Moritanreye
|
Cisse pådje ci (a vey avou l' Afrike) n' est co k' on djermon, dj ô bén kel pådje est co trop tene et s' divreut ele ecråxhî ene miete. Si vos avoz des cnoxhances so ç' sudjet ci, vos nos ploz aidî, clitchîz sol loyén «candjî l' pådje» po radjouter des informåcions. |
Li Moritanreye est on payis å nôrouwess di l' Afrike. Elle a ene grande coisse so l' Oceyan Atlantike, etur li Marok å nôr, eyet li Senegål å sud; elle a ossu des frontires avou l' Aldjereye eyet l' Mali
| |||||
| Divize nåcionåle:
شرف إخاء عدالة
| |||||
| |||||
| Lingaedje oficir | arabe et francès | ||||
| Mwaisse-veye | Nouakchott | ||||
| prezidint | Maaouya ould Sid'Ahmed Taya | ||||
| Sitindêye - Totåle - % aiwe |
Classé 28inme
| ||||
| Populåcion | Classé 129inme
| ||||
| Indepindince
|
del France | ||||
| Manoye | Ougiya | ||||
| Coisse d' eureye | UTC | ||||
| Imne nåcionå | Imne del Moritanreye | ||||
| Dominne Internet | .MR | ||||
| Indicatif telefonike | 222 | ||||
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li Moritanreye va ocuper li tîce nonnrece do Sara coûtchantrece e 1975, shuvant les acoirds del Håye. Mins, ele va raddimint dmander gråce, a cåze des atakes do Polisario (e 1979). Portant, al dimande do Marok, ele va rocuper li viyaedje-espér del Gwira e 1989.
Todi e 1989, gn ourit des disduts el Nonne. Ça a cmincî avou ene margaye po des waidaedjes et des pousses. Après, gn a yeu come sôre di rnetiaedje etnike avou 20.000 a 50.000 djins k' ont stî tchessîs evoye eviè l' Senegal eyet l' Mali. C' est les Mores ki cotchessént les noers.
E 2005, gn ourit on côp d' estat, sins moirts. Li disdjokeu do vî prezidint Maaouiya Ould Taya, Ely Ould Mohamed Vall, prometa tote ene rîlêye di vôtaedjes, et k' i n' s' î metreut nén. Et n' si nén disdire.
E 2007, al fén del tchinne di vôtaedjes, on relijha on novea prezidint, k' est on dischindant di sclåve.
Politike
[candjî | candjî l’ côde wiki]Redjons
[candjî | candjî l’ côde wiki]Djeyografeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]
Li Moritanreye si trouve sol coisse ouwess di l' Afrike, sol boir di l' Oceyan Atlantike. Elle a des frontires å nôr avou l' Marok, å nôress avou l' Aldjereye, a l' ess ey å sud avou l' Mali eyet å sud avou l' Senegål. Li fleuve Senegål fwait l' frontire inte les deus payis. Li pus grande sitindêye do payis si trouve e dezert do Sara, k' ocupe cåzu tot l' teritwere, a pus k' ene fene binde coistrece, wice k' on trouve cåzu totes les grandès veyes do payis: Nwakchote, Nwadibou.
Les pus grandès veyes d' ådvins des teres sont Tidjika, Atar, Chinguetti...
Economeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]On-z î a trové del petrole. Elle a cmincî a esse poujheye e 2005.
Djins
[candjî | candjî l’ côde wiki]- les Mores : ont sovint stî mwaisses do payis.
- les pexheus Imrarhen : sol mer, djusse a Nonne di Nwadibou. I djåznut amazir.
- les Soninke
Lingaedjes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Mwaisses lingaedjes : arabe (oficir, sicrît); arabe hassaniya (mwaisse cåzé lingaedje), francès (pol comiece avou ls etrindjirs).
- pitits lingaedjes : soninke, amazir (a Bijhe), wolof (a Nonne).