Ahmet Myftar Pasha
Ahmed Muhtar Pasha | |
|---|---|
 | |
| Veziri i Madh i Perandorisë Osmane | |
| Në detyrë 22 korrik 1912 – 29 tetor 1912 | |
| Monarku | Mehmeti V |
| Paraprirë nga | Mehmed Said Pasha |
| Pasuar nga | Kâmil Pasha |
| Guvernatori osman i Kretës | |
| Në detyrë 1878–1878 | |
| Paraprirë nga | Konstantinos Adosidis |
| Pasuar nga | Alexander Karatheodori Pasha |
| Në detyrë 1875–1876 | |
| Paraprirë nga | Redif Pasha |
| Pasuar nga | Hasan Sami |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | 1 nëntor 1839 Bursa, Vilajeti Hüdavendigâr, Perandoria Osmane |
| Vdiq më | 21 janar 1919 Stamboll, Perandoria Osmane |
| Fëmijët | Mahmud Muhtar Pasha |
| Shkollimi | Kolegji Ushtarak Osmane |
| Nofka/t | Fitimtar |
| Shërbimi ushtarak | |
| Aleanca |  Perandoria Osmane |
| Dega/shërbimi | Ushtria Osmane |
| Vite shërbimi | 1856–1885 |
| Grada | Marshalli i flotës |
| Komanda | Trupat e Ushtrisë së Dytë |
| Beteja/luftra | Lufta e Krimesë Kryengritja hercegovinase Lufta Ruso-Turke (1877–78) |
| Çmime |     |
Gazi Ahmed Muhtar Pasha (1 nëntor 1839 - 21 janar 1919) ishte një marshall dhe vezir i madh osman, i cili shërbeu në luftërat e Krimesë dhe Ruso-Turke. Ahmed Muhtar Pasha u emërua vezir i madh në korrik 1912 në moshën 72-vjeçare, kryesisht për shkak të prestigjit të tij si një hero i vjetër ushtarak.
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Jeta e hershme dhe karriera ushtarake
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ahmed Muhtar Pasha lindi në një familje turke në Bursa në Perandorinë Osmane.[1] Ai u shkollua në Kolegjin Ushtarak Osman në Stamboll. Babai i tij ishte tregtari Halil Efendi. Ai përfundimisht u bë profesor dhe më pas guvernator i shkollës.
Në 1856, ai shërbeu si adjutant gjatë Luftës së Krimesë. Më 1862, ai ishte oficer shtabi në fushatën katastrofike malazeze. Midis 1870 dhe 1871, ai shtypi rebelimet në Jemen. Ai fitoi titujt e Pashait dhe Marshallit dhe, në 1873, u bë komandant i Trupave të Dytë të Ushtrisë, duke mbajtur detyrën deri në vitin 1876. Gjatë kryengritjeve të vitit 1875 në Bosnje dhe Hercegovinë, ai mori kontrollin e forcave turke atje. Me shpërthimin e Luftës Ruso-Turke, 1877-1878, ai u dërgua për të marrë drejtimin e operacioneve në Erzurum. Edhe pse rusët përfundimisht mundën osmanët në luftë, fitoret e Muhtarit kundër tyre në frontin lindor i dhanë atij titullin Gazi ("Fitimtari").
Në vitin 1879, Ahmed Muhtar Pasha u emërua komandant i kufirit të Perandorisë Osmane me Greqinë, përpara se të dërgohej në 1885 për të shërbyer si Komisioner i Lartë osman në Egjipt.
Jeta e mëvonshme dhe posti i kryeministrit ("Kabineti i Madh")
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ahmed Muhtar Pasha u emërua Vezir i Madh në korrik 1912 në moshën 72-vjeçare, kryesisht për shkak të prestigjit të tij si një hero i vjetër ushtarak. Kryesia e tij ishte rezultat i oficerëve të shpëtimit (turqisht: Halâskâr Zâbitân) që detyruan shpërbërjen e qeverisë së mëparshme të Komitetit të Bashkimit dhe Përparimit (CUP) nën Vezirin e Madh Mehmed Said Pasha. Oficerët e Shpëtimtarit ishin partizanë të Partisë së Lirisë dhe Akordit të opozitës (e njohur edhe si Bashkimi Liberal ose Antanta) të cilët u ndjenë të mashtruar pas zgjedhjeve famëkeqe të 1912, të njohura si "Zgjedhja e Klubeve" (turqisht: Sopalı Seçimler), në të cilën CUP kishte përdorur mashtrime elektorale dhe dhunë për të fituar 269 nga 275 vendet në Dhomën e Deputetëve (turqisht: Meclis-i Mebusan, dhoma e ulët e Asamblesë së Përgjithshme kombëtare e zgjedhur nga populli) duke i lënë vetëm 6 opozitës.
Kabineti jopartiak, i pavarur[2] i formuar nga Ahmed Muhtar Pasha njihej si "Kabineti i Madh" (turqisht: Büyuk Kabine) sepse përfshinte tre ish-vezirë të mëdhenj si ministra dhe nganjëherë si "Kabineti At-Biri" (turqisht: Baba-Oğul Kabinesi) sepse përfshinte djalin e Ahmed Muhtar Pashës, Mahmud Muhtar Pasha, si Ministër të Marinës. Për shkak se Kabineti i Madh nuk përfshinte asnjë anëtar të CUP-së, filluan të përhapen zëra se qeveria do të shpërndante Dhomën e Deputetëve, e cila dominohej nga CUP pas zgjedhjeve të rreme të vitit 1912. Disa ditë pasi Ahmed Muhtar Pasha mori detyrën, oficerët e shpëtimit i dërguan një letër kërcënimi kryetarit të Dhomës së Deputetëve (dhe anëtarit të CUP-it), Halil Beut, duke kërkuar që Dhoma të shpërndahej për zgjedhje të reja brenda 48 orëve. Anëtarët e KUP-it në Dhomë e dënuan dhe e dënuan këtë kërcënim. Megjithatë, falë një ligji që ai kishte miratuar në Senat, Ahmed Muhtar Pasha mundi, me mbështetjen e sulltanit, ta shpërndante Dhomën me lehtësi më 5 gusht.
Pas shpërbërjes së Dhomës, Lufta e Parë Ballkanike shpërtheu në fillim të tetorit 1912, duke e zënë në befasi administratën e Ahmed Muhtar Pashës. U shpall gjendje ushtarake dhe Ahmed Muhtar Pasha dha dorëheqjen si Vezir i Madh më 29 tetor pas vetëm katër muajsh në zyrën e kryeministrit.
Vdekja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ahmed Muhtar Pasha vdiq më 21 janar 1919 në Stamboll në moshën 79 vjeçare. Djali i tij Mahmud Muhtar Pasha ishte gjithashtu një komandant i rangut të lartë në Ushtrinë Osmane dhe Ministër i Marinës në qeverinë e vetë Ahmed Muhtar Pashës. Pas shpalljes së Republikës së Turqisë, qeveria turke publikoi një pullë postare me imazhin e tij për të nderuar trashëgiminë e tij.[3]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971 (Turqisht)
- ^ Lewis, Bernard (1961). The Emergence of Modern Turkey (në anglisht). Ankara.
{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja) - ^ http://i.colnect.net/f/2577/061/Gazi-Ahmet-Muhtar-Pa%C5%9Fa-1839-1918-commander.jpg
