Władysław Barański (1898–1944)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
16 października 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 stycznia 1944 |
| Poseł V kadencji Sejmu (II RP) | |
| Okres |
od 1938 |
| Przynależność polityczna | |
| |
| Odznaczenia | |
         
| |
Władysław Andrzej Barański (ur. 16 października 1898 w Krościenku[1], zm. 18 stycznia 1944 w Warszawie) – polski polityk, oficer rezerwy, działacz społeczny, inżynier leśnik, poseł V kadencji Sejmu w latach 1938–1939[2][3], członek Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938[4], kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 16 października 1898 w Krościenku, w ówczesnym powiecie nowotarskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Władysława i Zofii z Zubrzyckich[5][1]. Uczył się w gimnazjach w Krakowie (Gimnazjum św. Jacka) i Wiedniu. Egzamin maturalny złożył w 1916. 3 maja 1916 został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii[6]. Walczył na froncie rosyjskim i włoskim w szeregach c. k. batalionu strzelców polnych nr 4[7][8]. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1918[9].
Walczył również w powstaniu wielkopolskim. W Wojsku Polskim służył w 3 pułku strzelców wielkopolskich, późniejszym 57 pułku piechoty wielkopolskiej, w tym podczas wojny polsko-bolszewickiej. 23 lipca 1920 został ranny w bitwie pod Berezą Kartuską[10]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 3940. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[11]. Początkowo posiadał przydział w rezerwie do 57 pułku piechoty w Poznaniu[12], a następnie do 72 pułku piechoty w Radomiu[13][14].
Po służbie wojskowej studiował leśnictwo w SGGW, którą ukończył w 1923 z tytułem inżyniera leśnika. Od 1924 pracował w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych jako radca ministerialny oraz zastępca naczelnika wydziału. W 1931 przeprowadził się do Wilna, gdzie był dyrektorem wileńskiej Izby Przemysłowo–Handlowej i członkiem zarządu Fundacji Pracy. W 1932 ożenił się z Janiną z domu Zawadzką[1]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Wilno Miasto. Posiadał przydział w rezerwie do 85 pułku piechoty w Nowej Wilejce[15].
W lutym 1936 znalazł się w gronie 32 osób, mianowanych przez premiera RP Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego, powołanych do składu komisji do zbadania gospodarki przedsiębiorstw państwowych[16]. Był członkiem Związku Zawodowego Leśników i Towarzystwa Oświaty Zawodowej. W latach 1931–1933 był redaktorem „Bulletin Forestier Polonais”. Stał na czele Okręgu Wileńskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego i jako kandydat na posła z listy tej organizacji wystartował w wyborach do Sejmu w 1938 w okręgu nr 45 (Wilno), uzyskując mandat poselski. W Sejmie uczestniczył w pracach komisji budżetowej i komunikacyjnej. Po wybuchu II wojny światowej przeniósł się do Warszawy, gdzie uczestniczył w pracach konspiracyjnej Delegatury Rządu na Kraj jako członek Dyrekcji Lasów Państwowych w ramach Departamentu Rolnictwa. W okresie swojej pracy w Delegaturze między innymi opracowywał zasady przyszłej administracji leśnictwa, ustroju gospodarczego państwa i organizacji samorządu gospodarczego.
Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 350 pod murem-1-21)[17].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Kwestia drzewna w Polsce, Warszawa 1928.
- Przyczynki w sprawie lasów państwowych, Wilno 1933.
- Akcja gospodarcza na ziemiach północno-wschodnich, Wilno 1934.
- Pomiar drzew i drzewostanów, cz. 3: Przyrządy dendrometryczne, Warszawa 1934.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 795 – 13 kwietnia 1921[19][5][20][3]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1936 „za zasługi na polu przemysłu”[21]
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy[22][6][3]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[6]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[6]
- Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką[23]
- Krzyż Kawalerski Orderu Białej Róży Finlandii[6][3]
- Krzyż Oficerski francuskiego Ordru Zasługi Rolniczej[6][3]
- francuski Order Zasługi Morskiej (Francja)[3]
- Krzyż Wojskowy Karola[8]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 24.
- ↑ Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1.
- ↑ a b c d e f g Małgorzata Smogorzewska: Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny. Tom I A–D. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998, s. 90.
- ↑ Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 40.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e f Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 833.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 378.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 523.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 10.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 332.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 293.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 22, 568.
- ↑ Nominacja 32-ch członków komisji do zbadania gospodarki przedsiębiorstw państwowych. „Warszawski Dziennik Narodowy”. Nr 60B, s. 2, 1 marca 1936.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW BARAŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-01-23].
- ↑ Katalog Biblioteki Narodowej. alpha.bn.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-06)]., zapytanie: Barański Władysław Andrzej.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 23 kwietnia 1921, s. 813.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 66 z 13 lipca 1924, s. 386, awiza.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 55.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Władysław Barański. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.35-2588 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-30].
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Publikacje Władysława Barańskiego w bibliotece Polona
- Absolwenci Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
- Członkowie Izby Przemysłowo-Handlowej w Wilnie
- Ludzie urodzeni w Krościenku nad Dunajcem
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Odznaką za Rany i Kontuzje
- Oficerowie 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej
- Oficerowie 72 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie 85 Pułku Strzelców Wileńskich
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wojskowym Karola
- Polacy odznaczeni Orderem Białej Róży Finlandii
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Morskiej (Francja)
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Rolniczej (Francja)
- Polacy – oficerowie armii austro-węgierskiej
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Politycy związani z Krościenkiem nad Dunajcem
- Polscy inżynierowie leśnictwa
- Polscy leśnicy
- Porucznicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Posłowie na Sejm II Rzeczypospolitej (województwo wileńskie)
- Posłowie na Sejm V kadencji (1938–1939)
- Powstańcy wielkopolscy (1918–1919)
- Przewodniczący Okręgów Obozu Zjednoczenia Narodowego
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1898
- Urzędnicy izb przemysłowo-handlowych II Rzeczypospolitej
- Urzędnicy ministerstw II Rzeczypospolitej
- Zmarli w 1944