na który składało się 240 srebrnych denarów[8].

Jeszcze później miara ta zaistniała również jako nowogrecka jednostka wagowa o nazwie „talanton”, równa 1/10 tonos lub 100 min (nowogreckich), miała masę 150 kg[9].

W kontekście biblijnym

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Przypowieść o talentach.

O talentach mówił Jezus Chrystus w jednej z przypowieści (o słudze nieużytecznym): „Podobnie też [jest z królestwem niebieskim] jak z pewnym człowiekiem, który mając się udać w podróż, przywołał swoje sługi i przekazał im swój majątek. Jednemu dał pięć talentów, drugiemu dwa, trzeciemu jeden, każdemu według jego zdolności, i odjechał. Zaraz ten, który otrzymał pięć talentów, poszedł, puścił je w obrót i zyskał drugie pięć. Tak samo i ten, który dwa otrzymał; on również zyskał drugie dwa. Ten zaś, który otrzymał jeden, poszedł i rozkopawszy ziemię, ukrył pieniądze swego pana.” (Mt 25,14-30).

O talentach mowa jest także w przypowieści o nielitościwym dłużniku[10], gdzie przykładowo niewyobrażalny dług sięga dziesięciu tysięcy talentów (Mt 18,23-35). Wspomniane są również w opisie siedmiu czasz gniewu Bożego, gdy po wylaniu ostatniej, na ludzi spadły bryły gradu o wadze około talentu (Ap 16,21).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Der Kleine Pauly. T. 5. München: Deutscher Taschenbuchverlag, 1979, kol. 502, 29-35.
  2. David Sacks: Encyklopedia świata starożytnych Greków. Warszawa: KiW, 2001, s. 402.
  3. Robert Flacellière: Życie codzienne w Grecji za czasów Peryklesa. Warszawa: PIW, 1985, s. 110.
  4. Nowa encyklopedia powszechna PWN.
  5. Der Kleine Pauly, dz. cyt., kol. 502, 57-58.
  6. Andrzej Mikołajczyk: Leksykon numizmatyczny. Warszawa-Łódź: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 306.
  7. Der Kleine Pauly, dz. cyt., kol. 503, 1-4.
  8. talent, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2013-03-06].
  9. Wielka ilustrowana encyklopedia powszechna. T. 17. Kraków: Wydawnictwo Gutenberg, 1930.
  10. Mt 18, 23-35
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy