Osnabrück

Osnabrück
Osnabrück;
	; Glavni trg sa gradskom većnicom
	; Grb
Osnovni podaci
Država	Njemačka
Gradonačelnik	Hans Jirgen Fip (SDP)
Savezna država	Donja Saksonija
Stanovništvo
Stanovništvo	163.814 (31. dec. 2005)
Gustina stanovništva	1.367,4 st./km²
Geografija
Koordinate	52°16′44″N 8°02′35″E / 52.278889°N 8.043056°E
Vremenska zona	UTC+1, leti UTC+2
Nadmorska visina	54-190 m
Površina	119,8 km²
	Osnabrück Osnabrück (Njemačke)
Ostali podaci
Poštanski kod	49074-49090 (pre: 4500)
Pozivni broj	0541
Registarska oznaka	OS
Web-stranica	www.osnabrueck.de

Osnabrück čita se Osnabrik je grad u Nemačkoj u saveznoj državi Donja Saksonija, od oko 165 500 stanovnika. Posle Hannovera i Braunschweiga, Osnabrück je po veličini treći grad države i jedan od većih gradskih centara Nemačke.

U gradu se nalazi Univerzitet i historijsko sjedište katoličke biskupije.

Godine 1648. u Osnabrücku i Münsteru je zaključen Westfalski mir, pa grad neki nazivaju „Grad mira“.

Geografski i demografski podaci

Osnabrück leži u dolini između niskih planina Viengebirge na severu i Teutonburške šume na jugu, na levoj obali reke Haze. Grad se nalazi na nadmorskoj visini od 63 metra. Površina opštine iznosi 119,8 km². U samom gradu je, prema procjeni iz 2010. godine, živjelo 163.286 stanovnika. Prosječna gustina stanovništva iznosi 1.363 stanovnika/km².

Istorija

Ime grada potiče od kombinacije donjonemačkih reči Ossen = istok i Brügge = most.

Grad je bio trgovačko raskršće kada je 780. Karlo Veliki ovde osnovao biskupiju i kasnije 804. gimnaziju (Gymnasium Carolinum). Godine 889. Osnabrück je dobio trgovačke privilegije. Car Fridrih Barbarosa je 1157. dao gradu privilegiju da podigne utvrđenja. Većina starih gradskih kula se još mogu videti. Osnabrück je postao član Hanze u 12. veku, kao i član Westfalske federacije gradova.

U gradu postoji katedrala u pozno romaničkom stilu. Arheološka istraživanja su pokazala da najstariji temelji potiču iz 10-og veka. Većina današnje građevine je iz 12. i 13. veka, sa gotičkim horom i jugozapadnim zvonikom. Zanimljivo je da je ovaj zvonik četiri puta veći od, ranije izgrađenog, severoistočnog, jer planovi da se ovaj drugi ponovo izgradi nikada nisu ostvareni.

Osnabrück je bio poznat po progonu vještica od 1561. do 1639. Pod vlašću gradonačelnika Hamahera, 1582. izvedeno je 163 žena pred sud pod optužbom da su veštice, a većina od njih je spaljena. Pod gradonačelnikom Pelsterom, 1636-1639 osuđeno je više od 40 navodnih veštica na smrt. Ukupno, spaljeno je 276 žena i dva muškarca tokom ovog perioda.

Građani su bili privrženi protestantskoj reformaciji, tako da je sukob sa katoličkim biskupom trajao sve do 17-og veka. Verovatno najvažniji istorijski događaj u gradu bili su pregovori 1643-1648, koji su doveli do Westfalskog mira, čime je okončan Tridesetogodišnji rat. Pošto su katolici i protestanti odbijali direktan susret, katolici su boravili u Münsteru, a protestanti u Osnabrücku. Dvorana mira (Friedenssaal) u gradskoj većnici iz 1517, je mesto gde su se odvijali pregovori. Tu je dogovoreno pravilo Cuius regio, eius religio (Onaj ko vlada, određuje religiju). Za grad Osnabrück je prediđeno da se u upravi gradom smenjuju rimokatolički i protestantski biskup, pri čemu bi protestantskog biskupa birao vojvoda Braunšvajg-Lineburga. Tako se desilo da je princ Frederik (1763-1827), bio izabran za biskupa kada je imao svega 196 dana, da bi na vlasti što duže bio protestant. Dans u gradu ima otprilike podjednako protestanata i katolika.

Osnabrück je postao deo kraljevine Hannover 1803. Cela kraljevina Hanover je postala pruska teritorija 1866.

Drugi svetski rat

U blizini grada, u oficirskom logoru VI C (OFLAG VI C Osnabrück Eversheide), tokom Drugog svetskog rata bili su zatočeni oficiri bivše Jugoslovenske vojske. Među njima su bili poznati intelektualci: Oto Bihalji Merin, Milan Bogadnović, Stanislav Vinaver, Dušan Timotijević i mnogi drugi.

Grad je teško oštećen bombardovanjima krajem Drugog svetskog rata. U 79 naleta avijacije, 68% grada i 85% gradskog jezgra je uništeno, ali su mnoge istorijske građevine rekonstruisane. Današnji „stari deo grada“ nije sasvim originalan, ali ostavlja utisak srednjevekovnog grada.

Osnabrück je bio centar garnizona britanske armije od Drugog svetskog rata. Planirano je da se ova vojna baza zatvori do godine 2010.

Stanovništvo

Od kuge 1575, umrlo je tri četvrtine stanovništva grada. Sledile su druge epidemije, požari, gladi i ratovi, tako da je trebalo 200 godina da se broj stanovnika vrati na nivo od pre kuge. Dolaskom industrijskog doba, stanovništvo se sa 10.000 (1823.) popelo na više od 50.000 (1900.).

Do 1939, broj stanovnika se još jednom udvostručio na 100.000. Maksimalan broj žitelja grad je imao 1995. (168.618). Najnoviji podaci sa kraja februara 2006. govore da u gradu živi 164.695 stanovnika.

Godina	Stanovnika
780	800
1171	3.500
1425	4.800
1500	6.000
1570	7.500
1575	2.000
1646	5.500
1771	5.923
1780	6.651
1800	8.564
1823	10.915
3. dec. 1852	13.718
3. dec. 1861	16.180
3. dec. 1864	18.033
3. dec. 1867	19.579

Godina	Stanovnika
1. dec. 1871	23.308
1. dec. 1875	29.860
1. dec. 1880	32.819
1. dec. 1885	35.899
1. dec. 1890	39.929
2. dec. 1895	45.137
1. dec. 1900	51.573
1. dec. 1905	59.580
1. dec. 1910	65.957
1. dec. 1916	72.505
5. dec. 1917	70.872
8. okt. 1919	85.017
16. juna 1925	88.911
16. juna 1933	94.277
17. maja 1939	99.070

Godina	Stanovnika
31. dec. 1945	81.828
29. okt. 1946	88.663
13. sep. 1950	109.538
25. sep. 1956	127.658
6. juna 1961	138.658
31. dec. 1965	143.101
27. maja 1970	143.905
31. dec. 1975	161.671
31. dec. 1980	157.367
31. dec. 1985	153.202
25. maja 1987	150.807
31. dec. 1990	163.168
31. dec. 1995	168.618
31. dec. 2000	164.101
31. dec. 2005	163.814

Saobraćaj

Železnička stanica u Osnabrücku, izgrađena 1995.

Grad je udaljen oko 35 km od međunarodnog aerodroma Münster-Osnabrück (skraćenica FMO).

Kultura i znamenitosti

U Osnabrücku je rođen poznati pisac Erih Marija Remark. U gradu postoji „Centar za mir“ koji nosi njegovo ime.

Gradska većnica je simbol Osnabrücka. Izgrađena je 1512, posle 25 godina izgradnje u pozno-gotičkom stilu. Ovde i u gradskoj većnici Münstera je 1648. potpisan Westfalski mir.

Kula „Buks“ je bila početkom 13. veka gradska osmatračnica. Kula je u srednjem veku služila i kao zatvor. U doba progona veštica (16. i 17. vek), u kuli su mučene osumnjičene žene. Nekada je kula bila visoka 28 metara. Početkom 19. veka srušeno je oko 10 metara kule usled sklonosti padu.

Kapija Heger je podignuta 1817. na mestu nakadašnjih utvrđenja. Podignuta je u znak sećanja na vojnike iz Osnabrücka koji su se borili u bici kod Vaterloa.

Gradska Katedrala sv. Petra je izgrađena u periodu 1218-1277, a prvobitna građevina na tom mestu je postojala još 785.

Međunarodna saradnja

Reference

↑ Savjet opština i regiona Evrope - Pregled međuopštinske saradnje

Literatura

Berger, Dieter (1999). Geographische Namen in Deutschland. Bibliographisches Institut. ISBN 3411062525.
Fulbrook, Mary (1991). A Concise History of Germany. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-36836-0.
Gareth, Shaw (2011). Urban Historical Geography: Recent Progress in Britain and Germany (Cambridge Studies in Historical Geography) (Reprint edition izd.). Cambridge University Press. ISBN 0521189748.
Home, William R.; Pavlovic, Zoran (2007). Germany (Modern World Nations) (2 ed. izd.). Chelsea House Pub. ISBN 0791095126.
Hamm, Ingrid; Werding, Martin; Seitz, Helmut (3540681353). Demographic Change in Germany (8. izd.). New York: Springer-Verlag. ISBN 2007.
Berghahn, V. R. (2004). Modern Germany: Society, Economy and Politics in the Twentieth Century (2. izd.). Cambridge University Press. ISBN 0521347483.
Jähnig, Bernhart; Biewer, Ludwig (1991). Kleiner Atlas zur deutschen Territorialgeschichte (2. izd.). Bonn: Kulturstiftung der Deutschen Vertriebenen. ISBN 3885570963.
Dornbusch, Joachim; Aner, Ekkehard (1997). Grosser Atlas zur Weltgeschichte. Braunschweig: Westermann. ISBN 3075095206.

Vanjske veze

Zvanični sajt opštine (de)
Njem. Savezni zavod za statistiku (de)
Stalna konferencija gradova i opština (de)
KommOn - Informacioni sistem gradova, opština i okruga. (de)
Panorame grada
Progoni veštica u Osnabrücku
Direktorij web-stranica vezanih za Osnabrück Arhivirano 2012-01-05 na Wayback Machine-u

[1] Savjet opština i regiona Evrope - Pregled međuopštinske saradnje

[1]

Mjesto	Država	Vrsta saradnje	Od
Haarlem	Holandija	partnerstvo	1961.
West Derby	Ujedinjeno Kraljevstvo	partnerstvo	1976.
Angers	Francuska	partnerstvo	1964.
Hefei	Kina	prijateljstvo	2006.
Gmünd	Austrija	prijateljstvo	1971.
Kristianstad	Švedska	kontakt	1998.
Kvangmjong	Južna Koreja	prijateljstvo	1997.
Evansville, Indiana	SAD	prijateljstvo	1991.
Çanakkale	Turska	partnerstvo	2004.
Tver	Rusija	partnerstvo	1991.
Vila Real	Portugal	partnerstvo	2005.
Izvor^[1]