Rudolf Wolters
Rudolf Wolters | |
|---|---|
 Nazi dönemindeki kimlik fotoğrafı | |
| Doğum | 3 Ağustos 1903 Coesfeld, Almanya |
| Ölüm | 7 Ocak 1983 (79 yaşında) Coesfeld, Batı Almanya |
| Mezun olduğu okul(lar) | Berlin Teknik Üniversitesi |
| Meslek | Mimar |
| Önemli eser(ler) | Industrie-Kreditbank binası, Düsseldorf; Hotel Königshof, Bonn |
Rudolf Wolters (3 Ağustos 1903 - 7 Ocak 1983), Alman mimar, Üçüncü Reich yetkilisi Albert Speer ile uzun süredir yakın olduğu bilinen bir hükûmet yetkilisiydi. Speer için Spandau Hapishanesinden birçok belge aldı ve 1966'da Speer serbest bırakılıncaya kadar onun için sakladı. Speer'in ailesi ve yakınları için para topladı ve bunları Speer'in ailesine ve yakınlarına bağışladı. Albert Speer yazdığı kitapta Wolters'in adından ve yardımlarından hiç söz etmedi. Speer'in serbest bırakılmasından sonra, dostluk yavaş yavaş çöktü, Wolters, Speer'in Adolf Hitler'i ve diğer Nazilerin Holokost ve II. Dünya Savaşı için suçlamasına şiddetle karşı çıktı ve Speer'in 1981'deki ölümünden önceki on yılda birbirlerini görmediler.
Kuzey Almanya'nın Coesfeld kasabasında Katolik orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Wolters, mimarlık diplomasını ve doktorasını Berlin Teknik Üniversitesi'nden aldı ve bir öğrenciyken Speer ile yakın bir dostluk kurdu. Doktorasını aldıktan sonra, Nazilerin iktidara gelmesinden önce iş bulmakta zorlandı. 1933'ten 1937'ye kadar Reichsbahn için çalıştı. 1937'de Speer onu bölüm başkanı olarak işe aldı ve Wolters kısa süre sonra Hitler'in, Berlin'i yeniden inşası planının büyük sorumluluğunu üstlendi. Speer, 1942'de Silahlanma ve Savaş Üretimi Bakanı olduğunda, Wolters ile birlikte yakın ortağı olarak kendi departmanlarına taşındı.
Speer hakkındaki iddianame ve savaş suçlarından hapse atılmasının ardından Wolters onun yanında durdu. Speer'in daha sonra en çok satan anı kitaplarının temelini oluşturan Spandau'dan gizli notlarını alıp düzenlemenin yanı sıra, Wolters sessizce Speer için para topladı. Bu fonlar, Wolters'ın eski amirinden aldığı talimatlara göre, Speer'in ailesini desteklemek için ve başka amaçlarla kullanıldı. Speer'in 1966'da serbest bırakılmasının ardından, ikilinin dostlukları giderek kötüleşti ve Wolters, Speer'in Yahudilere yönelik zulüm hakkındaki bilgisini gösteren belgelerin 1980'de kamuoyuna açıklanmasına izin verdi.
Wolters, II. Dünya Savaşı'nın ardından Batı Almanya'nın yeniden inşasında yer aldı ve diğer birçok projenin yanı sıra memleketi Coesfeld'i yeniden inşa etti. Wolters, savaş sırasında birkaç mimari kitap ve Speer'in biyografisini yazdı.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Wolters, gemi yapımında usta bir marangozun kızıyla evlenen bir mimarın oğlu olarak 3 Ağustos 1903'te Almanya'nın Coesfeld kentinde Katolik bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Özel olarak yayımlanan Segments of a Life adlı anılarında Wolters, babasını "her zaman gelecekle ilgilenen ciddi, vicdanlı ve çalışkan bir adam" olarak tanımladı.[1] Wolters annesini "at eti" olmasına izin vermeden lezzetli bir rosto servis etmeyi zor zamanlarda düşünen, son derece pratik, yaşama sevinciyle dolu bir kadın" olarak görüyordu.[1] Wolters'in çocukluğu genellikle savaş zamanının kaosunda geçti. Çocukluğunda geçirdiği bir hastalığı sebebiyle iki rahipten evde eğitim aldı.[2]
Abitur veya orta öğretim sınavını geçtikten sonra, 1923'te Münih Teknik Üniversitesi'nde mimari çalışmalarına başladı. Wolters, öğrencilik günlerinin siyasallaşmış atmosferine dikkat çekerek, "Akademik özgürlüğüm davulların sesiyle başladı: Hitler Darbesi ve bunun biz öğrenciler için sonuçları, çoğu onunla aynı fikirdeydi."[3] Wolters, kendi itirafına göre, Partiye katılma gereğini hiç görmemiş olsa da, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin amaçlarına büyük bir sempati duyuyordu.[4]
1924'te Wolters, öğreniminde bir yıl geriden gelen Albert Speer ile tanıştı. Wolters, o yıl Berlin Teknik Üniversitesi'ne geçti, ardından 1925'te Speer'de aynı üniversiteye nakil oldu. Wolters, Profesör Hans Poelzig'in yanında okumak istedi, ancak kontenjan için yer yoktu. Bunun yerine Wolters, Speer'in yaptığı gibi Heinrich Tessenow'un yanında okudu. Wolters 1927'de diplomasını aldı ve iki yıl sonra doktorasını kazandı. Sınıftaki ödül yarışmasında, Wolters genellikle Speer'in ardından ikinci oldu.[5]
Wolters'ın mezuniyeti Büyük Buhran'ın başlangıcı ile aynı zamana denk geldi ve iş bulmakta büyük zorluk çekti. Sonunda 1930'da Berlin'deki Reichsbahn genel merkezinde ücretsiz şekilde bir pozisyonda çalışmaya başladı. Ertesi yıl bu konumunu kaybettikten sonra Wolters, Trans Sibirya Demiryolu'nun Novosibirsk'teki şehir planlama bölümünde bir görevi kabul etti.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Sereny 1995, s. 56.
- ^ Sereny 1995, s. 56–57.
- ^ Sereny 1995, s. 57.
- ^ van der Vat 1997, s. 72.
- ^ van der Vat 1997, s. 26–34.
- ^ Das Erste, Rudolf Wolters.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Spezialist in Sibirien, Berlin: Wendt & Matthes Verlag, 1933.
- Die Neue Reichskanzlei : Architekt Albert Speer, with Heinrich Wolff. Munich: Zentralverlag der NSDAP, 1940.
- Neue deutsche Baukunst, with Albert Speer. Berlin: Volk und Reich, 1943.
- Albert Speer, Oldenburg: Stalling, 1943.
- Vom Beruf des Baumeisters, Berlin: Volk und Reich, 1944.
- Coesfeld Fragen und Antworten eines Städtebauers, Coesfeld: Kreisverwaltung, 1974.
- Stadtmitte Berlin, Tübingen: Wasmuth, 1978. 978-3-8030-0130-6
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- von Buttlar, Adrian (2005), ""Germanic" structure versus "American" texture in German high-rise building" (PDF), GHI Bulletin Supplement, cilt 2, ss. 65-86[ölü/kırık bağlantı]
- Diefendorf, Jeffry (1993), In the Wake of War: The Reconstruction of German Cities after World War II, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-507219-8
- Durth, Werner (2001), Deutsche Architekten (Almanca), Karl Krämer Verlag, ISBN 978-3-7828-1141-5
- Düwel , Jörn; Gutschow , Niels (2015), Baukunst und Nationalsozialismus. Demonstration von Macht in Europa. Die Ausstellung Neue Deutsche Baukunst von Rudolf Wolters (Almanca), DOM publishers, ISBN 978-3869220260
- Fest, Joachim (1999), Speer: The Final Verdict, translated by Ewald Osers and Alexandra Dring, Harcourt, ISBN 978-0-15-100556-7
- Fest, Joachim (2007), Albert Speer: Conversations with Hitler's Architect, translated by Patrick Camiller, Polity Press, ISBN 978-0-7456-3918-5
- King, Henry T. (1997), The Two Worlds of Albert Speer: Reflections of a Nuremberg Prosecutor, University Press of America, ISBN 978-0-7618-0872-5
- Schmidt, Matthias (1984), Albert Speer: The End of a Myth, St Martins Press, ISBN 978-0-312-01709-5
- Sereny, Gitta (1995), Albert Speer: His Battle With Truth, Knopf, ISBN 978-0-394-52915-8
- Speer, Albert (1970), Inside the Third Reich (Translated by Richard and Clara Winston), New York and Toronto: Macmillan, LCCN 70119132. Republished in paperback in 1997 by Simon & Schuster, 978-0-684-82949-4
- Speer, Albert (1976), Spandau: The Secret Diaries (Translated by Richard and Clara Winston), New York and Toronto: Macmillan, ISBN 978-0-02-612810-0
- Speer, Albert (1981), Infiltration: How Heinrich Himmler Schemed to Build an SS Industrial Empire, Macmillan, ISBN 978-0-02-612800-1
- (Original German edition: Speer, Albert (1981), Der Sklavenstaat. Meine Auseinandersetzungen mit der SS [The Slave State: My Battles with the SS], Deutsche Verlags-Anstalt, ISBN 978-3-421-06059-4, OCLC 7610230)
- van der Vat, Dan (1997), The Good Nazi: The Life and Lies of Albert Speer, George Weidenfeld & Nicolson, ISBN 978-0-297-81721-5
- Wolters, Fritz (1984), "Wolters: Architektenfamilie aus Coesfeld", Bauwelt (Almanca), cilt 75, ss. 670-71
- Wolters, Rudolf (1943), "Vom Beruf des Baumeisters", Die Kunst im Deutschen Reich—Die Baukunst, cilt 9, ss. 143-45
Çevrimiçi
- Das Erste, Rudolf Wolters (1903–1983) (Almanca), 8 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Ocak 2012
- Hotel Königshof, History of the Hotel, 30 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: January 2, 2012
- Wagner, Jens-Christian (19 Temmuz 2007), Der Fall Lübke (Almanca), Die Zeit, 17 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Ocak 2012
