Wiesław Nowotarski
| |
 podporucznik artylerii
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1928–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
Wiesław Piotr Nowotarski (ur. 21 lutego 1910 w Rymanowie, zm. w maju 1940 w Charkowie) – działacz narodowy Związku Akademickiego „Młodzież Wszechpolska” we Lwowie, podporucznik rezerwy artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Urodził się jako syn Józefa (ur. 1877, buchalter w towarzystwie zaliczkowym[1], organista[2]) i Władysławy (1886–1971) z domu Słuszkiewicz[3]. Od strony matki był wnukiem Michała Słuszkiewicza (1848–1936) i Pauliny (1858–1926) oraz bratankiem Maksymiliana (1884–1940) i Edmunda (1895–1980). Miał troje rodzeństwa: siostrę Marię, po mężu Gutt (1908–1939) oraz braci Stanisława (1911–1988, ksiegowego) i Witolda (1914–1999, inżyniera i stroiciela fortepianów). Jego kuzynem był Eugeniusz Słuszkiewicz.
Ukończył szkołę ludową w Rymanowie, następnie w 1928 Gimnazjum im. Króla Kazimierza Wielkiego w Bochni. Po ojcu posiadł talent do gry na fortepianie, ponadto grał w tenisa zdobywając mistrzostwo miasta Bochni. Działał w Polskim Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”[4]. Po uzyskaniu matury rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Artylerii Przeciwlotniczej, lecz w trakcie trzeciego roku zachorował na gruźlicę, trafił do sanatorium w Zakopanem i nie dokończył edukacji wojskowej, po czym został przeniesiony do rezerwy.
W 1932 rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Lwowskiej (studiował tam także jego brat Witold). Wskutek niewystarczających warunków materialnych przerywał studia celem zdobycia środków ekonomicznych (był zatrudniony w Wytwórni Samolotów WSK w Rzeszowie oraz na budowie mostu w Zagórzu na rzece Osława. Był zaangażowany w działalność społeczną, m.in. w akcję „Bratnia Pomoc” organizowaną przez studentów politechniki, organizował sprzedaż ryb na Rynku Lwowskim przed Wigilią (tzw. „Technickie Ryby”).
Był prezesem Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska we Lwowie; w ramach tej działalności propagował wprowadzanie w życie elementów rywalizacji ekonomicznej celem zwalczania nieuczciwego handlu żydowskiego oraz wprowadzenie numerus clausus (odsetka proporcjonalnego do wielkości mniejszości narodowych) na lwowskich uczelniach[5].
Podczas studiów w ramach 22 pułku piechoty odbywał ćwiczenia wojskowe w wymiarze sześciu tygodni w 1936 i 1938 oraz ukończył Centrum Wyszkolenia Artylerii Przeciwlotniczej. W oparciu o ukończone dwa lata w SPArt. otrzymał awans do stopnia podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1937 w korpusie osobowym oficerów artylerii.
Wobec zagrożenia wojną, w sierpniu 1939 zmobilizowany do 6 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej. W czasie kampanii wrześniowej walczył w obronie Lwowa. Po agresji ZSRR na Polskę i kapitulacji Lwowa przed Armią Czerwoną został wbrew warunkom kapitulacji miasta wzięty do niewoli sowieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 i pogrzebany w bezimiennej zbiorowej mogile w Piatichatkach[6], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[7]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 4029[6].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[8] – mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[9][10]. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[11][12][13].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Wiesław Nowotarski został upamiętniony symbolicznie na grobowcu dziadków, Michała i Pauliny Słuszkiewicz, na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
14 kwietnia 2012, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, przy cmentarzu rzymskokatolickm parafii św. Wawrzyńca w rodzinnym Rymanowie został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Wiesława Nowotarskiego[14][15][16].
12 kwietnia 2013, na obelisku pamięci ofiar zbrodni katyńskiej w Bochni przy ulicy Ofiar Katynia w Bochni, odsłonięto czwartą tablicę z nazwiskami pomordowanych związanych z miastem, w tym zostało wymienione nazwisko Wiesława Nowotarskiego[17][18][19].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Księga małżeństw 1905–1912 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 31 (poz. 32).
- ↑ Dorota Mękarska. Wigilie w sanockich rodzinach. „Echo Sanoka”, s. 8, Nr 14 z 20 grudnia 1993.
- ↑ Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 138 (poz. 2).
- ↑ Dzieje "Sokoła" w Rymanowie (część III). naszrymanow1.awardspace.com. [dostęp 2014-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 marca 2014)].
- ↑ I Marsz Katyński w Rymanowie. mw.org.pl, 14 maja 2012. [dostęp 2014-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 marca 2014)].
- ↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 380.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 193 [dostęp 2024-09-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Uroczystości Katyńskie. rymanow.pl, 6 marca 2014. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Pamiętamy o ofiarach tragedii katyńskiej. lorymanow.pl, 29 kwietnia 2013. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ 72. rocznica Katynia. Uroczysta Msza święta oraz posadzenie dębów katyńskich i odsłonięcie pamiątkowej tablicy 14.04.2012r.. rymanow.przemyska.pl. [dostęp 2014-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 września 2012)].
- ↑ Pomnik Katyński: Odsłonięto czwartą tablicę. bochnianin.pl, 12 kwietnia 2013. [dostęp 2014-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 marca 2014)].
- ↑ Paweł Michalczyk: Uczczono ofiary Zbrodni Katyńskiej. mojabochnia.pl, 2013-04-12. [dostęp 2015-07-24].
- ↑ 73 rocznica zbrodni w katyńskim lesie-odsłonięto kolejną tablicę. czasbochenski.pl, 12 kwietnia 2013. [dostęp 2020-05-09].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Nowotarski – genealogia. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2014-03-08].
- Wiesław Piotr Nowotarski – relacje krewnych. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2014-03-08].
- Wiesław Nowotarski. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-12-06].
- Członkowie Bratniej Pomocy (II Rzeczpospolita)
- Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (II Rzeczpospolita)
- Członkowie Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska
- Ludzie urodzeni w Rymanowie
- Ludzie związani ze Lwowem
- Obrońcy Polski przed agresją ZSRR (1939)
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Podporucznicy artylerii II Rzeczypospolitej
- Obrońcy Lwowa (1939)
- Urodzeni w 1910
- Wojskowi związani z Sanokiem
- Zmarli w 1940
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie