Benedict Anderson
Benedict Anderson | |
|---|---|
| Doğum | 26 Ağustos 1936 Yünnan, Kunming, Çin |
| Ölüm | 13 Aralık 2015 (79 yaşında) Kota Batu, Doğu Cava, Endonezya |
| Vatandaşlık | İrlanda |
| Meslek | Politikbilimci |
| Aile | Perry Anderson (kardeşi) |
Benedict Richard O'Gorman Anderson (26 Ağustos 1936 Kunming, Çin Cumhuriyeti - 13 Aralık 2015 Doğu Cava, Endonezya) İngiliz-İrlanda kökenli Amerikalı politikbilimci. Cornell Üniversitesinde profesör olarak çalışmıştır. Ulus kavramını "hayali cemaat" olarak tanımlamasıyla ünlenmiştir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Babası Çin'de denizci olarak çalışan Anderson, Çin'in Kunming bölgesinde doğdu. Ailesi 1941'de Kaliforniya'ya, sonra İrlanda'ya taşındı. Cambridge üniversitesinde politika okudu. 1945'te Endonezya'da olan devrimle ilgili tezini hazırlamak için 1961'de Endonezya'ya gitti. 1965'te Suharto'nun sözde komünistleri engellemek icin yaptığı darbeden sonra yazdığı bir makale yüzünden 1966'da Endonezya'dan çıkarıldı ve ülkeye tekrar girişi ömür boyu yasaklandı. Tayland'a dönüp doktorasını orada yaptı. 1965'ten bu yana uzakdoğu ile ilgili çok sayıda çalışma yaptı.
En iyi bilinen eseri 1980'li yıllarda "Hayali Cemaatler" adıyla Türkçeye çevrilen "Imagined Communities" adlı kitabıdır.
Anderson 13 Aralık 2015 tarihinde Endonezya'nın Batu kentinde otel odasında öldü.[1]
Ulus Teorileri ve Anderson'un Hayali Cemaatleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Anderson, ulusçuluğun ve 'hayali cemaatlerin' oluşumunun ana nedeni olarak, monarşilere karşı yükselen hareketleri ve kapitalizmin gelişmeye başlaması ile ortaya çıkan matbaanın elyazmalarına ulaşım ayrıcalığını ortadan kaldırmasını gösterir (Anderson buna basılı kapitalizm "print-capitalism" der).
Anderson ulusçuluk çerçevesindeki ulus kavramının ortaya çıkışını 18. yüzyılın sonuna yerleştirir. Ernest Gellner, ulusçuluğun ortaya çıkışını Batı Avrupa'nın endüstrileşmesine bağlar (ki bu yaklaşım Doğu Avrupa'daki endüstrileşmemiş ülkelerde ulusçuluğun gelişmesini yeterince açıklamaz). Elie Kedourie ise Fransız devrimi ile merkezi Fransız devletinin kurulmasında katkıda bulunan aydınlanma düşüncelerini ulusçuluğun ortaya çıkmasında etkili görür. Anderson ise baska bir alana yoğunlasir. Anderson'a göre Avrupa devletlerinin okyanus ötesinde yarattığı sömürgelerde yaşayan diasporada, özellikle Amerika kitasindaki yeni kolonilerde gelişen bir kavramdir.
Andersona göre "ulus" yapay olarak inşa edilen bir şeydir. 1778 ile 1838 arasinda Kuzey ve Güney Amerika'da ortaya çıkan elit bir kesimin bilinçli şekilde kendilerini bir "ulus" olarak tanımladıklarını ve ilk ulus-devlet modellerinin bu şekilde ortaya çıktığını ileri sürer. Buna göre, zaten var olan "ulus" bir "ulus-devlet" insa etmez, "ulusalcılık düşüncesi", ulusu ve ulus-devleti birlikte inşa eder. Anderson, Fransa ve Amerika örnekleri üzerinden "ulus" inşasının nasıl geliştiğini gösterir. Anderson, bu ilk dalga ulusalcılığı, yurttaş ulusalcılığı olarak adlandırırken, daha sonra gelişen ikinci dalga ulusalcılığı etnik ulusalcılık olarak niteler.
Ulusalcılık ve Matbaa
[değiştir | kaynağı değiştir]Anderson, ulus teorisinde yazılı edebiyata ve onun yayılmasına merkezi bir rol verir. Ulusalcılığın gelişmesi basılı kitaplarin sayısının artmasi ve matbaa teknolojisinin gelişimiyle birebir ilişkilidir.
Anderson'a göre bir ulusun inşasinda "ulus"un antik dönemlere bağlanmasi önem taşır, hatta bunu bir zorunluluk gibi görür. Bu noktada Anthony D.Smith'den bazı kavramları ödünç alir. Ulus inşası için gerçek öykülerden cok efsanelere ve fantastik anlatılara dayanıldığını vurgular.
Türkçe yayınlanan kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Üç Bayrak Altında Anarşizm ve Sömürgecilik Karşıtı Tahayyül [2]
- Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması
- Tartışılan Sınırlar, Değişen Milliyetçilik (Anthony D.Smith ve Jürgen Habermas ile birlikte)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2015.
- ^ http://www.idefix.com/kitap/benedict-anderson/urun_liste.asp?kid=5145[ölü/kırık bağlantı]
