สลิด
| สลิด | |
|---|---|
| |
| ใบและดอกสลิด | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Asterids |
| อันดับ: | Gentianales |
| วงศ์: | Apocynaceae |
| สกุล: | Telosma |
| สปีชีส์: | T. cordata |
| ชื่อทวินาม | |
| Telosma cordata (Burm.f.) Merr. | |
| ชื่อพ้อง[1] | |
| |
สลิด หรือ ขจร (ชื่อวิทยาศาสตร์: Telosma cordata) เป็นพืชดอกชนิดหนึ่งในวงศ์ตีนเป็ด มีถิ่นกำเนิดในอินโดจีนและจีนตอนใต้ แต่มีการนำไปเพาะปลูกที่อื่นและอาจเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติในฐานะชนิดพันธุ์ต่างถิ่น สลิดจะออกดอกสีเขียวอมเหลืองเป็นช่อในฤดูร้อนและฤดูฝน ดอกแต่ละดอกจะทยอยบานอย่างต่อเนื่องในช่วงเวลาหลายสัปดาห์ ส่งกลิ่นหอมแรงทั้งกลางวันและกลางคืน
ลักษณะ
[แก้]สลิดมีลักษณะไม้เถาที่สามารถเลื้อยพันไปได้ไกล 2–5 เมตร เถาและกิ่งมีขนาดเล็ก กลม และเหนียวมาก ถือว่าเป็นพิษสำหรับหมู เมื่อแก่ขึ้นเถาจะเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีน้ำตาลอมเทา ตามยอดแตกเป็นพุ่มแน่นทึบจนบางครั้งอาจแผ่ปกคลุมพืชอื่น ๆ ได้มิด สลิดสามารถขยายพันธุ์ได้โดยการเพาะเมล็ด การตอนกิ่ง หรือการปักชำกิ่ง โดยเติบโตในดินที่มีอากาศถ่ายเทและมีแสงแดดจ้า พบขึ้นตามป่าดิบ ป่าเบญจพรรณ ป่าละเมาะ และป่าแล้งทั่วอินโดจีน
ใบ
[แก้]ใบสลิดมีลักษณะเป็นใบเดี่ยว รูปหัวใจ ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ ๆ ใบกว้างประมาณ 4–7.5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 6–11 เซนติเมตร แผ่นใบมีขนอ่อนปกคลุมและมีความบางมากจนเห็นเส้นใบได้ชัดเจน ก้านใบยาวประมาณ 1.2–2 เซนติเมตร
ดอก
[แก้]ดอกสลิดออกเป็นช่อแบบกระจุกตามซอกใบหรือโคนก้านใบ ช่อละประมาณ 10–20 ดอก ดอกมีสีเหลืองแกมเขียวและมีกลิ่นหอมแรงโดยเฉพาะในตอนเย็นถึงค่ำ ดอกมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.5 เซนติเมตร มีกลีบดอก 5 กลีบ มีเกสรเพศผู้ 5 อัน เชื่อมติดกันเองและเชื่อมติดกับยอดเกสรเพศเมีย โดยปกติจะผลิดอกในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม บ้างว่าจะผลิดอกในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนตุลาคม
ผล
[แก้]ผลสลิดมีลักษณะเป็นฝักเรียวยาว ปลายแหลม ผิวเรียบ สีเขียว ภายในประกอบด้วยเมล็ดลักษณะแบนจำนวนมาก โดยมีปุยสีขาวติดอยู่ที่ปลายเมล็ด ออกผลในช่วงเดือนมิถุนายนถึงเดือนสิงหาคม
การใช้ประโยชน์
[แก้]
ยอด ผล และดอกสลิดสามารถนำมาบริโภคเป็นผักได้ เชื่อกันว่ายอดอ่อนเป็นส่วนที่มีคุณค่าทางโภชนาการมากที่สุด ดอกใช้เป็นส่วนผสมในอาหารทั้งคาวและหวาน รวมทั้งใช้ในงานดอกไม้สด เถาของพืชมีความเหนียวและสามารถนำใช้ต่างเชือกได้ กล่าวกันว่าเนื้อไม้ใช้ก่อสร้างได้ในบางกรณี นอกจากนี้ยังมีการใช้สลิดเป็นยาแผนโบราณ เช่น เป็นยาลดไข้ ยาแก้พิษ ยาสงบประสาท หรือใช้บรรเทาอาการปวดกระดูกสันหลัง[2]
| สารอาหาร | คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม |
|---|---|
| คาร์โบไฮเดรต | 10.6 กรัม |
| โปรตีน | 5.0 กรัม |
| ไขมัน | 1.1 กรัม |
| ใยอาหาร | 0.8 กรัม |
| น้ำ | 80.5 กรัม |
| วิตามินเอ | 3.0 กรัม |
| วิตามินบี1 | 0.0004 กรัม |
| วิตามินบี2 | 0.0015 กรัม |
| วิตามินบี3 | 0.0017 กรัม |
| วิตามินซี | 0.68 กรัม |
| แคลเซียม | 0.7 กรัม |
| เหล็ก | 0.01 กรัม |
| ฟอสฟอรัส | 0.9 กรัม |
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Plants of the World Online (POWO), สืบค้นเมื่อ 12 October 2018
- ↑ Tanaka, Yoshitaka; Van Ke, Nguyen (2007). Edible Wild Plants of Vietnam: The Bountiful Garden. Thailand: Orchid Press. p. 36. ISBN 978-9745240896.
 | บทความพีชนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |