1884
ۋەقە ۋە ھادىسىلەر
[تەھرىرلەش]4- يانىۋار —— ڧابىئان جەمئىيىتى لوندوندا قۇرۇلدى.
1- ڧېۋرال —— ئەنگىلىيە ئوكسڧورد ئۇنىۋېرستىتى تۇنجى باسما ۋە تۇنجى نەشر «ئوكسڧورد ئىنگىلىزچە لۇغىتى»نى ئېلان قىلدى.
8- ئاپرېل —— مەنچىڭ نائىب پادىشاھى سىشى تەيخۇ «جۇڭگو - ڧرانسىيە ئۇرۇشى» نىڭ ئوڭىشسىزلىقىنى باھانە قىلىپ، گوڭچىنۋاڭ باشچىلىقىدىكى پۈتۈن ھاۋا قۇۋۋەتلىرى ۋەزىرلىرىنى ۋەزىپىدىن ئالدى.
11- ماي —— چىڭ سۇلالىسى ڧرانسىيە بىلەن «تىيەنجىن شەرتنامىسى» ئىمزالاندى، ۋېتنامنىڭ ڧرانسىيەنىڭ ھامىيلىقىدىكى دۆلەت ئىكەنلىكىنى ئىتىراپ قىلدى. جۇڭگو ڧرانسىيە ئۇرۇشى ئاخىرلاشتى.
21- ماي —— ئامېرىكا «ئەركىنلىك ئىلاھە ھەيكىلى» تىكلەندى.
6- ئىيۇن —— ۋېتنام نگۇيەن خانىدانى ڧرانسىيە بىلەن «ئىككىنچى «خۇئە كېلىشمى» ئىمزالىدى، شۇنىڭ بىلەن چىڭ سۇلالىسىنىڭ ئوتۇغات بېرىشىدىن قۇتۇلدى.
19- ئىيۇن —— كامبوجا ڧرانسىيەنىڭ مۇستەملىكىسى بولۇپ قالدى.
23- ئاۋغۇست —— ڧرانسىيە ئۇرۇش كېمىسى ڧۇجىيەن شۇيشىغا ھۇجۇم قىلدى، ماۋېي دېڭىز ئۇرۇشى پارتىلىدى.
3- ئۆكتەبىر —— شىياڭگاڭلىق ئىشچىلار نامايىش قىلدى، ئەنگىلىيە ۋە ڧرانسيەنىڭ جۇڭگو ۋەتەنپەرۋەرلىك ھەركىتىگە بېسىم ئىشلىتىشىگە قارشى تۇردى.
13- ئۆكتەبىر —— گرېنىۋىچ ۋاقتى رەسمىي خەلقئارالىق ۋاقىت سۈپىتىدە قوللىنىلىشقا باشلىدى.
19- نويابىر —— چىڭ سۇلالىسىغا قاراشلىق شىنجاڭ ئۆلكىسى قۇرۇلدى.
4- دېكابىر —— چاۋشىيەندە جوڭشىن سىياسىي ئۆزگىرىشى پارتىلىدى.