Aktrol
Aktrol (veya Aktroll), Türkiye'de Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından yönetilen hükûmet destekli anonim internet siyasi yorumcuları ve trolleri tanımlamak için kullanılan tabirdir. 2015 yılında Aktrollerin doğrudan devlet tarafından finanse edildiği hükûmet destekli internet trollerinin çoğunun 20-25 yaşları arasında olduğu iddia edildi.[1] Adalet ve Kalkınma Partisi'nin gençlik kollarının (AK Gençlik) bu web tugayına başkanlık etmekle yükümlü olduğu iddia edilmektedir.[2]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Aktroller, aslen Gülen Cemaati tarafından finanse edildiği iddia edilen çeşitli internet yorumcuları ve trollerine dayansa da[3] ilk olarak 2013 yılında hükûmete ve Recep Tayyip Erdoğan'ın otoriter eğilimlerine karşı düzenlenen Gezi Parkı protestoları sırasında protestocuların protestoları örgütlemek ve tanıtmak için sosyal medyayı kullandığı dönemde ortaya çıktılar.[4] Buna karşılık iktidar devlet propagandasını teşvik etmek ve Adalet ve Kalkınma Partisi'ne muhalif olduğu belirlenen kişilere karşı kampanyalar düzenlemek için 6 bin kişiyi Yeni Türkiye Dijital Ofisi olarak bilinen yeni bir sosyal medya ekibine dahil etti.[5] İnternet botları devlet tarafından da ücretli kişilere yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılmaktadır.[6] Aktroller, iktidar karşıtı (muhalif) vatandaşlara karşı abartılı olumsuz tepkileri ile bilinmektedirler.[1] Aktroller, 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumu sırasında 'Evet' kampanyası lehine kampanya düzenlediler.[7] Aktroller genel olarak Süleyman Soylu yanlısı kanat ve Berat Albayrak'ın iplerini tuttuğu Pelikan yanlısı kanat olarak ikiye ayrılır.[8] 12 Haziran 2020 günü Twitter, AK Parti ile alakalı olan ve sahte hesap olduğu belirlenen 7340 hesabı kapattı.[9]
30 Ocak 2022 tarihinde Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter hesabından yayınladığı videoda trollerin birkaçını ifşa etmiştir.[10][11]
Yöntemler
[değiştir | kaynağı değiştir]Aktroller, Facebook, X ve TikTok gibi sosyal medya ağlarının yanı sıra Ekşi Sözlük gibi katılımcı sözlük sitelerini ve kimi zaman da YouTube'u, iktidar partisi lehine propaganda yapmak, muhalefeti itibarsızlaştırmak ve internete yanlış bilgiler yaymak suretiyle bireylere saldırmak için düzenli bir şekilde kullandıkları bilinmektedir.[12][13] CHP ve HDP'li milletvekilleri, bireylere yönelik yoğun bir itibarsızlaştırma, hakaret ve tehdit kampanyası nedeniyle Aktroller hakkında bir soruşturma başlatmasını istedi.[5][14]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Aktroller ne kadar maaş alıyor? – Sözcü Gazetesi". Sozcu.com.tr. 29 Eylül 2015. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ Leo Benedictus. "Invasion of the troll armies: 'Social media where the war goes on' | Media". The Guardian. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ Yılmaz Özdil (12 Haziran 2019). "Canlı yayını kim yönetsin?". Sozcu.com.tr. 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- ^ Jonathan Okun (31 Ocak 2017). "Cybersecurity Strategy Advice for the Trump Administration: US-Turkey Relations - The Henry M. Jackson School of International Studies". Jsis.washington.edu. 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ a b "Turkish journalists face abuse and threats online as trolls step up attacks". The Guardian. 23 Nisan 2016. 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ Mert Taşçılar. "Odatv AKTroller'i açığa çıkaran o raporu yayımlıyor". Odatv.com. 1 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ ""AK trolls" were detrimental to the "Yes" camp - BARÇIN YİNANÇ". Hürriyet Daily News. 30 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "AKTroller birbirine girdi". 29 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Information Operations June 2020". Twitter. 12 Haziran 2020. 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2022.
- ^ "Mapping Turkey's Twitter-troll lynch mobs". The Daily Dot. 10 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "Erdoğan attends 'Ak troll' wedding, chats with well-known suspect - POLITICS". Hurriyetdailynews.com. 13 Eylül 2011. 30 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- ^ "'AkTroller' hakkında soru önergesi". Birgun.net. 21 Aralık 2016. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.