Nukuʻalofa
Nuku'alofa
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 21°08′S 175°12′W / 21.133°S 175.200°W | |
| Država |  Tonga
|
| Otok | Tongatapu |
| Najveća visina | 6 |
| Najmanja visina | 0 |
| Stanovništvo (2006.) | |
| - Urbano područje | 23.658[1] |
| - Područje utjecaja | 34.311[1] |
| Vremenska zona | UTC+13 (UTC) |
| Pozivni broj | 676 |
| Karta | |
  Nuku'alofa | |
Nuku'alofa je glavni grad polinezijske otočne kraljevine Tonge. Grad ima 23.658 stanovnika, dok u široj okolici grada prema podacima iz 2006. živi 34.311 ljudi.[1]
Nuku'alofa leži na sjevernoj obali Tongatapua, otoka na jugozapadu Tihog oceana. Duboka prirodna luka je dobro zaštićena koraljnim grebenima.[1]
Nuku'alofa ima tropsku klimu s prosječnim temperaturama od 25 do 30 °C. Od decembra do marta vlada kišna sezona i ima olujnih vjetrova.
| Klimatološki medijani za Nuku'alofa | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Apsolutni maksimum (°C) | 32 | 32 | 31 | 30 | 30 | 28 | 28 | 28 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 |
| Srednji maksimum (°C) | 29,4 | 29,9 | 29,6 | 28,5 | 26,8 | 25,8 | 24,9 | 24,8 | 25,3 | 26,4 | 27,6 | 28,7 | 27,3 |
| Srednja dnevna (°C) | 26,4 | 26,8 | 26,6 | 25,3 | 23,6 | 22,7 | 21,5 | 21,5 | 22,0 | 23,1 | 24,4 | 25,6 | 24,1 |
| Srednji minimum (°C) | 23,4 | 23,7 | 23,6 | 22,1 | 20,3 | 19,5 | 18,1 | 18,2 | 18,6 | 19,7 | 21,1 | 22,5 | 20,9 |
| Apsolutni minimum (°C) | 16 | 17 | 15 | 15 | 13 | 11 | 10 | 11 | 11 | 12 | 13 | 16 | 10 |
| Precipitacija (mm) | 174 | 210 | 206 | 165 | 111 | 95 | 95 | 117 | 122 | 128 | 123 | 175 | 1721 |
| Relativna vlažnost (%) | 77 | 78 | 79 | 76 | 78 | 77 | 75 | 75 | 74 | 74 | 73 | 75 | 76 |
Po tongonskom mitu, Nuku'alofa je sintagma sastavljena od riječi nuku (dom) i alofa (ljubav), dakle Dom ljubavi.[2] U svakom slučaju, pouzdano se zna da su tu lokalni domoroci sa otoka Tongatapu imali utvrdu koja je do početka 19. vijeka više puta rušena i obnavljana.[2] Prvi Evropljanin koji je doplovio do Nuku'alofe bio je britanski moreplovac James Cook 10. juna 1777. godine. Od 19. vijeka i dolaska prvih evropskih trgovaca i misionara tu se počeo oblikovati urbano naselje. Nuku'alofa je 4. novembra 1875. dekretom kralj Georgea Taufa'ahau Tupoua postala glavni grad Kraljevine Tonge.
Početkom 21. vijeka ojačao je demokratski pokret u Tongi koji je tražio radikalne promjene u zemlji. Kao odgovor na te zahtjeve kraljevska vlada osnovala je Nacionalnu komisiju za političke reforme i napravila svoj prijedlog reformi 2006. godine. Parlament je proučio prijedlog, ali nije ništa poduzeo, pa su izbili neredi u gradu, nakon kojih je 80 % centra grada demolirano. Nakon tog je uslijedio projekt obnove centra grada, koji je dovršen 2012. godine. Pored obnove zgrada, izgrađeno je i par cesta te nova lučka riva.[1]
Nuku'alofa je trgovački i kulturni centar Tonge i najveća luka malog kraljevstva, koja ima nekoliko srednjih škola (koledža) i Pedagošku akademiju, Bolnicu Vaiola i urede državne administracije. Nove višekatne zgrade podignute su za radio televiziju, kongresni centar kao i za sjedišta poslovnih kompanija po periferiji.[1]
Najveća znamenitost grada je Kraljevska palača, na samoj obali pored staroga mola,[2] koja je izgrađena između 1865. i 1867. godine.[1] Pored nje atrakcija za turiste su i kraljevske grobnice Mala'ekula, katolička katedrala i velika protestantska katedrala Slobodna crkva Tonga (Siasi o Tonga tau atāina).
Glavna privredna aktivnost je turizam, pored njega tu je i trgovina poljoprivrednim proizvodima: koprom, bananama, tikvama i vanilijom. Puno se prodaju i tradicionalne rukotvorine turistima.[1] Iz luke Nuku'alofa kreću ribarske flote u lov na tune i košljoribe, pa je grad glavno tržište Tonga za ribarske proizvode. U novije vrijeme vlada Tonge pokrenula je neke inicijative za razvoj industrije i osnovala malu industrijsku zonu, u kojoj iznajmljuje tvorničke pogone zainteresiranim poduzetnicima.[1] Internacionalni aerodrom Fua'amotu (IATA: TBU, ICAO: NFTF) nalazi se 24 km od centra u smjeru jugoistoka.[1]
Nuku'alofa ima ugovore o bratimljenju sa sljedećim gradovima:
