Mek'ele

Mek'ele
	Ulica u MekeleuUlica u Mekeleu
	Koordinate: 13°29′N 39°28′E / 13.483°N 39.467°E
Država	ETI
Visina	2,084
	Stanovništvo (2008.)
- Grad	201,528
Karta
	Mek'ele

Mek'ele je grad i woreda sjevernoj Etiopiji, upravno je sjedište Regije Tigraj i sjedište Mirovne misije Ujedinjenih Naroda za Etiopiju i Eritreju - (UNMEE). Upravno to je grad u woredi Enderta u Zoni Debubaji. Grad leži na Etiopskoj visoravni na nadmorskoj visini od 2084 m, udaljen oko 650 km sjeverno od glavnog grada Adis Abebe.

Privreda, školstvo

Mek'ele je jedan od najznačajnijih privrednih i obrazovnih središta Etiopije. Grad ima novi međunarodni aerodrom - Mekele Alula Aba Nega (ICAO kod HAMK, IATA MQX) Od maja 2000. u gradu djeluje i Univerzitet Mekele, nastao spajanjem dotadašnjih viših škola; Mekelle Business College i Mekelle University College. U gradu djeluje jedna od najvećih tvornica cementa u zemlji.

Gradske znamenitosti

Gradom dominira novopodignuti spomenik Oslobodilačkog fronta naroda Tigre, koji je podignut u spomen na otpor vojnom režimu Derg. Palača cara Johanesa IV na sjeveru grada je drugi značajan objekt u gradu. Nju je koncem 19. vijeka gradio talijanski arhitekt Giacomo Naretti uz pomoć Williama Schimpera, palača je dovršena 1884^[1] Palača danas služi kao muzej. Ostale znamenitosti Mekelea su gradske crkve; Enda Gabir, Enda Jesus, Mek'ele Bete Mengist, Mek'ele Jesus, Mek'ele Marjam, Mek'ele Selasije i Mek'ele Tekle Hajmanot. Mekele ima sajmeni dan svakog ponedjeljka koji se u gradu održava od 1890 godine.

Historija

Mek'ele je osnovan u 13. vijeku, uz Antalo je bio najznačajniji centar Pokrajine Enderta. Značaj grada porastao je krajem 19. vijeka kad ga je etiopski car Johanes IV odabrao za svoje sjedište. Talijani su zauzeli Mekele na početku Prvog talijansko-abesinskog rata pri kraju 1895 godine, nakon opsade poludovršene utvrde kod crkve Inda Jesus Talijani su izgradili prvu telegrafsku liniju Asmara - Adis Abeba između 1902 - 1904 koja je prošla i kroz Mek'ele.^[1]

Za vrijeme Drugog talijansko-abesinskog rata, talijanske snage pod zapovjedništvom generala Emilia De Bona zauzele su Mekele novembra 1935

Mekele su zauzeli pobunjenici septembra 1943 za vrijeme "Ustanka Vojane" nakon što su predhodno zauzeli Kvihu i magistralnu cestu Asmara - Adis Abeba. Vladine snage ponovno su zauzele grad oktobra 1943 nakon što su porazile pobunjeničke snage u Bitci kod Amba Alagija^[2]

Spomenik otpora Dergu, koji danas dominira gradom

Za vrijeme vojnog režima Derg, okolica Mekelea postala je snažno uporište pobunjenika protiv režima, tako da su vladine snage uspjele kontrolirati jedino grad i njegovu okolicu od 15 km. Naposlijetku su snage Oslobodilačkog fronta naroda Tigre zauzele grad 25. februara 1989^[1] Za vrijeme Eritrejsko-etiopskog rata 5. juna 1998 Eritrejska avijacija bombardirala je Mekele i teško oštetila školu Ajder.^[1]

Mirovna misija UN

Od 2000 u gradu je sjedište Mirovne misije Ujedinjenih Naroda za Etiopiju i Eritreju - (UNMEE) nakon uspostave primirja poslije Eritrejsko-etiopskog rata. Kako napetost i dalje traje Mirovna misija i nadalje djeluje u gradu i okolici.

Stanovništvo

Prema podacima Središnje statističke agencije Etiopije -(CSA) za 2005 Mekele je imao 169,207 stanovnika, od toga 85,876 muškaraca i 83,331 žena. ^[3] Mekele je šesti grad po veličini u Etiopiji, i najveći grad Sjeverne Etiopije. Dvije najveće etničke grupe u gradu su; Tigre (96.5%) i Amharci (1.59%), u gradu žive i stranci iz Eritreje (0.99%), sve ostale etničke grupe imaju 0.98% satnovništva. tigrinju kao materinski jezik govori 96.26% stanovnika, 2.98% njih amharski, a ostatak od 0.76% stanovnika govori neki drugi jezik. Većina stanovnika Mekelea, njih 91.31% su vjernici Etiopske tevahedo Crkve, a njih 7.66% muslimani. Čitati i pisati zna 51.75% stanovnika grada ( u Zoni Mekele je to samo 15.71%), 91.11% školske djece pohađa osnovnu školu, ali samo 17.73% pohađa srednju školu. Dobar dio stanovnika je priključen na vodovod - 88%, a 51% i na kanalizaciju.^[4]

Izvori

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 "Local History in Ethiopia"^{[mrtav link]} (pdf) The Nordic Africa Institute website (pristupljeno 6. januara 2008.)
↑ Gebru Tareke, Ethiopia: Power and protest (Lawrenceville: Red Sea Press, 1996), str. 108 - 113
↑ CSA 2005 National Statistics Arhivirano 2007-08-13 na Wayback Machine-u, Table B.4
↑ [https://web.archive.org/web/20110718024329/http://www.csa.gov.et/surveys/Population%20and%20Housing%20Census%201994/survey0/data/docs%5Creport%5CStatistical_Report%5Ck07%5Ck07_partI.pdf 1994 Population and Housing Census of Ethiopia: Results for Southern Nations, Nationalities and Peoples' Region, Vol. 1, part 1], Tables 2.1, 2.12, 2.19, 3.5, 3.7, 6.3, 6.11, 6.13 (pristupljeno 30. decembra 2008.)

Eksterni linkovi

Ethiopian Treasures - Dvorac cara Johanesa IV Arhivirano 2006-06-29 na Wayback Machine-u (en)
Gradovi u Etiopiji: Mekele članak Johna Grahama (Addis Tribune, 12. oktobra 2001.) (en)

[NAI-web-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 "Local History in Ethiopia"^{[mrtav link]} (pdf) The Nordic Africa Institute website (pristupljeno 6. januara 2008.)

[2] Gebru Tareke, Ethiopia: Power and protest (Lawrenceville: Red Sea Press, 1996), str. 108 - 113

[3] CSA 2005 National Statistics Arhivirano 2007-08-13 na Wayback Machine-u, Table B.4

[4] [https://web.archive.org/web/20110718024329/http://www.csa.gov.et/surveys/Population%20and%20Housing%20Census%201994/survey0/data/docs%5Creport%5CStatistical_Report%5Ck07%5Ck07_partI.pdf 1994 Population and Housing Census of Ethiopia: Results for Southern Nations, Nationalities and Peoples' Region, Vol. 1, part 1], Tables 2.1, 2.12, 2.19, 3.5, 3.7, 6.3, 6.11, 6.13 (pristupljeno 30. decembra 2008.)

[1]

[2]

[3]

[4]