40 GODINA SA VAMA

Dana 3. novembra 1977. godine donijeta je Odluka o organizovanju i konstituisanju radne

organizacije za proizvodnju i distribuciju toplote sa nazivom “Toplane Sarajevo” p.o. Sarajevo,
kada je izvršeno izdvajanje osnovne organizacije iz sastava danjašnjeg “Sarajevostan”-a.

Dugi niz godina nastojimo da stručno i kvalitetno obavljamo aktivnosti proizvodnje i isporuke
toplotne energije, postižemo veću efikasnost i bezbjednost našeg rada, povećavamo kvalitet usluge
i zadovoljstvo korisnika, te doprinosimo boljem kvalitetu življenja u Kantonu Sarajevo.
Lider smo u obavljanju djelatnosti proizvodnje i distribucije toplotne energije u Kantonu Sarajevo
i šire, a sve veći broj novopriključenih objekata na naš toplifikacijski sistem nam predstavlja
dodatni podstrek za postizanje još većeg zadovoljsva korisnika i enegetske efikasnosti naših
postrojenja.

U cilju adekvatnog obilježavanja jubileja, KJKP “Toplane - Sarajevo” d.o.o. realizuju niz
aktivnosti, kao što su korištenje jubilarnog loga (na oficijelnoj web stranici i memorandumu
Preduzeća, na računima za centralno grijanje, službenim automobilima); objavili smo novu
publikaciju Preduzeća; organizovan je turnir u malom nogometu u kojem učestvuju i druga
kantonalna javna komunalna preduzeća, te realizujemo i niz drugih aktivnosti kojim nastojimo
adekvatno obilježiti i skrenuti pažnju na 40 godina svog postojanja, te na veliki značaj Preduzeća
za Sarajevo, Glavni grad Bosne i Hercegovine.

U ovim a i svim narednim godinama naši osnovni prioriteti su bili i biće:

Zadovoljstvo korisnika
Zdrava okolina i čist zrak
Pouzdano i bezbjedno snadbjevanje toplotnom energijom.

KJKP “Toplane -Sarajevo” d.o.o.

Sarajevo, 3. novembar 2017. godine

2 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

ENERGETIKA
ENERGIJA
EKONOMIJA
EKOLOGIJA
EFIKASNOST
EDUKACIJA
ETIKA

OSNOVNA DODATNE DJELATNOSTI

DJELATNOST • Istraživanje u oblasti proizvodnje i distribucije
toplotne energije
• Programiranje, projektovanje, revizija, nadzor
Proizvodnja u oblasti proizvodnje, distribucije i korištenja
i distribucija toplotne energije

toplotne energije • Servisiranje i održavanje postrojenja za

proizvodnju i distribuciju toplotne energije
• Servisiranje i održavanje postrojenja na strani
korištenja toplotne energije
• Verifikacija mjerila utroška toplotne energije

• Mjerenje polutanata u otpadnim plinovima iz

stacionarnih izvora za sagorijevanje
• Inženjering u oblasti proizvodnje i distribucije
toplotne energije.
 KJKP TOPLANE-SARAJEVO 3

KJKP TOPLANE-
SARAJEVO
– KRATAK
PREGLED KROZ
HISTORIJU

Kao i drugi veliki gradovi, u Dogovorom koji su 1968. godine stvaranju vizije za bolju budućnost:
cilju postizanja većeg komfora postigle sarajevske općine usvojena je Odluka o očuvanju
i ugodnijeg života, Sarajevo je Centar i Novo Sarajevo, u okviru kvaliteta zraka i kao prvi, i
poslije II svjetskog rata krenulo Stambenog preduzeća formiran najvažniji korak, odlučeno je da se
u centralno zagrijavanje stanova je Pogon centralnog grijanja. Tako iz Rusije do Sarajeva dovede čisti
i poslovnih prostora. U početku je, praktično, počelo organizovano prirodni gas, u vrijeme kada neke
su to bile male, netipizirane i pružanje usluga u oblasti danas visoko razvijene zemlje
dislocirane kotlovnice kojima su proizvodnje i distribucije toplotne Evrope nisu imale nikakav dodir sa
upravljali kućni savjeti. Kotlovnice energije u Sarajevu. gasom.
su kao gorivo uglavnom koristile Tokom 1973. godine u okviru Dvije godine nakon toga krenulo
ugalj, a nakon toga tečno gorivo. Stambenog preduzeća formirana se sa realizacijom Projekta
je posebna organizacija za gasifikacije i konverzijom
centralno zagrijavanje. kotlovnica na prirodni gas.
Dana 03. novembra 1977. Ukinut je značajan broj manjih
godine donesena je Odluka o kotlovskih postrojenja na čvrsta i
organizovanju i konstituisanju tečna goriva. Bio je to značajan
samostalne radne organizacije za korak Toplana Sarajevo ka
proizvodnju i distribuciju toplotne smanjenju zagađenosti zraka u
energije sa nazivom “Toplane Gradu i povećanju ekonomičnosti
Sarajevo” p.o. Sarajevo. toplifikacionih sistema.
Grad Sarajevo i Toplane Sarajevo Od tada, pa sve do danas, KJKP
su i tada, sedamdesetih godina Toplane-Sarajevo će zaštitu
prošlog vijeka, prednjačili u prirodne sredine održati u vrhu
svojih prioriteta.

Toplane Sarajevo su početkom 1992. godine snabdijevale

toplotnom energijom 45 posto gradske populacije ili oko 47
hiljada stanova u koje je bilo ugrađeno 225 hiljada radijatora
(grijaćih tijela). Toplane Sarajevo su imale centralni daljinski
sistem upravljanja i kontrole, kao i razvijen sistem mjerenja
utroška toplotne energije u gotovo 13 hiljada individualnih
stanova.
4 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

Kotlovnica Zvijezda 1996., Kotlovnica Zvijezda 1999.,

snaga 12 MW snaga 12 MW

Veoma šaroliku opremu različitog u potpunom okruženju. KJKP

kvaliteta i različitih nivoa Toplane-Sarajevo su prestale
tehnologije trebalo je tipizirati i da rade jer je agresor obustavio
unificirati. Problem su predstavljali dovod vode, struje i gasa u grad.
i objekti koji su građeni u različitim Usljed granatiranja, pojedini
vremenima i prema različitim kompletni sistemi ili dijelovi
standardima, u koje su ugrađivani sistema pretrpjeli su značajna
isto tako različiti sistemi centralnog oštećenja. Bilo je i indirektnih
grijanja. Ni toplotna izolacija oštećenja izazvanih nastalom
objekata nije bila standardizirana. situacijom (pucanje cijevi, kotlova,
Od vremena u kojem su pojedini pumpi ... usljed smrzavanja vode
objekti bili građeni zavisila je i u njima). Najveći dio tehničke
izolacija, od objekata bez ikakve dokumentacije bio je uništen. Baza Kotlovnica Hrasno 1996.,
izolacije, do onih koji su bili podataka na osnovu koje je vršena snaga 42 MW
građeni u novije vrijeme i u kojima naplata usluga grijanja je nestala.
su u cijelosti poštovani zakonski
Praktično, bez ikakve
propisi o izolaciji.
dokumentacije trebalo je obnoviti
Da bi se stvorili uvjeti za izgradnju pojedina postrojenja i cijeli
cjelovitog sistema daljinskog sistem, te ponovo uspostaviti
zagrijavanja, neke kotlovnice su bazu podataka za evidentiranje
potpuno ukinute, a ostatak je korisnika i naplatu utrošene
objedinjavan u veće energetske toplotne energije.
cjeline. Sistem toplifikacije nije
Uz velike napore vlastitih
mogao bili ostvaren bez izrade
stručnih kadrova, te finansijsku
brojnih studija, analiza optimalnih
i tehničku pomoć međunarodne
rješenja zagrijavanja, stalnog
zajednice kroz Projekat urgentne
praćenja izrade projektne
rekonstrukcije u periodu 1996. -
dokumentacije i njenim revizijama,
2000. godina, uspjeli smo obnoviti Kotlovnica Hrasno 1999.,
te organiziranog nadzora nad
postrojenja i uspostaviti grijanje snaga 42 MW
izgradnjom toplifikacijskih sistema. gotovo svih stanova na nivou prije
Razvoj sistema daljinskog grijanja agresije.
KJKP Toplane-Sarajevo prekinut
je agresijom na Sarajevo koje
je gotovo četiri godine provelo
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 5

GDJE SMO DANAS?

Kantonalno javno komunalno Od 140 kotlovnica 48 su kotlovnice Zahvaljujući mogućnosti korištenja
preduzeće za proizvodnju i srednje i veće toplotne snage tečnih goriva u većini kotlovnica
distribuciju toplote “Toplane- sa nezavisnim distributivnim KJKP Toplane-Sarajevo, gasni
Sarajevo” d.o.o. Sarajevo (KJKP mrežama (42 koriste prirodni sistem Kantona Sarajevo ostvaruje
Toplane-Sarajevo) predstavlja gas kao osnovno gorivo i tečno svoju funkciju u toku cijele sezone
najveći sistem daljinskog ulje kao alternativno gorivo, dok grijanja, budući da KJKP Toplane-
zagrijavanja u Bosni i Hercegovini. 6 koriste samo prirodni gas). Sarajevo u kriznim periodima
Preostale 92 su krovne kotlovnice redukcije isporuke prirodnog
Sistem daljinskog grijanja je
koje koriste samo prirodni gas i gasa spašavaju od raspada gasni
specifičan i sastoji se od velikog
snabdijevaju toplotnom energijom sistem i energetski bilans Kantona
broja, većih i manjih, rejonskih
pojedinačne zgrade ili dijelove Sarajevo, pa čak i energetski
kotlovnica sa neovisnim
zgrada. sistem BiH.
distributivnim mrežama. Toplotne
snage pojedinih kotlovnica kreću Unutar sistema ne postoji
se od 200 kW do 56 MW, a nijedan sistem kogeneracije za
sistemi su različiti: vrelovodni ili kombinovanu proizvodnju toplotne
toplovodni. i električne energije.

KJKP TOPLANE-SARAJEVO
Ukupan broj individualnih kotlovnica 140
Srednje i veće kotlovnice 48
Krovne kotlovnice 92
Instalisana snaga 503 MW
Angažovana snaga 334,4 MW
Distributivna mreža 82,8 km
Toplotne podstanice 198
Broj zagrijavanih stanova 51.023
Sa jednocijevnim sistemom razvoda cca 14.000
Sa dvocijevnim sistemom razvoda cca 37.000
Broj zagrijavanih poslovnih prostora 2.644
Osnovno gorivo Prirodni gas
Alternativno gorivo Lako i srednje teško lož ulje
Godišnja prosječna potrošnja prirodnog gasa 54 mil Sm3
Godišnja prosječna proizvodnja toplotne energije 430 GWh
Prosječan stepen iskorištenja sistema 83 %
Prosječna vanjska temperatura 4,7 oC
6 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 7
8 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

SPECIFIČNOST I KOMPLEKSNOST
TOPLIFIKACIONIH SISTEMA
Postrojenja KJKP Toplane- opreme, što omogućava efikasnu i troškove eksploatacije i
Sarajevo su dovedena na vrlo sigurnu proizvodnju, transformaciju održavanja, te omogućavaju u
visok tehnički nivo, uz primjenu i distribuciju toplotne energije. budućnosti kvalitetan i stabilan
novih i modernih rješenja i Sva tehnička rješenja povećavaju sistem održavanja za KJKP
ugradnju moderne i kvalitetne efikasnost sistema i smanjuju Toplane-Sarajevo.

KOTLOVNICE
1. Vrelovodne
kotlovnice
Sistem vrelovodnih kotlovnica čine
kotlovske jedinice koje, direktno
ili indirektno, daju vrelu vodu
maksimalne polazne temperature
od 130 do 140 oC.
Ukupno je 11 ovakvih sistema čija je
ukupna instalisana snaga
274,26 MW (snaga pojedinačnih
sistema kreće se od 12 MW do
56 MW).
Svi ovi sistemi, pored prirodnog
gasa kao osnovnog goriva, kao
alternativno koriste ekstra lako ili
srednje teško lož ulje.

2. Toplovodne
kotlovnice
Sistemi s toplovodnim kotlovnicama
su sistemi s kotlovskim jedinicama
koje, direktno ili indirektno, daju
toplu vodu maksimalne polazne
temperature od 90 do 110 oC.
Ovih sistema ima 37 s ukupnom
instalisanom snagom od 180,3 MW
(snaga pojedinačnih sistema kreće
se od 200 kW do 32,45 MW).
Svi ovi sistemi, pored prirodnog
gasa kao osnovnog goriva, kao
alternativno koriste ekstra lako lož
ulje.
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 9

3. Krovne gasne
kotlovnice
Krovne gasne kotlovnice se u
Sarajevu grade od 1983. godine
i služe za zagrijavanje objekata
ili dijela objekta, a u nekim
slučajevima i za pripremu potrošne
tople vode.
Locirane su isključivo u
potkrovljima ili na krovovima
objekata.
U periodu od 2006. do 2012.
godine, rekonstruisano je svih
86 kotlovnica i ugrađeni su
kondenzacijski kotlovi.
Trenutno, ovih sistema je ukupno
92 čija ukupna instalisana snaga
iznosi 48,4 MW.
Kao pogonsko gorivo isključivo
koriste prirodni gas niskog pritiska.

TOPLOTNE
IZMJENJIVAČKE
PODSTANICE
Granično mjesto između primarne
i sekundarne distributivne mreže
u sistemu daljinskog zagrijavanja
KJKP Toplane-Sarajevo su
toplotne podstanice izmjenjivačkog
tipa.

Instalisana snaga izmjenjivačkih

podstanica je od 200 kW do
6.000 kW, od čega ih je 60 % u
rasponu od 600 do 2.000 kW.

Sve toplotne podstanice su

opremljene modernim sistemima
za regulaciju temperature polazne
vode u zavisnosti od spoljne
temperature.
10 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

DISTRIBUTIVNE
MREŽE
Ukupna dužina trase distributivnih
mreža u daljinskom sistemu KJKP
Toplane-Sarajevo iznosi 82,8 km.
Najveći dio distributivnih mreža
čine čelični cjevovodi položeni u
betonskim kanalima, a samo manji
dio predizolirane cijevi.
Maksimalna dužina distributivnih
mreža od kotlovnica do korisnika
je 1.200 metara, a maksimalni
prečnik cjevovoda je 300 mm.

LABORATORIJA
ZA INSPEKCIJU/
VERIFIKACIJU
MJERILA
TOPLOTNE
ENERGIJE
KJKP Toplane-Sarajevo su zajedno
sa Institutom za mjeriteljstvo
BiH uz podršku Vlade Kantona
Sarajevo realizovale Projekat
izgradnje Laboratorije za inspekciju
/ verifikaciju mjerila toplotne
energije. Laboratorija KJKP
Toplane-Sarajevo je prva i jedina
laboratorija ove namjene u BiH.
Inspekcijsko tijelo je akreditovano
od strane Instituta za akreditovanje
BiH (BATA-e), čime je potvrđena imenovano od strane Instituta za U Laboratoriji se mogu ispitivati
njegova kompetentnost iz mjeriteljstvo BiH kao Laboratorija mjerila toplotne energije
područja akreditacije u skladu za verifikaciju mjerila toplotne nominalnog prečnika od DN15 do
sa standardom BAS EN ISO/IEC energije. DN150 i nominalnog protoka do
17020:2013. Na osnovu toga je 150m3/h.
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 11

Ispitna
laboratorija
za mjerenje
polutanata
Laboratorija za mjerenje polutanata
u otpadnim plinovima iz postrojenja
za sagorijevanje je formirana radi
zakonske obaveze KJKP Toplane-
Sarajevo za mjerenje polutanata.
S obzirom na veliki broj postrojenja
(oko 300 mjerenja na nivou godine)
pokazalo se rentabilnim formiranje ove
laboratorije, koja može vršiti mjerenja
i za postrojenja koja nisu u vlasništvu
KJKP Toplane-Sarajevo.
Ispitna laboratorija je akreditovana
od strane Instituta za akreditaciju BiH
(BATA) u skladu sa standardom BAS/
EN/ISO 17025.

GIS SISTEM
Uvođenjem geografskog
informacionog sistema formirana je
GIS baza podataka toplifikacionih
sistema, sa lokacijama i atributnim
podacima svih podzemnih i nadzemnih
objekata KJKP Toplane-Sarajevo, te o
priključenim objektima.
Sistem omogućava blagovremeno
dobijanje informacija, analizu podataka
i poduzimanje potrebnih mjera u cilju
optimizacije i bolje korištenje sistema.

INFORMACIONI
SISTEM
Savremeno koncipiran informacioni
sistem pruža podršku svim sektorima i
službama.
Kvalitetna oprema, legalan softver i
podrška korisnicima informacionog
sistema unutar KJKP Toplane-
Sarajevo obezbjeđuje brz, tačan i
pravovremen pristup neophodnim
podacima.
12 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

NAPLATA ODNOS SA
Prema kategorijama potrošnje i prodajnoj cijeni KORISNICIMA USLUGA
korisnici su svrstani u tri kategorije:
U cilju što bolje komunikacije sa korisnicima
• stambeni korisnici
naših usluga uspostavljeni su Centri za
• poslovni korisnici korisnike na tri lokacije (Alipašino Polje,
• specifični korisnici. Čengić Vila i Zetra).

U potrošnji toplotne energije, stambeni korisnici Centri za korisnike su zaduženi za:

sudjeluju sa 90%, a poslovni korisnici s 10%.
• Rješavanje reklamacija korisnika
Sistem naplate isporučene toplotne energije
zasnovan je na fiksnoj cijeni po kvadratu • Naplatu usluga
zagrijavane površine. Za sve novoizgrađene • Upoznavanje korisnika s njihovim pravima
objekte, kao i za stambene i poslovne prostore i obavezama
u postojećim objektima u kojima su ugrađena • Upoznavanje korisnika o načinu
mjerila toplotne energije, naplata se vrši na racionalnog korištenja toplotne energije.
osnovu potrošnje izmjerene na mjerilu toplotne
Centri za korisnike adaptirani su i opremljeni
energije.
savremenom informatičkom opremom.
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 13

UNUTRAŠNJA ORGANIZACIJA PREDUZEĆA

KJKP Toplane-Sarajevo predstavlja moderno organizirano preduzeće sa dva sektora i pratećim službama:

SKUPŠTINA

NADZORNI ODBOR ODBOR ZA REVIZIJU

UPRAVA ODJEL INTERNE REVIZIJE

KABINET
DIREKTORA SAMOSTALNA
SLUŽBA
QMS/EMS/OHS

SAMOSTALNA
SLUŽBA
LABORATORIJA

SEKTOR SEKTOR
SLUŽBA TEHNIČKI SLUŽBA FINANSIJSKO-
RAZVOJA POSLOVI INFORMACIONOG RAČUNOVODSTVENI,
I MARKETING SISTEMA PRAVNI I OPĆI
POSLOVI

SLUŽBA SLUŽBA
SLUŽBA PRODAJE I
SLUŽBA FINANSIJSKO-
PROIZVODNJE I KOMUNIKACIJE
NABAVKE RAČUNOVODSTVENIH
DISTRIBUCIJE S KORISNICIMA
POSLOVA
SLUŽBA
SLUŽBA PRAVNIH I
SERVISA OPĆIH
POSLOVA

Kvalifikaciona struktura RADNIKA na dan 31.12.2016. godine

Kvalifikacija Broj radnika %
VSS 59 16,71
VS 10 2,83
VKV 40 11,33
SSS 122 34,56
KV 117 33,16
NSS 1 0,28
NK 4 1,13
UKUPNO 353 100
14 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

MJERE ZA POVEĆANJE ENERGIJSKE

EFIKASNOSTI SISTEMA I RACIONALNO
KORIŠTENJE TOPLOTNE ENERGIJE
KJKP Toplane-Sarajevo doprinosi 3. Frekventna regulacija broja
zaštiti okoline kroz različite oblike obrtaja pumpi, modulirana
racionalnog korištenja toplotne regulacija rada plamenika,
energije, kojima je krajnji cilj da O2 regulacija, optimizacija
se uz manju potrošnju energije sagorijevanja itd.
kod krajnjeg korisnika smanji
4. Smanjenje gubitaka na
proizvodnja energije:
distributivnim mrežama
rekonstrukcijom i opravkom
1. Optimizacija rada postrojenja kritičnih dijelova mreže,
uvođenjem novih tehnologija te ugradnja cjevovoda s
potpune automatizacije poboljšanom toplotnom
izolacijom
2. Regulacija toplotnih
parametara (protok, polazne 5. Regulacija parametara za
i povratne temperature) korisnike
korištenjem sofisticiranih
6. Tretiranje vode (filtriranje,
uređaja nove generacije
odmuljivanje, ispiranje,
čišćenje, te kontrola
i održavanje stalne
napunjenosti instalacija.
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 15

STRATEGIJA RAZVOJA
PREDUZEĆA ZA PERIOD
2017.-2025.
Sve mjere i aktivnosti koje će se preduzimati na nivou
preduzeća u periodu 2017. - 2025. godine imaju za cilj:
• Povećanje energijske efikasnosti i efikasnosti
sistema
• Očuvanje kvaliteta okoliša
• Stimulaciju štednje i racionalne potrošnje
toplotne energije

• Smanjenje troškova poslovanja.

Naš osnovni zadatak pretpostavlja:

• Efektivnu i pouzdanu proizvodnju, distribuciju i
transformaciju toplotne energije
• Efikasnu i pravovremenu isporuku toplotne
energije

• Stvaranje svih preduslova za racionalno i

komforno korištenje toplotne energije
• Ostvarivanje usluge najvišeg kvaliteta
• Ispunjavanje pozitivnih očekivanja naših
korisnika
• Zaštitu okoliša
• Održavanje stabilnog energetskog sistema
Kantona Sarajevo.

Kroz Program rekonstrukcije toplifikacionih sistema

i kontinuiranu izradu i realizaciju novih programa i
projekata KJKP Toplane-Sarajevo pokušava ostvariti
efikasnije i racionalnije poslovanje preduzeća, niže
ukupne troškove poslovanja prije svega povećanjem
energijske efikasnosti.
Sprovođenjem razvojnih planova preduzeća
(mjerenje utroška toplotne energije, kompletiranje
sistema daljinskog upravljanja i kontrole, hidraulička
optimizacija i automatizacija rada kotlovskih
postrojenja, izgradnja kogeneracijskog postrojenja itd.)
očekuje se postizanje značajnih ušteda u potrebama
energenata, posebno u oblasti potrošnje prirodnog
gasa.
16 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

DUGOROČNA PROGNOZA
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 17

PROGRAM RAZVOJA

Program
razvoja Smanjenje ukupne
obuhvata sve Povećanje energijske potrošnje energije
aktivnosti i efikasnosti u toplifikacionim
projekte koji sistemima
omogućavaju:

Smanjenje emisije
štetnih plinova i
Povećanje efikasnosti Unapređenje
stvaranje povoljnije
cijelog sistema kvaliteta okoliša
ekološke situacije u
gradu i Kantonu

Stimulaciju štednje, Postizanje kvalitetnijeg Efikasnije poslovanje

odnosno racionalne i komfornijeg grijanja i transformacija KJKP
potrošnje energije na i poboljšanje uslova Toplane-Sarajevo u
strani korisnika stanovanja profitabilno preduzeće
18 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

RAZVOJNI PROJEKTI KJKP TOPLANE-SARAJEVO

na strani proizvodnje i distribucije toplotne energije

Vrijednost projekta
R/B Broj projekta NAZIV PROJEKTA
miliona KM

Projekti čija je realizacija planirana sredstvima KJKP Toplane-Sarajevo,

I
Budžeta Kantona Sarajevo, Fonda za zaštitu okoliša FBiH, kreditnim sredstvima

1. PR-01 Zamjena kotlova i plamenika 5,0

2. PR-02 Zamjena pumpnih sistema 1,8

3. PR-03 Zamjena toplovodnih i vrelovodnih distributivnih mreža 4,0

Proširenje sistema daljinskog upravljanja i kontrole

4. PR-04 2,5
(SCADA sistem)

Hidraulička optimizacija i automatizacija rada kotlovskih

5. PR-05 2,0
postrojenja

Izgradnja kotlovnice snage cca 20 MW na lokalitetu

6. PR-06 5,0
obuhvata Regulacionog plana "Alipašin most VII"

7. PR-08 Izgradnja kotlovnice na biomasu (drvna sječka) 4,0

8. PR-09 Pilot Projekti iz oblasti povećanja energijske efikasnosti 0,4

UKUPNO I: 24,7

II Projekti koji će se finansirati iz drugih izvora

Izgradnja postrojenja za kombinovanu proizvodnju cca

9. PR-10 5 MW toplotne i cca 5 MW električne energije (mala 13,7
kogeneracija)

UKUPNO II: 13,7

SVEUKUPNO I + II: 38,4

RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 19

NEOPHODNI RAZVOJNI PROJEKTI

na strani korištenja toplotne energije

R/B NAZIV PROJEKTA

1. Poboljšanje toplotne zaštite objekata

Zamjena ručnih radijatorskih ventila termostatskim i balansiranje sistema centralnog grijanja u

2.
objektima

3. Uvođenje individualnog mjerenja toplotne energije

OČEKIVANI EFEKTI NAKON IMPLEMENTACIJE

RAZVOJNIH PROJEKATA
Smanjenje potrošnje
R/B NAZIV PROJEKTA
energije

1. Proširenje sistema daljinskog upravljanja i kontrole (SCADA sistem) 1–2%

Rekonstrukcija postrojenja za proizvodnju i transformaciju toplotne

2. 2–5%
energije (zamjena kotlova i plamenika, pumpnih sistema)

3. Zamjena toplovodnih i vrelovodnih distributivnih mreža 0–1%

4. Hidraulička optimizacija i automatizacija rada kotlovskih postrojenja 1–2%

5. Poboljšanje toplotne zaštite objekata

Zamjena ručnih radijatorskih ventila termostatskim i balansiranje

6. 10 – 20 %
sistema centralnog grijanja u objektima

7. Uvođenje individualnog mjerenja toplotne energije

20 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

RAZVOJNI PROJEKTI U TOKU

1. MJERENJE POTROŠENE TOPLOTNE ENERGIJE
KJKP Toplane-Sarajevo su u Realizacijom Projekta ugradnje Individualno mjerenja za objekte
saradnji sa Kantonom Sarajevo zajedničkih mjerila stvorena sa dvocijevnim sistemom
2004. godine pokrenule projekat je mogućnost za uvođenje grijanja jedino je moguće pomoću
ugradnje zajedničkih mjerila individualnog mjerenja. sistema djeljitelja toplotne energije
toplotne energije za svaki objekat (alokatora) koji se ugrađuju na
Individualno mjerenja
(ulaz). Mjerila su nove generacije, svako grijaće tijelo u objektu.
za postojeće objekte sa
ultrazvučna sa radio modulima za
jednocijevnim sistemom grijanja Zbog kompleksnosti sistema, u
daljinsko očitavanje.
i sve nove objekte realizuje se toku je priprema zakonskih propisa
Projekat je kompletiran ugradnjom efikasno ugradnjom ultrazvučnih koji su preduslov za primjenu ovog
1.376 zajedničkih mjerila za svaki mjerila utroška toplotne energije načina mjerenja u objektima u
objekat (ulaz) u sistemu KJKP sa radio ili M-bus modulom. Do sistemu KJKP Toplane-Sarajevo.
Toplane-Sarajevo. sada je ugrađeno ukupno cca
3.500 individualnih mjerila utroška
toplotne energije.

Daljinsko očitanje Sistem daljinskog očitanja pruža • Praćenje i kontrolu traženih

podataka direktnim mogućnost monitoringa nad parametara kod individualnih
kompletnim sistemom KJKP mjerila
prenosom u bazu u KJKP Toplane- Sarajevo (protoci, • AMR sistem - sistem za
Toplane-Sarajevo temperature, potrošnja, snage, automatsko očitanje podataka
Za kontinuirano praćenje svih vršna opterećenja...) i obuhvata: sa mjerila utroška toplotne
parametara u objektima koji se • Praćenje i kontrolu traženih energije i prijenos podataka
griju sa sistema KJKP Toplane- parametara kod zajedničkih putem GPRS modula u bazu
Sarajevo i stalni pristup podacima, mjerila podataka KJKP Toplane-
u toku je uvođenje daljinskog Sarajevo.
sistema očitanja podataka.
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 21

2. PROŠIRENJE SISTEMA DALJINSKOG UPRAVLJANJA I

KONTROLE (SCADA SISTEM)
Kompletan SCADA sistem KJKP • Nadzor temperature odlazne
Toplane-Sarajevo (Supervisiory, vode
Control And Data Acquisition) • Praćenje minimalno
uništen je u agresiji 1992.godine. dozvoljenog pritiska vode u
Od 1998. godine započela je mreži.
uspostava novog modernog Trenutno sistem obuhvata 89
SCADA sistema koji omogućava: krovnih kotlovnica, 35 toplotnih
• Upravljanje dijelovim sistema podstanica i 13 kotlovnica srednje
(kotlovima, pumpama itd.) ili i veće toplotne snage. Potpunim
kompletnim sistemima (krovne uvođenjem sistema daljinskog
kotlovnice) upravljanja i nadzora očekuje
• Nadziranje rada dijelova se brže i efikasnije održavanje
pojedinih sistema ili cijelih postrojenja, kao i povećanje
sistema energijske efikasnosti zbog lakšeg
pristupa podacima i parametrima
rada sistema.

3. IZGRADNJA
VRELOVODNE
KOTLOVNICE
ALIPAŠIN
MOST -1

KJKP Toplane-Sarajevo su krajem objekata na lokalitetu obuhvata 20 MW i zagrijavaće cca

2016. godine pokrenule projekat Regulacionog plana Alipašin most 260.000 m2 stambenog prostora i
izgradnje gasne kotlovnice Alipašin VII. cca 65.000 m2 poslovnog prostora.
most -1 kao tehnički, ekonomski i
Kotlovnica će biti vrelovodna, Uz kotlovnicu će biti izgrađen
ekološki najoptimalnije rješenje za
instalisane toplotne snage samostojeći dimnjak visine 62 m.
snabdijevanje toplotnom energijom
22 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

4. REKONSTRUKCIJA POSTROJENJA ZA PROIZVODNJU,

TRANSFORMACIJU I DISTRIBUCIJU TOPLOTNE
ENERGIJE

Rekonstrukcija postrojenja za • Pumpnih sistema sa • Povećanje energijske

proizvodnju, transformaciju i frekventno regulisanim efikasnosti uvođenjem novih
distribuciju toplotne energije pumpama energijski efikasnih tehnologija
izvodiće se fazno i obuhvata • Distributivnih cjevovoda • Upravljanje potrošnjom
ugradnju: sa izolacijom poboljšanih energenata
• Kotlova i plamenika najnovije karakteristika. • Zaštita okoliša
generacije koji daju niske • Efikasniji rad i efikasnije
emisije štetnih plinova Ciljevi rekonstrukcije su: održavanje sistema.
• Povećanje pouzdanosti rada
postrojenja

5. AUTOMATSKA HIDRAULIČKA OPTIMIZACIJA

KJKP Toplane-Sarajevo su u U toku je realizacija pilot projekta rada koji će omogućiti proizvodnju
sklopu kontinuiranih aktivnosti u kotlovnici Podvožnjak koji će trenutno potrebne količine toplotne
na implementaciji projekata poslužiti za primjer i analizu energije uz optimalnu potrošnju
energijske efikasnosti, odnosno efekata investicije u ovaj projekat. goriva i pomoćne energije.
podizanja stepena iskorištenja
Realizacijom projekta u svim
postrojenja pokrenule i projekat
kotlovskim postrojenjima
uvođenja potpune automatizacije
uspostaviće se sistem za centralni
rada kotlovskih postrojenja veće
nadzor, upravljanje i regulaciju
snage.
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 23

SISTEM UPRAVLJANJA KVALITETOM, OKOLINOM,

ZDRAVLJEM I SIGURNOŠĆU NA RADU (IMS)

KJKP Toplane-Sarajevo su uspješno uspostavile i održavaju

sistem upravljanja kvalitetom, okolinom, zdravljem i sigurnošću
na radu (IMS) u skladu sa standardima ISO 9001:2008, ISO
14001:2004 i ISO 18001:2007.

IMS posebnu pažnju poklanja:

• Kvalitetu usluge
• Zadovoljstvu korisnika
• Zdravlju i sigurnosti na radu.
Na ovaj način, KJKP Toplane-Sarajevo su dokazale da su
u tehnološkom, kadrovskom, organizacionom i ekološkom
pogledu uskladile svoj sistem upravljanja sa najvišim svjetskim
standardima što doprinosi boljem kvalitetu življenja u Kantonu
Sarajevo.

U vezi s tim uspostavljena je Politika upravljanja kvalitetom,

okolinom, zdravljem i sigurnošću kao osnovno usmjerenje
za naš IMS i poslovanje preduzeća.
24 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

U cilju ostvarivanja osnovnih funkcija:

• Proizvodnje i isporuke toplotne energije za zagrijavanje stambenog i poslovnog prostora u

Kantonu Sarajevo
• Održavanja stabilnog energetskog sistema Kantona Sarajevo
• Doprinosa boljem kvalitetu okoline Kantona Sarajevo
koje čine integralni dio ukupne poslovne politike preduzeća, menadžment donosi:

POLITIKU
upravljanja kvalitetom, okolinom, zdravljem i sigurnošću

Rekonstrukcijom i modernizacijom postrojenja u skladu sa najsavremenijim tehničko – tehnološkim

rješenjima, redovnim održavanjem postrojenja i sigurnosnim provjerama sredstava za rad, kao i
prevencijom zagađenja, nesreća i povreda na radu, nastojimo postići:
yy Smanjenje specifične potrošnje energenata i maksimalnu energijsku efikasnost
yy Mjerenje stvarne potrošnje energije
yy Smanjenje specifičnih uticaja na okolinu i njeno minimalno zagađivanje
yy Poboljšanje kvaliteta zraka održavanjem prihvatljivog nivoa emisija
yy Maksimalnu zaštitu zdravlja i sigurnosti na radu.
Tražeći najbolja organizaciona rješenja, prateći potrebe korisnika kroz transparentan odnos i
komunikaciju sa njima, poštivajući zakonske propise, permanentno educirajući zaposlenike i
kontrolišući vlastite procese nastojimo da:
yy Stručno i kvalitetno obavljamo sve aktivnosti (proizvodnju i isporuku toplotne energije,
laboratorijska ispitivanja i mjerenja)
yy Postižemo veću efikasnost i bezbjednost našeg rada
yy Povećavamo kvalitet usluge i zadovoljstvo korisnika i ostalih zainteresovanih strana
yy Obezbjeđujemo zaštitu zdravlja i sigurnost na radu u skladu sa procjenjenim rizicima
yy Doprinosimo boljem kvalitetu življenja u Kantonu Sarajevo
yy Poboljšavamo integrisani sistem upravljanja u skladu sa zahtjevima: ISO 9001, ISO 14001 i
BS OHSAS 18001, te sistem upravljanja u skladu sa zahtjevima ISO 17025 i 17020.
Našu politiku transparentno i otvoreno saopćavamo: zaposlenicima, korisnicima usluga i ostalim
zainteresovanim stranama.
Glavne prednosti centralnog zagrijavanja:
Zadovoljstvo korisnika
Zdrava okolina i čist zrak
Pouzdano i bezbjedno snabdijevanje toplotnom energijom
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU 25

TRI OSNOVNE FUNKCIJE

Proizvodnja i isporuka
toplotne energije za Održavanje stabilnog Doprinos boljem
zagrijavanje stambenih energetskog sistema kvalitetu okoline Kantona
i poslovnih prostora u Kantona Sarajevo Sarajevo
Kantonu Sarajevo

OSNOVNE PREDNOSTI SISTEMA

DALJINSKOG GRIJANJA
Najniža investiciona ulaganja
Minimalna specifična potrošnja energije
Minimalna ukupna energijska potrošnja
Maksimalna energijska efikasnost
Jednostavno, jeftino i kvalitetno održavanje
Maksimalna sigurnost i minimalni rizik od požara i eksplozije
Minimalno zagađivanje okoline
Kontinuirano ulaganje u proizvodna postrojenja
Mogućnost mjerenja stvarne energijske potrošnje
Održavanje stabilnog gasnog sistema Kantona Sarajevo

KORIŠTENJEM SISTEMA DALJINSKOG GRIJANJA

KJKP TOPLANE-SARAJEVO DOPRINOSITE
ENERGIJSKOJ EFIKASNOSTI I ZAŠTITI OKOLIŠA
26 KJKP TOPLANE-SARAJEVO ČUVAJMO OKOLIŠ

1 2 3

5 6 7

9 10

12 13
 “U periodu od 2013.-2017. godine na daljinski sistem KJKP
RACIONALNO KORISTIMO TOPLOTNU ENERGIJU
Toplane-Sarajevo priključeno je ukupno 25 novoizgrađenih27
stambeno-poslovnih objekata, kao i javnih i postojećih objekata
koji su se do tada zagrijavali iz vlastitih kotlovnica. Ukupna
zagrijavana površina povećana je za novih 200.000 m2.

Također, izgrađeno je i priključeno na daljinski sistem KJKP

Toplane-Sarajevo 15 novih kotlovskih postrojenja i toplotnih
podstanica.”

PROJEKTI NA FOTOGRAFIJAMA
1. Izgradnja krovne kotlovnice i priključenje
4 stambeno - poslovnog objekta “Dvor”
2. Izgradnja krovne kotlovnice „Sarajevo
Waves“ i priključenje stambeno
poslovnog objekta
3 i 4. Rekonstrukcija podstanice, izgradnja
priključnog toplovoda i priključenje
Pravosudne palate i JU Narodno
pozorište na toplifikacioni sistem
kotlovnice Zvijezda
5. Izgradnja priključnog toplovoda za
objekat “B1-3” i priključenje lamele “B-3”
6. Izgradnja priključnog vrelovoda,
podstanice i priključenje stambeno
- poslovnog objekta “Moja Malta” na
toplifikacioni sistem kotlovnice Branke
8 Blažek
7. Izgradnja priključnog toplovoda i
priključenje objekta Veterinarskog
fakulteta na sistem kotlovnice “Živko
Jošilo”
8. Rekonstrukcija dijela postojećeg
toplovoda i priključenje stambeno
poslovnog objekta “Kumrovec II“
na toplifikacioni sistem kotlovnice
“Podvožnjak”
9. Rekonstrukcija toplotne izmjenjivačke
podstanice „Danijela Ozme“, izgradnja
magistralnog toplovoda, povezivanje
priključnih toplovoda sa magistralnim
toplovodom i priključenje objekata:
Higijenski zavod, Privredna banka
Sarajevo, GeoWild, Rudarski institut
11
10. Izgradnja priključnog toplovoda i
priključenje objekta “C45 Otoka” na
toplifikacioni sistem kotlovnice “Čengić
Vila I”
11. Izgradnja krovne gasne kotovnice „City
Garden View“ i priključenje stambeno-
poslovnog objekta
12. Izgradnja priključnog vrelovoda,
toplotnih podstanica S-2A, S-2B, S-2C i
priključenje stambeno-poslovnih objekata
na toplifikacioni sistem kotlovnice
„Pofalići“
13. Izgradnja kotlovnice i priključenje
sportske dvorane “SRCE”
14. Izgradnja priključnog vrelovoda,
podstanice i priključenje poslovne
14 zgrade “Energoinvest” d.d., Sarajevo na
toplifikacioni sistem kotlovnice „Pofalići“
www.toplane-sa.co.ba
Izdavač: KJKP “Toplane-Sarajevo” d.o.o.

Realizacija: KJKP “Toplane-Sarajevo” d.o.o. - Služba razvoja

Juni 2017.