AamhI korLlaa gaolaao tovha....

p`kaXa vaOV

AnauËmaiNaka

1. tyaarI

2. idnaaMk 7 jaanaovaarI

3. idnaaMk 8 jaanaovaarI

4. idnaaMk 9 jaanaovaarI

5. idnaaMk 10 jaanaovaarI

6. idnaaMk 11 jaanaovaarI

7. idnaaMk 12 jaanaovaarI
 tyaarI

korL Baartatlaa ek inasaga-rmya p`aMt. inasagaa-nao jaNaU Aaplaa

sava- Kijanaa yaa p`aMtavar AgadI mau>hsto ]QaLlaaya. baáyaaca
vaYaa-MpasaUna dixaNa Baartat jaaNyaacaI %yaatlyaa %yaat korL
baGaNyaacaI AgadI manaapasaUna [cCa haotI. pNa yaa naa %yaa
karNaanao tao yaaoga yaotca navhta.kuzlaIhI gaaoYT GaDayacaI ek
zraivak vaoL Asato mhNatat to AgadI KrMya. Anyaqaa korLlaa
jaaNaM evaZM laaMbalaM nasatM. korL baGaNyaacaI [cCapUtI- Aamacaa ima~
saMjaIva ipllao yaacyaa sahkayaa-naoca vhayacaI haotI.

%yaacaM AsaM JaalaM. ek idvasa sakaLI sakaLI Aa^ifsamaQalaa

Toilafaona KNaKNalaa. tao faona haota saMjaIva ipllaocaa‚ jaao
Toilafaona Aa^proTr mhNaUna kama krtao. %yaanaM Acaanak jaahIr
kolaM. ''hma saba korlaa jaaAoMgao‚ tuma isaf- jaanao Aanao ka Kcaa-
krnaa‚ baakI ]Qarka saba baMdaobast maOM kÉMgaa '' AaMQaLa maagatao
ek DaoLa AaiNa dova dotao daona DaoLo AXaatlaI AamacaI Avasqaa
JaalaI. evaZI vaYa- sauPt AsalaolaI [cCa pUNa- haoNyaacaI saMQaI AXaI
sahjaasahjaI caalaUna yao[-la AsaM vaaTlaM navhtM.
maga kaya‚ BaraBar vaogavaogaLyaa sao@XanamaQalao faona GaNaGaNalao
AaiNa [cCukaMcaI mhNaNyaapoxaa ApoixataMcaI yaadI tyaar JaalaI.
saMjaIva ipllao svatÁ‚ saunaIla mauLo‚ maI‚ laaoKMDo‚ TullaI ³rajaoXa
sarmaLkr´‚ baMD\yaa ³p`saad maTkr´‚ maukoXa fNasaokr‚ narond`
KraDo‚ vaIrGaT‚ icalap AaiNa baolaokr AXaI Akra jaNaaMcaI iËkoT
TImaca tyaar JaalaI AaiNa ek ]%saahacaI laaT sava-~ psarlaI.
maIiTMgjavar maIiTMgja‚ p`oxaNaIya sqaLaMcaI yaadI‚ Apoixat Kcaa-caI
vaarMvaar badlaNaarI r@kma‚ AaiNa maga irJavao-Xana. eona vaoLI
jar kuNaI yaoNaM k^nsala kolaM tr jabardst ponalTI pNa
zrivaNyaat AalaI. evaZ\yaa laaMbacaa p`vaasa AaiNa daona¹tIna vaoLa
mau@kama mhNajao ra~I ekdmaca 'kaorD\yaa 'jaayalaa nakaot mhNaUna
'KMbaa' sp^ansarsa- puZo Aalao. daona¹tIna 'KMbao' ]%sfUt-pNao
sp^ansar Jaalao. ³%yaatlao daona naMtr k^nsala Jaalao´

7 jaanaovaarI 2002 laa nao~avatI e@sap`osanao inaGaNyaavar iXa@kamaaot-

ba JaalaM. savaa-McaI p^ikMgalaa sauÉvaat JaalaI. saMjaIvanaM saaMigatlaM
haotM‚ Aro‚ ]Qar bahaot zMDI hO‚ tuma Apnao saaqa svaoTsa-‚ maflasa-
‚ ca_r‚ bla^MkoT saba kuC lao laonaa‚ baad maoM baaolanao ka naO‚ maO
batayaa naOÈ
Aa^ga-naayaJar ka hukUma sar Aa^MKaopr‚ savaa-MnaI ba^gaa garma
kpD\yaaMnaI Barlyaa. pNa inaGaNyaacyaa daona idvasa AaQaI ek duGa-
Tnaa GaDlaI. rajaoXa sarmaLkrcyaa vaiDlaaMcaM duÁKd inaQana
JaalaM. Aamha savaa-Mnaa AitXaya duÁK JaalaM. rajaoXa }f- TullaI
mhNajao fula Ta[-mapasa. klaakar maaNaUsa. ]%kRYT ba`okDansar
AaiNa baosT k^amaoiDyana. AXaI duGa-Tnaa GaDlyaavar savaa-Mcaaca
]%saah gaLUna pDlaa. na jaavaM tr irJavho-Xansa JaalaolaI AaiNa
jaavaM tr manaalaa p`Xast vaaTt navhtM. prMtu TullaInao AamacaI
manaaovasqaa AaoLKlaI AaiNa saaMigatlaM‚ maaJyaa ekT\yaasaazI tumhI
tumacaI iT/p k^nsala kÉ naka. [qaM TullaIcyaa manaatlaa maaoza
maaNaUsa idsalaa. XaovaTI jaavaM kI na jaavaM AXaa iWQaa
manaÁisqatItca jaD AMtÁkrNaanao AamhI savaa-naI jaayacaM na@kI
kolaM. Aamacaa ek maoMbar kmaI Jaalaa AaiNa eona vaoLI baMD\yaanaM
pNa ³laMbaI´ TaMga idlaI. e‚ maO nahI Aa sakta yaar‚ saalaa
maorokao gaoT e@Jaama ka kama hO‚ maO nahI inakla saktaÈ

baMD\yaa mhNajao ek jabardst vyai>ma%va. baiGatlaM kI kuNaalaahI

Aadryau> BaItI vaaTavaI‚ kuNaIhI naDNyaapUvaI- caar vaoLa ivacaar
kravaa AsaM. tao yaoNaar naahI mhTlyaavar Aamacyaa ]%saahavar
paNaI pDlaM. daona maoMbar kmaI Jaalao‚ Aata kaya krayacaM‚ daona
irJavao-Xansa vaayaa jaaNaar‚ pNa hahI p`Xna AapaoAapca sauTlaa.
AamacaI ga^Mga korLat jaaNaar hI baatmaI evhanaa sava-
AayaaAyaTIBar gaupcaup gaupcaup psarlaI haotI.%yaamauLo k^nsala
Jaalaolyaa daona jaagaa Barayalaa vaoL laagalaa naahI. Aamacyaa sTaf
AsaaoisaeXanacao AQyaxa jayacaMd`na yaaMnaa AyyaPpa dXa-naasaazI XabarI
malaayaI [qao jaayacaM haotM‚ pNa %yaaMnaa itikT imaLalao navhto.%yaaMcaM
naava yaadIt badlaI KoLaDU mhNaUna TakNyaat AalaM AaiNa
TullaIcyaa eovajaI vaIrGaT yaaMcaI inavaD krNyaat AalaI.
pahta pahta saat jaanaovaarI ]jaaDlaI. laaoKMDo‚ saunaIla‚ ipllao‚
vaIrGaT AaiNa jayacaMd`na kulyaa-laa jaa}na nao~avatI e@sp`osa
pkDNaar haotao. evaZ\yaa sagaL\yaaMnaI saamaanaasaiht ek~ jaayacaM
tr maaozM kahI trI vaahna hvaM mhNaUna jayacaMd`na yaaMnaI maaMjarokr
yaaMcaI kar AroMja kolaI. to sava- kulyaa-laa karnao gaolao. maI‚
maukoXa‚ baolaokr‚ icalap zaNyaahUna gaaDIt caZNaar haotao. irJavao-
Xansa ek~ imaLalaI navhtI‚ kahI jaNaaMcao saITsa esa¹6 maQyao
tr kahI jaNaaMcao esa¹1 maQyao. %yaamauLo zaNyaat gaaDIt iXartanaa
kahI jaNa esa¹1 cyaa darat tr kahI jaNa esa¹6 cyaa darat
]Bao haoteo. laaoKMDo esa¹1cyaa drvaajaat ]Baa haoteo. baolaokr‚
icalap va vaIrGaT yaaMnaa esa vana maQyao jaagaa imaLalaI
haotI.laaoKMDoMcaM saIT esa sahamaQyao haotM. icalap AaiNa baolaokr
gaaDIt caZlyaavar to Aaplao sarL KalaI ]tÉna sarL esa
sahacyaa idXaonao Qaavat sauTlao. Qaapa Takt Dbyaat iXarlao tr
sagaLo %yaaMcyaakDo baGaUna Kao¹Kao hsat sauTlao. %yaaMnaa kLocanaa
savaa-Mnaa hsaayalaa kaya Jaalao toÆ %yaaMnaI pTkna Aaplyaa p^MTkDo
baiGatlaM. caona vagaOro tr vyavaisqat haotI. maga JaalaM trI kayaÆ
XaovaTI AamhI saaMigatla‚ 'Aro baabaa‚ sagaLo Dbao ekmaokalaa
jaaoDlaolao Aahot‚ KalaI ]tÉna QaavapL krayacaI kaya garja
haotI tulaa.AatUnaca yao} Xaklaa Asatasa tU.' Aaplyaa Dbyaat
pTkna iXarayacaM yaa ivacaaranao to %yaacyaa laxaatca AalaM naahI.
%yaanaM to hsaNyaavaarI naolaM. kaya krNaar‚ AXaa vaoLI kuNaI trI
bakra paihjaoca Asatao naa² tao laaoKMDocaa banalaa. laaoKMDo mhNajao
AgadI saaQaasauQao AaiNa ivasarBaaoLo. AgadI maaJyaavar taNa.
dusaáyaaMcyaa baaolaNyaavar pTkna ivaXvaasa zovaNaaro. pNa
baaolaNyaacaI sTa[-la ekdma fmaa-sa. kuNaalaahI pTkna AakiYa-t
kÉna GaoNaarI. %yaaMnaa bakra banavaNaM ekdma saaoPpM AaiNa
nakLt banalao pNa ibacaaro ² zaNyaahUna gaaDI sauTlaI AaiNa maga
saITscaI Aa^DjasTmaoMT sauÉ JaalaI‚ ivaKurlaolao sagaLo pxaI ekaca
GarT\yaat AaNaNyaacaI. sagaLa ga`Up ek~ Asaola trca p`vaasaacaI
majaa yaoNaar haotI|ha jaNaaMcaa ga`Up ijaqao haota itqao ekTo ekTo
p`vaasa krNaaro daoGao p`vaasaI haoto %yaaMnaa maska maarayalaa sauÉvaat
kolaI. AamhI tumacaM saamaana ]calaUna naotao f> tumhI Aamacyaa
dusaáyaa Dbyaatlyaa saITvar basaa AaiNa ho saIT Aamhalaa Va.
%yaa daoGaaMvar maako-TmaQyao imaLNaaáyaa sagaL\yaa ba`^MDcaa maska
caaopDUna Jaalaa. pNa daoGaMhI la[- baorko haoto. AamhI marazI‚
ihMdI‚ ivaMga`jaI yaa Aamhalaa yaoNaaáyaa sagaL\yaa BaaYaaMcaa p`yaaoga
kÉna paihlaa. %yaaMnaa AamhI baaolatao to kLt haotM pNa kahIca
kLt naahI Asaa AaivaBaa-va kÉna to AgadI ma#KpNao basalao
haoto. sagaL\yaaMnaaca %yaaMcyaa yaa na^ana kao¹Aa^proiTvh maUvhmaoMTcaa
BayaMkr raga Aalaa haota. AsaM vaaTt haotM daoGaaMcaI ]calabaaMgaDI
kravaI Ana dusaáyaa Dbyaat nao}na AadLavaM. pNa p`^i@TklaI to
Xa@ya navhtM. mhNaUna maga manaatlyaa manaat daoGaaMcaIhI mauTkuLI
baaMQaUna gaaDItUna baahor fokUna idlaI Ana dat Aaoz Kat gaPp
basaUna raihlaao.
sagaLo jaNa baraobar jaovaNaacao Dbao Gao}na Aalaolao. mhNajao tsaM
zrlaolaMca haotM. sagaLo f> naaXta kÉna inaGaalaolao. dupar
JaalaI tXaI sagaL\yaaMnaa jaovaNaacaI AazvaNa JaalaI. p`%yaokanao
AapaAplaa Dbaa ]GaDlaa AaiNa Dbyaat p@vaaÙaMcaa saMimaEa sauvaasa
drvaLU laagalaa. ijarapurI‚ BaajaI‚ AalaU¹praza‚ capatI BaajaI‚
AMDakrI‚ QapaTo³jvaarI AaiNa daLIcyaa ipzapasaUna banavalaolaI
itKT BaakrI ha Kasa marazvaaDI pdaqa-‚ maaJyaa Dbyaatlaa´ va
ihrvyaa imarcyaaMcaa zocaa‚ ]iDdacyaa ipzacyaa AaMbaaoL\yaa va lasaNaacaI
caTNaI‚ XaMkrpaLI‚ [Dlyaa AaiNa daosaa ivaqa caTnaI‚ saaQaa Baat‚
Kakra‚ XaoMgadaNyaacaI caTNaI AXaa ivaivaQa pdaqaa-MnaI naTlaolyaa %yaa
bahurMgaI bahuZMgaI jaovaNaavar sagaLo tuTUna pDlao. naMtr maga
p%yaaMcaa Dava basalaa. daona ra]MD haotat na haotat taoca daona
KakI gaNavaoXaQaarI yamadUtasaarKo Aamacyaa samaaor yao}na ]Bao
raihlao rMga maoM BaMga Dalanaoko ilayao‚ %yaaMnaI 'naao kaD-sa PlaIja' AXaa
maRdu XabdaMt Aamhalaa drDavalao AaiNa p<ao gaaoLa kÉna to ba^gaot
Barlao jaat naahIt taovar samaaor ]Bao raihlao. 'naa[laaja kao @yaa
[laaja hO' yaa mhNaIp`maaNao AamhI caupcaap p<yaaMnaa %yaaMcaI jaagaa
daKvalaI. evhanaa savaa-Mcyaa DaoL\yaaMvar saustIcaa Amala caZlaa
haotaca. jyaaMnaa Anaavar JaalaM to AaDvao Jaalao. kahI jaNaaMnaI
va^akmanacao spIkr kanaalaa laavaUna gaaNyaacyaa talaavar DaolaNaM
psaMt kolaM tr kahI jaNaaMnaI AatIla baahorIla saaOMdyaa-cao nao~sauK
]pBaaogaNyaacaa saaoyaIskr maaga- svaIkarlaa.
gaaDInao kaokNaat eMT/I GaotlaI AaiNa sagaL\yaaMcyaa najara AapaoAapca
baahorcyaa saRiYTsaaOMdyaa-kDo vaoQalyaa gaolyaa. daonhI baajaUlaa ihrvyaa
gaar XaalaI paMGarlaolao DaoMgar DaoL\yaaMnaa sauKavat haoto. %yaaMnaa
dRYT laagaU nayao mhNaUna AQaUna maQaUna JaaopD\yaaMcao tIT
laavalyaasaarKo idsat haoto. ervaI nausatI [maartIMcaI jaMgalaM
baGaNyaacaI savaya Jaalaolyaa DaoL\yaaMnaa hI ihrvaI navalaa[- ek
vaogaLaca AanaMd do}na jaat haotI. DaoMgaracyaa pazIvaÉna pLta
pLta Acaanak gaaDI DaoMgaraMcyaa paoTat iXarlaI. kaLaku+ AMQaar
kapIt AaiNa p`caMD Aavaaja krIt jaovha gaaDI baaogaVaMtUna p`vaasa
kÉ laagalaI tovha manaat kuzo trI BaItIcaI Anaaimak kL
]zayacaI. jar baaogaVatIla dgaD yaa phaDI Aavaajaanao AaiNa
gaaDIcyaa QaDQaDaTanao Acaanak kaosaLlao tr kaya hao[-laÆ pNa
dusarIkDo‚ jyaaMnaI Apar maohnat Gao}na kaokNa rolvaocaM svaPna
saakar kolaM‚ dáyaaKaoáyaatUna vaLNaM Gaot jaaNaara‚ maagaa-t yaoNaaáyaa
phaDacaM paoT kapUna laaKao p`vaaXaaMnaa AitXaya saurixatpNao
kaokNapar naoNaaro ho baaogado tyaar kolao‚ AaiNa jagaacyaa
nakaXaavar ek AitXaya kzINa maaga- tyaar krNyaacaM Eaoya
Baartalaa imaLvaUna idlaM‚ %yaaMcyaaba_lacaM kaOtuk yaa BaItIvar maat
krayacaM.

rMgaat Aalaolyaa gaPpaMcyaa naadat AaiXayaatIla savaa-t ]Mca Asalaolaa

pUla baGaNyaacaM rahUnaca gaolaM. Aamacaa p`vaasa tsaa duparI sauÉ
Jaalaa haota. %yaamauLo r%naaigarIlaa paohaocaopya-Mt ra~ JaalaI haotI.
%yaamauLo saMpUNa- kaokNaacaM saaOMdya- nyaahaLta AalaM naahI.
 idnaaMk 8 jaanaovaarI

nao~avatI e@sap`osa kaokNa‚gaaovaa AaiNa knaa-TkatIla kahI Baaga

par kÉna korLat iXarlaI ho Aamhalaa kLlaM‚ tovha Aaz
tarKocaI sakaL ]gavalaI haotI. gaaDIcyaa daonhI baajaUlaa
naarLacaI banaM. ijaqao dRYTI jaa[-la itqao naarLacaI ]Mcaca ]Mca
JaaDM. AakaXaaXaI spQaa- krNaarI. kahI izkaNaI tr naarLacyaa
JaavaL\yaaMcaM Ctca tyaar JaalaolaM. %yaatUna AakaXaaMcaM dXa-na maaoz\yaa
p`yaasaanaM GaDt haotM. JaaDaMcyaa yaa gadI-tnaM saUyaa-cyaa kaovaL\yaa
ikrNaaMnaa maaoz\yaa mauiXklaInaM jaimanaIpya-Mt paohaocata yaot haotM. yaa
naarLacyaa banaaMt AQaUnamaQaUna eKadM Gar idsaayacaM. cahUbaajaUMnaI
JaaDaMnaI vaoZlaolaM. sagaLM korL jaimanaIcyaa tukD\yaatukD\yaaMnaI
tyaar JaalaolaM Aaho. karNa qaaoD\yaa qaaoD\yaa AMtranaMtr gaaDI
KaDIvarIla pulaavarnaM QaDQaDt jaayacaI ho saarM baGaUna nakLt
manaat Xabd ]maTlao‚
samaud`acyaa KaD\yaa
Aana naarLacyaa vaaD\yaa
AaQanaMmaQanaM porlaolaI Tumadar GarM

idsat navhtM kuzohI

basa@yaa GaraMcaM gaava
idsalaI naahI kuzohI
gaavaacaI vaosa

najarocyaa TPPyaat f>

naarLaMcaI vastI
JaavaL\yaa¹JaavaL\yaaMt KoLNaaáyaa
vaaáyaacaI mastI
inasagaa-caI ikmayaa AgaaQa Aaho mhNatat to KrMca Aaho. kaokNaacaM
saaOMdya- vaogaLM‚ saara kaokNa dáyaa¹KaoáyaaMnaI Ana AaMbaa‚
fNasa‚kajaU AadI vaRxarajaIMnaI vaoZlaolaa tr korLacaI hI nyaarIca
táha.

gaaDIt ca^aya‚ca^aya krIt ihMDNaaáyaa caha‚ k^afIvaalyaaMkDUna

Gaotlaolyaa garmagarma cahacaa Aasvaad Gaot Gaot‚ gaPpa¹TPpa krIt
maQaoca Aalaolyaa eKaVa sToXanavar ]tÉna kaovaL\yaa ]nhacaI
lajjat caaKt ksaa vaoL gaolaa kLlaMca naahI. duparI paoTat
kavaLo AaorDayalaa laagalao AaiNa Aa^D-r idlaolyaa jaovaNaavar
sagaL\yaaMnaI tava maarlaa. saayaMkaLI tIna¹saaDotInacyaa saumaarasa
jayacaMd`na yaaMcao 'maulauka'tlao hirpaz gaava Aalao. malyaaLI gaavaaMcao
]ccaar mhNajao ek gaMmatca Aaho. karNa sToXanavarIla paTIvar
ilaihlaolaM naava AaiNa p`%yaxa ]ccaarlao jaaNaaro naava yaat KUpca
tfavat AsaayacaI. ]dahrNaaqa-‚ '< >ku[llaaona< >' Asao spoilaMga
Asalaolyaa naavaacaa ]ccaar kaollama‚ kao[-lama‚ kaolama AXaa ivaivaQa
p`karo vhayacaa. jayacaMd`na jyaa gaavaalaa ]trlao %yaa gaavaacaa
]ccaar maI hirpd‚ hirpad‚ hirpaz‚ hirp+ Asaa vaogavaogaL\yaa
p`karo eoklaa‚ AaiNa AapNa Xa@yatao kuzlyaahI gaavaacaM naava
inadana korLI maaNasaasamaaor trI ]ccaarayacao naahI Asao zrvalao.
%yaalaa karNahI tsaoca GaDlao‚ maI korLcyaa esa.TI.tUna p`vaasa
krtanaa kMD@TrXaojaarI basalaao haotao. 'tuma ikdrkao jaata hO'
Asao %yaanao malaa Xauw ihMdIt ivacaarlao‚ maI Aaplaa sahjaca baaolaUna
gaolaao‚'hirpad' jaata hO‚ tovha %yaanao maaJyaakDo AXaa kahI
najaronao paihlao kI‚ maI jaNaU %yaalaa eKadI Assala iXavaI
hasaDlaI AsaavaI. maaJaa kavarabaavara caohra baGaUna %yaalaa maaJaI
kIva AalaI AsaavaI‚ %yaanao maaJaa ]ccaar sauQaarNyaacaa p`ya%na krIt
hirp_ kI hirpa+ AsaM kahItrI saaMigatlaM AaiNa maI doKIla
'maOnao vaao[ca tao baaolaa qaa'AXaa saaLsaUd AaivaBaa-vaat %yaacyaa hao laa
hao kolaM.
tr saaMgat kaya haotao‚ jayacaMd`na yaaMcao to gaava Aalao AaiNa %yaaMnaI
Aamha savaa-Mnaa [qao yaoNyaacao AamaM~Na do}na AamacaI puZcyaa
p`vaasaasaazI baaoLvaNa kolaI.
saayaMkaLI saha vaajata ipllao yaaMnaI pukara kolaa‚ 'e‚ saba Apnaa
Apnaa saamaana baaMQaao‚ ABaI Apunakao Agalao sToXanapr ]trnaoka
hOÈ' basa‚ paca imanaTmaoM Apnaa Gar AaogaaÈ ipllaoMcaM baaolaNaM eokUna
sagaL\yaaMnaI sauTkocaa inaXvaasa saaoDlaa. karNa p`%yaok jaNa
p`vaasaalaa kMTaLlaa haota.
Aamacaa saMpUNa- ga`Up T/onamaQaUna KalaI ]trlaa to sToXana haotM‚
kaolama }f- kaoL\Lma }f- kao[lama vagaOro vagaOro. Aamha savaa-Mnaa
vaaTt haotM Aata baahor pDayacaM AaiNa sarL ipllaocaM Gar
gaazayacaM‚ pNa to naiXabaI navhtM. AjaUna ek T/onacaa p`vaasa
iXallak haota. kaolamahUna dusarI T/ona pkDUna poravaUr ikMvaa pora-
vaUrlaa jaayacaM haotM. dusarI T/ona sToXanavar ]BaIca haotI.
p`vaasaacaa BarpUr XaINa Aalaolaa‚ sagaL\yaaMcao margaLlyaasaarKo
caohro AjaUnaca koivalavaaNao Jaalao. paya Zklat Zklat ksaobasao
dusaáyaa T/onamaQyao Gausalaao AaiNa AQaa- tasa p`vaasa kÉna ekdacao
saa}qa prvvaUrlaa paohaocalaao.
ipllaonaM punha saaMigatlao‚ basa‚ ABaI qaaoDasaa calanaoka‚ maora Gar
sToXanako ekdma najadIk hOÈ Aamhalaa vaaTlaM Asaola javaLca.
pazIvar‚ hatat‚ ba^gaaMcao AaoJao saaMBaaLt saaMBaaLt Aamacaa baonaUr
caoháyaaMcaa tafa poravaUr gaavaatUna imarvat imarvat inaGaalaa tao
tbbala pMQara to vaIsa imainaTaMnaI ³Aa<aa samajalaM‚ hI ipllaoMcaI paca
imainaTo´ eka la^ajasamaaor paohaocalaa. nallauko<aU la^aja. [qao yao[-pya-
Mt AamacaI imarvaNaUk baGaayalaa rs%yaavar‚ naa@yaanaa@yaavar maaNasaM
jamaa JaalaI haotI. sak-XaItlao p`aNaI baGaavaot tsao AamacyaakDo
KalapasaUna varpya-Mt nyaahaLUna baGat haoto. evaZ\yaa maaoz\yaa
saM#yaonaM eKada ga`Up Asaa p`qamaca poÉvaorcyaa rs%yaavaÉna
ihMDtanaa idsat Asaavaa. tÉNaIMnaI AsaM nyaahaLUna baiGatlaM AsatM
tr iktI barM JaalaM AsatM‚ Asaa ivacaar p`%yaokacyaaca manaat
%yaavaoLI DaokavaUna gaolaa AsaNaar. jaa} Va.
la^ajavar gaolaao‚ Émsacaa tabaa Gaotlaa‚ AaMGaaoLI kÉna ÍoXa vagaOro
Jaalaao‚ %yaa h^aTolamaQyao bahuQaa evaZ\yaa saM#yaonaM ]trNaaro AamhIca
AsaNaar‚ AaiNa bahuQaa baáyaat vaYaa-t kuNaI mau@kama pNa kolaM
nasaNaar‚ karNa ekMdrIt ÉmsacaI halat AitXaya koivalavaaNaI
haotI. AaMGaaoL kolyaanaMtr maaorItnaM paNaI baahor jaaNyaaoevajaI
baaqaÉmaBar psarlaM‚ XaovaTI h^aTolacyaa maalakalaa baaolaavaUna %yaalaa
to daKvalaM‚ tovha %yaacaI p`itiËyaa AitXaya gamatIcaI haotI.
']samaoM @yaa hao gayaa saaba‚ baahr kcara ATk gayaa haogaa.
AbbaI inakala ko dota hUe^M'.
%yaanaM eka maaNasaalaa baaolaavaUna Émacaa baahorIla Baaga saaf
krayalaa laavalaa. tao baiGatlyaavar jaaNavalaM kI gaolyaa ik%yaok
maihnyaat %yaanao tao kcara ]calalaaca nasaNaar. pNa baakI h^aTola
tsaM caaMgalaM haotM. ca@k e|I. ÉmsacaI vagaOro vyavasqaa haotI.
KOr²
ra~I p`vaasaacaa XaINa GaalavaNyaasaazI ''maOfla'' basalaI. maga kaya²
Qamaalaca. gaaNaIibaNaI‚p<ao vagaOro. maQyaoca kuNaalaa trI
saMQyaakaLcyaa imarvaNaukIcaI AazvaNa JaalaI. AajaUbaajaUlaa baGaayalaa
kuNaI Kasa AsaM idsalaM naahI %yaamauLo ek k^amaoMT AalaI. tI
maukoXacaI haotI. maukoXa mhNajao ek hrhuÙrI maulagaa. maulagaaca
karNa Aamacyaa ga^MgamaQyao savaa-t tÉNa AaiNa smaaT-. saMpUNa-
p`vaasaaMt taoca Baava Ka}na gaolaa. tao sahjaca mhNaalaa‚ ''h^aM yaar‚
AaplaM ba^Dlakca Kraba haotM‚ ³bakra Ë. 2´ saMQyaakaLcaI vaoL
AsalyaamauLo AaplyaakDo baGaayalaa kuNaIca navhtM.'' %yaa
vaa@yaavaÉna sava-~ hXaa ipklaa. ³bakra Ë. 2´
 idnaaMk 9 jaanaovaarI

sakaLI hirpadlaa jaayacaM haotM %yaamauLo ipllaoMnaI savaa-Mnaa va^aina-Mga

do}na zovalaI. e‚ sakalaI sakalaI laaOkr ]TayacaM‚ Apnaokao
jayacaMd`na ko ga^aMva jaanaoka hO. maga kaya‚ lagaoca sagaLo AaDvao
Jaalao.

sakaLI AamhI sagaLo lavakr ]zlaao. kahI jaNaaMnaa lavakr

]zNyaacaM farca ijavaavar AalaM haotM karNa ervaI %yaaMcaI sakaL
Aaz¹saaDoAazlaa ]gavaayacaI karNa AayaaAyaTI @vaaT-sa- maQyao
rahat haoto naa. %yaamauLo %yaaMnaa lavakr ]zNaM jara jaDca gaolaM
trI pNa naa[laajaastva ]zavaMca laagalaM. ³yah saunaIla ko ilae
hO´ saunaIla pNa ekdma baaolabaccana. ikXaaorcaa f^na. gaaNaI paz
AsaNyaacyaa baabatIt enaMbar ek. jabardst maomarI. kuzlaMhI
AaiNa kuNaacaMhI gaaNaM %yaalaa saaáyaa kDvyaaMsaiht paz. AapNa
tr %yaalaa yaabaabatIt maanalaM.
sakaLI sakaLI kuNaacaI AaMGaaoL‚ kuNaacaM dat GaasaNaM tr kuNaacao
p`ativa-QaI caalalao haoto. maI daZI krIt drvaajaat ]Baa haotao‚
saunaIla mauLo AaiNa maukoXa yaaMcyaaXaI gaPpa maarIt. eka hatat
Aarsaa AaiNa eka hatat iTvana blaoDcaa roJar. gaPpa maarta
maarta Acaanak maaJaa hat Dao@yaacyaa maagacyaa baajaUlaa gaolaa AaiNa
samaaor Aalaa tovha maaJyaa hatakDo baGaUna saunaIla AaiNa maukoXa
jaaorjaaorat hsaayalaa laagalao. maI sahjaca hatakDo baiGatlaM AaiNa
maaJaa caohra AgadI faoTao kaZNyaasaarKa Jaalaa. malaa naohmaI
kosaaMvaÉna kMgavaa ifrvaayacaI savaya. hatatlaa roJar
vaMNvyaasaarKa maagacyaa kosaaMvaÉna ifrlaa AaiNa kosaaMcaa ek
puMjaka %yaalaa ADkUna samaaor Aalaa. JaalaM‚ Aamacyaa ga^Mgalaa maaJaI
TaMga Kocaayalaa ek ivaYaya imaLalaa. ³bakra Ë.3´
savaa-McaI tyaarI JaalaI AaiNa AamhI basa sT^MDvar gaolaao. Aamacao
laIDr ipllaosaahoba yaaMcyaavar AamacaI saarI iBast. to jao saaMgatIla
to Aamhalaa p`maaNa. karNa malyaaLI BaaYaa baaolata yaoNaaro to
ekToca haoto. pNa %yaaMcaIhI ek gaMmat haotI %yaaMnaa malyaaLI
f> baaolata yaot haoto. vaacata yaot navhto. karNa ipllao jarI
malyaaLI Asalao trI %yaaMcaM baalapNa sagaLM mauMba[-tca gaolaolaM‚
iXaxaNa saoMT/la skUlamaQyao JaalaolaM‚ maIiDyama ivaMga`jaI. %yaamauLo
basacyaa naavaacaI paTI malyaaLI BaaYaotlaI vaacaNyaasaazI tohI
Aamacyaa[tkoca kaoro haoto. %yaaMcyaa yaa gaavaacaM naava na vaacata
yaoNyaacaa fTka Aamhalaa basalaaca. hirpdlaa jaaNaaáyaa basamaQyao
basaNyaaoevajaI AamhI sava-jaNa ivaÉw idXaolaa jaaNaaáyaa eka
basamaQyao basalaao. eka maaNasaalaa %yaaMnaI naava ivacaarlaMhI haotM.
pNa nava#yaaMnaa caukIcao maaga-dXa-na krNaaro sava-~ca Asatat.
korLhI %yaalaa Apvaad naahI. gaaDIt basalyaabaraobar AamacaI
jaama QaaMdla ]DalaI. karNa korLcyaa esa.TI.t maihlaaMsaazI
raKIva Asalaolyaa saITsvar puÉYaaMnaa basaayalaa Aijabaat
prvaanagaI naahI. barM‚ 'maihlaaMsaazI raKIva' AsaM ilaihlaolaM
vaacaNyaacyaa baabatIthI baaoMbaabaaoMba. malyaaLI Axar BaOMsa barabar.
maga kaya‚ yaa saITvaÉna %yaa saITvar AaiNa %yaa saITvaÉna yaa
saITvar AXaI AamacaI saITrosa caalaU JaalaI AaiNa sava- p`vaasaI
AamacaI hI pLapL eMja^aya kÉ laagalao. hLUca taoMDalaa pdr
laavaUna ifdIifdI hsaNaaáyaa baayaka kuzo idsatat ka to maI
caaoÉna baiGatlaM. pNa bahuQaa korLI baayakaMnaa AsaM hsaNyaatlaI
gaMmat maahIt nasaavaI. Aamacyaa saMpUNa- p`vaasaat jaovha jaovha
AamhI basamaQyao basalaao tovha kQaIca yaaogya saITvar basaNaM
kuNaalaaca jamalaM naahI. kQaI p`%yaxa laoDIjanaI tr kQaI
kMD@TrsaahobaaMnaI kuNaalaa na kuNaalaa trI saITvaÉna ]zvalaMca.

ek maa~ maanaavaMca laagaola‚ korLcao rsto DaMbarIca pNa ksao

AgadI p^aXa‚ gauLgauLIt. p`vaasa krtanaa paoTatlaM paNaI doKIla
hlat naahI. basaosa sauQda AgadI caaMgalyaa AvasqaotIla.
AaplyaakDIla esaTIcao h^ana- saaoDUna sagaLo paT-sa vaajatat. pNa
korLcyaa basaosacaM tsaM naahI. kLt sauQda naahI maaganaM basa
AalaIya mhNaUna. kMiDXana ekdma baosT. jaya hao koTI ³korlaa
T/ansapaoT-´.
caukIcaI basa saaoDUna AamhI hirpdlaaca jaaNaaáyaa basamaQyao basalaao
AaiNa daona tasaaMcaa p`vaasa kÉna hirpdlaa paocalaao. jayacaMd`na
Aamacyaa svaagatasaazI basasT^NDvar ]Baoca haoto. Aamacaa tafa
%yaaMcyaa GarakDo inaGaalaa AaiNa punha ekda Aamhalaa sak-XaIcyaa
irMgaNaat p`vaoXa kolyaacaa Baasa Jaalaa. karNa [qaohI Aamhalaa taoca
AnauBava Aalaa. caarI baajaUMnaI XaokDao DaoLo Aamacyaavar raoKlaolao.
barM tsao kahI AamhI ica~ivaica~ kpDo Gaatlaolao navhto ikMvaa
AgadIca idgaMbaravasqaothI caalat navhtao. caaMgalao saBya
maaNasaaMsaarKo kpDo Aamacyaa AMgaavar haoto. jaa} Va‚
baGaNaaáyaaMcyaa DaoL\yaaMvar qaaoDaca hat zovata yaotao‚ AsaM mhNat
AamhI jayacaMd`na yaaMcyaa saasaurvaaDIlaa paohaocalaao.
Garacyaa p`aMgaNaat p`vaoXa kolaa AaiNa mana AitXaya p`saÙ JaalaM.
jaNaU AapNa Aaplyaa svaPnaat Anaok vaoLa baiGatlaolyaa Garatca
p`vaoXa krIt Aahaot Asaa Baasa Jaalaa. karNa p`%yaokacaM ivaXaoYatÁ
AapNaa mauMba[-kraMcaM ek svaPna AsatM.³jao mauMba[-t kQaIca pUNa-
hao} Xakt naahI. ek Tumadar Gar AsaavaM‚ jyaacyaa caarI
baajaUMnaI sauMdr fulaafLaMnaI bahrlaolaI baaga AsaavaI. sakaLI
]zlyaabaraobar pxyaaMcaI ³kavaL\yaaMcaI naahI´ maQaur iklaibala eokU
yaavaI. caaMdNyaa ra~I gaccaIvar JaaoplyaaJaaoplyaa mast duQaaL
caaMdNyaaMcaa Aasvaad Gaota yaavaa. AgadI AsaM sauMdr svaPna maI
lahanapNaapasaUna baGat Aalaao. marazvaaDyaat rahNaaáyaa
maaJyaasaar#yaalaa AXaa GaracaM far Ap`Up. karNa Aamacaa Baaga
sadOva duYkaLI. maOlaaona maOla itqao maaLranaM. AsalaIca tr KurTI
JauDpM AaiNa JaaDM ksalaI tr kDuinaMbaacaI‚ baaBaLIcaI‚ tIhI
turLk. daT vanara[- ABaavaanaMca baGaayalaa imaLto. kaokNaat
rahNaaáyaaMnaa tsaM yaa gaaoYTIcaM tsaM Ap`Up naahI. to
korLvaasaIyaaMsaarKoca saudOvaI. trIhI jao mauMba[-t yao}na sqaaiyak
Jaalao Aahot %yaaMnaa AXaa GaraMcaI svaPnaM na@kIca pDt AsatIla.
Asaao.
jayacaMd`na yaaMcyaa GarI jaatanaa maI hrvaNaarca haotao. ³savaa-Mcyaa
mato´. %yaacaM kaya JaalaM‚ maI isagaaroTcyaa sT^alavar isagaaroT
GaoNyaasaazI qaaMbalaao. baakI sagaLo puZo inaGaalao laaoKMDoMnaa k^p
GyaayacaI haotI mhNaUna. to eka dukanaat iXarlao. maaJaM laxa
[kDo navhtM. isagaaroT Gao}na Jaalyaavar maI samaaor najar
TaklaI tr kuNaIca idsaonaa. maI BarBar puZo caalaayalaa sauÉvaat
kolaI AaiNa baakIcao ijaqao iXarlao haoto %yaa dukanaakDo laxa na
jaataca puZo gaolaao. na jaaNaao caukamaUk JaalaI trÆ karNa
jayacaMd`na yaaMcaM Gar maahIt navhtM‚ jyaaMcyaakDo jaayacaM %yaaMcaM naava
maahIt navhtM‚ AaiNa jarI maahIt AsatM trI fayada Jaalaa
nasata. karNa maIe kaya ivacaartaoya to kuNaalaa kLayalaa tr
hvaM² kLpatUna cauklaolyaa vaasarasaarKI maaJaI pirisqatI JaalaI.
maagao‚puZo‚ AajaUbaajaUlaa vaLUna baGat baGat maI caalat jaat haotao.
f> vaasarasaarKa hmmaa .S.S.S Asaa Aavaaja kaZayacaaca
baakI haota. baakI sagaLo dukanaatUna baahor pDlao AaiNa maaJaI
hI QaavapL baGaUna paoT QarQaÉna hsaayalaa laagalao. Acaanak maI
sahjaca maagao baiGatlaM AaiNa maaJyaa ijavaat jaIva Aalaa. maI qaaMbalaao
AaiNa Aamacyaa ga`UpmaQyao saamaIla Jaalaao. kuNaacaIhI KocaNyaat
AgadI e@sapT- Asalaolyaa saunaIla mauLo yaaMnaa maaJaI Kocaayalaa
AaNaKI ek ivaYaya imaLalaa. BaaYaocyaa gamatIvaÉna AazvalaM‚
laaoKMDo ca^aklaoT GaoNyaasaazI eka dukanaat iXarlao. 10caI naaoT
dukanaat Asalaolyaa maaNasaacyaa hatat idlaI AaiNa daona baaoTM var
kÉna daona ÉpyaaMcaI ca^aklaoTsa Vayalaa saaMigatlaI. %yaanao maana
hlavaUna kahItrI ivacaarla. laaoKMDoMnaa vaaTla‚AM AapNa %yaalaa
saaMigatlaolaMca tao punha Aaplyaalaa ivacaartaoya. %yaaMnaIhI maana
hlavaUna hao‚hao kolaM. %yaanaM caaMgalaI daonhI hataMcyaa AaoMjaLIt
basatIla evaZI ca^aklaoTsa laaoKMDoMcyaa hatat zovalaI. laaoKMDoMnaa
farca AaXcaya- vaaTlaM AaiNa AanaMdhI Jaalaa.%yaaMnaa vaaTlaM‚ Aro
vaa‚ korLat ca^aklaoT barIca svast Aahot. %yaa KuXaItca %yaaMnaI
]rlaolao pOsao prt Gaotlao tovha laxaat AalaM‚ %yaanaM paca ÉpyaaMcaM
naaNaM %yaaMcyaa hatavar TokvalaM haotM. mhNajao svast ibast kahI
naahI‚ daona eovajaI ca@k paca ÉpyaaMcaI ca^aklaoTsa %yaanaM
laaoKMDoMnaa idlaI haotI. to ]gaIcaca KuXaIcaI gaajarM Kat haoto.
tsaaca p`kar vaIrGaT yaaMcyaa baabatIthI GaDlaa. %yaaMnaa isagaaroT
hvaI haotI. %yaaMnaI paca Épyao idlao AaiNa ivalsa isagaaroT
maaigatlaI. sT^alavar Asalaolyaa vayaskr baa[-laa kahI kLlaMca
naahI. tIna caar imainaTo daoGaM jaNa KaNaaKuNaa kÉna ekmaokalaa
kahItrI saaMgat haoto. XaovaTI vaOtagaUna vaIrGaT yaaMnaI naaoT prt
GaotlaI AaiNa itqaUna puZo caalaU laagalao. vaIrGaT yaaMcaa svaBaava
mhNajao ekdma saaQaa sarL. sagaL\yaat imaLUna imasaLUna
vaagaNyaacaI %yaaMcaI vaR<aI. kQaI kuNaalaa ApXad\ba baaolaNao naahI kI
kuNaacao mana duKavaNao naahI. gaaNyaat maa~ %yaaMnaa jabardst
[MTrosT. maukoXa mhNajao %yaaMcaa AavaDta gaayak. gaaNyaacyaa
BaoMD\yaat to AgadI manaapasaUna Baaga Gaot. Asaao.

jayacaMd`na yaaMcyaa GarI AamacaM AgadI jaaordar Aagatsvaagat JaalaM.

%yaaMcyaa pahuNacaaranaM AamhI sava- AgadI BaaravaUna gaolaao. pu+u ha
Kasa korLI pdaqa- %yaaMnaI AamacyaasaazI banavaUna zovalaa haota.
taMdLacyaa ipzapasaUna banavalaolaa ha pdaqa- %yaavar koLM
kuskÉna AaiNa var saaKr poÉna Kayacaa Asatao. AitXaya
svaaidYT Asaa pdaqa- Ka}na AamhI tRPt Jaalaao. %yaanaMtr
prsaatlyaa naarLacyaa JaaDaMvaÉna Aamacyaasamaaorca kaZlaolyaa
naarLacaM AmaRtmaQaur paNaI AaiNa iktIhI KallaI trIhI
hvaIhvaIXaI vaaTNaarI tajaI tajaI gaaoD mala[-‚ paoT AgadI tuDuMba
BarlaM‚ pNa %yaaMcyaa snaohmaQaur vaagaNaukInaM AamhI AiQakca tRPt
Jaalaao haotao. ''punha yaala tovha Aaplyaa kuTuMbaasaiht AvaXya yaa''‚
AsaM AgadI Aaga`hacaM inamaM~Na Gao}na Baaravalaolyaa Avasqaotca AamhI
%yaa savaa-Mcaa inaraop Gaotlaa. jayacaMd`na yaaMnaI Aamacyaabaraobar gaa[-D
mhNaUna ihMdI baaolata yao} XakNaaáyaa‚ maurlaI naavaacyaa %yaaMcyaa
maovhNyaalaa Aamacyaabaraobar idlao. Aata BaaYaocaa kahI p`Xnaca
yaoNaar navhta. itqanaM inaGaUna AamhI eka maMidrat iXarlaao. %yaa
maMidracaM AaiNa jayacaMd`na yaaMcaM Kasa AtUT AsaM naatM haotM. %yaa
maMidrat ek saaonyaacaa KaMba haota‚ tao raovalaa gaolaa %yaaca idvaXaI
jayacaMd`na yaaMcaa janma Jaalaa haota AaiNa dusarM mhNajao %yaaMcaM
XauBamaMgala doKIla yaaca maMidrat JaalaM haotM. %yaamauLo maMidrat
AaiNa %yaaMcyaat ek snaohbaMQa inamaa-Na Jaalaa haota. tao %yaaMcyaa
baaolaNyaatUna pdaopdI jaaNavat haota.
%yaanaMtr AamhI Aamacaa maaocaa- AitXaya saup`isaQd AXaa
naagamaMidrakDo vaLivalaa. ho ek jaagaRt dovasqaana Aaho. %yaa
maMidratIla naagadovatokDo saMtitp`aPtIsaazI saakDM Gaatlyaasa tI
dovata Ba>aMcaI manaaokamanaa pUNa- krto AXaI BaaivakaMcaI gaaZ Eawa
Aaho. yaacaI p`icatI AayaaAyaTItIla ek inavaR<a kma-caarI EaI. naa[-
k yaaMnaa AalyaacaI maaihtIhI jayacaMd`na yaaMnaI purivalaI. EaI. naa[-
k yaaMnaa vayaacyaa 58vyaa vaYaI- yaa naagadovatocyaa kRponaM saMtitp`aPtI
JaalaI AaiNa %yaamauLo %yaaMnaI Aaplyaa maulaacaM naava doKIla
naagarajaca zovalaM.
maMidr baGaUna Jaalao AaiNa AamhI eka ''hTmaoMT irsa^aT-''kDo jaayalaa
inaGaalaao. punha ekda tI basacaI saup`isaw QaavapL JaalaI.
ikmaana daoGaaMnaa trI sqaanaBa`YT vhavaM laagalaM. to irsa^aT- AitXaya
caaMgalaM Aaho‚ itqao rahNyaa¹KaNyaa'ipNyaacaI' sava- vyavasqaa Aaho
AsaM kLalaM haotM %yaamauLo Eamapirhar krayalaa yaasaarKI dusarI
jaagaa naahI AsaM savaa-Mnaaca vaaTt haotM. maaoz\yaa ]%sauktonao AamhI
basamaQaUna ]trlaao AaiNa irsa^aT-cyaa idXaonao caalaayalaa sauÉvaat
kolaI. Aamhalaa %yaabaajaUlaa yaotanaa baGaUna gaoTvar ]Byaa Asalaolyaa
va^acamanacaI jaI halacaala JaalaI tI baGaUna maaJyaa manaat pala
caukcauklaI. maaocaa- AalyaanaMtr tao ADvaNyaasaazI paoilasa jaXaI
paoiJaXana Gaotat AgadI tXaaca pwtInao tao va^acamana puZo
sarsaavalaa haota. AamhI %yaacyaajavaL gaolaao AaiNa Aamacyaa
duBaaYyaalaa puZo kolao. va^acamananao jao saaMigatlao to eokUna savaa-McaI
taoMDM AgadI kDU AaOYaQa Pyaayalyaavar vhavaI tXaI kDvaT JaalaI.
%yaa irsa^aT-caM 'pajaNyaacaM' laayasansa AgadI nauktMca r_ JaalaM
haotM. paT-nasa-cyaa BaaMDNaatUna Aamacyaasaar#yaaMcaa maa~ taoTa Jaalaa
haota. 'daoGaaMcyaa BaaMDNaat itsaáyaacaa laaBa' AsaM mhNatat. pNa
[qaM maa~ taoTaca Jaalaa haota. %yaa BaaMDNaaáyaaMnaa AaiNa va^acamanalaa
iXavyaaMcaI laaKaolaI vaahat AamhI punha basasT^apcyaa idXaonao
inaGaalaao. rNarNatI dupar JaalaI haotI‚ sagaL\yaaMcyaa paoTaMt BaUk
pNa QagaQagat haotI.
e‚ ABaI KanaopInaoka baMdaobast krao Baa[-‚ BaaOt BaUk lagaolaa hO
yaar‚ sagaL\yaaMnaI eksaurat BaUkgaaNaM gaayalaa sauÉvaat kolaI.

basa yaayalaa vaoL haota mhNaUna AamhI eka TuirsT Tompaolaa hat
daKvalaa. AamhI ekMdr dha jaNa haotao. sava- jaNa TompaomaQyao
Gausalaao AaiNa Tompao AgadI KcaaKca Barlaa. Tompaot sauQda maagacao
saIT f> maihlaaMsaazI raKIva haotM. Aamhalaa yaa gaaoYTIcaM far
kaOtuk vaaTlaM AaiNa korLI laaokaMba_la Aadr doKIla. karNa
basamaQyao sauQda maihlaaMsaazI raKIva Asalaolyaa AasanaaMvar
korLatlao puÉYa caukUnasauQda basat navhtM AaiNa basalaoca tr
AamacyaasaarKo cauklaomaaklaolao prp`aMtIya.
malaa AaplaI mauMba[-tlaI baosT AazvalaI‚ maihlaaMsaazI raKIva
jaagaaMvar puÉYa hmaKasa basatat AaiNa eKaVa maihlaonaM jar
%yaaMnaa ]zayalaa saaMigatlaM tr basalaolyaa daoGaaMpOkI p`%yaok jaNa
dusaáyaakDo baGat iZmma basaUna rahtao. XaovaTI kuNaIca ]zt
naahI AaiNa tI garIba ibacaarI maihlaa taTkLUna XaovaTI
basaNyaacaa naad saaoDUna doto AaiNa gadI-cao Qa@ko Kat ]BaI
rahto. jaa} Va.
tr saaMgat kaya haotao‚ ijaqao maaNasao idsatIla itqao Tompao qaaMbat
haota AaiNa drvaajaat laaoMbakLNaara ikÙr AirPPpD‚ AirPPpD
AsaM AaorDUna Aat maaNasaM kaoMbaIt haota. AatlyaaMcaI Avasqaa AgadI
koivalavaaNaI JaalaolaI haotI. maaNasaM ekmaokaMvar AaoNavaI hao}na
]BaI haotI. kuNaacaI maana maagao vaaklaolaI tr kuNaacaI puZo‚ kuNaI
kMbarot Davyaa baajaUlaa Jauklaolaa tr kuNaI ]javyaa baajaUlaa.
saITvar basalaolyaaMcyaa maanaa kayama KalaI vaLlaolyaa karNa %yaaMnaa
maana var kÉna baGaayalaa caansaca navhta. var maana kolaIca tr
%yaaMcyaavar JaukUna ]Bao raihlaolyaacyaa CatIcyaa fasaL\yaa Dao@yaavar
Gaasaayacyaa. dovanaarlaa jaaNaaáyaa T/kmaQyao janaavarM jaXaI kaoMbatat
tXaI hI Avasqaa haotI. evaZa gacca Tompao Barlaolaa AsaUna sauQda
tao ikÙr p`%yaok sT^apvar drvaajaa ]GaDUna AaorDUna laaokaMnaa Aat
baaolaavat haota. XaovaTI Aamhalaaca %yaacyaavar AaorDavaM laagalaM
tovha kuzM %yaacaI kaoMbaakaoMbaI qaaMbalaI AaiNa AamhI ksaobasao
hirPPPpDlaa eka rosT^arMTsamaaor ]trlaao. mast KaNaMipNaM
kÉna sagaLo saustavalao. saMQyaakaLcao saaDopaca Jaalao haoto. Aata
dusarI kuzlaI sqaLM pahayalaa jaaNaM Xa@ya navhtM mhNaUna maga
AamhI poÉvaorlaa prt ifrlaao.
poÉvaorlaa saMQyaakaLI la^ajavar jaa}na AaMGaaoLI vagaOro kÉna ÍoXa
Jaalaao karNa BarpUr }na AaiNa Gaamaacyaa QaaraMnaI AamhI idvasaBar
nha}na inaGaalaao haotao. %yaamauLo kQaI ekda AaMGaaoLI krtao AsaM
savaa-Mnaa JaalaM haotM. ipllaoMnaI mauMba[-hUna inaGatanaa Aamhalaa jaao
qaMDIcaa [Xaara idlaa haota tao bahuQaa hvaamaanaKa%yaacaa AMdaja
eokUna idlaa Asaavaa %yaamauLo korLat %yaavaoLI mauMba[-saarKaca
Gaamaacaa icakicakaT haota %yaalaa to trI kaya krNaar²
sagaL\yaaMnaI yaa %yaaMcyaa [XaaáyaavaÉna %yaaMnaa caaMgalaMca ipDlaM.

saMQyaakaLI Ta[-mapasa mhNaUna saa}qa prvvaUrcyaa ³hoca Kro

naava´ maako-TmaQyao ca@kr maarayacaM zrlaM. sagaL\yaaMnaI Aapaplao
zovaNaItlao kpDo baahor kaZlao. sagaL\yaaMt AakYa-k DT\D,osa
haota naroMd` KraDo yaaMcaa. AamhI maako-TmaQaUna ifrayalaa sauÉvaat
kolaI AaiNa savaa-McaM AakYa-Na toca banalao. hafp^MTmaQyao XaT-
Kaocalaolaa‚ payaat baUT AaiNa maaojao‚ saDpatL dohyaYTI‚ gaaora rMga
AaiNa Dao@yaavar iËkoTcao maOdana %yaamauLo to farca gaMmatXaIr
idsat haoto. sagaL\yaaMcyaa najara %yaaMcyaakDoca vaLt hao%yaa AaiNa
p`%yaokacyaa Aaozavar nakLt hsaU fuTt haotM. maanaa vaLUna vaLUna
yaa AnaahUt p`aNyaalaa nyaahaLt hao%yaa. %yaamauLo [tr savaa-Mnaa
%yaaMcaa hovaa vaaTt haotM. Aamacyaabaraobar jao hIrao laaok naTUnaqaTUna
Aalao haoto to naroMd`var jaama jaLayalaa laagalao haoto. karNa
%yaaMcyaakDo baGaNaaáyaaMt korLI sauMdrIMcaahI samaavaoXa haota.
ibacaaáyaa hIraoMcaI sagaLI maohnat baokar gaolaI haotI. %yaaMcyaakDo
kuNaI ZuMkUnasauwa baGat navhtM. naroMd` KraDo AgadI KuXaIt
caalat haoto. Aaplyaalaa sagaLo hsatayat ho maahIt AsaUna sauQda
to AgadI ibanaQaast caalat haoto. %yaaMnaa kpDo QauNyaasaazI saabaNa
hvaa haota mhNaUna to eka iDpaT-maoMTla sTaoAarmaQyao Gausalao. maI
%yaaMcyaabaraobarca haotao. KraDo dukanaat iXarlao AaiNa jaMgalaat
vaaGaacaI caahUla laagalyaavar ikMvaa %yaacaa vaasa Aalyaabaraobar jaXaI
hirNaIMcaI pLapL sauÉ haoto AgadI tsaaca p`kar %yaa
sTaoAarmaQyao GaDlaa. itqao kama krNaaáyaa sauMdr sauMdr tÉNaI
BaraBar Aaplyaa jaagaovaÉna hlalyaa AaiNa dukanaacyaa dusaáyaa
Baagaat jaa}na jyaa AdRXya Jaalyaa to naroMd`jaI dukanaacyaa baahor
pDlyaavarca AapaAplyaa jaagaI Aalyaa. dukanaatlao baakIcao
kamagaar doKIla naroMd`kDo baGaUna baaoT daKvaUna daKvaUna hsaU
laagalao. dukanaat sauMdr tÉNaI Aahot hI gaaoYT kLalyaanaMtr
AamacyaatlaI kahI 'XaaOkIna' maMDLI mau_ama dukanaat TohLNaI
kÉna nao~sauK Gao}na AalaI.
ra~I la^ajavar Aalyaavar taoca ivaYaya caGaLt va Kasa korLI
maaXyaaMcaI cava Gaot Gaot jaovaNaM JaalaI AaiNa savaa-MnaI pqaarI
psarayacaI tyaarI JaalaI. kahI jaNaaMnaa p<yaaMcaa Dava maaMDayacaI
lahr AalaI. pNa sakaLI lavakr ]zayacao Aaho tovha lavakr
Jaaopayalaa paihjao AsaM saaMigatlaM trI kuNaI eokayalaa tyaar
navhtM. tovha ek hukmaI e@ka baahor Aalaa‚'zIk Aaho‚
jaagaayacaM Asaola tr jaagaa‚ pNa maga ra~I icalap yaaMcyaajavaL
JaaopavaM laagaola'‚ AsaM mhTlyaabaraobar sagaLo pTkna AaDvao
Jaalao. %yaacaM karNahI tsaoca Aaho. Aamacao icalap yaaMnaa
GaaorNyaacyaa AaMtrraYT/Iya spQao-t sauvaNa-pdk imaLalaolaM. %yaamauLo
%yaaMcyaa GaaorNyaacaa savaa-MnaIca Qasaka Gaotlaa haota. mauMba[-hUna yaotanaa
T/onamaQyao %yaaMnaI savaa-Mnaa %yaaMcaM saurola GaaorNaM eokvalaM haotM.
dusaáyaa eka p`vaaXaalaa %yaaMnaI ca^laoMja do}na GaaorNyaat hrvalaM
doKIla haotM. AamhI sava- jaovha gaaNyaacyaa BaoMD\yaa KoLayacaao tovha
to gaaNyaaMnaa lagaoca paXva-saMgaIt doNaM sauÉ krayacaM karNa %yaaMnaa
gaaNyaacyaa BaoMD\yaaMcaI Aa^lajaI- haotI. tsao svatÁ gaaNao vagaOro caaMgalao
gauNagauNatat pNa BaoMD\yaa mhTlaM kI %yaaMnaa kaoNa caavaayacaM maahIt
naahI. %yaamauLo ra~I %yaaMcyaajavaL JaaopNyaacaI QamakI idlyaabaraobar
sava- caupcaap lahana maulaaMsaarKo AMqaÉNaat Gausalao.
 idnaaMk 10 jaanaovaarI

10 tarKolaa sakaLI savaa-cyaa AaMGaaoLI vagaOro AgadI fTafT

Aavarlyaa. saamaanaacaI baaMQaabaaMQa ra~Ica kÉna zovalaI haotI.
pÉvvarcyaa la^ajacaa mau@kama Aaja hlaNaar haota. knyaakumaarI‚
i~vaoMd`ma vagaOro vagaOro izkaNaI ihMDayacaM haotM.
pazIvar saamaanaacaI baaocakI baaMQaUna rolvao AaiNa basamaQaUna sagaLa
p`vaasa krNaM ~asadayak zrNaar haotM mhNaUna Aamacao saMyaaojak
ipllao yaaMnaI ek TaoyaaoTa k^ilasa bauk kolaI. AgadI
eAarkMiDXanD. %yaamauLo Aamacaa ipllaosaahobaaMba_lacaa Aadr
ekdma XatgauiNat Jaalaa. karNa pahuNyaaMnaa evaZI vhIAayapI
T/ITmaoMT %yaaMnaI Aa^fr kolaI haotI. poÉvvaor saaoDNyaaAaQaI saMjaIva
ipllao yaaMnaI Aamhalaa %yaaMcaI saasaurvaaDI daKvaayacaM zrvalaM.

sagaLo Aa^TaoirxaatUna %yaaMcyaa saasaurvaaDIlaa gaolaao. %yaaMcaI

saasaurvaaDI mhNajao ek AitXaya sauMdr irsa^aT-ca haota. tIna
baajaUMnaI gad- vanara[-. %yaat koLI‚saupaáyaa‚ naarL AadI JaaDo‚
imarIcaI vaola‚ maagacyaa baajaUlaa inaLMXaar paNaI Asalaolaa maaoza p`caMD
tlaava. inasagaa-caM AitXaya nayanarmya dXa-na GaDvaNaara. %yaacyaa
kazaXaI AsalaolaI naarLacaI ]Mcaca ]Mca banaM. iktIhI baiGatlaM trI
samaaQaanaca haot navhtM. ipllaoMcyaa saasaUbaa[-MnaI sauQda AamacaM
manaÁpUva-k Aadraitqya kolaM. tajyaa naarLaMcaM paNaI Pyaayalaa idlaM.
AaplyaakDo maOsaUrpak naavaacaI jaI imaza[- Asato saaQaarNa tXaIca
cava AsalaolaI ek imaza[- savaa-Mnaa Kayalaa idlaI. %yaaMcaM Gar
AitXaya maaozM haotM. ipllaoMnaI AamacaI vyavasqaa [qao na krta
la^ajavar ka kolaI Asaa p`Xna sagaL\yaaMcyaa manaat Aalaa. pNa
sagaLI KaNaarI ipNaarI maMDLI‚ %yaamauLo %yaaMnaa Aamhalaa itqao
naoNaM p`Xast vaaTlaM nasaola. tsaM vaaTNaM saahijak pNa Aaho. to
AsalaM trI manaalaa cauTpuT maa~ laagaUna raihlaI. Asaao.
baahor pDlyaavar AamacaM laxa vaoQaUna GaotlaM to kaqyaacyaa
³naarLacyaa´ daoáyaa vaLNaaáyaa is~yaaMnaI. eka baajaUlaa saUt
katayacyaa ³gaaMQaIjaIMcaa´ car#yaasaarKo carKo haoto. daona maihlaa
itqao basaUna tao carKa AitXaya vaogaanao ifrvaIt hao%yaa. %yaaMcyaa
samaaor saaQaarNa 50¹60 fuTaMvar daona maihlaa kaqyaalaa pIL
doNyaasaazI ]Byaa hao%yaa. jasaajasaa daor vaLlaa jaat haota tsaa
%yaalaa pIL basat haota. %yaa daoGaI jaNaI daor hatat Gao}na puZo
puZo yaot hao%yaa. AitXaya BaraBar vaLlaa jaaNaara tao daor baGaUna
Aamhalaa KraoKrca %yaaMcyaa kaOXalyaacaM kaOtuk vaaTt haotM.
baolaokraMnaa to baGaUna sfUtI- AalaI AaiNa %yaaMnaIhI to caË hatat
Gao}na vaogaanaM ifrvaayalaa sauÉvaat kolaI. eKadM ]d\GaaTna
krtanaa maM~I jaXaI paoJa dotat tXaI paoJa %yaaMnaI to caË hatat
QaÉna faoTao kaZNyaasaazI idlaI. faoTao kaZtanaa %yaaMcyaa
Xaojaarcyaa caËaAvar kama krNaarI baa[- laajaUna caUr JaalaI haotI.
karNa kama krtanaa %yaaMcaa faoTao AayauYyaat pihlyaaMdaca kuNaI
kaZlaa Asaola. %yaamauLo hI irAa^@Xana AgadI naOsaiga-kca haotI.
[tr baayaka yaa gaaoYTIcaM navala vaaTUna gaalaatlyaa gaalaat
hsaayalaa hao%yaa. itcaa hovaa pNa krIt AsatIla manaatlyaa
manaat. maga %yaaMcaohI faoTao kaZUna AamhI puZo sarklaao.

Aamacyaabaraobar ipllaoMcaa maovhNaa gaaopI gaa[-D mhNaUna Aalaa haota.

%yaanaM Aamhalaa maQyaoca eka sauMdr Tumadar baMgalyaat naolaM.
baMgalyaat iXarlyaabaraobar samaaor kacaocyaa Balyaa maaoz\yaa
XaaokosamaQyao baxaIsa imaLalaolao kp‚ ZalaI‚ sauMdr sauMdr ica<aakYa-k
T/^afIja vyavaisqatrI%yaa maaMDUna zovalaolyaa idsalyaa. ipllaoMcyaa
maovhNyaanaM saaMigatlaM‚ 'AapNa malyaaLI‚ tamaIL ica~pTaMtUna kama
krNaaáyaa eka baalanaTacyaa baMgalyaat Aalaao Aahaot. ha maulagaa
AitXaya p`vaINa kqqaklaI nat-k Aaho. ivaivaQa ica~pTaMtUna idggaja
klaavaMtaMbaraobar %yaanao BaUimaka kolaolyaa Aahot.’ eKaVa ica~pT
klaavaMtacyaa GarI jaaNyaacaI hI AamacaI pihlaIca vaoL haotI. itqao
AamhI jaa}na basalaao. qaaoD\yaaca vaoLat ek baalamaUtI- samaaor
AalaI. baalapNaI saicana ha baalanaT jasaa gaaoMDsa idsaayacaa
³saicana maaoza Jaalaa trI gaaoMDsaca idsaayacaa‚ %yaamauLoca %yaalaa
TInaojar hIraoplaIkDo jaata AalaM naahI.´ tXaIca hI vaamanamaUtI-.
nat-k AsalyaamauLo %yaacyaa kmaavalaolyaa XarIracao kTsa spYTpNao
idsat haoto. AitXaya AakYa-k AaiNa p`saÙ caohra. caoháyaavar
ek gaaoD ismathasya. sagaL\yaaMXaI %yaanao hat vagaOro imaLvalaa.
malaa tr vaaTlaM haotM tao yaotanaaca naR%ya krIt yao[-la AaiNa savaa-
Mnaa naR%yaatlyaa namaskar maud`onao p`Naama vagaOro krIla. AapNa
AaplaM poMTla‚ maohmaUd vagaOro k^amaoiDyansanaa nat-kacyaa BaUimaka
krtanaa AXaaca pwtInao namaskar krtanaa baiGatlaolaM. pNa tsaM
kahIca JaalaM navhtM. p`%yaxaatlao nat-k AsaM kahI krIt naahIt
ho Aa<aa kLalaM. ha baalaklaakar naR%yaklaobaraobarca jaadUgaarhI
haota. %yaanao ]Byaa ]Byaa daonacaar hatcalaaKIcyaa jaadU kÉna
daKvalyaa.

%yaa AiBajaat klaavaMtabaraobar qaaoDa vaoL GaalavaUna AamhI la^ajavar

prtlaao tr ipllao yaaMcaI TaoyaaoTa k^ilasa AamacaI vaaT baGat haotI.
BaraBar sagaL\yaaMnaI AapaAplyaa ba^gaa TaoyaaoTacyaa pazIvar baaMQalyaa
AaiNa la^ajalaa ramarama kolaa. AamacaI gaaDI prvvaUrmaQaUna baahor
pDlaI AaiNa eka gaoTsamaaor jaa}na QaDklaI. gaoTmaQaUna Aat
gaolyaavar kLalaM kI saup`isaQd ³Æ´ jayalailata yaaMcyaa maalakIcyaa
eka irsa^aT-laa AapNa Aata BaoT doNaar Aahaot. yaaca jayalailata
baa[-MnaI Qamao-Md`cyaa [jjat yaa ica~pTat ihr^a[-na mhNaUna kama
kolaolaM haotM. %yaatlaI kaLIsaavaLI‚ Kasa dixaNaI Cap AsalaolaI
ihr^a[-na caaMgalaI vaaTlaI haotI. %yaamauLo Aata tI p`%yaxaat kuzo
idsato ka hI ek [cCa manaat nakLt inamaa-Na JaalaI haotI.
pNa Aaplyaaca ivacaaraMcaM hsaUhI AalaM. tamaILnaaDUcaM mau#yamaMi~pd
gaajavalaolaI tI 'maha'na baa[- [qao kXaalaa kDmaDayalaa yao[-la. itnao
baaMQalaolaa AaiNa itnhI baajaUMnaI tlaavaanao vaoZlaolaa tao irsa^aT-
mhNajao ek p`oxaNaIya pya-TnasqaLca haotM. itqao rahNyaasaazI
AitXaya sausajja Asao baMgalao baaMQalaolao haoto. Aayauvao-idk pQdtInao
]pcaar krNyaasaazI Kasa k^aTojaosa baaMQaNyaat Aalao haoto. Aayauvao-
idk masaaja saoMTr haotM.³ho sagaLo hayafaya laaokaMsaazI´ maI
sahjaca toqaIla roTscaI caaOkXaI kolaI AaiNa tlaavaatUna pDta
pDta malaa ekanaM saavarlaM karNa eka idvasaacao saaDopaca hjaar
Épyao mhTlyaabaraobar malaa GaorIca AalaI. itqanaM AamhI lagaoca
kaZta paya Gaotlaa. AamacaI TaoyaaoTa maga varklaa baIcacyaa idXaonao
BarQaava sauTlaI. gaaDI jaovha qaaMbalaI tovha AamhI eka ]Mca
TokDIcyaa Taokavar ]Bao haotao. javaLjavala dIDdaonaXao fUT
KalaI baIca haota AaiNa samaaor inaLaXaar samaud`.
baIcavar AamacyaasaarKo Anaok pya-Tk samaud`snaanaacaa AanaMd Gaot
haoto. kahI prdoXaI pya-Tk doKIla rMgaIbaorMgaI C~yaa vaaLUt
raovaUna phuDlaolao idsat haoto. AamhI TokDIvaÉna KalaI ]trlaao
AaiNa kpDo kaZUna ³sagaLo naahI‚ AavaXyak to AMgaavar zovaUna´
samaud`at ]trlaao. Kaáyaa paNyaat‚ ]saLNaaáyaa laaTa AMgaavar
Gaot samaud`snaana krNyaatlaI majaa kahI AaOrca haotI. tohI
korLatlyaa baIcavar. Aaplyaa mauMba[-tlao baIca mhNajao GaaNaIMcao
Aagaarca. ]saLNaaáyaa laaTaMbaraobar Pla^isTkcyaa ipXavyaa‚ faTko
kpDo AaiNa AjaUna kaya kaya AMgaavar yao[-la to tao samaud`dovaca
jaaNao. baIcavar rMgaIbaorMgaI svaIimaMga k^ascyaUmsa GaalaUna vaavarNaaro
prdoXaI pya-Tk ivaXaoYatÁ AMgaavar naavaalaaca kpDa Asalaolyaa
f^airnacyaa tÉNaI mhNajao sava- AaMbaTXaaOiknaaMcao Kasa AakYa-Na
haoto. %yaa tÉNaI ijaqao ijaqao saUya-snaana Gaot phuDlyaa hao%yaa
%yaaMcyaa AajaUbaajaUnao mau_amaca AaMbaTXaaOiknaaMcao GaaoLko yaot jaat
haoto. baIcavar vaogavaogaL\yaa paoJaosamaQalao faoTao ³Aaplao Aaplaoca´
kaZNyaasaazI sagaL\yaaMnaI k^maoro sarsaavalao. faoTaosaoXana vagaOro
Jaalao.

naMtrcaa sp^aT haota tlaavasaagarcaa. Aaplyaa pva[- tlaavaapoxaahI

jaast ivastar Asalaolyaa jaagaot saagaracao paNaI eki~t Jaalyaanao
%yaalaa tlaavaacao svaÉp Aalao haoto. jaagaa tlaavaacaI pNa paNaI
maa~ saagaracao. yaa naOsaiga-k rcanaomauLoca %yaa jaagaocaM naava
tlaavasaagar AsaM zovaNyaat AalaM AsaavaM.
tlaavaat baaoiTMgacaI saaoya haotI. 50 ÉpyaaMt ek tasaBar tlaavaacaI
la^aMcamaQaUna safr GaDNaar haotI. savaa-MnaI la^aMcamaQyao p`vaoXa kolaa.
naarL¹paofLIcyaa JaaDaMnaI vaoZlaolaa tao tlaava mhNajao inasagaa-cyaa
krNaIcaa ek ]%kRYT namaunaa haota. inasaga-saaOMdyaa-caa manasaao>
Aasvaad Gaot AamhI tlaavasaagaracaa ivahar kolaa. AQaUnamaQaUna
dusaáyaa la^aMcamaQaUna p`vaasa krNaaáyaa Aamacyaasaar#yaaMnaa hat
daKvaIt tr tlaavaacyaa kazavar AsaNaaáyaaMcao laxa iXaT\yaa vagaOro
maaÉna vaoQaUna Gaot Aamacaa naaOkaivahar Jaalaa. evaZ\yaa maaoz\yaa
jalaaXayaat jar baaoT samajaa ]laTlaI tr kaya hao[-la Asao ivacaar
maaJyaa manaat DaokavaUna gaolao. pNa saMkaocaamauLo baaolalaao naahI.
evaZMca. karNa AapNa baaolalaao tr sagaLo Aaplyaalaa iBa~a
samajaUna AaplaI iTMgala ]DvatIla. %yaamauLo jaIva mauzIt QaÉna
gaPp basaNaoca Eaoyaskr. la^aMca kazalaa laagalaI AaiNa jaIva
BaaMD\yaat pDlaa.³kuNaacaa to AjaIbaat saaMgaNaar naahI´ evhanaa
saMQyaakaL JaalaI haotI. %yaamauLo la^ajavar prt jaaNyaaiXavaaya pyaa-
ya navhta. Aakra tarIK ]jaaDlaI. tIna idvasa ksao gaolao to
kLlaoca naahI. sakaLI punha k^laIsa maQaUna Aamacaa p`vaasa sauÉ
Jaalaa. maQaoca rs%yaat ek QarNa baGaayalaa AamhI eka izkaNaI
]trlaao. to QarNa Aaho Asao Aamhalaa saaMgaNyaat Aalao. AamhIhI
savaa-naI QarNaca samajaUna %yaacaI pahNaI kolaI AaiNa ekmatanao
%yaalaa maMjaurI do}na TaklaI. KrM tr itnhI baajaUMnaI jaimanaInao
paNaI ADvalaolao to ek sqaana haoto. pNa itqalaa ek maaihtgaar
maaNaUsa Aamhalaa saaMgat haota ho QarNaca Aaho.

'mhTlaM Asaola bauvaa‚ korLatlaM QarNa AsaMca baaMQat AsatIla.

Aaplyaalaa kaya krayacaMyaÆ' itqanaM puZM inaGaalaao AaiNa punha eko
izkaNaI QarNaacaI iBaMt vagaOro idsalaI AaiNa maga %yaa
'maaiht'gaaranaM saaMigatlaM‚ 'yao maona D^ma hO' AamhI kpaLavar hat
maaÉna Gaotlaa. tr Asaao.
QarNaalaa maagao TakUna AamacaI gaaDI paocalaI duQaacyaa
QabaQabyaajavaL. KUp ]McaavaÉna KalaI kaosaLNaarM paMZrM XauBa`
fosaaLNaarM paNaI duQaasaarKM idsaayacaM mhNaUna tao imalkI
va^aTrf^ala. AitXaya inasaga-rmaNaIya Asao to sqaana haoto. daT
vanara[-t laplaolao. pavasaaLa saMpUna gaolyaamauLo QabaQabyaacyaa
kaosaLNaaáyaa paNyaalaa tsaa farsaa jaaor navhta %yaamauLo
ApoxaaBaMgaca Jaalaa. trIhI saaQaarNa 150 fUT ]McaavaÉna pDNaara
paNyaacaa p`caMD sa`aot‚ KDkavar AadLt yaoNaaáyaa paNyaamauLo
]DNaaro XaItla sauKd tuYaar‚ ]nhacyaa itirpotUna inamaa-Na haoNaaro
[Md`QanauYya‚ AajaUbaajaUcaa inasaga-‚ manaalaa BaavaNaarI XaaMtta yaamauLo to
sqaL tsaM itqaM iKLvaUna zovaNaarMca haotM. AsaM vaaTayacaM [qaoca
mau@kama zaokavaa AaiNa yaa inasaga-saaiÙQyaacaa manasaao> AanaMd
AnauBavaavaa.

QabaQabyaacyaa samaaor ]javyaa hatalaa ]Mcaavar ek C~Ivajaa dgaDI

baaMQakama kolaolaM idsalaM. rayagaDavarIla iXavaajaI maharajaaMcyaa
C~IsaarKM. itqao na@kIca pUvaI- kuNaItrI saaQaU maha%maa tpXcayaa-
krIt basalaolao AsaNaar. tpXcayao-laa yaapoxaa sauMdr XaaMt izkaNa
kuzlao AsaNaar² ho izkaNa baiGatlyaavar malaa ramadasasvaamaIMcyaa
kaokNaatIla iXavaqar GaLIcaI AazvaNa JaalaI. ramadasa svaamaIMnaI
itqao tpXcayaa- kolaI haotI. KraoKrca yaa mahana saMtaMnaI yaa jaagaa
kXaa XaaoQaUna kaZlyaa AsatIla AaiNa %yaakaLI AitXaya inaibaD
GanadaT ArNyaat AsaNaaáyaa AXaa izkaNaI saaQanaa trI kXaI
kolaI AsaolaÆ %yaaMnaa jaMgalaatlyaa sap-‚ laaMDgao‚ vaaGa‚ isaMh Aaid
ihMsa` XvaapdaMcaa ~asa Jaalaa nasaola kaÆ yaa naOsaiga-k Aap<aIMvar
maat kÉna ho laaok kXaI saaQanaa krIt AsatIlaÆ
vaoL AiQak nasalyaamauLo %yaa ]Mcaavar Asalaolyaa tpXcayao-cyaa jaagaI
jaata AalaM naahI. naahItr itqao jaa}na tao 'fIla' GyaayacaI [cCa
na@kIca JaalaI haotI. tI [cCa AQa-vaTca TakUna AamhI
knyaakumaarIcyaa idXaonao kUca kolao. rs%yaat eko izkaNaI
naairyalapanaI baocanaovaalaa idsalaa. jaao Aamhalaa Aatapya-Mt kuzohI
idsalaa navhta. ipktM itqaM ivakt naahI mhNatat to hoca.
korLat kuNaalaa naarLacaM paNaI PyaavaM vaaTlaMca tr tao ivakt
kXaalaa Gao[-laÆ. kaZ naarL kI pI paNaI AaiNa Ka mala[-
%yaamauLo naairyalapanaI¹vaalaa baiGatlyaavar AaXcaya-ca vaaTlaM haotM.
pNa naMtr laxaat AalaM kI AapNa Aata korLat nasaUna
tamaILnaaDUt Aahaot. naarLpaNaI ip}na savaa-MnaI mala[- vagaOro
KallaI.

puZo eko izkaNaI Kasa korLI pwtIcao jaovaNa Gaotlao. koLIcyaa

panaavar vaaZlaolaa garma garma Baat‚ saaMbaar‚ eka vaaTIt rsama‚
dusaáyaa vaaTIt takacaI kZI‚ vaa² majaa Aayaa² AgadI tRPtIcao
Zokr dot dotca gaaDIt basalaao.
saMQyaakaLI paca vaajata AamhI knyaa¹kumaarIt p`vaoXa kolaa.
AapNa Aata Baartacyaa dixaNa Taokavar Aalaao Aahaot hI AnauBaUtIca
ivalaxaNa haotI. [qao Baart doXaacyaa jaimanaIcyaa saImaaroYaa saMplyaa
hao%yaa. puZo baGaavao itqavar Apar saagarca saagar. eka
vaogaL\yaaca maUDmaQyao AamhI la^ajacyaa XaaoQaat inaGaalaao.
Aamacyaa gaaDIcyaa D/ayavhrnao maInaaxaI maMidrasamaaorca eka
h^aTolasamaaor gaaDI ]BaI kolaI. roTsa KUp jaast AsalyaamauLo
itqao mau@kama krNaM Aamhalaa prvaDNyaasaarKM navhtM. pNa 'yaa
h^aTolacao svatÁcao kar paik-Mga Aaho AaiNa gaaDI pak- krayalaa
dusarI caaMgalaI saurixat jaagaa naahI %yaamauLo tumhI [qaoca mau@kama
kra‚' Asaa hoka gaaDIcyaa D/ayavhrnao Qarlaa. Aamhalaa tr ho
kimaXanacaM p`krNa vaaTlaM. h^aTolalaa igaáha[kM AaNaUna do‚ AamhI
tulaa kimaXana do}‚ Asao p`kar baáyaaca izkaNaI caalatat.
AamacyaapOkI baolaokr‚ maI AaiNa ipllao [- Aaplyaa bajaoTmaQyao
basaNaarI dusarI la^aja imaLto ka to baGaayalaa gaolaao. ek la^aja
imaLalaI doKIla. pNa itqao paik-Mgalaa jaagaa navhtI‚ AaiNa k^amana
paik-MgamaQyao kar pak- krayalaa Aamacao D/ayavhrsaahoba tyaar
navhto‚ XaovaTI ipllao AaiNa Aamacyaabaraobar Aalaolaa %yaaMcaa maulagaa
³hao‚ ho saaMgaayacaMca raihlaM haotM. prvvaUrlaa ipllaoMcaa maulagaa
XaaLot iXaktao‚ tao Aamacyaabaraobar yaa p`vaasaat haota´ yaaMnaI %yaa
h^aTolamaQyao rahavao AaiNa baakIcyaaMnaI dusaáyaa la^ajamaQyao ]travao‚
Asaa maaga- kaZUna XaovaTI AamhI la^ajamaQyao gaolaao.

knyaakumaarIlaa sava- p`karcao jaovaNa imaLNyaacaI saaoya Aaho.

gaujaratI‚ rajasqaanaI‚ marazI‚pMjaabaI vagaOro vagaOro. %yaamauLo ra~Icaa
jaovaNaacaa p`Xna sauTlaa. savaa-MnaI rajasqaanaI jaovaNa GyaayacaM
zrvalaM. jaovaNaM vagaOro kÉna ra~I sagaLo lavakr Jaaoplaao.
karNa knyaakumaarIcaa saup`isaQd saUyaao-dya baGaayacaa haota. Aajapya-
Mt KUp kahI eoklaM haotM %yaaba_la. %yaamauLo saUyaao-dya baGaayacaI
p`caMD ]%saukta inamaa-Na JaalaI haotI.
 idnaaMk 11 jaanaovaarI

sakaLI 6.10caa saUyaao-dya haota. %yaamauLo saaDopacapasaUnaca tyaar

hao}na‚ k^maoro sarsaavaUna la^ajacyaa gaccaIvar sagaLo paoiJaXana
Gao}na basalaao haotao. kovha ekda tao saUya- ixaitjaatUna var DaokM
kaZtaoya AsaM sagaL\yaaMnaa JaalaM haotM. taMbaDM fuTayalaa sauÉvaat
JaalaI. pNa jasajaXaI ixaitjaroYaa p`kaXamaana hao} laagalaI
tsatXaa Aamacyaa saUya- baGaNyaacyaa [cCa ixaitjaavarca maavaLU
laagalyaa. karNa ixaitjaapasaUna caaMgalaa hatBar varpya-Mt KT\yaaL
ZgaaMcaa ek laaMbaÉMd p+a Aamhalaa vaakulyaa daKvat haota.
ZgaaMcyaa AaD Aamhalaa laalabauMd gaaoLa idsaayalaa sauÉvaat JaalaI
haotI. Aamacyaa manaavar sauwa inaraXaocyaa kaL\yaaku+ ZgaaMnaI gadI-
kolaI haotI. ZgaaMnaa iXavyaa Gaalat samaaor idsaNaaáyaa
ivavaokanaMdaMcyaa smaarkacao yaotIla tsao faoTao AamhI kaZt haotao.
saat¹savvaasaat naMtr saUyaa-caM Aamhalaa dXa-na JaalaM. tovha tao
caaMgalaa kasaraBar var Aalaolaa haota.
to saUya-dXa-na pahUna malaa XaaLot iXakt AsatanaacaI ek kivata
AazvalaI‚

baGa Aa[- AakaXaat saUya- ha Aalaa‚ paMGaÉna AMgaavar BarjarI Xaolaa

inaL\yaa yaacyaa mahalaalaa KaMba saaonaorI maaoityaaMcyaa laaivayaolyaa Aat
JaalarI

kivatocao kvaI Aata Aazvat naahIt pNa saUyaao-dyaacaM [tkM sauMdr

vaNa-na %yaat kolaolaM haotM kI %yaaMnaI bahuQaa hI kivata [qao
]gavaNaaáyaa saUyaa-laa baGaUnaca ilaihlaI AsaavaI. XaovaTI inaraXa
manaanao AamhI la^ajamaQaUna KalaI ]trlaao.
cahapana vagaOro kÉna AaiNa maInaaxaI maMidrat dXa-na Gao}na
AamhI sagaLo ivavaokanaMdaMcyaa smaarkakDo jaaNyaasaazI Asalaolyaa
baaoTIcyaa raMgaot jaa}na ]Bao raihlaao. raMgaot sava-~ kaLo kpDo
Gaatlaolao AyyaPpa Ba> idsat haoto. 14 tarKolaa AyyaPpacaa mau#ya
]%sava AsalyaamauLo XabarI mala[-laa jaaNaaáyaa AaiNa yaoNaaáyaa
Ba>aMcaI p`caMD gadI- Aamhalaa saMpUNa- p`vaasaBar jaaNavalaI.
raMgaot ]Bao Asatanaa 'svaamaI XarNama AyyaPpao' caa sava-~ gajar
caalaU haota. AaplyaakDo AaYaaZI kait-kI ekadXaIlaa paMDurMgaacyaa
naavaacyaa jasaa gajar caalaU Asatao %yaacaIca AazvaNa JaalaI. Aamacyaa
ga`UpnaohI ekda 'svaamaI XarNaM'cyaa gajarat Aaplaa Aavaaja
imasaLlaa AaiNa maga ]%sfUt-pNao 'baaolaa puMDilak varda
ha.S.Sir iva{la‚ EaI &anadova tukara.S.Sma' caa gajar kolaa.
itqalaM sagaLM vaatavarNaca Bai>maya hao}na gaolaM.

baaoTIt caZNyaasaazI Aamacaa naMbar laagalaa AaiNa AamhI sava- jaNa

eka ivalaxaNa ]%sauktonao Baarlaolyaa Avasqaot baaoTIt paya
Taklaa.

jaagaitk sava-QamaI-ya pirYadot Aaplyaa BaaYaNaacaI 'ba`dsa- Aa^ND

isasTsa-' AXaI sauÉvaat kÉna saaáyaa jagaalaa ivasmayacaikt
kÉna saaoDNaaáyaa svaamaI ivavaokanaMd yaa mahana tojasvaI
vyai>ma%vaacao tpXcayaa-sqaana baGaNyaacaI p`caMD ]%saukta manaat
haotI. knyaakumaarI to smaarksqaana ha baaoTItlaa p`vaasa kovaL 7
to 10 imainaTaMcaa. samaud`at ]zNaaáyaa p`caMD laaTaMnaI AamacaI baaoT
saarKI holakavat haotI‚ kQaI ]javyaa baajaUlaa tr kQaI Davyaa
baajaUlaa‚ AXaa p`vaasaacaa Anau]Bava nasalaolyaa baaoTItIla sava-ca
p`vaaXaaMcyaa paoTat BaItIcaa gaaoLa ]zt haota. eka baajaUlaa baaoT
klaMDlaI kI‚ sava-ca BaIitimaiEat Aavaaja kaZIt. %yaa Aavaajaalaa
jabardstIcyaa hsaNyaacaI ³BaItI lapvaayacaa koivalavaaNaa p`ya%na´
ek iknaar pNa AsaayacaI.
ekdacaI baaoT smaarkacyaa KDkalaa laagalaI AaiNa savaa-MnaI huXXa
kolaM. ivavaokanaMdaMcyaa smaarkacyaa izkaNaI p`vaoXa kolaa AaiNa ek
vaogaLMca caOtnya AMgaat saMcaarlaM. %yaacaI AnauBaUit kovaL XabdatIt
haotI. inaÁXabd Avasqaot AamhI ivavaokanaMdaMcaa putLa Asalaolyaa
gaaBaaáyaat p`vaoXa kolaa. ekTk Avasqaot %yaa tojasvaI maUtI-kDo
baGatca raihlaao. QaIrgaMBaIr dRZinaXcayaI maud`a‚paNaIdar DaoLo
baGaNaaáyaalaa AxarXaÁ jaagacyaa jaagaI iKLvaUna TakIt haoto.

iknaaáyaapasaUna dUr‚ samaud`at ekakI Asalaolyaa yaa KDkacaI

jaagaa ivavaokanaMdaMnaI Aaplyaa tpXcayao-saazI ka inavaDlaI AsaolaÆ
ihMdI mahasaagaracyaa ]saLNaaáyaa laaTaMvar svaar hao}na to [qao
jaovha paohUna Aalao AsatIla tovha %yaa kaLI %yaa KDkavar kaya
AsaolaÆ tufana laaTaMXaI AaiNa BaNaaNaNaaáyaa vaaáyaaXaI vaYaa-nauvaYao-
JauMja dot Asalaolaa tao ekakI‚kaLakiBaÙ KDk‚ na Pyaayalaa
paNaI‚ na AÙ naa inavaara‚ AXaa izkaNaI 40 idvasa %yaaMnaI kXaI
QyaanaQaarNaa kolaI AsaolaÆ AaiNa tI sauwa kXaasaazI tr
maanavatocyaa klyaaNaasaazI‚ sa%yaacyaa XaaoQaasaazI. Baart doXaacyaa
svaatM~yaasaazI.

Aasao mahana yaaogaI puÉYa mhNajao Baartalaa laaBalaolaM ek

vardanaca. %yaaMcyaa dRZ inaXcayaapuZo‚ p`Kr QyaoyaapuZo AaiNa
ramakRYNa prmahMsaaMvarIla Apar EaQdopuZo saagar doKIla
natmastk Jaalaa Asaola. %yaa mahana yaaogaIrajaalaa XatXaÁ p`Naama
kÉna AamhI %yaaMcyaa QyaanaQaarNaocyaa jaagaI gaolaao. tI KaolaI eka
Apar XaaMttonao kazaokaz BarlaolaI Ana BaarlaolaI haotI.
p`vaoXaWarasamaaorIla iBaMtIvarca p`kaXamaana AaoMkaracaM dXa-na haot
haotM.%yaasamaaor basaNyaasaazI satrMjyaa Taklyaa hao%yaa. sava-~
maMd kaLaoK AaiNa samaaor f> AaoMkar² AamhI kovha KalaI
maaMDI GaalaUna basalaao‚ kovha Aamacao DaoLo imaTlao gaolao‚ kovha mana
AaoMkarmaya JaalaM to AamacaM Aamhalaaca kLlaM naahI. %yaa
maMtrlaolyaa Avasqaot 10¹15 imainaTo kXaI inaGaUna gaolaI to kLlaMca
naahI. baahor pDlaao tovha ek AvaNa-naIya AanaMd XarIrBar
psarlaa haota.
%yaa AvasqaotUna baahor Aalyaavar baajaUlaa najar gaolaI tovha qaaoD\yaa
AMtravar AjaUna ek p`caMD putLaÉpI smaarkacaM baaMQakama haotanaa
idsalaM. to smaark haotM saup`isaw tamaIL kvaIcaM. AMdajao 50 to
60 fUT ]McaIcaa tao putLa mhNajao %yaa mahana kvaIcyaa BavyatocaMca
p`tIk haotM. baaMQakama AVap caalaU AsalyaamauLo itqao jaayalaa
prvaanagaI navhtI. %yaamauLo AamhI punha baaoT pkDlaI AaiNa
knyaakumaarIlaa Aamacyaa la^ajavar prt Aalaao. saamaanaacaI baaMQaabaaMQa
AaQaIca kÉna zovalaI haotI. Aadlyaa ra~I p`%yaokanao kahI naa
kahI KrodI kolaI AsalyaamauLo saamaanaacao Daga vaaZlao haoto. pNa
k^ilasa ijaMdabaad AsalyaamauLo itcyaa pazIvar AaoJaM laadUna Aamacyaa
prtIcyaa p`vaasaalaa sauÉvaat JaalaI. AamhI knyaakumaarIhUna
i~vaoMd`malaa jaayalaa inaGaalaao.
rs%yaatca XauicaMd`macyaa maMidralaa AamhI BaoT idlaI. [qao eka Bavya
maMidracaM baaMQakama caalaU haotM. korLatlyaa maMidraMcaM ek vaOiXaYT\ya
Aaho. maMidraMcaI Bavyata AaiNa ek saarKI‚ ek CapacaI pwt.
sagaLI maMidrM jaaoDlaolyaa Anaok iXaKraMcaI ikMvaa gaaopuraMcaI.
homaaDpMqaI baaMQaNaIcaI.
maMidrat p`vaoXa krNyaapUvaI- Aamhalaa Aamacao XaT-sa va bainayansa
kaZavao laagalao. korLcyaa bahutok maMidratUna hI p`qaa Aaho.
dovaacaM dXa-na Gyaayalaa jaatanaa Xa@ya tovaZ\yaa naOsaiga-k Avasqaot
jaayacaM‚ hI sa>I kXaasaazI to Aamacyaa kahI laxaat AalaM naahI.
barM‚ XaT- tr kaZayacaa pNa tao hatat Gao}na jaayacaa. hatat
naolaolaa caalat Asaola tr maga kaZayacaa trI kXaasaazIÆ maI eka
maMidrat eka pujaaáyaalaa tsaM ivacaarayacaa p`ya%na kolaa doKIla.
pNa tao kaya mhNaalaa ho malaa kLalaM naahI AaiNa maI kaya
mhNaalaao to %yaalaa kLalaM naahI %yaamauLo maI naad saaoDUna idlaa
AaiNa caupcaap XaT- kaZUna dXa-na Gyaayalaa pLalaao. jyaa maMidrat
AamhI gaolaao to maMidr bajarMgabalaIcao haoto. AaplyaakDIla bajarMga
balaIlaa rs%yaavaÉna caalatacaalata namaskar kolaa trI caalatao.
pNa tamaIL bajarMgabalaI farca kDk Asaavaot. toca kaya‚
ekUNaca saaáyaaca dovaaMnaa puÉYaaMcyaa XaTa-Mcao vaavaDo Asaavao.
kdaicat eKaVa pujaaáyaanao Aqavaa kuNaa Ba>anao AazvaDaBar
AaMGaaoL na krta maMidrat p`vaoXa kolaa Asaavaa AaiNa %yaacyaa
Gaamaojalaolyaa XaTa-caa vaasa dovaalaa Asa( Jaalaa Asaavaa. %yaamauLo
saaáyaa dovaaMnaI sarsakT ek kayadaca tyaar kolaa AsaNaar.
Asaao.
yaa bajarMgabalaIMcaI ek Aa#yaaiyaka Aaho. itqalaI jaI AatacaI 20
fuTI maUtI- Aaho tI pUvaI- mhNao KUpca lahana haotI. pNa gaolyaa
kahI vaYaa-MpasaUna itcaI ]McaI mhNao hLU hLU vaaZto Aaho. %yaamauLo
itqao ibacaaáyaa hnaumaanarayaaMnaa eka laaoKMDI ipMjaáyaat baMidst
kÉna zovaNyaat AalaM Aaho AaiNa %yaaMcao hatpaya doKIla
saaKLdMDanao jaKDUna zovaNyaat Aalao Aahot. tovhapasaUna %yaaMcaI
]McaI vaaZayacaI qaaMbalaI kI naahI ho kLlaM naahI. pNa yaa maanavaI
p`ya%naaMcaI maa~ kIva AalaI. KraoKrca jar hnaumaanarayaaMnaI
zrvalaM tr saaKLdMD taoDNyaapasaUna %yaaMnaa kuNaI ADvaU
XakNaar Aaho kaÆ to sauQda gaalaatlyaa gaalaat yaa p`karalaa
hsat AsatIla. hnaumaanastao~at mhTlyaap`maaNao‚
vaaZta vaaZta vaaZo Baoidlao XaUnya maMDLa
AaXaI #yaatI AsaNaaáyaa Xai>dovatocao yaa maMidrat ca@k
ba^anasaayacao raopTo kÉna TakNyaat Aalao Aaho. hnaumaanamaUtI-caI
Bavyata AaiNa ]McaI maa~ AgadI DaoL\yaat BarNyaasaarKI haotI.
Xainavaarcaa idvasa AsalyaamauLo Ba>aMcaI BarpUr gadI- haotI. savaa-
Mp`maaNaoca AamhIhI hnaumaanarayaaMnaa ekXao Aaz panaaMcaI maaL Ap-Na
kolaI mhNajao pujaaáyaacyaa hatat idlaI. karNa Aaplyaa hataMnaI
bajarMgabalaIMcyaa gaL\yaat maaL GaalaNaM p`%yaxaat AXa@yaca haotM.
punha baDvao pQdtI itkDohI Aaho. AaplyaakDo vaahNyaat
yaoNaaáyaa É[-cyaa panaaMpoxaa vaogaLI AsaNaarI hI panao haotI.
ibacaaáyaa ipMjaáyaatlyaa bajarMgaaMcao dXa-na Gao}na AamhI baahor
Aalaao. itqao maMidracyaa baahorca jagaÙaqapurIlaa jasao Bavya rqa Ba>
AaoZtat tsao daona rqa idsalao. to baGaUna AamacaI yaa~a puZo
inaGaalaI.
evhanaa paoTat kavaLo kaoklaayalaa laagalao haoto. %yaamauLo
paoTpUjaosaazI ek h^aTola gaazUna vyavaisqat pUjaa kolaI AaiNa
saMQyaakaLI saaQaarNa paca vaajata i~vaoMd`ma ³iqaÉvanaMtpUrma´ laa
paocalaao.

toqaIla enaTIsaIcyaa janarla ma^naojaraMcyaa naavaanao baolaokraMnaI ek

ica{I AaNalaI haotI. enaTIsaItIla gaosT ha}samaQyaoca mau@kama
krayalaa imaLavaa yaa ]_oXaanao. pNa itqao gaolyaavar kLalaM kI to
Aata baMd krNyaat Aalao Aaho. trIhI janarla ma^naojarsaahobaaMnaI
ek caaMgalao h^aTola %yaaMcyaa vaiXalyaanao bauk kÉna idlao. ho
sagaLM JaalaM baolaokraMcyaa p`ya%naaMmauLo. baolaokr yaa baabatIt
AitXaya huXaar. Aa^ga-naayaiJaMga %yaaMcyaa AMgaaMgaat iBanalaolao. kuzohI
ibanaQaast iBaDayacaI tyaarI. %yaamauLo sagaLI kamaM kXaI vyavaisqat
haot gaolaI. p`vaasaat AXaI maaNasaM baraobar AsaavaIca laagatat.
Asaao. saamaana h^aTolamaQaIla KaolyaaMmaQyao TakUna ÍoXa hao}na
AamhI kao[-lama baIca pahNyaasaazI inaGaalaao. korLat yao}na jar
tao baIca baiGatlaa naahI tr maga sava- vyaqa- Aaho‚ AsaM %yaaba_la
eoklaM haotM. pNa iqaÉvanaMtpuratca ek p`isaQd maMidr Aaho.
XaoYaXaayaI Bagavaana ivaYNaUMcao pd\manaaBa maMidr. to pahUna maga kao[-
lamalaa jaa} Asao Aamacyaa D/`a,yavhrnao saaMigatlao. %yaamauLo maaocaa-
Bagavaana ivaYNaUMcyaa darI vaLlaa.
AaitXaya Bavya AaiNa korLcyaa prMprolaa saajaosao sauMdr maMidr haoto
to. %yaahUna Bavya haotI itqalaI Bagavaana ivaYNaUMcaI maUtI-. naagaavar
phuDlaolaI tI maUtI- eksaMQa baGataca yaot navhtI. tIna
vaogavaogaL\yaa drvaajaaMtnaM maUtI- baGaavaI laagato. eka drvaajaatUna
f> caoháyaacaa Baaga idsatao tr dusaáyaa drvaajaatnaM paoTacyaa
Baagaacao dXa-na haoto. itsaáyaa drvaajaatnaM carNakmalaaMcao dXa-na
haoto. %yaa maUtI-caI laaMbaI AMdajao 25 to 30 fUT AsaavaI. yaa maUtI-
ba_lacaI ivaXaoYa AXaI maaihtI Aamhalaa prtIcyaa p`vaasaat rolvaot
kLalaI. tI mhNajao sadr maUtI- gaolyaa AazvaD\yaapya-Mt paYaaNaacaI
vaaTt haotI‚ pNa ek idvasa maUtI-laa AaMGaaoL Gaalata Gaalata eka
pujaaáyaacyaa hatnaM maUtI-caa hatacaa Baaga Gaasalaa gaolaa tovha %yaalaa
itqalaa rMga badlataoya AsaM laxaat AalaM. %yaanaM qaaoDM kaLjaIpUva-k
GaasalaM tovha tao Baaga ca@k saaonyaacaa AsalyaacaM kLalaM. %yaamauLo
saMpUNa- maUtI- %yaaca pQdtInao svacC kolaI gaolaI AaiNa savaa-Mnaa
AaXcayaa-caa Qa@kaca basalaa. saMpUNa- maUtI-ca saaonyaacaI haotI. puvaI-
eka rajaanaM %yaa maUtI-laa caaorIpasaUna vaacaivaNyaasaazI kaL\yaa
rMgaacaa‚ dIGa-kaL iTkNaara eKada laop do}na zovalaa Asaavaa
%yaamauLoca tI saaonyaacaI Aaho ho Aatapya-Mt laxaat AalaM nasaavaM. vat-
maanap~aMtnaM hI baatmaI CapUna AalaI AaiNa %yaa maMidrat BaaivakaMcaI
taobaa gadI- vhayalaa sauÉvaat JaalaI. AamhI %yaa dRYTInao
Baagyavaanaca zrlaao. karNa ho laxaat AalaM %yaalaa kovaL Aaz
dha idvasaca hao}na gaolao haoto. Aqaa-t AamhI dXa-na Gyaayalaa
gaolaao %yaavaoLI Aamhalaa hI klpnaahI navhtI. Anyaqaa eka
vaogaL\yaa dRiYTkaonaatUna Aamhalaa tI maUtI- baGata AalaI AsatI.
p`caMD gadI- AsalyaamauLo jao dXa-na Aamhalaa JaalaM to AgadIca
AaoJartM haotM. AgadI Qa@kabau@kI krItca AamhI tI maUtI-
baiGatlaI haotI. maMidrat iXarlyaavar AQa-ivavas~ haoNyaacaI paLI
[qaohI AalaI. eka vaogaL\yaa ÉmamaQyao XaT- bainayansa kaZayacao
AaiNa %yaaMnaI idlaolaI lauMgaI p^MTcyaa vaÉna gauMDaLayacaI maga
maMidrat p`vaoXa krayacaa. %yaa ÉmamaQyao r^kcyaa ekoka KNaat
kpD\yaaMcaa ZIga laavaayacaa AaiNa maga Aalyaavar %yaa kpD\yaaMcyaa
samaud`at Aaplao kpDo XaaoQaayacao. ek idvyaca haoto to. yaa
gaDbaDIt maaJao bainayana gaayaba Jaalao. maMidratUna inaGaUna kao[-lama
baIcalaa jaa[-pya-Mt ca@k ra~ JaalaI haotI. Aata kaya baIca
baGaNaar kPpaLÆ pNa Aalaaoca Aahaot tr jaa}yaa‚ Asao mhNaUna
AamhI baIcavar gaolaao. AMQaaratca ]gaIcaca nausato [kDo itkDo
ihMDlaao. eko izkaNaI prdoXaI pya-TkaMcyaa krmaNaukIsaazI Kasa
korLcao ivaivaQa klaap`kar saadr kolao jaat haoto. %yaat naR%ya‚
tlavaarbaajaI‚ daMDp+a yaaMcaI p`a%yaixako daKivaNao caalaU haoto. to
paihlao‚ AMQaarat gaaoáyaa tÉNaI baiGatlyaa. AaiNa sarL h^aTolacaI
vaaT QarlaI. ipllaoMnaI saaMigatlao haoto i~vaoMd`malaa saaD\yaa¹ibaD\yaa
³isagaaroT ibaDItlyaa navhot´ svast imaLtat. [trhI baáyaaca
vastU caaMgalyaa AaiNa svast drat imaLtat mhNaUna sagaLI
KrodI sagaL\yaaMnaI baakI zovalaI haotI. la^ajavar paocalaao tovha
ca@k saaDoAaz¹pavaNaonaU vaajalao haoto. Aata kaya KrodI krNaar
haotao AamhI. trIhI baroca ifÉna baMd Jaalaolyaa maako-TmaQao
ekmaova ]GaDo Asalaolao dukana gaazlao AaiNa kahI jaNaaMnaI saaD\yaa
KrodI kolyaa‚ imaza[- ³korLcaa p`isaQd hlavaa´ KrodI kolaI
AaiNa ra~Icyaa jaovaNaacaI vyavasqaa mhNaUna pasa-la baaMQaUna Gaotlao.
la^ajavar korLatlaa XaovaTcaa idvasa 'saajara' kolaa. tao saajara
krNyaasaazI sauQda eka XaasakIya vaa[-na Xa^apmaQyao raMgaot ]Bao
rahavao laagalao. baroca ]pWyaap kÉna purosaa sT^ak Gaotlaa tovha
kuzo XaovaTcaa idvasa isalaoba`oT krta Aalaa.
prtIsaazI Aamhalaa nao~avatIcao irJavao-Xana imaLalao navhto.
jayaMtI¹janata ³knyaakumaarI e@sap`osa´ gaaDIcao imaLalao haoto.
taimaLnaaDU‚ knaa-Tk‚ AaMQa`‚ palaqaa GaalaUna daona ra~I AaiNa daona
idvasa Aamhalaa p`vaasaat Gaalavaayacao haoto. evaZa vaoL p`vaasaat
Gaalavaayacaa yaa klpnaonaoca Aamacyaa AMgaavar kaTa Aalaa haota.
pNa naa[-laaja kao @yaa [laaja hO‚ p`vaasa tr kravaaca laagaNaar
haota. karNa mauMba[-tlyaa laaoklsa‚ baosT AaiNa gadI- AamacaI vaaT
baGat haotI.
Aamacyaabaraobar Asalaolao naroMd` KraDo yaaMnaa AayaayaTItIla ek
inavaR<a kma-caarI maonana yaaMcyaa gaavaI enaa-kulamalaa jaayacao haoto
karNa itqaUna javaLca Asalaolyaa eka maMidrat jaa}na
AayaayaTItlyaa kahI jaNaaMnaI dovaalaa Ap-Na krNyaasaazI idlaolao
pOsao Ap-Na kÉna maga punha Aamacyaa ga`Uplaa ja^a[-na vhayacao
haoto. %yaamauLo to Aamacyaabaraobar kao[-lama baIcalaa na yaota
saMQyaakaLIca enaa-kulamalaa inaGaUna gaolao haoto. EaI. maonana yaaMcyaaXaI
tsao %yaaMcao baaolaNao Jaalao haoto AaiNa kaOtukacaI gaaoYT mhNajao EaI.
maonana %yaaMnaa sToXanavar GaoNyaasaazI yaoNaar haoto. AamhI korLat
yaotanaa sauQda to Kasa Aamhalaa BaoTayalaa mhNaUna enaa-kulama
sToXanavar Aalao haoto. tsaM paihlaM tr enaa-kulama %yaaMcyaa
gaavaapasaUna saha iklaaomaITr laaMba haoto. trIsauwa to gaaDI
yaoNyaacyaa daona tasa AaQaIpasaUna sToXanavar AamacaI vaaT pahat
haoto. AayaaAyaTIt naaokrI krNaaáyaa p`%yaokacaI AXaIca Avasqaa
haoto. 30¹35 vaYao- ekaca izkaNaI naaokrI‚ k^mpsamaQyao rahNaM
yaamauLo [qalyaa vaatavarNaaXaI‚ pUNa- k^mpsaXaI‚ sava- rihvaaXaaMXaI
ek AtUT AsaM naatM inamaa-Na haotM. sava- eka kuTuMbaacao GaTk
banaUna jaatat. gaaZ snaohacaa ek Ga+ Qaagaa AapsaUkca ekmaokaMt
ivaNalaa jaatao. jaovha inavaR<a hao}na naaokrI saaoDayacaI‚ k^mpsa
saaoDUna baahor jaaNyaacaI vaoL yaoto tovha p`%yaokalaaca far jaD
jaatM. AMtÁkrNa BaÉna yaotM. saaoDUna jaavaMsaMca vaaTt naahI. maga
ho sagaLM saaoDUna mauMba[-pasaUna dUr korLat Aalaolyaa kma-caaáyaaMnaa
kuNaI AaplyaakDo yaotMya mhTlaM kI AanaMdacyaa }maI- ]saLUna
yaoNaarca. EaI. maonana yaaMcyaa baabatIthI AsaMca JaalaM haotM. %yaaMnaI
AamacyaasaazI yaotanaa BarpUr naaXta banavaUna AaNalaa haota. jaatanaa
maaJyaa gaavaalaa savaa-MnaI AgadI na ivasarta yaayacaM AsaM Aaga`hacaM‚
snaohacaM inamaM~Na idlaM haotM pNa vaoL kmaI AaiNa saaoMgaM far
AsalyaamauLo Aamha savaa-Mnaa itqao jaaNaM Xa@ya JaalaM naahI. %yaaMcyaa
p`omaL AamaM~Naacaa svaIkar krta yaot naahI yaacaM savaa-naaca vaa[-T
vaaTlaM. %yaatlyaa %yaat samaaQaanaacaI baaba mhNajao Aamacaa ek
p`itinaQaI mhNaUna naroMd` itqao jaat haota.%yaalaa baolaokr yaaMnaI
saMQyaakaLIca gaaDIt basavaUna idlao haoto.
 idnaaMk 12 jaanaovaarI

sakaLI ]zUna savaa-McaI Gaa[-gadI- sauÉ JaalaI. pTapT saamaanaacaI

baaMQaabaaMQa kÉna gaaDIcyaa Tpavar saamaana caZvalaM gaolaM. AamhI
jyaa la^ajamaQyao ]trlaao haotao %yaa la^ajacaI AazvaNa mhNaUna
p`vaoXaWarasamaaor faoTao kaZUna Jaalao. hao‚ faoTaovaÉna AazvalaM‚
laaoKMDo Aaplyaa k^maoáyaatnaM faoTao kaZt gaolao‚ 30‚35‚ 40 pya-Mt
raola sarktca haota. to AanaMdI Jaalao haoto Aaplyaa raolamaQaUna 40
faoTao inaGaalao mhNaUna. pNa jaovha k^maora jaovha 42 caa AakDa
daKvaayalaa laagalaa tovha %yaaMnaa jaaNavalaM‚ kahI trI gaDbaD
Aaho. AamacyaapOkI ekanaM k^maora ]GaDlaa tr kaya‚ raola Aaplyaa
jaagaIca haota AaiNa nausata raola vaa[-MDr maa~ ifrt haota.
ibacaaáyaa laaoKMDoMcaa caohra pahNyaasaarKa Jaalaa haota. karNa
Anaok vaogavaogaL\yaa paoJaosa do}na kaZlaolao‚ vaogavaogaL\yaa
izkaNacaI caaMgalaI caaMgalaI dRYyao iTplaolao sagaLo faoTao k^maoáyaat
Aalaoca navhto. raola vyavaisqat laaoD Jaalaaca navhta. saBaI
sna^Psa baokar gayao qaoÈ AamhI savaa-MnaI %yaaMcaI samajaUt kaZlaI
AaiNa taoca raola punha laaoD kÉna idlaa.
h^aTola saaoDUna AamacaI k^ilasa sToXanavar AalaI. sava- saamaana
]trvalao AaiNa Aamacyaa gaaDIcaa D/ayavhr Ainala yaaMcao savaa-MnaI
AaBaar maanalao karNa AamhI Aajapya-Mt jyaa k^ilasamaQaUna p`vaasa
krIt haotao tI caalavaNaara caalak mhNajao marazIt D/ayavhr‚
jyaacaM naava Ainala‚ KraoKrca AitXaya kuXala caalak haota.
kuzlaIhI irsk na Gaota‚ AaovhrToikMga na krta tao AitXaya
saof D/a,yaivhMga krIt haota %yaamauLo Aamacaa ga`Up mauMba[-pya-Mt prt
yao} Xaklaa. %yaacao maanaavao tovaZo AaBaar qaaoDoca. AamacaI jayaMtI
janata e@sap`osa sToXanavar AamacaI vaaT pahat ]BaIca haotI.
yaotanaacyaa Aamacyaa irJavao-Xanacao qaaoDo vaaMQaoca Jaalao haoto. AamhI
na} jaNa haotao AaiNa knfma- itikTo f> saha imaLalaI haotI.
baakIcaI AarosaI haotI. Aqaa-t jaaopya-Mt idvasaacaa p`vaasa haota
taopya-Mt p`Xna navhta‚ sagaLo ek~ca basaNaar haotao. ra~Icyaa
p`vaasaatca p`^ablaoma yaoNaar haota. pNa AyyaPpa kRponao ra~Ipya-Mt
savaa-McaIca itikTo knfma- JaalaI.
prt yaotanaacyaa p`vaasaat ek Qamaalaca JaalaI. daona rolvao paoilasa
Aalao AaiNa saaMgaU laagalao‚ iKDkIcao XaTsa- vagaOro laavaUna Gyaa.
Aata draoDoKaoraMcaa eiryaa sauÉ haoNaar Aaho. to iKDkItUna hat
GaalaUna jao imaLola to AaoZUna Gaotat. naahI idlaM tr sarL
sauro¹ibaro gaL\yaalaa laavatat. tovha iKD@yaa AjaIbaat ]GaD\yaa
TakU naka. Aamacyaa laaoKMDo saahobaaMcaI to eokUna pacaavar QaarNa
basalaI. %yaaMnaI ekUNa caarpaca baqa- badlaUna baiGatlao. kuzlyaa
baqa-var kuzpya-Mt draoDoKaoracao hat saurIsah paocaU XaktIla yaacao
AMdaja Gaotlao AaiNa %yaatlyaa %yaat ijaqaM saurixat vaaTlaM %yaa baqa-
var to Dao@yaavaÉna Ga+ paMGaÉNa Gao}na Jaaoplao. evaZI sagaLI
kaLjaI GaotlaI pNa tI draoDoKaoraMnaa kLayalaa hvaI naaÆ
ibacaaáyaa laaoKMDoMcaI saarI saurixattocaI kaLjaI vaayaa gaolaI. to Aalao
Asato tr iktI barM JaalaM AsatM AsaM Aamhalaa sagaL\yaaMnaa vaaTUna
gaolaM. karNa draoDoKaor Aalaoca naahIt. %yaamauLo %yaa ra~I JaaopocaM
maa~ KaobarM JaalaM.
Aamacyaa gaaDInaM tamaILnaaDU saaoDUna knaa-Tkat p`vaoXa kolaa tovha
idvasa ]jaaDlaa haota. AamacaI gaaDI Aata saUya-fulaaMcyaa p`doXaatUna
p`vaasa krIt haotI. AsaM vaaTt haotM‚
AvatIBavatI saUya-fulaaMcao
jaNaU AMqarlao kuNaI gaailacao
pdr jaNaU ho vasauMQarocyaa
ipvaL\yaa gaBa-roXamaI saaDIcao

%yaa dRXyaavaÉna najar hTtca navhtI. AsaM vaaTt haotM ho

gaailacao Asao mauMba[-pya-Mt saMpUca nayaot. pNa tsaM haoNaar navhtM.
karNa gaaDInao AaMQa`at p`vaoXa kolaa AaiNa daonhI baajaUMnaI maaozmaaozo
kaLo Baaor KDkaMcao DaoMgar idsaayalaa laagalao. kuzo saUya-fulaaMcyaa
baagaa AaiNa kuzo ho najar saMpopya-Mt idsaNaaro dgaDI DaoMgar.
inasagaa-caI ikmayaa hI AXaIca Aaho. %yaanaM AaplaI saarI saMp<aI dao
hataMnaI nausatI ]QaLUna idlaIya. kuNaacyaa naiXabaI fulaM AalaI tr
kuNaacyaa naiXabaI dgaD²
caaya‚ caaya‚ kafI Asao Aavaaja Aalao AaiNa laxaat AalaM Aaplyaalaa
Aata cahacaI garja Aaho. yaa gaaDIt yaa caha k^afIvaalyaaMcaa
AgadI satt vaavar Asatao. ek gaolaa kI dusara kI itsara‚
%yaaMcaI raMga saMptca naahI. naaXta AaiNa caha‚ k^afI AgadI ra~I
baara vaajata paihjao Asaola trI imaLU Xakola. rolvaocaI hI yaa
gaaDItlaI saovaa mhTlaM tr AitXaya caaMgalaI AaiNa mhTlaM tr
~asadayak doKIla. karNa ra~I AxarXaÁ yaa laaokaMnaa saaMgaavaM
laagatM‚ Aro baabaaMnaao‚ Aata Aamhalaa JaaopU Va. caha‚ k^afI Gao}na
JaalaI AaiNa maga gaaNyaacyaa BaoMD\yaa sauÉ Jaalyaa. p<ao KoLNaM
gaaDItIla paoilasaaMnaa maanya navhtM %yaaMnaI daona vaoLa AamacaM
KoLNaM AgadI nama` BaaYaot saaMgaUna baMd krayalaa saaMigatlaM haotM.
%yaaMcyaa yaa nama`pNaamauLo BaaravaUna jaa}naca AamhI p<ao KoLNaM baMd
kÉna TaklaM haotM.
daona idvasa AaiNa daona ra~I AXaaca saMplyaa AaiNa itsaáyaa
idvaXaI sakaLI sakaLI naakat karKanyaaMcaa QaUr naakat
iXarlaa. mauMba[-t iXarlyaacaI jaaNaIva %yaa vaasaanaM Aamhalaa kÉna
idlaI. saMplaa Aamacaa p`vaasa ekdacaa² jayaMtI janatalaa ramarama
kÉna kuNaI klyaaNalaa ]trlao tr baakIcao zaNyaalaa.

korLcyaa inasagaa-caI sauMdr dRXyao Aaplyaa manaÁpTlaavar kaoÉna

Gao}naca²