Prezentacja przedstawiona na ogólnopolskiej konferencji pt. "<<Trudne&... more Prezentacja przedstawiona na ogólnopolskiej konferencji pt. "<<Trudne>> emocje we współczesnej literaturze dziecięcej i młodzieżowej" (UAM, 16-17.09.2021).
The study focuses on the issue of how much information competencies are universal in the globaliz... more The study focuses on the issue of how much information competencies are universal in the globalized, internet-connected world, and/or to what extent their perception depends on local conditions and individual needs. The aim of the project is threefold. First, it offers a comparative analysis of the information literacy skills of Polish and Spanish students, regarding both their self-assessment and belief in the importance of information literacy. Second, it focuses on differences and unique IL needs of students of courses rooted in social sciences and/or humanities. And third, due to these differences, it discusses the role of academic librarians in profiled IL training, integrated with the specific courses. Quantitative methodology was applied. The comparative study covered subgroups of humanities and social science students from Poland and Spain. Competencies in information searching, processing, evaluation, and communication/dissemination were taken into account. The results indicate some common ways of perception of valuing information competencies and major differences in assessment of IL self-efficacy. Students' reluctance to visit libraries is another argument to enhance profiled IL training being realized in close cooperation of academic librarians and the faculty.
Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne, 2018
PURPOSE/THESIS: The aim was to study information competencies of Polish students of library and i... more PURPOSE/THESIS: The aim was to study information competencies of Polish students of library and information science (LIS), history and journalism with two aspects taken into consideration: students' belief regarding the importance (BIM) of a set of core information competencies, and their self-efficacy (SE) in this field. APPROACH/METHODS: The IL-HUMASS questionnaire, slightly modified, was used. It consists of 26 information literacy aspects divided into four areas: information retrieval, evaluation and processing, and communication skills. RESULTS AND CONCLUSIONS: The results reveal, on one hand, some common attitudes apparently associated with students' current life phase. On the other hand, some differences emerged that can be connected with the field and character of the study. ORIGINALITY/VALUE: The results enable a preliminary evaluation of information literacy of the students in different study fields, as well as the comparison of their attitudes and skills to those ...
The following text presents the detailed research carried out with the semantic field analysis me... more The following text presents the detailed research carried out with the semantic field analysis method to find out how the respondents understand the word “reading” and related terms. The main objective of the research project “Changes in Reading Culture in Poland in the Context of Dissemination of E-texts and Devices Allowing to Use Them’’ was not to perform a quantitative analysis of the reading behaviors of the Poles, but to explore the qualitative impact of the widespread presence and availability of texts (varying in terms of size, nature or length) based on the choices and preferences of the respondents. The results were discussed in the context of the definitions of reading in the area of library and Information Science and Social Sciences.
Segmentation helps an organization or institution better understand the people it serves and adju... more Segmentation helps an organization or institution better understand the people it serves and adjust products or services to their needs. This article presents the results of the segmentation of Polish readers and library users. The study was based on 1,010 computer-assisted telephone interviews with a representative random sample of adult Polish residents. The two-step cluster analysis method was used for segmentation. Based on the average number of books read in the 3 months before the interviews, the frequency of reading the press, reading electronic texts, and the use of libraries, five segments were distinguished: almost absolute nonreaders, (news)paper enthusiasts, library lovers, occasional users, and short-form surfers. The distinguished segments were described in terms of 5 behavioral and 12 descriptive variables. Segmentation of library readers and users enables us to understand the population of actual and potential users better than traditional measures (i.e., statistics). The article also discusses the possibilities and advantages of the application of the two-step cluster analysis.
PURPOSE/THESIS: The aim was to study information competencies of Polish students of library and i... more PURPOSE/THESIS: The aim was to study information competencies of Polish students of library and information science (LIS), history and journalism with two aspects taken into consideration: students' belief regarding the importance (BIM) of a set of core information competencies, and their self-efficacy (SE) in this field. APPROACH/METHODS: The IL-HUMASS questionnaire, slightly modified, was used. It consists of 26 information literacy aspects divided into four areas: information retrieval, evaluation and processing, and communication skills. RESULTS AND CONCLUSIONS: The results reveal, on one hand, some common attitudes apparently associated with students' current life phase. On the other hand, some differences emerged that can be connected with the field and character of the study. ORIGINALITY/VALUE: The results enable a preliminary evaluation of information literacy of the students in different study fields, as well as the comparison of their attitudes and skills to those of the respondents of similar foreign projects.
Streszczenie: Aby prześledzić rozwój nauki, przebadać można m.in. rozwój charakterystycznych dla ... more Streszczenie: Aby prześledzić rozwój nauki, przebadać można m.in. rozwój charakterystycznych dla niej teorii i metod, instytucje, w których dana nauka jest uprawiana, oraz publikacje jako wyraz pracy naukowej, a w końcu – samych pracowników naukowych. Artykuł stanowi właśnie próbę opisu przedstawicieli współczesnej polskiej bibliologii. Jako źródło danych wybrano Suplement IV Słow-nika pracowników książki polskiej, wydany w 2016 r. Biogramy zawarte w Słow-niku zostały przeanalizowane pod kątem charakterystyk wspólnych opisanych w nim osób, takich jak: wykształcenie, miejsce pracy, udział w stowarzyszeniach naukowych. Za graniczną datę początkową analizy przyjęto rok 1945, co dało łącznie 263 rekordy. W badaniu wykorzystano analizę ilościową oraz metodę analizy sieci społecznych (ang. social network analysis, SNA). Słowa kluczowe: analiza sieci społecznych, bibliologia, biogramy. Wstęp S ieć jest terminem, dzięki któremu w sposób klarowny możemy opisać zjawiska z zakresu społecznego funkcjonowania nauki. Można przy tym zaryzykować stwierdzenie, że pojęcie to niejako " naturalnie " znajduje swoje zastosowanie w badaniach bibliologicznych. W tej dziedzinie nauki
Artykuł jest omówieniem monografii pt. Komunikacja naukowa w humanistyce pod redakcją Emanuela Ku... more Artykuł jest omówieniem monografii pt. Komunikacja naukowa w humanistyce pod redakcją Emanuela Kulczyckiego. Zawiera ona trzynaście artykułów koncentrujących się wokół zagadnień takich jak: cechy nauki i cechy humanistyki, otwartość w nauce, komunikacja naukowców oraz ocena dorobku naukowców.
The following text presents the detailed research carried out with the semantic field analysis me... more The following text presents the detailed research carried out with the semantic field analysis method to find out how the respondents understand the word “reading” and related terms. The main objective of the research project “Changes in Reading Culture in Poland in the Context of Dissemination of E-texts and Devices Allowing to Use Them’’ was not to perform a quantitative analysis of the reading behaviors of the Poles, but to explore the qualitative impact of the widespread presence and availability of texts (varying in terms of size, nature or length) based on the choices and preferences of the respondents. The results were discussed in the context of the definitions of reading in the area of library and Information Science and Social Sciences.
W nauce o zarządzaniu " wpływ " (ang. impact), choć jest pojęciem trudno definiowalnym, daje jedn... more W nauce o zarządzaniu " wpływ " (ang. impact), choć jest pojęciem trudno definiowalnym, daje jednak duże możliwości dla badań organizacji oraz ich działań, co dostrzeżono i wprowadzono także w obszarze bibliologii. Artykuł skupia się na społecznym aspekcie wpływu bibliotek, ze szczególnym uwzględnieniem bibliotek publicznych. W tekście przedstawione zostały założenia, a także wstępne wyniki pilotażowej części badania wpływu społecznego bibliotek publicznych na przykładzie działań wspierających zatrudnienie, prowadzonego w "Przystanku Książka", filii Biblio-teki Publicznej m.st. Warszawy.
According to management science an impact is a concept difficult to define, but it gives great opportunities for research in a field of organizations, institutions and their activities. Therefore this idea was introduced in the area of the library science. The article focuses on the social impact of libraries, with particular emphasis on public libraries. The paper presents the foundation and preliminary results of the research. The pilot study took place in "Przystanek Książka", which is the name of a branch of the Warsaw Public Library.
Artykuł opisuje działalność bibliotek publicznych na rzecz osób bezrobotnych i poszukujących prac... more Artykuł opisuje działalność bibliotek publicznych na rzecz osób bezrobotnych i poszukujących pracy, prowadzoną w Polsce po 2010 roku, a także realizację założeń programu " Wykiełkuj na rynku pracy ". Uwagę poświęcono także kompetencjom, jakie powinien posiadać bibliotekarz wspierający osoby szukające zatrudnienia.
Zależność rozwoju społecznego i ekonomicznego od dostępu do edukacji kulturalnej oraz możliwości ... more Zależność rozwoju społecznego i ekonomicznego od dostępu do edukacji kulturalnej oraz możliwości kontaktu z dorobkiem kulturowym jest coraz szerzej postrzeganym i akceptowanym warunkiem kształtowania nowoczesnego społeczeństwa. Ogromną rolę mają w tym względzie do odegrania instytucje kultury. Biblioteki publiczne są wśród nich grupą dominującą w upowszechnianiu dostępu do kultury, a w świetle wyraźnej potrzeby skutecznej promocji czytelnictwa (zob. niski wskaźnik czytelnictwa dłuższych tekstów notowany w kilku ostatnich edycjach badań Biblioteki Narodowej i TNS OPOB 1 ) i kontaktu z tekstem (w różnej formie i na wielu nośnikach), wymagają szczególnej uwagi i wsparcia, aby były dla użytkowników z różnych grup wiekowych atrakcyjnym miejscem spotkania -z kulturą, z drugim człowiekiem, z szeroko rozumianą "innością", wreszcie z samym sobą.
Prezentacja przedstawiona na ogólnopolskiej konferencji pt. "<<Trudne&... more Prezentacja przedstawiona na ogólnopolskiej konferencji pt. "<<Trudne>> emocje we współczesnej literaturze dziecięcej i młodzieżowej" (UAM, 16-17.09.2021).
The study focuses on the issue of how much information competencies are universal in the globaliz... more The study focuses on the issue of how much information competencies are universal in the globalized, internet-connected world, and/or to what extent their perception depends on local conditions and individual needs. The aim of the project is threefold. First, it offers a comparative analysis of the information literacy skills of Polish and Spanish students, regarding both their self-assessment and belief in the importance of information literacy. Second, it focuses on differences and unique IL needs of students of courses rooted in social sciences and/or humanities. And third, due to these differences, it discusses the role of academic librarians in profiled IL training, integrated with the specific courses. Quantitative methodology was applied. The comparative study covered subgroups of humanities and social science students from Poland and Spain. Competencies in information searching, processing, evaluation, and communication/dissemination were taken into account. The results indicate some common ways of perception of valuing information competencies and major differences in assessment of IL self-efficacy. Students' reluctance to visit libraries is another argument to enhance profiled IL training being realized in close cooperation of academic librarians and the faculty.
Zagadnienia Informacji Naukowej - Studia Informacyjne, 2018
PURPOSE/THESIS: The aim was to study information competencies of Polish students of library and i... more PURPOSE/THESIS: The aim was to study information competencies of Polish students of library and information science (LIS), history and journalism with two aspects taken into consideration: students' belief regarding the importance (BIM) of a set of core information competencies, and their self-efficacy (SE) in this field. APPROACH/METHODS: The IL-HUMASS questionnaire, slightly modified, was used. It consists of 26 information literacy aspects divided into four areas: information retrieval, evaluation and processing, and communication skills. RESULTS AND CONCLUSIONS: The results reveal, on one hand, some common attitudes apparently associated with students' current life phase. On the other hand, some differences emerged that can be connected with the field and character of the study. ORIGINALITY/VALUE: The results enable a preliminary evaluation of information literacy of the students in different study fields, as well as the comparison of their attitudes and skills to those ...
The following text presents the detailed research carried out with the semantic field analysis me... more The following text presents the detailed research carried out with the semantic field analysis method to find out how the respondents understand the word “reading” and related terms. The main objective of the research project “Changes in Reading Culture in Poland in the Context of Dissemination of E-texts and Devices Allowing to Use Them’’ was not to perform a quantitative analysis of the reading behaviors of the Poles, but to explore the qualitative impact of the widespread presence and availability of texts (varying in terms of size, nature or length) based on the choices and preferences of the respondents. The results were discussed in the context of the definitions of reading in the area of library and Information Science and Social Sciences.
Segmentation helps an organization or institution better understand the people it serves and adju... more Segmentation helps an organization or institution better understand the people it serves and adjust products or services to their needs. This article presents the results of the segmentation of Polish readers and library users. The study was based on 1,010 computer-assisted telephone interviews with a representative random sample of adult Polish residents. The two-step cluster analysis method was used for segmentation. Based on the average number of books read in the 3 months before the interviews, the frequency of reading the press, reading electronic texts, and the use of libraries, five segments were distinguished: almost absolute nonreaders, (news)paper enthusiasts, library lovers, occasional users, and short-form surfers. The distinguished segments were described in terms of 5 behavioral and 12 descriptive variables. Segmentation of library readers and users enables us to understand the population of actual and potential users better than traditional measures (i.e., statistics). The article also discusses the possibilities and advantages of the application of the two-step cluster analysis.
PURPOSE/THESIS: The aim was to study information competencies of Polish students of library and i... more PURPOSE/THESIS: The aim was to study information competencies of Polish students of library and information science (LIS), history and journalism with two aspects taken into consideration: students' belief regarding the importance (BIM) of a set of core information competencies, and their self-efficacy (SE) in this field. APPROACH/METHODS: The IL-HUMASS questionnaire, slightly modified, was used. It consists of 26 information literacy aspects divided into four areas: information retrieval, evaluation and processing, and communication skills. RESULTS AND CONCLUSIONS: The results reveal, on one hand, some common attitudes apparently associated with students' current life phase. On the other hand, some differences emerged that can be connected with the field and character of the study. ORIGINALITY/VALUE: The results enable a preliminary evaluation of information literacy of the students in different study fields, as well as the comparison of their attitudes and skills to those of the respondents of similar foreign projects.
Streszczenie: Aby prześledzić rozwój nauki, przebadać można m.in. rozwój charakterystycznych dla ... more Streszczenie: Aby prześledzić rozwój nauki, przebadać można m.in. rozwój charakterystycznych dla niej teorii i metod, instytucje, w których dana nauka jest uprawiana, oraz publikacje jako wyraz pracy naukowej, a w końcu – samych pracowników naukowych. Artykuł stanowi właśnie próbę opisu przedstawicieli współczesnej polskiej bibliologii. Jako źródło danych wybrano Suplement IV Słow-nika pracowników książki polskiej, wydany w 2016 r. Biogramy zawarte w Słow-niku zostały przeanalizowane pod kątem charakterystyk wspólnych opisanych w nim osób, takich jak: wykształcenie, miejsce pracy, udział w stowarzyszeniach naukowych. Za graniczną datę początkową analizy przyjęto rok 1945, co dało łącznie 263 rekordy. W badaniu wykorzystano analizę ilościową oraz metodę analizy sieci społecznych (ang. social network analysis, SNA). Słowa kluczowe: analiza sieci społecznych, bibliologia, biogramy. Wstęp S ieć jest terminem, dzięki któremu w sposób klarowny możemy opisać zjawiska z zakresu społecznego funkcjonowania nauki. Można przy tym zaryzykować stwierdzenie, że pojęcie to niejako " naturalnie " znajduje swoje zastosowanie w badaniach bibliologicznych. W tej dziedzinie nauki
Artykuł jest omówieniem monografii pt. Komunikacja naukowa w humanistyce pod redakcją Emanuela Ku... more Artykuł jest omówieniem monografii pt. Komunikacja naukowa w humanistyce pod redakcją Emanuela Kulczyckiego. Zawiera ona trzynaście artykułów koncentrujących się wokół zagadnień takich jak: cechy nauki i cechy humanistyki, otwartość w nauce, komunikacja naukowców oraz ocena dorobku naukowców.
The following text presents the detailed research carried out with the semantic field analysis me... more The following text presents the detailed research carried out with the semantic field analysis method to find out how the respondents understand the word “reading” and related terms. The main objective of the research project “Changes in Reading Culture in Poland in the Context of Dissemination of E-texts and Devices Allowing to Use Them’’ was not to perform a quantitative analysis of the reading behaviors of the Poles, but to explore the qualitative impact of the widespread presence and availability of texts (varying in terms of size, nature or length) based on the choices and preferences of the respondents. The results were discussed in the context of the definitions of reading in the area of library and Information Science and Social Sciences.
W nauce o zarządzaniu " wpływ " (ang. impact), choć jest pojęciem trudno definiowalnym, daje jedn... more W nauce o zarządzaniu " wpływ " (ang. impact), choć jest pojęciem trudno definiowalnym, daje jednak duże możliwości dla badań organizacji oraz ich działań, co dostrzeżono i wprowadzono także w obszarze bibliologii. Artykuł skupia się na społecznym aspekcie wpływu bibliotek, ze szczególnym uwzględnieniem bibliotek publicznych. W tekście przedstawione zostały założenia, a także wstępne wyniki pilotażowej części badania wpływu społecznego bibliotek publicznych na przykładzie działań wspierających zatrudnienie, prowadzonego w "Przystanku Książka", filii Biblio-teki Publicznej m.st. Warszawy.
According to management science an impact is a concept difficult to define, but it gives great opportunities for research in a field of organizations, institutions and their activities. Therefore this idea was introduced in the area of the library science. The article focuses on the social impact of libraries, with particular emphasis on public libraries. The paper presents the foundation and preliminary results of the research. The pilot study took place in "Przystanek Książka", which is the name of a branch of the Warsaw Public Library.
Artykuł opisuje działalność bibliotek publicznych na rzecz osób bezrobotnych i poszukujących prac... more Artykuł opisuje działalność bibliotek publicznych na rzecz osób bezrobotnych i poszukujących pracy, prowadzoną w Polsce po 2010 roku, a także realizację założeń programu " Wykiełkuj na rynku pracy ". Uwagę poświęcono także kompetencjom, jakie powinien posiadać bibliotekarz wspierający osoby szukające zatrudnienia.
Zależność rozwoju społecznego i ekonomicznego od dostępu do edukacji kulturalnej oraz możliwości ... more Zależność rozwoju społecznego i ekonomicznego od dostępu do edukacji kulturalnej oraz możliwości kontaktu z dorobkiem kulturowym jest coraz szerzej postrzeganym i akceptowanym warunkiem kształtowania nowoczesnego społeczeństwa. Ogromną rolę mają w tym względzie do odegrania instytucje kultury. Biblioteki publiczne są wśród nich grupą dominującą w upowszechnianiu dostępu do kultury, a w świetle wyraźnej potrzeby skutecznej promocji czytelnictwa (zob. niski wskaźnik czytelnictwa dłuższych tekstów notowany w kilku ostatnich edycjach badań Biblioteki Narodowej i TNS OPOB 1 ) i kontaktu z tekstem (w różnej formie i na wielu nośnikach), wymagają szczególnej uwagi i wsparcia, aby były dla użytkowników z różnych grup wiekowych atrakcyjnym miejscem spotkania -z kulturą, z drugim człowiekiem, z szeroko rozumianą "innością", wreszcie z samym sobą.
Czytanie to nie tylko sposób korzystania z zastanego zasobu tekstów literackich oraz informacyjny... more Czytanie to nie tylko sposób korzystania z zastanego zasobu tekstów literackich oraz informacyjnych. to również niezbędne do tego kompetencje. Coraz powszechniejsza sprawność w używaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych w sensie technicznym, formalnym i merytorycznym, przy rosnącej dostępności nie tylko internetu, ale i w ostatnich latach także e‑booków i e‑prasy, sprzyja częstszym wyborom alternatywnych – względem tradycyjnej papierowej – form kontaktu z tekstem czytanym. Mając na względzie rosnącą dostępność tekstów elektronicznych – zarówno w węższym ujęciu, w postaci e‑booków, czyli książek elektronicznych, jaki w szerszej perspektywie czytania różnej jakości i obszerności tekstów dostępnychw internecie – za zagadnienia warte poznania w projekcie "Zmiany kultury czytelniczej w Polsce w kontekście upowszechnienia e‑tekstów i urządzeń pozwalających z nich korzystać" i opisania w poniższym raporcie uznano: • wpływ upowszechnienia e‑tekstów i ich nośników na zmiany w zachowaniach czytelniczych Polaków w latach 2010-2015; • w tym zwłaszcza potencjalne zmiany w czytelnictwie ludycznym, definiowanym jako kontakt z literaturą realizowany w celach rozrywkowych, nie utylitarnych (tym samym w badaniu nie podjęto wątków aktywności czytelniczych podejmowanych dla celów edukacyjnych, zawodowych lub innych, wynikających z tzw. "obowiązku"); • wpływ zaawansowania kompetencji medialnych na intensywność korzystania z e‑tekstów; • wpływ dostępności e‑tekstów na zachowania społeczne zwiazane z tworzeniem się kręgów czytelniczych. Projekt zrealizowano z wykorzystaniem metod i narzędzi badawczych nauk społecznych i humanistycznych. Obejmował on następujące komponenty: 1) desk research, na który złożyły się: analiza literatury, przegląd raportów badawczychi analiza dyskursu medialnego (rozdziały 1-3); 2) dwa zogniskowane wywiady grupowe z bibliotekarzami z placówek publicznych, dotyczące popularności oraz postaw wobec nowych form książki, jakie wyrażają zarówno użytkownicy, jak i sami bibliotekarze (rozdział 4) oraz 3) 20 pogłębionych wywiadów indywidualnych z dorosłymi respondentami nt. ich preferencji i zwyczajów czytelniczych, uzupełnionych badaniami dzienniczkowymi (rozdział 5). Szczegółowy przegląd literatury naukowej z lat 2010-2014 pozwolił wyodrębnić kilka równoległych nurtów badawczych: • postawy społeczne względem nowych form tekstów i urządzeń cyfrowych; • zależności sposobu czytania i wyboru nośnika od celu lektury oraz od zmiennych demograficznych; • udział bibliotek publicznych w udostępnianiu różnych nośników tekstów oraz tzw. „czytanie społecznościowe”. Wiąże ono sam proces kontaktu z tekstem, jak i jego dalsze oddziaływanie z aktywnością podejmowaną w mediach społecznościowych. Wątek ten koreluje pośrednio z kompetencjami cyfrowymi i medialnymi użytkowników, jak również z kulturą relacyjną i postawami czytających, ich gotowością i chęcią do „rozszerzenia” czy raczej „przedłużenia” doświadczenia czytania na czas już po odłożeniu książki na półkę. BIbliotekarze publiczni zwracali w wywiadach uwagę na ogromną potrzebę szkoleń w zakresie wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w różnych kontekstach czytelniczych, także jeśli chodzi o promocję oferty e‑bookowej dostępnej w bibliotekach publicznych. W definiowaniu e‑czytania koncentrowali się raczej na różnicy między „czytaniem” a „przeglądaniem” niż między nośnikami. Tym bardziej, że na grupę zainteresowaną alternatywnymi formami dostępu do tekstów składają się przede wszystkim tzw. intensywni czytelnicy, dla których kontakt z tekstem jest priorytetem, a wybór nośnika – dogodną opcją pozwalającą na dostosowanie narzędzi do okoliczności czytania. Cyfrowość coraz rzadziej bywa przez bibliotekarzy traktowana jako zagrożenie. Zdecydowanie częściej wykorzystanie jej możliwości postrzegane jest w bibliotekach jako warunek przetrwania, w tym także sposób docierania do potencjalnych użytkowników, nawiązywania nowych kontaktów, wchodzenia w nowe obszary. Analiza indywidualnych wywiadów pogłębionych z czytelnikami i towarzyszących im zapisów dzienniczkowych pozwoliła określić pewne wzorce zachowań czytelniczych. Choć jakościowy charakter badań nie pozwala na uogólnienie proponowanych wniosków do skali populacji, są one dobrą podstawą do dalszych analiz, w tym sprawdzenia poprawności wzorców metodami ilościowymi na większych grupach respondentów. Na postawie uzyskanych danych można potwierdzić, że druki papierowe przestały być dominującym środkiem dostępu do treści tekstowych. Świadomie dokonywany wybór między papierem a e‑tekstem, a także między różnymi typami i gatunkami tekstów (m.in. w zależności od ich długości, jakości, poziomu koncentracji uwagi, celu czytania) zależy od różnych okoliczności zewnętrznych, w tym sytuacji ekonomicznej czytelnika, stylu życia lub pracy zawodowej; dostępnej ilości czasu wolnego i jego jakości, które również zależą od sytuacji osobistej czytelnika; pory dnia, indywidualnych preferencji, a także intensywności czytania. Kompetencje cyfrowe nie stanowią poważnej bariery w korzystaniu z e‑tekstów. Niezwykle interesującą obserwacją było znaczenie Facebooka dla zwyczajów czytelniczych respondentów – na podstawie ich wypowiedzi można określić go jako „szarą eminencję e‑czytelnictwa”. Analiza pola semantycznego transkrypcji wywiadów umożliwiła rekonstrukcję definicji e‑czytania, jakimi intuicyjnie posługiwali się badani. W ich odbiorze polega ono przede wszystkim na korzystaniu z różnych urządzeń (głównie: mobilnych) w kontakcie z tekstem, co czyni czytanie łatwiejszym, wygodniejszym (zwłaszcza poza domem), ale także wymaga pewnych kompetencji cyfrowych. Wszystkie wymienione powyżej grupy czynników wpływających na sposób i intensywność czytania należy uznać za wskazówki do formułowania kolejnych pytań oraz badań pogłębiających i weryfikujących uzyskane w projekcie wyniki.
Po co nam biblioteki? Wpływ społeczny bibliotek publicznych, 2021
Prezentacja przedstawiona na seminarium „Od statystyki bibliotecznej do badań wpływu i wartości b... more Prezentacja przedstawiona na seminarium „Od statystyki bibliotecznej do badań wpływu i wartości bibliotek” zorganizowanym przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich w ramach projektu Analiza Funkcjonowania Bibliotek w dn. 13.09.2021.
Postawy i działania bibliotekarzy względem kontrowersyjnych książek o tematyce LGBT, 2021
Prezentacja przedstawiona na ogólnopolskiej konferencji pt. "<<Trudne>> emocje we współczesnej li... more Prezentacja przedstawiona na ogólnopolskiej konferencji pt. "<<Trudne>> emocje we współczesnej literaturze dziecięcej i młodzieżowej" (UAM, 16-17.09.2021).
Prezentacja z konferencji "Badania w sektorze kultury" (20.11.2020) Uniwersytet Jagielloński, Ins... more Prezentacja z konferencji "Badania w sektorze kultury" (20.11.2020) Uniwersytet Jagielloński, Instytutu Kultury, Instytut Badań Organizacji Kultury
Uploads
Papers by Magdalena Paul
According to management science an impact is a concept difficult to define, but it gives great opportunities for research in a field of organizations, institutions and their activities. Therefore this idea was introduced in the area of the library science. The article focuses on the social impact of libraries, with particular emphasis on public libraries. The paper presents the foundation and preliminary results of the research. The pilot study took place in "Przystanek Książka", which is the name of a branch of the Warsaw Public Library.
According to management science an impact is a concept difficult to define, but it gives great opportunities for research in a field of organizations, institutions and their activities. Therefore this idea was introduced in the area of the library science. The article focuses on the social impact of libraries, with particular emphasis on public libraries. The paper presents the foundation and preliminary results of the research. The pilot study took place in "Przystanek Książka", which is the name of a branch of the Warsaw Public Library.
Mając na względzie rosnącą dostępność tekstów elektronicznych – zarówno w węższym ujęciu, w postaci e‑booków, czyli książek elektronicznych, jaki w szerszej perspektywie czytania różnej jakości i obszerności tekstów dostępnychw internecie – za zagadnienia warte poznania w projekcie "Zmiany kultury czytelniczej w Polsce w kontekście upowszechnienia e‑tekstów i urządzeń pozwalających z nich korzystać" i opisania w poniższym raporcie uznano:
• wpływ upowszechnienia e‑tekstów i ich nośników na zmiany w zachowaniach czytelniczych Polaków w latach 2010-2015;
• w tym zwłaszcza potencjalne zmiany w czytelnictwie ludycznym, definiowanym jako kontakt z literaturą realizowany w celach rozrywkowych, nie utylitarnych (tym samym w badaniu nie podjęto wątków aktywności czytelniczych podejmowanych dla celów edukacyjnych, zawodowych lub innych, wynikających z tzw. "obowiązku");
• wpływ zaawansowania kompetencji medialnych na intensywność korzystania
z e‑tekstów;
• wpływ dostępności e‑tekstów na zachowania społeczne zwiazane z tworzeniem się kręgów czytelniczych.
Projekt zrealizowano z wykorzystaniem metod i narzędzi badawczych nauk społecznych i humanistycznych. Obejmował on następujące komponenty: 1) desk research, na który złożyły się: analiza literatury, przegląd raportów badawczychi analiza dyskursu medialnego (rozdziały 1-3); 2) dwa zogniskowane wywiady grupowe z bibliotekarzami z placówek publicznych, dotyczące popularności oraz postaw wobec nowych form książki, jakie wyrażają zarówno użytkownicy, jak i sami bibliotekarze (rozdział 4) oraz 3) 20 pogłębionych wywiadów indywidualnych z dorosłymi respondentami nt. ich preferencji i zwyczajów czytelniczych, uzupełnionych badaniami dzienniczkowymi (rozdział 5).
Szczegółowy przegląd literatury naukowej z lat 2010-2014 pozwolił wyodrębnić kilka równoległych nurtów badawczych:
• postawy społeczne względem nowych form tekstów i urządzeń cyfrowych;
• zależności sposobu czytania i wyboru nośnika od celu lektury oraz od zmiennych demograficznych;
• udział bibliotek publicznych w udostępnianiu różnych nośników tekstów oraz tzw. „czytanie społecznościowe”.
Wiąże ono sam proces kontaktu z tekstem, jak i jego dalsze oddziaływanie z aktywnością podejmowaną w mediach społecznościowych. Wątek ten koreluje pośrednio z kompetencjami cyfrowymi i medialnymi użytkowników, jak również
z kulturą relacyjną i postawami czytających, ich gotowością i chęcią do „rozszerzenia” czy raczej „przedłużenia” doświadczenia czytania na czas już po odłożeniu książki na półkę.
BIbliotekarze publiczni zwracali w wywiadach uwagę na ogromną potrzebę szkoleń w zakresie wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w różnych kontekstach czytelniczych, także jeśli chodzi o promocję oferty e‑bookowej dostępnej w bibliotekach publicznych. W definiowaniu e‑czytania koncentrowali się raczej na różnicy między „czytaniem” a „przeglądaniem” niż między nośnikami. Tym bardziej, że na grupę zainteresowaną alternatywnymi formami dostępu do tekstów składają się przede wszystkim tzw. intensywni czytelnicy, dla których kontakt z tekstem jest priorytetem, a wybór nośnika – dogodną opcją pozwalającą na dostosowanie narzędzi do okoliczności czytania. Cyfrowość coraz rzadziej bywa przez bibliotekarzy traktowana jako zagrożenie. Zdecydowanie częściej wykorzystanie jej możliwości postrzegane jest w bibliotekach jako warunek przetrwania, w tym także sposób docierania do potencjalnych użytkowników, nawiązywania nowych kontaktów, wchodzenia w nowe obszary.
Analiza indywidualnych wywiadów pogłębionych z czytelnikami i towarzyszących im zapisów dzienniczkowych pozwoliła określić pewne wzorce zachowań czytelniczych. Choć jakościowy charakter badań nie pozwala na uogólnienie proponowanych wniosków do skali populacji, są one dobrą podstawą do dalszych analiz, w tym sprawdzenia poprawności wzorców metodami ilościowymi na większych grupach respondentów.
Na postawie uzyskanych danych można potwierdzić, że druki papierowe przestały być dominującym środkiem dostępu do treści tekstowych. Świadomie dokonywany wybór między papierem a e‑tekstem, a także między różnymi typami i gatunkami tekstów (m.in. w zależności od ich długości, jakości, poziomu koncentracji uwagi, celu czytania) zależy od różnych okoliczności zewnętrznych, w tym sytuacji ekonomicznej czytelnika, stylu życia lub pracy zawodowej; dostępnej ilości czasu wolnego i jego jakości, które również zależą od sytuacji osobistej czytelnika; pory dnia, indywidualnych preferencji, a także intensywności czytania. Kompetencje cyfrowe nie stanowią poważnej bariery w korzystaniu z e‑tekstów. Niezwykle interesującą obserwacją było znaczenie Facebooka dla zwyczajów czytelniczych respondentów – na podstawie ich wypowiedzi można określić go jako „szarą eminencję e‑czytelnictwa”. Analiza pola semantycznego transkrypcji wywiadów umożliwiła rekonstrukcję definicji e‑czytania, jakimi intuicyjnie posługiwali się badani. W ich odbiorze polega ono przede wszystkim na korzystaniu z różnych urządzeń (głównie: mobilnych) w kontakcie z tekstem, co czyni czytanie łatwiejszym, wygodniejszym (zwłaszcza poza domem), ale także wymaga pewnych kompetencji cyfrowych.
Wszystkie wymienione powyżej grupy czynników wpływających na sposób i intensywność czytania należy uznać za wskazówki do formułowania kolejnych pytań oraz badań pogłębiających i weryfikujących uzyskane w projekcie wyniki.