Zhao Ziyang

Zhao Ziyang

赵紫阳

Zhao Ziyang (1985)
Data i miejsce urodzenia	17 października 1919 Huaxian
Data i miejsce śmierci	17 stycznia 2005 Pekin
Sekretarz Generalny Komunistycznej Partii Chin
Okres	od 15 stycznia 1987 do 24 czerwca 1989
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Chin
Poprzednik	Hu Yaobang
Następca	Jiang Zemin
Premier Chińskiej Republiki Ludowej
Okres	od 10 września 1980 do 24 listopada 1987
Poprzednik	Hua Guofeng
Następca	Li Peng

Zhao Ziyang

Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone 赵紫阳 Pismo tradycyjne 趙紫陽 Hanyu pinyin Zhào Zǐyáng Wade-Giles Chao Tzu-yang Wymowa (IPA) [tʂɑ̂ʊ tsɨ̀jɑ̌ŋ]

Zhao Ziyang, chiń. 赵紫阳 (ur. 17 października 1919 w Huaxian, zm. 17 stycznia 2005 w Pekinie) – polityk chiński, były premier ChRL i sekretarz generalny Komunistycznej Partii Chin.

Życiorys

Urodził się w powiecie Hua w prowincji Henan w rodzinie posiadacza ziemskiego. W 1932 wstąpił do Ligi Młodzieży Komunistycznej, a w 1938 do Komunistycznej Partii Chin. Podczas wojny z Japonią działał w podziemiu komunistycznym, a następnie walczył w oddziałach Li Xianniana w wojnie domowej z Kuomintangiem. Od 1951 zajmował kierownicze stanowiska w lokalnych władzach partyjnych prowincji Guangdong, gdzie zainicjował szereg reform rolnych. W 1965 został pierwszym sekretarzem komitetu prowincjonalnego KPCh. Po rozpoczęciu rewolucji kulturalnej został w styczniu 1967 roku zdymisjonowany.

W 1971 roku został zrehabilitowany i przeniesiony do pracy w sekretariacie partyjnym w Mongolii Wewnętrznej. W 1973 roku został członkiem KC KPCh. W latach 1975–1980 sprawował funkcję pierwszego sekretarza KPCh w prowincji Syczuan, gdzie przeprowadził skuteczne reformy ekonomiczne (m.in. częściowo dekolektywizując rolnictwo i zwiększając samodzielność dyrektorów przedsiębiorstw), które w krótkim czasie podniosły produkcję przemysłową i rolną. Tzw. „eksperyment syczuański” stał się później modelem dla reform ekonomicznych przeprowadzonych przez Deng Xiaopinga.

W 1977 roku został członkiem Biura Politycznego Partii, a w kwietniu 1980 wicepremierem. W sierpniu 1980 roku zastąpił Hua Guofenga na stanowisku premiera, które piastował do 1987 roku. W okresie od 20 grudnia 1982 do 11 stycznia 1983 roku odbył podróż po 11 krajach afrykańskich, która przyniosła zacieśnienie relacji handlowych pomiędzy Chinami i Afryką. 19 grudnia 1984 roku podpisał z premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher porozumienie o zwrocie Chinom Hongkongu.

Był jednym z głównych architektów przeprowadzonych w latach 80. reform wolnorynkowych. W styczniu 1987 roku zastąpił Hu Yaobanga na stanowisku sekretarza generalnego partii. Na początku demonstracji studenckich w Pekinie w 1989 roku szukał porozumienia z protestującymi. Został wówczas pozbawiony wszystkich stanowisk i osadzony w areszcie domowym na terenie rządowego kompleksu Zhongnanhai, gdzie przebywał do końca życia.

Bibliografia

• Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-68-0. Brak numerów stron w książce