1901
1901 (MCMI) lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi gregoriaanlâš kalender mield majebargâ. Tot lâi 1900-ihelove nubbe ihe.
Tábáhtusah
[mute | mute käldee]Juovlâmáánu
[mute | mute käldee]- juovlâmáánu 10. peeivi – Vuossâmuš Nobel-ráávhupalhâšume juohhui.[1]
Nobel-palhâšumeh
[mute | mute käldee]
- Fyysiik – Wilhelm Conrad Röntgen[2]
- Kemia – Jacobus Henricus van 't Hoff[3]
- Kirjálâšvuotâ – Sully Prudhomme[4]
- Ráávhu – Jean Henry Dunant já Frédéric Passy[5]
- Talhâstieđâ – Emil Adolf von Behring[6]
Šoddâmeh
[mute | mute käldee]- vyesimáánu 4. peeivi – Georg Jägerroos, syemmilâš arkkiteht (j. 1956)[7]
- vyesimáánu 18. peeivi – Erkki Huttunen, syemmilâš arkkiteht (j. 1956)[8]
- syeinimáánu 7. peeivi – Vittorio De Sica, italialâš neorealistlâš elleekovestivrejeijee (j. 1974)
- porgemáánu 4. peeivi – Louis Armstrong ("Satchmo"), ovtâstumstaatâlâš jazz-musikkár (j. 1971)
- roovvâdmáánu 13. peeivi – Elsa Kaarela, syemmilâš máttáátteijee já kirječällee (j. 1974)
- roovvâdmáánu 20. peeivi – Aarne Hytönen, syemmilâš arkkiteht (j. 1972)[9]
- juovlâmáánu 5. peeivi – Werner Heisenberg, ive 1932 Nobel-fyysiikpalhâšume finnim saksalâš fysikkár (j. 1976)[10]
- juovlâmáánu 5. peeivi – Walt Disney, ovtâstumstaatâlâš elleekovestivrejeijee, pyevtitteijee, jienâčaittâleijee, animaattor já kietâčällee (j. 1966)
- juovlâmáánu 27. peeivi – Marlene Dietrich, saksalâš-ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee já lávloo (j. 1992)
Jämimeh
[mute | mute käldee]- uđđâivemáánu 27. peeivi – Giuseppe Verdi, italialâš oopperanuotâsteijee (š. 1813)
- čohčâmáánu 22. peeivi – Charles Brenton Huggins, ive 1966 Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume finnim kanadalâš-ovtâstumstaatâlâš fysiolog (j. 1997)[11]
Kalender
[mute | mute käldee]Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást 1901.
Käldeeh
[mute | mute käldee]
- ↑ Award ceremony speech – The Occasion of the First Award nobelprize.org. ”The first Nobel Peace Prize was awarded at a meeting of the Norwegian Parliament which took place at ten o’clock on the morning of December 10, 1901.” Čujottum 10.12.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ 2,0 2,1 The Nobel Prize in Physics 1901. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 3,0 3,1 The Nobel Prize in Chemistry 1901. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 4,0 4,1 The Nobel Prize in Literature 1901. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 5,0 5,1 The Nobel Peace Prize 1901. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 6,0 6,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1901. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ Georg Jägerroos Arkkitehtuurmuseo. Čujottum 21.6.2022. (suomâkielân)
- ↑ Erkki Huttunen Arkkitehtuurmuseo. Čujottum 21.6.2022. (suomâkielân)
- ↑ Aarne Hytönen Arkkitehtuurmuseo. Čujottum 16.6.2022. (suomâkielân)
- ↑ Werner Heisenberg nobelprize.org. Čujottum 24.10.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Charles B. Huggins nobelprize.org. Čujottum 23.10.2024. (eŋgâlâskielân)