Karacorce
| ' | |
|---|---|
 | |
| Tulı iseme | Đorđe Petrović |
| Hönäre | ğıysyançı |
| Tuu datası | 16 noyäber 1762 |
| Tuu cire | Vişevtsi (d), Ğosman imperiäse |
| Milläte | serb |
| Ülem datası | 26 iyül 1817 (54 yäş) |
| Ülem cire | Radovanjski Lug (d), Serbiä kenäzlege |
| Ätise | Petro Yovanoviç |
| Änise | Mariä Zhivkoviç |
| Xatını | Elena Petroviç (d) |
| Balaları | Aleksandr (d), Aleksey (d) |
Karacorce (serbça Karađorđe, Карађорђе; 1762, 16 noyäber? – 1817, 26 iyül) ul Ğosman İmperiäsenä qarşı Berençe Serb Fetnäse citäkçese, Serbiäneñ Karacorceviç näselenä nigez saluçı bulğan. Corce Petroviç (Đorđe Petrović, Ђорђе Петровић) bulıp tua. Qoñğırt çäçle buluı säbäple, Corceğa Qara (Törekçä Kara) quşamatı birelä.
Karacorce Vişevtsi (Viševci) awılında tua häm balaçağında kötüçe bulıp eşli. 1787 yılda Törekne üterüdän soñ ul Habsburglar Avstriäsenä qaça häm Fraykorpsqa kerep, 1787-1791. yıllardağı Avstro-Törek Suğışında qatnaşa. Sistova solıxınnan soñ, ul Serbiägä qayta häm Topolada urnaşıp, mal kötep, säwdä belän şöğellänep, görlep yäşi häm oçraqlı räweştä Hayduklarğa quşa.
XIX ğasır başlarında Serbiägä qarşı Ğosman repressiäläre köçäyälär häm 1804 yılnıñ Ğıynwarında iñ yuğarı däräcäsenä ütep citälär. Yanıçarlar başlıqları, dahilar, xakimiät üz qullarına alalar, aqsöyäklärne, ataqaylarnı, ğıysyançılarnı, yoğıntılı säwdägärlärne cäzalap üterälär. Dahilar Karaсorсenı üterergä tırışalar, läkin ul üterergä cibärelgän ike keşeneñ maqsatın tanıp häm alarnı üterep, uñışlı saw qala. Şuña cawap itep, Serblar Oraşatsta 1804-nıñ 14 fevralendä (Yulian täqwimendäge 2 fevralendä) qorıltay ütkärälär, häm Karacorcenı başlıq bulıp saylıylar. Ğıysyançılarğa fetnäne qabızıp cibärergä uñıy, baştan Karacorce suğışçıları dahilar zolımına qarşı, läkin 1805-täge İvankovats suğışınnan soñ soltanğa qarğı köräşällär.
Berniçä möhim suğışlardan, mäsälän Mişar (1805), Deligrad häm Belgrad (1806) suğışlarınnan, ğıysyançılar ciñep çığalar, annan Serblar häm Ğosmannar solıx yazarğa qarar itälär. Ämmä, 1807-dä Karacorce Räsäy İmperiäsenä Töreklärgä qarşı koalisiä tözep quşıla. 1812 yılda, Napoleon'nıñ Fransuz İmperiäse qurqınıçında, Räsäy Ğosmannar belän tizräk solıx tözi. 1813-dä Ğosman İmperiäse Serbiägä zur yaw oyıştıra, häm 21 sentäberdä Karacorce, başqa ğıysyan başlıqları belän Avstriä İmperiäsenä qaça, annan soñ Bessarabiägä küçä, anda Filiki Eteriagä, Ğosmannardan barlıq Xristiannarnı azat itergä cıyınuçı yäşeren Yunan cämğiätenä quşıla. Eteria yärdämendä, Karacorce yalğan passport belän 1817-neñ 28 iyülendä Serbiägä qayta. 1817 24 iyülendä Karacorce Ğosmannarğa buysınğan Miloş Obrenoviçneñ keşeläre tarafınnan üterelä.
 |
Bu mäqälä Tatar (Latin) Wikipediäseneñ saylangan mäqälälär rätenä kerä. |