Kırmızı ışık bölgesi
Kırmızı ışık bölgesi ya da kırmızı ışık semti, büyük şehirlerde fuhuş ve diğer seks ticareti türlerinin yoğunlaştığı bölgelere, semtlere halk arasında verilen bir isimdir. Bu işlerle ilgili zümrelere ise, kırmızı ışık zümresi denir. Kırmızı ışık bölgesi tâbiri, genellikle olumsuz, menfî bir anlamda kullanılır.
Tâbirin kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]İngilizce red light district tâbiri, 1900 yılı civarında ortaya çıktı, ancak 1850 gibi erken bir tarihte Manhattan'daki Greene Street'te (bugün SoHo) kapılarında kırmızı (veya başka renklerde) fanuslarda gaz lambası yanan bir dizi genelev vardı.[1] Almancada Rotlicht-Distrikt ya da Rotlichtviertel tabirleri ise ilk olarak 1920'lerin başında ortaya çıktı.[2][3] Bu terim, (İtalyanca; quartiere a luci rosse, Hollandaca: Rosse Buurt), birçok şehirde genelev ve fuhuş ortamının bir tür “gettolaşmasının ” gerçekleştiğini belgeliyor. Japonca'da benzer bir terim akasen'dir . "Kırmızı ışık muhiti" tabiri genellikle suç teşkil eden karanlık işlerle (uyuşturucu kaçakçılığı, insan kaçakçılığı, gasp vs.) ilişkilendirilir.
Oluşumu ve yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir sokak, bölge ya da semt, sadece birkaç genelev bulunduğu için kırmızı ışık bölgesi haline gelmez. En başta somut bir rakam, seks işletmelerinin çeşitliliği, bir şehrin bir bölgesini kırmızı ışık muhidine dönüştürür. Sokakta veya genelevlerdeki fuhuştan, seks dükkanlarına ve striptiz barlarına kadar; masa dansı barlarından, porno sinemalarına ve pavyonlardan, masaj salonlarına kadar hizmet şekilleri çeşitlilik gösterebilir.
Kırmızı ışık bölgelerinin ortaya çıkışı, çeşitli sosyal faktörler tarafından desteklenmektedir. Çoğu zaman, kırmızı ışık bölgesindeki işletmelerin müşterileri, farklı işletmelerin bir arada olmasını tercih eder, böylece faydalanma sürecinde bir masa dansı barından, diğer eğlence barına ve oradan da bir geneleve yürüyebilirler.
Kırmızı ışık muhidinde, bu bölgeyle ve işlerle alâkası olmayan insanlarla karşılaşma riski de daha düşüktür. Çünkü birçok müşteri, bir seks dükkanına girip çıktıktan sonra, kırmızı ışıklı sokağa girerken kendilerine yan gözle bakılıyormuş gibi hissetmeyi utanç verici buluyor.
Ünlü kırmızı ışık bölgeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Avrupa
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dünya çapında bilinen bir kırmızı ışık bölgesi örneği, bitişik caddeleriyle birlikte Hamburg'un St. Pauli semtinde bulunan Reeperbahn'dır. Burada özellikle Herbertstraße ve Hans-Albers-Platz (Kiez veya Meile olarak da adlandırılır) çevresindeki bölge.
- Amsterdam'daki Walletjes kırmızı ışık muhidi, dünyada fahişelerin yasal olarak çalışmasına ve örgütlenmesine izin verilen ilk bölgelerden biridir.
- Montmartre'deki eski Paris kırmızı ışık muhidi, Pigalle ile ünlü Moulin Rouge ve Rue Saint-Denis çevresi dünyaca ünlüdür.
- İngiltere'nin başkenti Londra'daki King's Cross çevresindeki istasyon bölgesi iyi bilinmektedir.
- Viyana'da, Prater çevresindeki eğlence parkı etrafında, kırmızı ışık bölgesi, Lassallestraße, Ausstellungsstraße ve Vorgartenstraße tarafından sınırlandırılan Stuwerviertel üçgeni olarak adlandırılan bölgede gelişmiştir. Ancak daha yakın geçmişte, Gürtelstraße ve Felberstraße bölgeleri çok daha iyi bilinen ve daha sık ziyaret edilen kırmızı ışık bölgeleriydi.
- Zürih'te, Langstrasse çevresindeki semt, kırmızı ışık muhidi olarak bilinir.
- Cenevre'de kırmızı ışık bölgesi Les Pâquis semtinde, özellikle Rue de Berne'de bulunur.
- Kopenhag'ın Istedgade, eğlence hayatı ve kırmızı ışık muhidiyle Danimarka'nın en ünlü caddelerinden biri olarak kabul edilir.
- Dublin'de Monto vardı.
- Brüksel'de Rue d'Aerschot, şehirde fuhuş yapılan birkaç sokaktan biridir.
- Antwerp'te Schipperskwartier yer almaktadır.
Avrupa dışında
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bangkok'taki Patpong sokakları (ve Nana Plaza) uluslararası alanda en ünlü kırmızı ışık bölgeleri arasındadır.
- Tokyo'daki en meşhur kırmızı ışık bölgeleri Shinjuku ilçesindeki Kabukichō ve Senzoku semtleri eskiden Yoshiwara olarak bilinen bölgedir.
- Sidney'deki Kings Cross istasyon bölgesi de kırmızı ışık bölgesi olarak kabul edilmektedir.
- Meksika'nın Tijuana kentindeki Avenida Revolución'un bir kısmı, ABD sınırında yer alan ve çoğunlukla ABD'li Amerikalılar tarafından kullanılan bir kırmızı ışık muhitidir.
- Brezilya'da Belo Horizonte'deki Rua Guaicurus kırmızı ışık bölgelerinden biridir.
- Taipei, Tayvan'daki Ximending
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Irving Lewis Allen: The City in Slang: New York Life and Popular Speech (1995), S. 178.
- ^ Zeitschrift für Sexualwissenschaft, Band 7 (1920), Herausgeber A. Marcus & E. Weber; Bericht über eine Untersuchung von Prostituierten vom Detroit-Rotlicht-Bezirk in Hinsicht auf Infektionen mit Syphilis und Gonorrhoe.
- ^ Wilhelm Heinrich Dreuw, Moritz Schönmann: Die Sexual-Revolution (1921), S. 366 (Begriff Rotlichtviertel)