BS Sipovo

Euromont d.o.o.
Banjaluka
Prijedorski put bb, 78000 Banja Luka
Tel.: +387 65 51 30 81
+387 51 38 43 10
PIB:402090260001; Matični broj: 1979728;
Rješenje br. U/I314/04 Banja Luka Fax.: +387 51 38 43 12
Žiro račun: 5671621100701534 ZEPTER KOMERC BANKA Email: euromont.maglov@gmail.com
PROJEKAT br: 0101042010/MP
GLAVNI MAŠINSKI PROJEKAT GRIJANJA I VENTILACIJE
OBJEKAT: Benzinska stanica MEDEKS PROM
LOKACIJA: Ul. I Šipovačke brigade, Šipovo
INVESTITOR: MEDEKS PROM d.o.o. Šipovo
UGOVOR br.:
EUROMONT d.o.o. Banjaluka 1
Banjaluka PROJEKAT IZRADIO:
30.04.2010
Dipl.ing.maš. Dragan Tadić
S A D R Ž A J
1 OPŠTA I PRAVNA DOKUMENTACIJA
1.1 Podaci o INVESTITORU
1.2 Saglasnost INVESTITORA na izrađenu tehničku dokumentaciju
1.3 Urbanistička dozvola
1.4 Rješenje (LICENCA) preduzeća
1.5 Rješenje o imenovanju odgovornog projektanta
1.6 Licenca odgovornog projektant
1.7 Izjava odgovornog projektanta
2 PROJEKTNI ZADATAK
3 TEHNIČKI OPIS
3.1 Tehnički opis objekta
3.2 Tehnički opis sistema ventilacije
3.3 Tehnički opis sistema grijanja
3.4 Generatori toplote
3.5 Grejna tijela
3.6 Sistem za regulaciju i dopunu vode
3.7 Cijevna instalacija
4 OPŠTI I TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU
4.1 Opšti uslovi
4.2 Tehnički uslovi
5 PRILOG O PRIMJENJENIM MJERAMA ZAŠTITE NA RADU I ZAŠTITE OD POŽARA
6 PRORAČUNI
6.1 Ulazni podaci
6.2 Analiza građevinskih konstrukcija
6.3 Dimenzionisanje sistema ventilacije
6.4 Toplotni gubici
6.5 Potrebna količina energenta
6.6 Dimenzionisanje grejnih tijela
6.7 Dimenzionisanje cjevovoda
6.8 Dimenzionisanje pumpi
6.9 Dimenzionisanje elemenata kotlovnice
7 PREDMJER OPREME, MATERIJALA I RADOVA
8 SPISAK KORIŠTENE LITERATURE
9 PRILOG GRAFIČKOJ DOKUMENTACIJI
10 GRAFIČKA DOKUMENTACIJA
CGR 00. 00. 00 Situacioni plan
CGR 01. 00. 00 Tehnološka šema
CGR 01. 01. 00 Legenda
CGR 02. 00. 01 Kotlovnica
CGR 02. 00. 02 Glavni razvod
CGR 02. 00. 03 Sistem grijanja u objektu
CVE 03. 00. 01 Sistem ventilacije
CVE 03. 00. 02 Sistem ventilacije detalji
1 OPŠTA I PRAVNA DOKUMENTACIJA
1.1 Podaci o INVESTITORU
Naziv
MEDEKS PROM d.o.o Šipovo
Sjedište
Ul. I Šipovačke brigade, Šipovo, BiH
Vlasnik
Vladimir Medić
Šifra
MP
Napomena
Direktor
Telefon
Fax.
Email
www
1.2 Saglasnost INVESTITORA na tehničku dokumentaciju
MEDEKS PROM d.o.o.
Šipovo
Šipovo
Broj: 010410S/MP
SAGLASNOST
na izrađeni glavni mašinski projekat
U potpunosti smo saglasni sa izrađenim projektom „Glavni mašinski projekat grijanja i

ventilacije“.
Obrazloženje:
Na osnovu projektnog zadatka br. 010410/MP ispostavljenog od strane naručioca MEDEKS PROM
d.o.o. Šipovo dana ____________, urbanističkotehničkih uslova izrađenih od strane
______________________ i Urbanističke dozvole br. __________________ izdate dana
_____________ godine izrađen je glavni mašinski projekat za sistem grijanja i ventilacije na
objektu BS MEDEKS PROM u Šipovu, br. projekta 0101042010/MP naziv projekta „GLAVNI
MAŠINSKI PROJEKAT GRIJANJA I VENTILACIJE“ , od strane projektantske firme „Euromont“
d.o.o. Banja Luka. Projekat je rađen pod nadzorom lica ovlaštenih od strane naručioca i u
potpunosti prema zahtjevima naručioca i situaciji na terenu. Naručilac nema primjedbi na izrađeni
projekat te stoga daje saglasnost kao što je navedeno u dispozitivu.
Sve ostale izmjene i dorade projekta ukoliko se ukaže potreba će biti tretirane kao dopuna glavnog
projekta.
Investitor:
M.P. ____________
1.3 Urbanistička dozvola
1.4 Rješenje (LICENCA) preduzeća o ispunjenosti uslova za izradu Tehničke
dokumentacije
1.5 Rješenje o imenovanju odgovornog projektanta
“EUROMONT” d.o.o.
Banjaluka
Banjaluka
Broj: 0104/10MP
Na osnovu Zakona o preduzećima i Statuta firme “EUROMONT” d.o.o. Banjaluka donosim:
RJEŠENJE
o imenovanju odgovornog projektanta
Ovim Rješenjem imenujem diplomiranog inžinjera mašinstva Dragana (Dušana) Tadića iz

Banjaluke, licenca br. 1741/98 za
ODGOVORNOG PROJEKTANTA
Mašinske faze sistema grijanja i ventilacije
Na objektu:
“BS MEDEKS PROM” u Ul. I Šipovačka brigada, Šipovo, BiH
vlasništvo MEDEKS PROM d.o.o. Šipovo iz Šipova
Rješenje stupa na snagu danom donošenja.
Protiv ovog rješenja radnik ima pravo žalbe u roku od 8 (osam) dana.
a/a M.P. Direktor:
imenovanom ___________
investitoru
1.6 Licenca odgovornog projektanta
1.7 Izjava odgovornog projektanta
IZJAVLJUJEM
Da sam se u toku izrade glavnog mašinskog projekta grijanja i ventilacije br. 0101042010/MP na
objektu BS MEDEKS PROM u Ul. I Šipovačka brigada, Šipovo, BiH vlasništvo "MEDEKS PROM"
d.o.o. Šipovo iz Šipova pridržavao zahtjeva iz projektnog zadatka br. 010410/MP i svih važećih
propisa i standarda kojima je regulisana ova oblast.
Banjaluka Izjavu dao:
_________ dipl. ing. maš. Dragan Tadić
2 PROJEKTNI ZADATAK
"MEDEKS PROM" d.o.o. Šipovo "EUROMONT" d.o.o. Banjaluka
Šipovo Banjaluka
Šipovo
Broj: 010410/MP
OBJEKAT: BS MEDEKS PROM
LOKACIJA: Ul. I Šipovačka brigada, Šipovo, BiH
INVESTITOR: "MEDEKS PROM" d.o.o. Šipovo, Šipovo
PROJEKTNI ZADATAK
za izradu projektne dokumentacije GLAVNI MAŠINSKI PROJEKAT GRIJANJA I VENTILACIJE
Za investitora "MEDEKS PROM" d.o.o. Šipovo iz Šipova potrebno je izraditi projektnu

dokumentaciju GLAVNI MAŠINSKI PROJEKAT GRIJANJA I VENTILACIJE prostorija u
poslovnom objektu benzinske stanice BS MEDEKS PROM.
Predvidjeti grijanje objekta sa sopstvenom kotlovnicom na čvrsto gorivo (drvo i drveni pelet).
Projekat izraditi prema svim važećim standardima i propisima.

U prilogu ovog PROJEKTNOG ZADATKA Vam dostavljamo:
- Arhitektonske podloge objekta;
- Urbanističko tehničke uslove;
- Urbanističu dozvolu;
M.P. Investitor:
_____________

3 TEHNIČKI OPIS
3.1 Tehnički opis objekta
BS MEDEKS PROM je poslovni objekat čvrste gradnje sa osnovnom namjenom maloprodaja nafte i
naftinih derivata i dopunskog asortimana. U sastavu objekta je predviđena i ugostiteljska djelatnost
odnosno kafić.
Lokacija objekta je u Ul. I Šipovačka brigada bb u Šipovu na parcelama k.č. ________ KO Šipovo.
Dimenzije objekta u osnovi su 13,00x 9,97 metara a visina svijetlog otvora objekta je 2,8 metara.
Objekat se satoji od suterenskog i prizemnog dijela sa sledećim sadržajima:
– Suteren kancelarija 98,7 m2
– Suteren sanitarni čvor 3,3 m2
– Prizemlje kafić i prodavnica 85,7 m2
– Prizemlje skladište 5,0 m2
– Prizemlje kupatilo za radnike 4,9 m2
– Prizemlje WC za radnike 1,7 m2
– Prizemlje predulaz sanitarnog čvora za goste 3,35 m2
– Prizemlje sanitarni čvor za goste (ženski) 3,35 m2
– Prizemlje sanitarni čvor za goste (muški) 5,00 m2
Materijal vanjskih zidova objekta je sendvič panel debljine 8 cm. Objekat je termoizolovan stiroporom
debljine 5 cm koji je postavljen na fasadu. Unutrašnja površina zidova objekta je obložena rigips
pločama u prostoru prodavnice i kafića a u sanitarnim čvorovima rigips pločama i keramičkim
pločicama. Fasada je obrađena fasadnim ljepilom, PVC mrežicom i fasadnom bojom. Krovna
konstrukcija objekta je izrađen od čeličnih profila sa pokrivkom od sendvič limenih obloga debljine 5
cm. Termoizolacija krova je sadržana u konstrukciji krovnog pokrivača. Strop objekta je spušteni
izrađen od rigips ploča sa vazdušnim slojem debljine 30 cm.

3.2 Tehnički opis sistema ventilacije
Sistem ventilacije treba da obezbijedi kvalitetan ambijent u zavisnosti od vrste i namjene prostorije.
Ventilacija je odsisna i sastoji se iz dijela ventilacije prodavnice i kafića i dijela ventilacije sanitarnih
čvorova u skladu sa higijenskim zahtjevima propisa kojima je regulisana ova oblast. Odsis otpadnog
vazduha iz prodavnice i kafića se vrši dvobrzinskim odsisnim ventilatorima putem odsisnih rešetki i
ventilacionog kanala. Dovod svježeg vazduha se vrši putem usisnog voda i rešetki. Odsisne i usisne
rešetke su postavljene u konstrukciju spuštenog stropa na lokacijama definisanim u grafičkom dijelu
ovog projekta crtež br. CVE 03. 00. 01 "Sistem ventilacije". Usisna i odsisne rešetke na ulazu
odnosno izlazu glavnih ventilacionih kanala su postavljene na fasadi i opremljene su protivoborinskim
žaluzinama. Sistem ventilacije sanitarnih čvorova se vrši odsisnim kupatilskim ventilatorima
postavljenim u spušteni strop prostorije i dalje se kanalom otpadni vazduh odvodi do vanjskog zida.
Odsisni kupatilski ventilatori su opremljeni nepovratnim klapnama. Dovod svježeg vazduha se vrši
putem usisnih rešetki postavljenih na vratima sanitarnih čvorova. Detaljan prikaz sistema ventilacije je
dat u grafičkom dijelu ovog projekta crtež br. CVE 03. 00. 01 "Sistem ventilacije" i CVE 03. 00. 02
"Sistem ventilacije detalji".
3.3 Tehnički opis sistema grijanja
Sistem grijanja je toplovodni, dvocijevni, zatvoren sa vertikalnim i horizontalnim razvodom. Režim rada
sistema je 90/70 0C. Sistem se sastoji od kotlovnice, cijevne instalacije, grejnih tijela i sistema za
regulaciju i dopunu vode. U kotlovnici je smješten kotlao na čvrsto gorivo (drvo ili pelet), napojni
sistem za grejni medij (vodu), ekspanziona posuda i sistem za disttribuciju tople vode do grejnih tijela.
Cijevna instalacija se sastoji od glavnog cijevnog razvoda koji distribuiše toplu vodu do objekta i
cijevnog razvoda unutar samog objekta kojim se distribuiše topla voda do pojedinih grejnih tijela.
Sistem grijanja je izveden tako da obezbijedi adekvatnu temperaturu u svim prostorijama.
Detaljan prikaz sistema grijanja je dat u grafičkom dijelu ovog projekta crtež br. CGR 01. 00. 00
"Tehnološka šema" , CGR 02. 00. 02 "Glavni razvod" i CGR 02. 00. 03 "Sistem grijanja u objektu".
3.3.1 Generatori toplote
Generator toplote je kotao koji za energent koriste čvrsto gorivo (drvo ili drveni pelet). Kotao je
nominalne snage 56 kW i opremljen je sigurnosnim ventilom. U sklopu kotlovnice se nalazi
ekspanziona posuda, dimovodni sistem, i pumpa za distribuciju tople vode. U slučaju da se koristi
kotao na drveni pelet u sklopu kotlovskog postrojenja se nalaze spremnik za pelet. Kotlovsko
postrojenje je smješteno u objektu kotlovnice.
Detaljan prikaz kotlovnice je dat u grafičkom dijelu ovog projekta crtež br. CGR 02. 00. 01
"Kotlovnica".
3.3.2 Grejna tijela
Grejna tijela su aluminijumski člankasti radijatori koji su snabdjeveni automatskim ozrakama, zapornim
ventilom i sistemom za oslanjanje grejnih tijela. Broj i dimenzije članaka u pojedinim grejnim tijelima je
adekvatan toplotnim potrebama grijanih prostorija. Sva grejna tijela su postavljena na optimalne
lokacije u parapetnom prostoru otvora na objektu.
Prikaz dimenzija i lokacija postavljanja pojedinih grejnih tijela je dat u grafičkom dijelu ovog projekta
crtež br. CGR 01. 00. 00 "Tehnološka šema" i CGR 02. 00. 03 "Sistem grijanja u objektu".
3.3.3 Sistem za regulaciju i dopunu vode
Regulacija temperature se vrši primarno u kotlovnici na osnovu spoljne temperature i sekundarno
sistemom regulacije postavljenim na grejnim tijelima. Regulacija na grejnim tijelima se vrši na osnovu
zadate ambijentalne temperature putem teostatskih ventila. Kompenzacija dilatacija vode u grejnom
sistemu se vrši putem zatvorene ekspanzione posude koja je postavljena neposredno ispred kotla na
povratnom cjevovodu. Dopuna vode u sistemu se vrši putem cjevooda povezanog sa postojećom
vodovodnom mrežom.
3.3.4 Cijevna instalacija
Glavni cijevni razvod se sastoji cijevne instalacije polaznog i povratnog voda koji povezuje kotlovnicu
sa objektom benzinske stanice. Glavni cijevni razvod je položen podzemno na dubini ukopavanja od
80 cm. Cijevne instalacije glavnog razvoda su spojene na priključke kotla i snabdjevene su
distributivnom pumpom na povratnom vodu, termometrima, manometrima, zapornim ventilima,
odvajačima nečistoća, ozračnim posudam i ekspanzionom posudom postavljenom na povratni vod
glavnog cijevnog razvoda. Podzemni dijelovi cijevnih instalacija su izrađeni od predizolovanih čeličnih
cijevi.
Cijevna instalacija unutar objekta se sastoji od vertikalnog i horizontalnog razvoda.
Vertikalni cijevni razvod je postavljen ispod rigips obloge sa unutrašnje strane zida i izrađen je od
čeličnih bešavnih cijevi. Vertikalnim razvodom se vrši distribucija grejnog medija do pojedinih etaža
objekta (suteren i prizemlje).
Horizontalnim cijevnim razvodom ditribuišemo toplotu do pojedinih grejnih tijela. Horizontalni cijevni
razvod je postavljen u cementni estrih podne obloge grijanog prostora i izrađen je od bakarnih
plastificiranih cijevi.
4 OPŠTI I TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU
4.1 Opšti uslovi
4.1.1 Ugovor za izvođenje radova na izgradnji projektovanog objekta zaključit će se između
INVESTITORA i IZVOĐAČA radova a na osnovu ovog odobrenog projekta. Projekat
je sastavni dio ugovora.
4.1.2 IZVOĐAČ radova je obavezan da odredi RUKOVODIOCA RADILIŠTA odnosno

fizičko lice koje će rukovoditi radovima a ima zakonsko pravo na ovu funkciju.
4.1.3 INVESTITOR je obavezan da odredi NADZORNOG ORGANA odnosno fizičko lice

koje će sprovoditi nadzor nad izvedenim radovima a koje ima zakonsko pravo na ovu
funkciju.
4.1.4 Instalacija i oprema odnosno mašinska faza predmetnog objekta mora biti izvedena
tako da u svemu odgovara ovom projektu i u skladu sa važećim propisima i
standardima. Svako odstupanje od projekta dozvoljeno je samo uz prethodnu
saglasnost projektanta a sve izmjene se moraju unijeti u građevinski dnevnik.
4.1.5 Radovima izgradnje objekta se ne smije pristupiti bez građevinske dozvole izdate od
nadležnih organa.
4.1.6 INVESTITOR je dužan da prije početka radova na izgradnji objekta IZVOĐAČU

obezbjedi priključak električne energije i vode.
4.1.7 IZVOĐAČ ovog projekta dužan je da prije početka radova prekontroliše usaglašenost
projekta sa stvarnim stanjem na gradilištu. U slučaju ne usaglašenosti projekta sa
stvarnim stanjem na gradilištu IZVOĐAČ je dužan da sa dovoljno obrazloženja traži
da se projekat prilagodi.
4.1.8 IZVOĐAČ je dužan da :
– radove izvede prema projektu;
– radove izvede prema propisima, standardima, tehničkim normativima i
normama kvaliteta koji važe za ovu vrstu objekta;
– blagovremeno preduzme mjere za sigurnost zaposlenih radnika, prolaznika,
saobraćaja, susjednih bjekata, objekta i radova, opreme, uređaja i
postrojenja;
– Izvođač radova je dužan da o svom trošku organizuje gradilište, izradi
privremene objekte za smeštaj opreme, materijala, alata, priručne radionice i
radne snage, zatim obezbedi potrebnu mehanizaciju, obezbedi prevoz
radnika i slično;
– Izvođač je dužan da o svom trošku unese u grafičku i tekstualnu
dokumentaciju sve izmene i dopune koje su usledile u toku izvođenja radova
u jednom primerku a na osnovu kojeg će se izraditi projekat izvedenih radova
bilo od strane Izvođača radova ili projektantskog preduzeća;
4.1.9 Garantni rok za kvalitet radova je rok predviđen zakonskim propisima ukoliko u
ugovoru nije drugačije određeno. Za ugrađenu opremu važi garancija proizvođača te
opreme. Garantni rok teče od dana tehničkog prijema izvedenih radova pod uslovom
da komisija da pozitivno mišljenje.
4.1.10 U toku izvođenja radova IZVOĐAČ je obavezan da koristi materijal koji u potpunosti
odgovara važećim propisima i standardima. Ugrađeni materijal i oprema moraju imati
svu potrebnu prateću dokumentaciju predviđenu zakonskim propisima (atesti,
sertifikati itd.);
4.1.11 Ako NADZORNI ORGAN zahtijeva da se izvrši ponovno ispitivanje materija IZVOĐAČ
radova će izvršiti zahtijevano ispitivanje u ovlaštenoj ustanovi. Ukoliko ispitivanje
pokaže da materijal odgovara važećim propisima i standardima troškove ispitivanja
snosi INVESTITOR. U slučaju da ispitivanje pokaže da materijal ne odgovara
važećim propisima i standardima troškove ispitivanja snosi IZVOĐAČ a predmetni materijal
mora biti uklonjen sa gradilišta i zamijenjen drugim odgovarajućim materijalom.
4.1.12 Ukoliko INVESTITOR bude raspolagao određenim materijalom i ukoliko ga ustupi

IZVOĐAČU u cilju njegove ugradnje u postrojenje, IZVOĐAČ je dužan da sav
materijal detaljno pregleda i neispravan odbaci. Ako NADZORNI ORGAN izričito zahtijeva da
se ugradi neodgovarajući materijal, IZVOĐAČ će ga ugraditi i u tom slučaju IZVOĐAČ
ne odgovara za posledice uzrokovane ugradnjom ne odgovarajućeg materijala a
garancija se izuzima za dio instalacije u koju je ugrađen navedeni materijal. Sve
prethodno navedeno se mora konstatovati u građevinskom dnevniku i odgovarajućoj
dokumentaciji u pisanoj formi (zapisnik, aneks ugovora itd.).
4.1.13 Ako IZVOĐAČ izvede instalaciju u svemu po odobrenom projektu i sa materijalom
predviđenim ovim projektom, snosi odgovornost za ispravno funkcionisanje sistema
samo u pogledu izvršenih radova, kvaliteta materijala i kapaciteta pojedinih
elemenata. Samovoljno mijenjanje projekta od strane IZVOĐAČA zabranjeno je. Za
manje izmjene u odnosu na usvojeni projekat dovoljna je saglasnost NADZORNOG
ORGANA. Ukoliko se ukaže potreba za većim izmjenama projekta, tada je potrebno
da projektant preradi projekat. Tako prerađen projekat mora se ponovo uputiti
investitoru na odobrenje.
4.1.14 IZVOĐAČ je obavezan, ukoliko prilikom izvođenja radova primjeti da je predloženo
rješenje tehnički neispravno ili neusaglašeno sa građevinskim objektima i drugim
instalacijama, da o tome obavijesti INVESTITORA i traži izmjenu projekta.

4.1.15 IZVOĐAČ radova mora za pojedine stručne radove imati na gradilištu rukovodeće
tehničko osoblje koje ima zakonsko pravo za rukovođenje takvim radovima. Svi
radnici moraju imati odgovarajuće kvalifikacije i stručno znanje potrebno za izvođenje radova
na datoj instalaciji. NADZORNI ORGAN ima pravo i dužnost da putem građevinskog
dnevnika naredi IZVOĐAČU da sa gradilišta odstrani nestručno osoblje.
4.1.16 Pri izvođenju radova IZVOĐAČ mora voditi računa da ne dođe do oštećenja okolnih
objekata, samog objekta na kom se izvode radovi i već izvedene instalacije. Svaku
učinjenu štetu koja je uzrokovana namjerno, nemarnošću ili zbog nedovoljne
stručnosti od strane IZVOĐAČA, IZVOĐAČ je dužan da otkloni ili da snosi troškove
otklanjanja nastale štete.
4.1.17 Sve otpatke i smeće koje IZVOĐAČ sa svojim radnicima pri izvođenju radova načini,
dužan je da o svom trošku odnese sa gradilišta na za to određeno mjesto.
4.1.18 Mjere bezbjednosti zaposlenih radnika na ovom poslu dužan je da preuzme

IZVOĐAČ radova po važećim propisima.
4.1.19 Za vrijeme radova IZVOĐAČ je dužan da na gradilištu vodi građevinski dnevnik. U
građevinskom dnevniku moraju biti upisani: uslovi pod kojima se izvode radovi, broj
radnika, opis izvedenih radova sa naznačenim izvršenim poslovima i ugrađenim
pozicijama, promjene i odstupanja od glavnog projekta i evidencija ostalih događaja u
toku građenja (havarija, povreda na radu, posebni zahtjevi INVESTITORA i
nadzornog organa itd.). Građevinski dnevnik ovjeravaju nadzorni organ i predstavnik IZVOĐAČA
radova.
4.1.20 Nadzorni organ vodi građevinsku knjigu u kojoj evidentira sve izvedene radove.
Građevinska knjiga mora biti zapečaćena i ovjerena od strane investitora a mora biti
ovjerena od strane predstavnika IZVOĐAČA radova i nadzornog organa.
4.1.21 Završeni objekat se ne smije upotrebljavati prije izvršenja tehničkog pregleda objekta.
Zahtjev za izvršenje tehničkog pregleda objekta podnosi INVESTITOR kod ovlaštene
ustanove.
4.1.22 IZVOĐAČ je dužan da po završetku radova izradi i preda investitoru upustvo za

rukovanje instalacijom. Upustvo za rukovanje mora biti urađeno u tri primjerka od
kojih jedan mora biti zastakljen, uramljen i postavljen na mjesto dostupno rukovaocu
objekta.
4.1.23 Tokom izvođenja radova INVESTITOR mora obezbijediti lice koje će vršiti stručni
nadzor nad izgradnjom. Ime nadzornog organa INVESTITOR saopštava IZVOĐAČU
u pisanoj formi prije početka izvođenja radova. Nadzorni organ mora ispunjavati uslove
propisane Zakonom o izgradnji objekata i posjedovati odgovarajuće stručne
kvalifikacije. Nadzorni organ vrši nadzor nad izvođenjem radova, usklađuje dinamiku
izvođenja radova i daje potrebna upustva IZVOĐAČU radova. Nadzorni organ
ovjerava građevinski dnevnik, građevinsku knjigu, situaciju i ostala službena dokumenta.
4.1.24 IZVOĐAČ je na gradilištu odgovoran nadzornom organu i sa njim komunicira putem
građevinskog dnevnika.
4.1.25 Nakon završetka montažnih radova cjelokupno postrojenje se mora ispitati. Ispitivanje
vrši IZVOĐAČ radova uz obavezno prisustvo nadzornog organa.
4.1.26 O izvršenom ispitivanju moraju se sačiniti zapisnici. Zapisnici ispitivanja treba da

sadrže:
– predmet ispitivanja;
– popis lica koja su vršila i prisustvovala ispitivanju;
– datum i vrijeme ispitivanja;
– okolnosti pod kojima je ispitivanje vršeno;
– rezultate ispitivanja sa tačno dobijenim vrijednostima ispitivanih parametara;
– zaključak u kojem se konstatuje da rezultati ispitivanja zadovoljavaju ili ne
zadovoljavaju;
– svojeručan potpis lica koja su vršila ispitivanje i koja su prisustvovala
ispitivanju.
4.1.27 Završetkom radova se smatra dan kada IZVOĐAČ podnese nadzornom

organupismeni izvještaj o završetku ugovorenih radova i nadzorni organ pismeno
potvrdi navedeni izvještaj u građevinskom dnevniku. Nakon završetka radova
nadzorni organ podnosi zahtjev za izvršenje tehničkog pregleda u pisanoj formi
INVESTITORU.

4.1.28 Nakon završetka radova u slučaju da su na objektu izvršene znatne izmjene u odnosu
na glavni projekat potrebno je izraditi projekat izvedenog stanja. projekat izvedenog
stanja se izrađuje u svrhu sprovođenja tehničkog prijema i izdavanja upotrebne
dozvole objekta. Ukoliko nije došlo do izmjena na objektu u odnosu na glavni projekat
tada INVESTITOR i IZVOĐAČ potvrđuju i ovjeravaju na glavnom projektu da je
izvedeno stanje u skladu sa projektovanim;

4.1.29 Ukoliko se prilikom izvođenja pojavi više radova nego što je količina u pojedinim
pozicijama predmera radova u tehničkoj dokumentaciji predviđeno i ugovoreno,
onda će to nadzorni organ i odgovorni izvođađač radova u građevinskom dnevniku
konstatovati kao višak radova;
4.1.30 Ukoliko se prilikom izvođenja pojave radovi koji predmerom radova nisu predviđeni i
ugovoreni onda će to takođe biti konstatovano u građevinskom dnevniku;
4.1.31 a tehnički prijem objekta IZVOĐAČ odnosno INVESTITOR dužni su komisiji za

tehnički prijem dostaviti sledeću dokumentaciju na uvid:
– odobrenje za gradnju sa svim potrebnim saglasnostima;
– kompletnu investicionotehničku dokumentaciju;
– ocjenu izvedenih radova od strane ovlaštene ustanove a sa aspekta zaštite
na radu i protivpožarne zaštite;
– atestnu dokumentaciju ugrađenog materijala;
– zapisnik o izvršenoj kontroli i prijemu konstrukcije prije montaže;
– zapisnik i izvještaj ispitivanja;
– ateste zavarivača;
– dnevnik rada i građevinsku knjigu;
– upustvo za puštanje u rad i održavanje sa šemom postrojenja.
4.1.32 IZVOĐAČ je dužan da obezbjedi mjerne i kontrolne uređaje i instrumente i

neophodnu radnu snagu za obavljanje tehničkog pregleda i prijema.
4.1.33 IZVOĐAČ radova je dužan da o svom trošku otkloni sve nedostatke koje komisija za
tehnički pregled pronađe i navede ih u pisanoj formi a koji su po ugovoru obaveza
IZVOĐAČA radova.
4.1.34 Nakon dobijanja dozvole za upotrebu objekta, objekat se može pustiti u probni rad.

Odobrenje za upotrebu izdaje organ koji je izdao odbrenje za gradnju i odredio
komisiju za tehnički pregled objekta.
4.1.35 INVESTITOR i IZVOĐAČ radova, nakon dobijanja dozvole za upotrebu objekta dužni

su u zakonskom roku izvršiti primopredaju objekta.
– * ovi opšti uslovi su sastavni dio glavnog projekta i u svemu su obavezni za IZVOĐAČA i
INVESTITORA;
– **ostali uslovi se regulišu između IZVOĐAČA i INVESTITORA Ugovorom o izvođenju radova.
4.2 Tehnički uslovi
4.2.1 Investicija se mora izvesti tako da u potpunosti odgovara projektu, tehničkom opisu,
predmjeru i predračunu, tehničkim i posebnim uslovima i uputstvima;
4.2.2 Izvođač je dužan blagovremeno i prije početka radova obavijestiti investitora o

terminima izvođenja radova kako bi se mogao napraviti usglašen termin plan sa
ostalim izvođačima;
4.2.3 Izvođač montažnih radova ne smije ometati druge izvođače koji rade na

predmetnom objektu;
4.2.4 Prije početka izvođenja montažnih radova građevinske podloge i podovi moraju biti
gotovi do te mjere da se po njima može kretati i transportovati materijal i oprema bez
opasnosti od oštećenja tih podloga i podova;
4.2.5 Prije početka montažnih radova na instalaciji u objektima krov i zidovi objekta moraju

biti u potpunosti gotovi tako da naknadni građevinski radovi ne bi doveli do oštećenja
postrojenja i instalacije;
4.2.6 Materijal za izradu postrojenja mora biti nov, konstrukcije i obrade u skladu sa
važećim tehničkim propisima iz ove oblasti. Ugrađeni materijal mora imati sve neophodne
ateste i sertifikate predviđene važećim propisima i standardima kojima je regulisana
ova oblast;

4.2.7 Projektant objekta kao i izvođač građevinskih radova moraju usaglasiti sa
projektantom i izvođačem instalacija dovoljno velike otvore u zidovima da bi se mogla
izvršiti neometana montaža instalacija;
4.2.8 Izvođač montaže instalacija grijanja mora koordinirati izvođenje instalacija grijanja sa
izvođačima ostalih instalacija tako da bi se izbjeglo eventualno ukrštanje instalacija;
KOTLOVNICA

4.2.9 Izrada kotlaovnice mora da bude u svemu prema priloženim crtežima, opisu,
predmjeru radova, ovim uslovima i postojećim propisima i normama;

4.2.10 Položaj kotlovnice u objektu treba da omogućava da dimnjak bude odmah uz
kotlovnicu i da omogućava što veću njegovu visinu;

4.2.11 Koltlovnica treba svojom veličinom da omogućava propisan smještaj kotla, odnosno
kotlova i ostale opreme. Rastojanje od čeone strane kotla do zida treba da iznosi 2 do
3,5 m. Rastojanje od zadnje strane kotla treba da iznosi najmanje 1,0 m. Bočno
rastojanje između kotlova treba da iznosi 80 cm, a između zida i kotla 1,1 m. Visina
kotlovnice treba da iznosi 3 do – 5,0 m, stim što ne smije biti manja od 3,0 m;

4.2.12 Pod kotlovnice mora biti suh, odnosno mora biti iznad nivoa podzemnih voda;

4.2.13 Kotlovnice kapaciteta preko 200 kW moraju imati dva izlaza od kojih jedan mora biti
direktno spoljni;

4.2.14 Sva vrata na kotlovnici moraju se otvarati napolje, odnosno u smjeru izlaza. Izuzetak
su vrata prema skladištu goriva koja se otvaraju ka kotlovnici;

4.2.15 Veličinu vrata kotlovnice određuje gabarit najkrupnije opreme. Ukoliko se ne rade
vrata odgovarajuće veličine onda treba izraditi odgovarajući montažno demontažni otvor;

4.2.16 U kotlovnici treba predvidjeti prirodnu ili prinudnu ventilaciju za dovod svježeg i odvod
otpadnog vazduha i gasova;

4.2.17 Kod prirodne ventilacije dovod svežeg vazduha za potrebe sagorjevanja i
provjetravanja treba vršiti dovodnim kanalom minimalnog presjeka 50% od svijetlog
presjeka dimnjaka. Dovodni kanal, odnosno njegov izlazni otvor treba dovesti na 50
cm od poda pored ili iza kotlova radi zagrijavanja vazduha. Kanal za odvođenje
zagađenog vazduha treba da ima površinu presjeka minimum 25% od presjeka
dimnjaka, ali ne manjeg preseka od 200 cm². Odvodni kanal treba postaviti
neposredno uz dimnjak i voditi ga uz njega do iznad krova objekta. Ulazni otvor u
odvodni kanal treba postaviti ispod same tavanice kotlovnice, a na njemu ugraditi
rešetku presvučenu žičanom mrežom;

4.2.18 U kotlovnici po mogućnosti treba obezbijediti prirodno osvjetljenje uz obavezno
vještačko;

4.2.19 Dimnjak kotlovnice bez obzira na proračune iz projektne dokumentacije mora nadvisiti
najvišu tačku krova objekta za minimum 1,0 m;

4.2.20 Dimnjak čiji je svijetli presjek veći od 500 cm² ne može imati zajednički zid sa
zgradom već mora biti odvojen i udaljen najmanje 5 cm od zidova zgrade;

4.2.21 Zidovi, vrata i tavanica kotlovnice moraju biti vatrootporni minimum 6 h;

4.2.22 U kotlovnici izvesti vodovodski priključak sa česmenom slavinom i česmenim
lavaboom;

4.2.23 U podu kotlovnice treba postaviti slivnik i povezati ga na kanalizacioni odvod. Ukoliko
je kanalizaciona mreža objekta viša od poda kotlovnice onda se u podu kotlovnice
mora izraditi jama za otpadnu vodu veličine V=1,0 m3 a iz koje se putem odmuljne
pumpe i automatike treba obezbijediti automatsko prebacivanje otpadne vode u
kanalizaciju;

4.2.24 Pod kotlovnice obraditi keramičkim pločicama radi lakšeg održavanja potrebne čisoće
u kotlovnici;

4.2.25 Za kotlovnice snage veće od 250 kW trebalo bi ugraditi najmanje dva kotla od kojih bi
svaki obezbjeđivao 75% maksimalnog kapaciteta kotlovnice;

4.2.26 Kod kotlovnica sa više kotlova mora se ugradnjom armature omogućiti isključivanje
bilo kojeg kotla iz rada bez prekida rada ostalih kotlova;

4.2.27 Kada se više kotlova povezuje na jedan dimnjak onda se u njihovim dimnim
priključcima moraju ugraditi klapne za regulaciju promaje i zatvaranje u slučaju
isključivanja kotla;

4.2.28 Kotlovsko postrojenje se mora napajati isključivo tehnološki obrađenom vodom.
Nedozvoljava se napajanje ’’tvrdom"vodovodskom vodom. U tu svrhu mora se
ugraditi hemijska priprema jonski omekšivač vode preko koga će se tokom
eksploatacije vršiti punjenje i dopunjavanje postrojenja hemijski omekšanom vodom;
GREJNA TIJELA
4.2.29 Kao grejna tijela mogu se koristiti radijatori, konvektori, kaloliferi, cijevni registri od

glatkih cijevi kao i ostala grejna tijela savremene konstrukcije;

4.2.30 Za sva grejna tijela koja se ugrađuju mora postojati prospekt sa podacima o odavanju
toplote za toplovodno grijanje, dimenzijama grejnog tela, težini, sadržaju vode i
dozvoljenom radnom pritisku;

4.2.31 Sva grejna tela moraju imati atest neke od nadležnih institucija za ispitivanje termičkih
i tehnioloških kvaliteta;
4.2.32 Ukoliko se pri izvođenju pojedinačna grejna tijela zamjenjuju grejnim tijelima drugog
tipa , obavezna je saglasnost investitora;
4.2.33 Grejno tijelo radijatora treba po pravilu smjestiti slobodno na konzolu u parapetnom
zidu prozora;
4.2.34 Ukoliko se ispred grejnih tijela stavlja maska, ona mora omogućiti što bolje strujanje
vazduha i mora se lako demontirati;
4.2.35 Sanitarno higijenski zahtjevi pri ugradnji tijela su preglednost i dostupnost svih
površina i elemenata grejnih tijela radi uklanjanja nečistoća;
4.2.36 Gabariti grejnih tijela ne smiju prelaziti u gabarite prozora i prozorske niše;
4.2.37 Priključci grejnih tijela se trebaju izvesti bez suvišnih savijanja;
4.2.38 Grejna tijela moraju biti ugrađena u horizontalnoj ili vertikalnoj ravni u skladu sa
preporukom proizvođača;
4.2.39 Odstojanje zadnje strane radijatora od zida treba da iznosi 20 70 mm zavisno od
vrste radijatora;
4.2.40 Visina radijatora od poda treba da bude 100 150 mm zavisno od visine parapeta;

4.2.41 Oslanjanje radijatora na konzole treba izvesti tako da radijator ne visi na njima;
4.2.42 Broj konzola treba odrediti tako da na radijator sa 10 (deset) članaka dolaze 2 (dvije)
konzola i na svakih dodatnih 6 (šest) članaka još po 1 (jedna) konzola;
4.2.43 Nakon formiranja radijatorskih baterija od potrebnog broja članaka, baterije se moraju
dobro oprati mlazom vode od unutrašnjih nečistoća;

4.2.44 Ukoliko se koriste već blokovani radijatori sa nanešenom finalnom fabričkom bojom
mora se voditi računa da ne dođe do oštećenja ovog sloja boje;
4.2.45 Visina ugradnje kalolifera mora biti na minimalnoj visini 1 metar u odnosu na podest
tovilišta sa mogućnošću podizanja do visine 1,5 metara;
4.2.46 Ovješenje kalolifera treba izvesti u potpunosti prema preporukama proizvođača;
4.2.47 Nakon završetka montaže i nakon uspjele probe, grejna tijela treba demontirati, dobro
očistiti od hrđe i nečistoća i zaštiti temeljnom bojom. Lakiranje radijatora izvršiti nakon
ponovne montaže pri temperaturi radijatora od najmanje 50 0C. Za farbanje radijatora
treba koristiti specijalne boje i lakove otporne na visoke temperature. Upotreba
različitih bronzanih boja ne preporučuje se zbog smanjenja koeficijenta zračenja
površine radijatora;
CIJEVNA MREŽA
4.2.48 Sve cijevi korištene pri izradi cijevne mreže moraju imati ateste u skladu sa
standardima JUS C. B5.221, DIN 2440, DIN 2441 odnosno DIN 2448;

4.2.49 Dimenzije cijevi koje se koriste su :
DN 10 Ø 3/8" Ø 17,2x2,3 mm
DN 15 Ø1/2" Ø 21,3x2,3 mm
DN 20 Ø 3/4" Ø 26,9x2,3 mm
DN 25 Ø 1" Ø 33,7x2,6 mm
DN 32 5/4" Ø 42,4x2,6 mm
DN 40 Ø 6/4" Ø 48,3x2,6 mm
DN 50 Ø 2" Ø 57,0x2,9 mm
Ø 60,3x2,9 mm
DN 65 Ø 21/2" Ø 70,0x2,9 mm
Ø 76,1x2,9 mm
DN 80 Ø 88,9x3,2 mm
DN 100 Ø108,0x3,6 mm
Ø114,0x3,6 mm
4.2.50 Horizontalnu cijevnu mrežu treba vješati o plafon ili oslanjati na zidne konzole. U
izuzetnim slučajevima horizontalni cijevni razvod se može voditi u kanalima u podu.
Kanali moraju biti dovoljnih dimenzija da omoguće nesmetan smještaj cijevi, njihove
termičke izolacije, omoguće njihovo vođenje pod potrebnim nagibom i da budu
pokriveni montažno demontažnim pločama kojim će biti omogućena kontrola i
intervencije tokom eksploatacije.
4.2.51 Trasa vođenja cijevnih vodova i raspored oslonaca ne smiju se mijenjati bez
saglasnosti projektanta;
4.2.52 Na prolazu kroz građevinske konstrukcije cijevi ne smiju biti čvrsto uzidane da bi se
omogućila neometana dilatacija usljed temperaturnih promjena;
4.2.53 Vertikalne cijevne vodove i priključke na grejna tijela treba voditi vidno, slobodno uz
zid;
4.2.54 Priključci za grejna tijela ne mogu biti kraći od 300 mm;
4.2.55 Usponski napojni vod postaviti sa lijeve strane i fiksirati sa dovoljnim brojem
oslonaca;
4.2.56 Prilikom savijanja cijevi svijetli otvor se ne smije mijenjati;

4.2.57 Horizontalna mreža se cijelom dužinom i u svim delovima vodi sa usponom, uz nagib
od minimum 0,5% u smijeru kretanja grejnog fluida ka najudaljenijim grejnim tijelima;

4.2.58 Horizontalna cijevna mreža mora biti tako položena da omogućava podužno i
poprečno pomjeranje i samokompezaciju toplotnih delatacija;

4.2.59 Kod pravih cijevnih vodova dužine preko 30 m po pravilu se moraju predvideti ’’U’’
kompezatori ili aksijalni kompenzatori;
4.2.60 Konzole i vješaljke na koje se oslanja cjevovod, moraju omogućiti njegovo slobodno
kretanje usled toplotnih dilatacija a bez mogućnosti stvaranja ugiba. Maksimalno
dozvoljeni razmak između pokretnih i nepokretnih oslonaca, odnosno jednodjelnih i
dvodjelnih cijevnih obujmica, vješaljki i konzola, da bi se spriječila pojava ugiba cijevi
iznosi za cijevi :
– Ø17,2x2,3 mm 2,0 m
– Ø21,3x2,3 mm 2,0 m
– Ø26,9x2,3 mm 2,0 m
– Ø33,7x2,6 mm 2,5 m
– Ø42,4x2,6 mm 2,5 m
– Ø48,3x2,6 mm 2,5 m
– Ø57,0x2,9 mm 2,5 m
– Ø60,3x2,9 mm 3,0 m
– Ø70,0x2,9 mm 3,0 m
– Ø76,1x2,9 mm 3,0 m
– Ø88,9x3,2 mm 3,5 m
– Ø108x3,6 mm 4,0 m
– Ø114,0x3,6 mm 4,0 m

4.2.61 Spajanje cijevi se vrši zavarivanjem. Zavarena mjesta moraju biti dobro obrađena, sa
dovoljnom debljinom vara, ali tako izvedenim da se presjek cijevi ne smanji;

4.2.62 Zavarivanje mogu vršiti samo kvalifikovani varioci sa atestom. Kvalitet vara mora biti u
skladu sa propisanim zahtjevima;
4.2.63 Kod zavarivanja cijevi sa zidovima debljine do 3 mm cijevi se zavaruju sučeno bez
zakošavanja ivica;

4.2.64 Za cijevi sa debljinom zida preko 3 mm cijevi se zavaruju sa zakošenim ivicama.
Ugao zakošenja treba da bude 60 stepeni i izvodi se turpijanjem. Posle zakošavanja ivice
treba prije varenja dobro očistiti od hrđe i nečistoće;

4.2.65 Poslije zavarivanja sa izvedenih varova treba skinuti šljaku i zavarene šavove očistiti i
zaštiti antikorozionom bojom;

4.2.66 Zavarena mjesta cjevovoda ne smeju biti u međuspratnim konstrukcijama ili
pregradnim zidovima;

4.2.67 Ako je potrebno ostvariti rastavljivu vezu, spajanje se vrši pomoću prirubnica i
holendera;

4.2.68 Za spajanje cjevovoda treba koristiti gotove standardne fazonske komade: cijevna
koljena i lukove, s tim što se do prečnika ½"oni mogu i izrađivati savijanjem na toplo
ali isključivo od bešavnih čeličnih cijevi dimenzija do Ø21,3x2,3 mm
CIJEVNA ARMATURA I FITINZI
4.2.69 Kao armatura na priključcima grejnih tela obavezna je ugradnja radijatorskih ventila
sa mogućnosti prethodne regulacije na gornjim vezama, a koji se moraju podesiti na
pozicije prethodne regulacije date u grafičkoj i računskoj dokumentaciji projekta;

4.2.70 Na horizontalnim vodovima razvodne cijevne mreže na potisnim cijevnim vodovima
ugrađuju se ravni prolazni ventili a na povratnim cevnim vodovima ventili za regulaciju
protoka sa priključcima za difercijalni manometar;

4.2.71 Na mestima grananja horizontalne cijevne mreže ugrađuju se ravni prolazni ventili sa
mogućnošću prethodne regulacije protoka na povratu. Kod izmene tipa regulacionih
ventila moraju se za novi tip odrediti pozicije regulacije prema dijagramima
proizvođača;

4.2.72 Sva armatura mora biti postavljena tako da je obezbijeđen prilaz prilikom intervencija i
servisa;

4.2.73 Montažu ventila i slavina izvesti tako da vreteno ventila sa točkom bude postavljeno
vertikalno na horizontalnim cijevima;

4.2.74 Za svu armaturu moraju postojati prospekti proizvođača sa svim potrebnim podacima
a kod regulacione i sa dijagramima za određivanje pozicija regulacije. Takođe za svu
armaturu moraju biti obezbjeđeni atesti i sertifikati;
4.2.75 Fitinzi i nastavci koji se koriste prilikom izrade cijevne mreže od bakarnih cijevi moraju
biti izrađeni od bakra;
4.2.76 Ugradnju armature izvesti tako da se vreteno sa točkom postavi vertikalno na

horizontalne vodove;
4.2.77 Na svoj ugrađenoj armaturi mora biti strelica koja pokazuje smjer strujanja grejnog
fluida;
4.2.78 Automatsku regulaciju je potrebno montirati u potpunosti prema priloženoj šemi a

pojedine elemente automatske regulacije postaviti na mjestima predviđenim
projektom;
4.2.79 Izvođač je dužan da od isporučioca automatike pribavi detaljne šeme povezivanja,

upustvo za montažu, održavanje i rukovanje;
4.2.80 Nakon izvršene montaže svih elemenata automatike potrebno je izvršiti probni rad u
svim režimima i o tome zajedno sa nadzornim organom sačiniti zapisnik;
ISPITIVANJE
4.2.81 Sve uređaje, cjevovode i armaturu potrebno je podvrgnuti punom tehničkom

ispitivanju na pritisak;

4.2.82 Prije ispitivanja na cijevnoj instalaciji nesmije biti nanešena antikorozivna zaštita,
postavljena termoizolacija niti nanešen premaz druge vrste i namjene;
4.2.83 Puno tehničko ispitivanje se vrši: spoljnim pregledom, ispitivanjem na čvrstoću,

unutrašnjim pregledom i ispitivanjem na zaptivenost;
4.2.84 Spoljni pregled se vrši bez prekida u radu sistema grijanja. Spoljnim pregledom se
kontroliše cijevna instalacija, oprema, armatura i spojevi između cijevne instalacije i
pojedinih komponenata sistema;
4.2.85 Ispitivanje na čvrstoću vrši se prije puštanja postrojenja u probni pogon;
4.2.86 Prije ispitivanja na čvrstoću sistem grijanja mora biti očišćen a svi elementi čvrsto
postavljeni;
4.2.87 Vrijednost probnog pritiska pri ispitivanju na čvrstoću treba da iznosi p pr=2,0+ pp+ pst,
bar gdje je pp napor pumpe, pst statički pritisak vodenog stuba u instalaciji;
4.2.88 Mjerenje vrijednosti pritiska vrši se pomoću kontrolnog manometra;
4.2.89 Probni pritisak se održava 180 minuta a potom se vrši posmatranje sistema u
narednih 60 minuta;
4.2.90 Sistem zadovoljava ispitivanje na čvrstoću ako se u toku ispitivanja ne pokažu

znakovi oštećenja na cijevnoj mreži i elementima instalacije, ako za prvih 120 minuta
ispitivanja po postizanju ispitnog pritiska vrijednost ispitnog pritiska ne smanji za više
od 2%;
4.2.91 Ispitivanje na čvrstoću se na zahtjev komisije za tehnički prijem objekta može vršiti i
za vrijeme tehničkog pregleda;
4.2.92 Unutrašnji pregled se vrši nakon izvršenog ispitivanja na zaptivenost na mjestima

gdje je to moguće izvesti;
4.2.93 Unutrašnjim pregledom se kontroliše stanje zidova, šavova, veza i spojeva;
4.2.94 Ispitivanje na zaptivenost vrši se neposredno poslije ispitivanja na čvrstoću;
4.2.95 Ispitni pritisak pri ispitivanju zaptivenosti sistema jednak je radnom pritisku;
4.2.96 Sistem zadovoljava ispitivanje na zaptivenost ako se u toku 24 časa po postizanju

ispitnog pritiska vrijednost ispitnog pritiska ne smanji za više od 2%;

4.2.97 Nakon obavljene hidrauličke probe i ispiranja instalacije potrebno je da se izvrši
uključivanje cirkulacionih pumpi u kotlarnici i da se izvrši merenje protoka grejnog
fluida po granama cijevne mreže i usponskim vodovima. Ispitivanje se može vršiti i
hladnom vodom u letnjem periodu. Mjerenje se vrši diferencialnim manometrom ili
primenom ultrazvučnog mjerača protoka.
Nakon dobijanja optimalnih rezultata protoka grejnog fluida mora se sačiniti elaborat o
izvršenim mjerenjima i regulaciji protoka i isporučiti u tri primjerka;

4.2.98 Po uspješno završenom ispitivanju na hladan hidraulički pritisak vrši se u prisustvu
nadzornog organa probno grijanje. Sva grejna tijela moraju se zagrijavati
jednovremeno i ravnomjerno. Svako grejno tijelo mora grijati po celoj svojoj površini.
Grejni sistem mora dejstvovati tiho, bez udara i šumova;
IZOLACIJA
4.2.99 Dijelovi cijevi koji nisu predviđeni za odavanje toplote a prolaze kroz negrijan prostor,
moraju se izolovati dobrom termičkom zaštitom. Termičku zaštitu postaviti tako da ne
dođe do oštećenja prilikom dilatacije cijevi;

4.2.100 Za toplotnu izolaciju upotrijebiti savremene izolacione materijale u slojevima debljine
u zavisnosti od temperature fluida, prečnika cijevi i temperature okoline;

4.2.101 Za podzemne dijelove cijevne instalacije glavnog razvoda koristiti predizolovane
cijevi;

4.2.102 Izolacija mora pored izolacionog imati i sledeća svojstva:
– da se lako i brzo postavlja,
– da je otporna na mehaničke udare,
– da estetski zadovoljava,
– da poslije postavljanja ne zahtijeva dodatne radove.
BOJENJE
4.2.103 Sve cjevovode koji se ne izoluju, obujmice, konzole, vješaljke, grejna tijela, držače,
i armaturu treba očistiti od korozije, nečistoće, preći sa dva premaza antikorozione
boje i obojiti masnom bojom, lakom postojanim na radnoj temperaturi, a u tonu po
izboru Investitora;

4.2.104 Lak boja mora biti postojana, da je ravnomerno nanešena i da dobro pokriva bojene
površine;
PROBNI POGON I TEHNIČKI PRIJEM
4.2.105 Poslije uspješno izvršene probe postrojenja, o čemu se mora sačiniti zapisnik između
izvođača radova i nadzornog organa, pristupit će se probnom pogonu;
4.2.106 Probni pogon postrojenja i cjevovoda poslije završenih radova izvodi se u cilju
ispitivanja rada postrojenja, pravilnosti održavanja, pravilnosti izvršenih radova u
smislu funkcionalnosti;
4.2.107 Funkcionalno ispitivanje postrojenja (probni pogon) vršiti pri spoljnim temperaturama
nižim od 5 0C;
4.2.108 Prilikom probnog pogona postrojenja i instalacija mora se utvrditi sledeće:
– potpuna zaptivnost svih elemenata i vodova,
– funkcionalnost svih armatura i instrumenata,
– da svi sigurnosni uređaji i instrumenti reaguju blagovremeno i pouzdano,
– da su postignuti svi pritisci i temperature predviđeni proračunom,
– da li grejna tijela griju ravnomjerno po cijeloj površini,
– da li se mreža normalno ozračuje.
4.2.109 U toku probnog pogona postrojenja vrši se mjerenje unutrašnje temperature u svim
zagrijanim prostorijama na visini od 1,2 metra od poda termometrom klase tačnosti
0,5 0
C a nakon tri časa od početka rada sistema grijanja;
4.2.110 Pri montaži, ispitivanju i puštanju u rad obavezno se pridržavati Uputstava za
montažu, ispitivanje i rukovanje koje je izdao proizvođač opreme;
4.2.111 Nakon izvršenog probnog pogona sistema instalacija se zapisnički predaje

investitoru;
4.2.112 Prilikom primopredaje sistema izvođač je dužan da investitoru dostavi detaljno

upustvo za rukovanje i održavanje u 2 (dva) primjerka;

5 PRILOG O PRIMJENJENIM MJERAMA ZAŠTITE NA RADU I ZAŠTITE OD POŽARA
5.1 Spisak opasnosti koje se mogu javiti u toku izgradnje i eksploatacije
- nepridržavanja važećih propisa iz oblasti zaštite na radu i zaštite od požara
- nepravilno korištenje alata i opreme u toku izgradnje i eksploatacije
- nepravilno izvršeno dimenzionisanje opreme i cjevovoda
- nepravilno postavljanje cjevovoda
- nekvalitetno izvedeni radovi montaže cjevovoda i armatura
- mehanička oštećenja usljed nestručnog i nepravilnog rukovanja
- mogućnost pojave korozije zbog nekvalitetno izvedene zaštite
- opasnosti havarija nastalih usljed korištenja nekvalitetnog materijala u toku montaže
- opasnost od požara
- opasnost od el. energije
- opasnosti u toku održavanja zbog ukrštanja sa drugim izvorima energije ili zbog
njihove blizine
5.2 Spisak štetnosti koje se mogu javiti u toku izgradnje i eksploatacije
- hidro i termička izolacija su loše ili nikako izvedene
- buka i vibracije
- nedovoljan prostor za opsluživanje i održavanje opreme i instalacije
- nemogućnost regulacije i upravljanja opremom i instalacijom
- iscurenje na spojevima
- nedostatak protivpožarne opreme
- loši mikroklimatski radni uslovi
- nedostatak el. energije
5.3 Opšte napomene i obaveze
- Izvođač radova je obavezan da uradi elaborat o uređenju gradilišta sa mjerama

zaštite na radu i zaštite od požara u toku izgradnje
- Proizvođač oruđa i alata za rad obavezan je da uz isto dostavi upustvo za upotrebu i
održavanje, potvrdu da su na oruđima i alatima primjenjene mjere zaštite na radu
- Investitor odnosno Izvođač su dužni da u roku od 8 ( osam ) dana prije početka
radova obavijeste inspekciju zaštite na radu i zaštite od požara o početku radova
- Izvođač radova je dužan da se u potpunosti pridržava odredbi pravilnika i normativa o
zaštiti na radu i zaštite od požara
- Izvođač je dužan da izvrši adekvatnu obuku radnika i da ih upozna sa njihovim
pravima i obavezama a u vezi sa pravilima i normativima zaštite na radu i zaštite od
požara
- Investitor je dužan da se u potpunosti pridržava odredbi pravilnika i normativa o zaštiti
na radu i zaštite od požara
6 PRORAČUNI
6.1 Ulazni podaci
KARAKTERISTIKE OBJEKTA
Prostorija Dužina [m] Širina [m] Površina [m²] Zapremina [m³] Grijanje Ventilacija
Kontrolna sob a
4 4 16 41,6 DA DA
kancelarija
Hodnik
39,5 102,7 NE NE
magacin
Sanitarni čvor 1,5 1 1,5 3,9 DA DA
Tovilište 115,75 15 1736,25 4514,25 DA DA
KARAKTERISTIKE AMBIJENTA U OSTALIM PROSTORIJAMA
Projektna Vlažnost ljetni Vlažnost zimski Broj izmjena
NAPOMENA
temperatura period period vazduha
Prostorija [ºC] [%] [%]
Kontrolna soba
20 60 50 36
kancelarija
Hodnik
10 50 50 810
magacin
Sanitarni čvor 20 60 50 810
Tehnološki normativi kod tova brojlera
Potrebna Koncentracija Maksimalna Minimalna Očekivana
Dan Potrebna vlaga
temperatura amonijaka ventilacija (ljeti) ventilacija (zimi) prosječna masa
[m³/ h]/ [kg žive [m³/ h]/ [kg žive
[ºC] [%] [ppm] [g]
težine] težine]
1 34 55 40
2 33 56
3 32 56
4 32 57
5 31 58
6 30 59
7 30 60 155
8 29 60
9 29 60
10 29 61
11 28 62
12 28 62
13 27 62
14 27 63 400
15 26 64
16 26 64
17 26 64
18 26 65
19 25 65
20 25 66
21 25 66 785
20 6 1,5
22 24 67
23 24 67
24 24 68
25 23 68
26 23 69
27 23 69
28 23 70 1250
29 22 72
30 22 72
31 22 73
32 22 73
33 21 75
34 21 75
35 21 75 1750
36 21 75
37 20 75
38 20 75
39 20 75
40 20 75
41 20 75
42 20 75 2210
Za minimalnu ventilaciju u periodu jesen zima proleće usvajam 2 [m³/ h]/ [kg žive težine]; Za maksimalnu ventilaciju u
periodu ljeta usvajam 6 [m³/ h]/ [kg žive težine]; Usvajam gustinu naseljenosti odraslih brojlera 14 [kom./ m²];
6.2 Analiza građevinskih konstrukcija
Proračun koeficijenta prolaza toplote JUS U.J5.510: 1987
1 2
k= [W /m K ]
1 dj 1 1
  
i  j  e
i [W /m2 K ] Koeficijent prolaza toplote koji se odnosi na granične površine prema prostoru
unutar zgrade;
2
e [ W /m K ] Koeficijent prolaza toplote koji se odnosi na granične površine prema prostoru
izvan zgrade;
d j [ m] Debljina homogenog sloja "j" građevinske konstrukcije;
 j [W /mK ] Koeficijent toplotne provodljivosti materijala homogenog sloja "j" posmatrane
građevinske konstrukcije;
1 2
[W /m K ] Otpor prolaza toplote kroz vazdušni sloj;

Oznake:
PO1 konstrukcija poda na tlu;
SZ1 spoljašnji zid;
UZ1 unutrašnji zid;
ST1 stropna konstrukcija;
Koeficijent prolaza toplote za granične površine [W/m²K]
Za zidove i unutrašnje prozore, podove i tavanice pri prolazu toplote ka gore 8
i Za podove i tavanice pri prolazu toplote ka dole 6
Za spoljne prozore 12
Za vanjski sloj pri srednjoj brzini vjetra 25
e
Za dodatne viseće fasade i za ravne krovove 11
ANALIZA KONSTRUKCIJA
Koeficijent prolaza toplote Pod na tlu
Un. gra. Otpornost Koeficijent

Pozicija
Koef. topl. Vanj.gra.
Sloj Debljina sloja koef. toplotnom toku prolaza
provodnosti koef. prolaza
prolaza vazdusnog sloja toplote
Oznaka
Vrsta d (m) λ (W/mK) d/ λ (m²K/W) α e(W/m²K) α i(W/m²K) Ra (m²K/W) k (W/m²K)
Strugotina 0.100 0.090 1.111
Beton 1800 0.120 0.930 0.129
Hidroizolacija 0.010 0.190 0.053
Šljunak 0.150 1.500 0.100

PO1
6 0.535
Nabijena zemlja 0.650 2.100 0.310
Debljina 1.03
Koeficijent prolaza toplote Spoljni zid

Pozicija
Oznaka
Vrsta d (m) λ (W/mK) d/λ (m²K/W) α e(W/m²K) α i(W/m²K) Ra (m²K/W) k (W/m²K)
Gas beton 800 0.200 0.350 0.571
Stiropor 0.050 0.041 1.220

SZ1
25 8 0.511
Debljina 0.25
Koeficijent prolaza toplote Unutrašnji zid

Pozicija
Oznaka
Vrsta d (m) λ (W/mK) d/ λ (m²K/W) α e(W/m²K) α i(W/m²K) Ra (m²K/W) k (W/m²K)
Malter 1600 0.025 0.810 0.031
Gas beton 600 0.100 0.270 0.370
Malter 1600 0.025 0.810 0.031

UZ1
8 8 1.466
0.15
Koeficijent prolaza toplote Strop

Pozicija
Oznaka
Vrsta d (m) λ (W/mK) d/λ (m²K/W) α e(W/m²K) α i(W/m²K) Ra (m²K/W) k (W/m²K)
Poliuretan ploče 0.080 0.035 2.286
Horizontalni
0.010 0.037 0.270
vazd. sloj
ST1
25 8 0.368
Debljina 0.09
Koeficijenti prolaza toplote građevinskih konstrukcija
Oznaka
Koeficijent prolaza toplote k
Opis d (cm)
( W/m²K )
0 0 0 0 0
A PO1 Pod na tlu 1.03 0.54
B SZ1 Spoljni zid 0.25 0.51
C UZ1 Unutrašnji zid 0.15 1.47
D ST1 Strop 0.09 0.37
Koeficijent prolaza toplote pozicija bravarije i stolarije
Pozicija
Koef.
Nh Nv Širina Visina Količina Površina Prop. procjepa
pro.topl.
Oznaka
a (m³/mhPa
b (m) h (m) kom. A (m²) k (W/m²K)
exp2/3)
0 0 0 0.00 0.00 0 0.00 0.00 0.00

1 2 3 3.00 2.50 2 7.50 3.00 5.00
2 2 2 0.50 0.25 100 0.13 3.00 5.00
3 2 2 0.90 2.10 2 1.89 0.30 2.30
4 2 2 1.38 1.38 9 1.90 3.00 5.00
5 3 3 1.20 1.00 2 1.20 0.30 2.30
6 2 2 0.60 0.80 1 0.48 0.30 2.30
Proračun difuzije vodene pare JUS U.J5.520: 1997
[ kg/ m3 ] Specifična težina materijala pojedinog sloja konstrukcije;
d j [ m] Debljina pojedinog sloja konstrukcije;
t i [ 0C ] Temperatura unutrašnjeg vazduha;
t e [ 0C ] Temperatura spoljašnjeg vazduha;
p [ Pa ] Pritisak zasićenja vodene pare;
pp=p⋅i [ Pa ] Parcijalni pritisak vodene pare za unutrašnji vazduh;
pp=p⋅ e [ Pa] Parcijalni pritisak vodene pare za spoljašnji vazduh;
i =60 [%] Relativna vlažnost unutrašnjeg vazduha;
e =90 [%] Relativna vlažnost spoljašnjeg vazduha;
i Faktor otpora difuziji vodene pare;
ri =i⋅d i Ekvivalentna debljina vazdušnog sloja;
c i [ J /kgK ] Specifična toplota pojedinog sloja konstrukcije;
Spoljašnji zid
Difuzija pare Spoljni zid
Faktor otpora
Pozicija
Sloj Spec. težina Spec. toplota difuziji vodene Temp. Pritisak Parcijalni pritisak Ekv. debljina

pare
Oznaka
Vrsta ρ (kg/m³) c (J/kgK) µ t (ºC) p (Pa) pp (Pa) µ*d (m)
unutra 34.00 5309.00
uz zid 30.50 4356.00 3185
Gas beton 800 800 1050 7 14.50 1644.00 1547 1.4
Stiropor 15 1260 25 19.80 105.00 84 1.25
uz zid 19.80 105.00 84
spolja 21.00 93.00

SZ1
Težina
160.75 kg/m²
konstrukcije
SZ1
40.00
30.00
20.00
10.00
t (ºC)
0.00
t (ºC)
10.00
20.00
30.00
r d ja
tr a zi
d
80
0 o zi ol
u
uz

n op uz

sp
un to St
ir
e
b
as
G Sloj
SZ1
6000
5000
4000
3000
Pritisak
p (Pa)
2000 pp (Pa)
1000
0
tr a
ja
d
or
zi
zi
0
ol
op
8
u
sp
uz
uz
un
on
ir
St
et
b
as
Sloj
G
Strop
Difuzija pare Strop
Faktor otpora
Pozicija Sloj Spec. težina Spec. toplota difuziji vodene Temp. Pritisak Parcijalni pritisak Ekv. debljina
pare
Oznaka
Vrsta ρ (kg/m³) c (J/kgK) µ t (ºC) p (Pa) pp (Pa) µ*d (m)
unutra 34.00 5309
uz zid 32.00 4736 3185
Poliuretan ploče 40 1380 50 14.60 171 92 4
Horizontalni
1 1005 1 20.10 102 84 0.01
vazd. sloj
uz zid 20.10 102 84 0
spolja 21.00 93
ST1
Težina
3.21 kg/m²
konstrukcije
ST1
40.00
30.00
20.00
10.00
0.00
t (Cº)
t (ºC)
10.00
20.00
30.00
d e j d ja
u tr a zi lo
č s
lo zi ol
un uz n
p
zd
. uz sp
a a
r et i v
liu ln
o ta
P on
iz
or
H Sloj
ST1
6000
5000
4000
3000
Pritisak
2000 p (Pa)
pp (Pa)
1000
j
tr a
ja
d
d
lo
zi
zi
č
ol
. s
lo
u
sp
uz
uz
un
p
d
az
an
v
et
ni
r
liu
al
Po
nt
o
iz
or
Sloj
H
6.3 Dimenzionisanje sistema ventilacije
Ventilacija tovilišta zimski režim
V
n= Potreban broj ventilatora;
Vv
Vv[m3 /h ] Kapacitet ventilatora usvojen na osnovu kataloga proizvođača;
V =G⋅Vmin [m3 /h] Potrebna količina svježeg vazduha;
G[kg ] Ukupna težina brojlera u tovilištu;
Vmin=2 [m3 /h / kg] Zahtjevana količina svježeg vazduha;
V
v= [m/ sec ] Brzina strujanja vazduha u tovilištu;
A⋅3600
A=100⋅a⋅b [ m2 ] Površina presjeka usisnih otvora;
a=0,55[ m] Širina usisnog otvora;
b=0,25[ m] Visina usisnog otvora;
Stropna ventilacija režim minimalne ventilacije (zimski period)
Maksimalna
Potrebna
Kapacitet brzina strujanja Usvojeni
količina svježeg Broj ventilatora
Dan ventilatora vazduha u ventilator
vazduha
tovilištu
V [m³/ h] Vv [m³/ h] n v (m/ sec.)
1 1944.60 24440 0.08
ETA FE091 6DT, Big
7 7535.33 24440 0.31
Dutchman; 5 kom.
14 19446.00 24440 0.8
21 38162.78 24440 1.56 2.17
28 60768.75 24440 2.49
35 85076.25 24440 3.48
42 107439.15 24440 4.4
Potrebna količina vazduha za održavanje dozvoljene koncentracije amonijaka:
Provjeru potrebne količine vazduha radimo za period 42 og dana kada se očekuje najveća emisija
amonijačnih jedinjenja u tovilištu;
.
.
K⋅106 3 Potreban protok svježeg vazduha;
V= [m /h ]
ki −ka
k i =20[ ppm]=20⋅10−6 [ m3 / m3 ] Dozvoljena koncentracija amonijaka u tovilištu;
k i [ ppm]⋅M
ki= [ mg/ m3 ]
vm
M =17,03[ kg/ kmol] Molarna masa za NH3;
v m0
v m= ⋅T [ m3 / kmol] Molarna zapremina;
T0
v m0=22,12 [m3 /kmol ] Molarna zapremina za T= 273,15 [K];
T 0=273,15[ K ]
T =293,15[ K ] Ambijentalna temperatura tovilišta za 42 dan uzgoja;
v m=23,74 [m3 /kmol]
k i =14,35[ mg/ m3 ]
k a =2,5⋅10−3 [ mg/ m3 ] Postojeća koncentracija u spoljnjem vazduhu;
.
K =x b⋅n b⋅10−6 [ kg/ h] Emisija amonijaka u tovilištu;
x b =8,9−19,8[ mg/ h brojler ] Emisija amonijaka po jednom brojleru na sat;
n b=24308 Broj ptica u tovilištu;
.
K =0,481 [kg /h ]
.
V =33545,8V =103525,24[ m3 / h] Zadovoljava;
Usvajam aksijalni ventilator za stropnu ugradnju :
Tip ETA FE091 6DT,
Proizvođač Big Dutchman International GmbH, Njemačka.
Kapacitet 24440 m3/h vazduha,  p= 10 mbar.
Ukupan broj aksijalnih ventilatora n= 5 kom.
Ugrađeni na ravnomjernom odstojanju po dužini objekta u krovištu.
Brzina strujanja vazduha v= 2,17 m/sec. < 2,4 m/sec. Zadovoljava;
Ventilacija tovilišta ljetni režim
V
n= Potreban broj ventilatora;
Vv
Vv[m3 /h ] Kapacitet ventilatora usvojen na osnovu kataloga proizvođača;
V =G⋅Vmin [m3 /h] Potrebna količina svježeg vazduha;
G[kg ] Ukupna težina brojlera u tovilištu;
Vmin=6 [m3 / h/kg ] Zahtjevana količina svježeg vazduha;
V
v= [m/ sec ] Brzina strujanja vazduha u tovilištu;
A⋅3600
A=a⋅h [m2 ] Površina presjeka tovilišta okomito na struju vazduha;
a=15[m] Širina tovilišta;
h=2,6[m] Visina tovilišta;
Tunekska ventilacija režim maksimalne ventilacije (ljetni period)
Maksimalna
Potrebna
Kapacitet brzina strujanja Usvojeni
količina svježeg Broj ventilatora
Dan ventilatora vazduha u ventilator
vazduha
tovilištu
V [m³/ h] Vv [m³/ h] n v (m/ sec.)
1 5833.80 35600 0.16
1.0 PS, Big Dutchman;
AIR MASTER V 130 3
7 22605.98 35600 0.63
14 58338.00 35600 1.64
10 kom.
21 114488.33 35600 3.22 2.13
28 182306.25 35600 5.12
35 255228.75 35600 7.17
42 322317.45 35600 9.05
Usvajam aksijalni ventilator :
Tip AIR MASTER V 130 3 1.0 PS,
Proizvođač Big Dutchman International GmbH, Njemačka.
Kapacitet 35600 m3/h vazduha,  p= 20 mbar.
Ukupan broj aksijalnih ventilatora n= 10 kom.
Ugrađeni na ravnomjernom odstojanju po dužini objekta u krovištu.
Brzina strujanja vazduha v= 2,13 m/sec. < 2,4 m/sec. Zadovoljava;
Za obezbjeđenje ambijentalnih parametara u toku visokih ljetnih temperatura (T> 30 0C) dodatno
pothlađivanje svježeg vazduha vršimo vodenim zavjesama koji su postavljeni na dijelu objekta
suprotno od ventilatora tunelske ventilacije (rashladni koridori).
Proračun se radi za 42 dan tova pilića pri maksimalnoj vanjskoj temperaturi 36 0C;
Potrebna temperatura ambijenta 25 0C;
Dimenzionisanje i odabir opreme sistema za pothlađivanje će izvršiti dobavljači opreme firme Big
Dutchman International GmbH, Njemačka.
Ventilacija kancelarije
Za ventilaciju kancelarije usvajam ventilaciju sa odsisnim fasadnim ventilatorom;
V v =n⋅V p [ m3 / h] Kapacitet odsisnog ventilatora;
n=6 [1/ h] Broj izmjena vazduha za kancelarijski prostor;
V p =41,6 [m3 ] Zapremina kancelarije;
V v =249,6 [m3 /h ]
Usvajam bešumni ventilator za odsisnu ventilaciju kapaciteta 250 [m 3/h];
Odsisni otvor  150;
Ventilacija sanitarnog čvora
Za ventilaciju sanitarnog čvora usvajam ventilaciju sa odsisnim fasadnim ventilatorom;
V v =n⋅V p [ m3 / h] Kapacitet odsisnog ventilatora;
n=10[1 /h ] Broj izmjena vazduha za kancelarijski prostor;
V p =3,9[m3 ] Zapremina kancelarije;
V v =39[ m3 / h]
Usvajam bešumni ventilator za odsisnu ventilaciju kapaciteta 90 [m 3/h];
Odsisni otvor  100;
6.4 Toplotni gubici
Proračun toplotnih gubitaka ventilacija
Zona ambijentalne temperature (zona uzgoja brojlera) je prostor visine 1 [m];
Zona pasivnog prostora (zona u kojoj nije zahtjevana ambijentalna temperatura) je prostor iznad zone
uzgoja brojlera visine 1,6 [m];
QV =V R⋅c⋅⋅T u −T m /3,6[kW ] Toplotni gubici usljed ventilacije;
V R [ m3 / s] Protok vazduha u kaloriferima;
c=1,0[ kJ / kgK ] Specifična toplota vazduha;
≈1,2 [kg/ m3 ] Specifična težina vazduha;
Za pretpostavku da je strujanje izobarsko, bez promjena vlažnosti vazduha bilans stanja vazduha je:
mm⋅c pv⋅T m =m R⋅c pv⋅T R mul⋅c pv⋅T e−mR⋅c pv⋅T m−miz⋅c pv⋅T m
Za konstantne vrijednosti specifične težine i toplote vazduha za 50 >T > 50 0C dobijemo:
V R⋅T u V ul⋅T e 0
T m= [ C] Temperatura vazduha u pasivnom prostoru;
V m V R V iz
hA
V R= V [m3 /h ]
h
h A =1[ m] Visina zone uzgoja pilića;
h=2,6[m] Ukupna visina tovilišta;
V [m3 /h ] Protok svježeg vazduha;
T m≈0 [ 0C ] Najniža prosječna temperatura pasivnog dijela tovilišta u toku
uzgoja jednog turnusa brojlera;
Najniža
prosječna Temperatura
Protok vazduha Toplotni gubici
temperatura zone uzgoja
Dan u kaloriferima usljed ventilacije
pasivnog dijela brojlera
tovilišta
V R [m³/ h] T [˚C ] T [˚C ] Q [W]
1 747.92 0 34 8476.5
7 2898.2 0 30 28982.0
14 7479.23 0 27 67313.1
21 14677.99 0 25 122316.6
28 23372.6 0 23 179189.9
35 32721.63 0 21 229051.4
42 41322.75 0 20 275485.0
Proračun toplotnih gubitaka DIN 4701 transmisija
T u [ 0C ] Unutrašnja projektna temperatura (Tabela: KARAKTERISTIKE
AMBIJENTA U TOVILUŠTU);
T s =−21[ 0 C ] Spoljna projektna temperatura za Srbac (Banjaluku);
Q0 =A⋅k⋅ T [W ] Transmisioni gubici;
A [ m2 ] Površina kroz koju je ostvaren transmisioni gubitak;
k [W / m2 K ] Koeficijent prolaza toplote (Tabela: Koeficijent prolaza toplote
građevinskih konstrukcija);
 T [ 0C ] Temperaturna razlika;
Qt =Q 0⋅Z D Z S [W ] Korigovani transmisioni gubici
Z D =f [ k D ] Dodatak na uticaj zračenja;
ZS Dodatak na orijentaciju prostorije;
Q0
k D= Srednja vrijednost koeficijenta prolaza toplote;
A R⋅ T
A R [ m2 ] Ukupna računska površina kroz koju su ostvareni transmisioni gubici;
kd (W/m²K) < 0.35 0.350.80 0.801.75 > 1.75

Neprekidan rad sa ogranič. zagrijavanja noću 0.07 0.07 0.07 0.07
Prekid rada 9 12 sati dnevno 0.20 0.15 0.15 0.15 Zd
Prekid rada 12 16 sati dnevno 0.30 0.25 0.20 0.15
DODATAK Za
kd (W/m²K)
0 0.26 0.02
0.27 0.43 0.04
0.44 0.60 0.06
0.61 0.76 0.08
0.77 0.91 0.10
0.92 1.05 0.12
1.06 1.19 0.14
1.20 1.32 0.16
STRANA
J JZ Z SZ S SI I JI
SVIJETA
DODATAK ZS 0.05 0.05 0.00 0.05 0.05 0.05 0.00 0.05
Proračun toplotnih gubitaka Objekat: Farma za uzgoj pilića Prostorija: Kancelarija
Konstrukcije Površine Unutrašnja temperatura 20

Spoljna Proračun površine Proračun gubitaka toplote transmisijom
Oznaka Dim. d
temp. Ts dužina širina površina broj odbitak za račun k Δt k∙Δt gubitak
– ˚C cm m m m2 – m2 m2 W/m2K ˚C W/m2 W
B 0.25 2.60 4.00 10.40 1 0.00 10.40 0.51 41.00 20.96 218.00
21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 41.00 0.00 0.00
Spoljašnje konstrukcije
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 41.00 0.00 0.00

B 0.25 2.60 4.00 10.40 1 1.20 9.20 0.51 41.00 20.96 192.85
5 21 1.00 1.20 1.20 1 1.20 2.30 41.00 94.30 113.16
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 41.00 0.00 0.00
C 0.15 2.60 4.00 10.40 1 1.89 8.51 1.47 10.00 14.66 124.76
3 10 2.10 0.90 1.89 1 1.89 2.30 10.00 23.00 43.47
Unutrašnje konstrukcije
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 0.00

C 0.15 2.60 4.00 10.40 1 1.20 9.20 1.47 0.00 0.00 0.00
5 20 1.00 1.20 1.20 1 1.20 2.30 0.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Proračun toplotnih gubitaka Objekat: Farma za uzgoj pilića Prostorija: Sanitarni čvor

A 1.03 4.00 4.00 16.00 1 0.00 16.00 0.54 10.00 5.35 85.61
Oznaka 10 Dim. d 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 0.00
Krov i podovi
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 0.00

D 0.09 4.00 4.00 16.00 1 0.00 16.00 0.37 41.00 15.07 241.09
B 0.25 2.60 1.00 2.60 1 0.48 2.12 0.51 45.00 23.01 48.77
21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 41.00 0.00 0.00
6 21 0.80 0.60 0.48 1 0.48 2.30 45.00 103.50 49.68
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 41.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 45.00 0.00 0.00
Rač.
Visina Tlocrtna površina Zapremina Dodaci
površina
Dim. prostorije
H m A m² V m³ ZD Zs Z Qo = 1018.94
73.60
2.60 16.00 41.60 0.07 0.05 0.12 QT = 1141.21
Qv= 1159.81
kD= 0.34 W/m²K Srednja vrijednost koeficijenta prolaza tolote Q H= 2301.02
C 0.15 2.60 1.50 3.90 1 0.00 3.90 1.47 14.00 20.52 80.05
q= 55.31 W/m³ Specifični gubitci tolote
10 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 14.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 14.00 0.00 0.00

C 0.15 2.60 1.00 2.60 1 1.89 0.71 1.47 14.00 20.52 14.57
3 10 2.10 0.90 1.89 1 1.89 2.30 14.00 32.20 60.86
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 14.00 0.00 0.00
C 0.15 2.60 1.50 3.90 1 0.00 3.90 1.47 4.00 5.86 22.87
20 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 4.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 4.00 0.00 0.00
A 1.03 1.50 1.00 1.50 1 0.00 1.50 0.54 14.00 7.49 11.24
10 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 14.00 0.00 0.00
Krov i podovi
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 14.00 0.00 0.00

D 0.09 1.50 1.00 1.50 1 0.00 1.50 0.37 45.00 16.54 24.81
21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 45.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 45.00 0.00 0.00
Rač.
površina
Dim. prostorije
H m A m² V m³ ZD Zs Z Qo = 312.85
16.00
2.60 1.50 3.90 0.07 0.05 0.12 QT = 350.39
Qv= 119.34
Proračun toplotnih gubitaka Objekat: Farma za uzgoj pilića Prostorija: Tovilište 1 dan

Oznaka Dim. d
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 55.00 28.12 8286.81
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 55.00 275.00 1718.75
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 55.00 0.00 0.00

B 0.25 2.60 15.00 39.00 1 24.64 14.36 0.51 55.00 28.12 403.81
1 21 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 55.00 275.00 2062.50
4 1.38 1.38 1.90 9 17.14 5.00 55.00 275.00 4713.39
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 55.00 28.12 8286.81
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 55.00 275.00 1718.75
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 55.00 0.00 0.00
C 0.15 2.60 10.75 27.95 1 7.50 20.45 1.47 24.00 35.19 719.54
1 10 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 24.00 120.00 900.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 24.00 0.00 0.00

C 0.15 2.60 4.00 10.40 1 1.20 9.20 1.47 14.00 20.52 188.83
5 20 1.00 1.20 1.20 1 1.20 2.30 14.00 32.20 38.64
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 14.00 0.00 0.00
A 1.03 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.54 24.00 12.84 22295.76
10 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 24.00 0.00 0.00
Krov i podovi
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 24.00 0.00 0.00

D 0.09 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.37 55.00 20.21 35095.29
21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 55.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 55.00 0.00 0.00
Rač.
površina
Dim. prostorije
H m A m² V m³ ZD Zs Z Qo = 86428.87
4151.75
2.60 1736.25 4514.25 0.07 0.05 0.12 QT = 96800.33
Qv= 8476.46

Oznaka Dim. d
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 51.00 26.07 7684.13
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 51.00 255.00 1593.75
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 51.00 0.00 0.00

B 0.25 2.60 15.00 39.00 1 24.64 14.36 0.51 51.00 26.07 374.44
1 21 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 51.00 255.00 1912.50
4 1.38 1.38 1.90 9 17.14 5.00 51.00 255.00 4370.60
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 51.00 26.07 7684.13
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 51.00 255.00 1593.75
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 51.00 0.00 0.00
C 0.15 2.60 10.75 27.95 1 7.50 20.45 1.47 20.00 29.32 599.62
1 10 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 20.00 100.00 750.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 20.00 0.00 0.00

C 0.15 2.60 4.00 10.40 1 1.20 9.20 1.47 10.00 14.66 134.88
5 20 1.00 1.20 1.20 1 1.20 2.30 10.00 23.00 27.60
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 0.00
A 1.03 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.54 20.00 10.70 18579.80
10 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 20.00 0.00 0.00
Krov i podovi
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 20.00 0.00 0.00

D 0.09 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.37 51.00 18.74 32542.91
21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 51.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 51.00 0.00 0.00
Rač.
površina
Dim. prostorije
H m A m² V m³ ZD Zs Z Qo = 77848.10
4151.75
2.60 1736.25 4514.25 0.02 0.05 0.03 QT = 75512.65
Qv= 28982.02
kD= 0.37 W/m²K Srednja vrijednost koeficijenta prolaza tolote QH= 104494.67

Oznaka Dim. d
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 48.00 24.54 7232.12
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 48.00 240.00 1500.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 48.00 0.00 0.00

B 0.25 2.60 15.00 39.00 1 24.64 14.36 0.51 48.00 24.54 352.41
1 21 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 48.00 240.00 1800.00
4 1.38 1.38 1.90 9 17.14 5.00 48.00 240.00 4113.50
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 48.00 24.54 7232.12
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 48.00 240.00 1500.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 48.00 0.00 0.00
C 0.15 2.60 10.75 27.95 1 7.50 20.45 1.47 17.00 24.92 509.68
1 10 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 17.00 85.00 637.50
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 17.00 0.00 0.00

C 0.15 2.60 4.00 10.40 1 1.20 9.20 1.47 7.00 10.26 94.41
5 20 1.00 1.20 1.20 1 1.20 2.30 7.00 16.10 19.32
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 7.00 0.00 0.00
A 1.03 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.54 17.00 9.10 15792.83
10 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 17.00 0.00 0.00
Krov i podovi
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 17.00 0.00 0.00

D 0.09 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.37 48.00 17.64 30628.62
21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 48.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 48.00 0.00 0.00
Rač.
površina
Dim. prostorije
H m A m² V m³ ZD Zs Z Qo = 71412.52
4151.75
2.60 1736.25 4514.25 0.02 0.05 0.03 QT = 69270.14
Qv= 67313.08

Oznaka Dim. d
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 46.00 23.52 6930.78
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 46.00 230.00 1437.50
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 46.00 0.00 0.00

B 0.25 2.60 15.00 39.00 1 24.64 14.36 0.51 46.00 23.52 337.73
1 21 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 46.00 230.00 1725.00
4 1.38 1.38 1.90 9 17.14 5.00 46.00 230.00 3942.11
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 46.00 23.52 6930.78
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 46.00 230.00 1437.50
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 46.00 0.00 0.00
C 0.15 2.60 10.75 27.95 1 7.50 20.45 1.47 15.00 21.99 449.71
1 10 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 15.00 75.00 562.50
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 15.00 0.00 0.00

C 0.15 2.60 4.00 10.40 1 1.20 9.20 1.47 5.00 7.33 67.44
5 20 1.00 1.20 1.20 1 1.20 2.30 5.00 11.50 13.80
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 5.00 0.00 0.00
A 1.03 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.54 15.00 8.03 13934.85
10 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 15.00 0.00 0.00
Krov i podovi
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 15.00 0.00 0.00

D 0.09 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.37 46.00 16.91 29352.43
21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 46.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 46.00 0.00 0.00
Rač.
površina
Dim. prostorije
H m A m² V m³ ZD Zs Z Qo = 67122.13
4151.75
2.60 1736.25 4514.25 0.02 0.05 0.03 QT = 65108.47
Qv= 122316.59

Oznaka Dim. d
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 44.00 22.50 6629.44
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 44.00 220.00 1375.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 44.00 0.00 0.00

B 0.25 2.60 15.00 39.00 1 24.64 14.36 0.51 44.00 22.50 323.05
1 21 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 44.00 220.00 1650.00
4 1.38 1.38 1.90 9 17.14 5.00 44.00 220.00 3770.71
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 44.00 22.50 6629.44
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 44.00 220.00 1375.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 44.00 0.00 0.00
C 0.15 2.60 10.75 27.95 1 7.50 20.45 1.47 13.00 19.06 389.75
1 10 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 13.00 65.00 487.50
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 13.00 0.00 0.00

C 0.15 2.60 4.00 10.40 1 1.20 9.20 1.47 3.00 4.40 40.46
5 20 1.00 1.20 1.20 1 1.20 2.30 3.00 6.90 8.28
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 3.00 0.00 0.00
A 1.03 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.54 13.00 6.96 12076.87
10 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 13.00 0.00 0.00
Krov i podovi
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 13.00 0.00 0.00

D 0.09 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.37 44.00 16.17 28076.23
21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 44.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 44.00 0.00 0.00
Rač.
površina
Dim. prostorije
H m A m² V m³ ZD Zs Z Qo = 62831.74
4151.75
2.60 1736.25 4514.25 0.02 0.05 0.03 QT = 60946.79
Qv= 179189.90

Oznaka Dim. d
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 42.00 21.47 6328.11
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 42.00 210.00 1312.50
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 42.00 0.00 0.00

B 0.25 2.60 15.00 39.00 1 24.64 14.36 0.51 42.00 21.47 308.36
1 21 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 42.00 210.00 1575.00
4 1.38 1.38 1.90 9 17.14 5.00 42.00 210.00 3599.32
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 42.00 21.47 6328.11
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 42.00 210.00 1312.50
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 42.00 0.00 0.00
C 0.15 2.60 10.75 27.95 1 7.50 20.45 1.47 11.00 16.13 329.79
1 10 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 11.00 55.00 412.50
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 11.00 0.00 0.00

C 0.15 2.60 4.00 10.40 1 1.20 9.20 1.47 1.00 1.47 13.49
5 20 1.00 1.20 1.20 1 1.20 2.30 1.00 2.30 2.76
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.00 0.00 0.00
A 1.03 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.54 11.00 5.89 10218.89
10 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 11.00 0.00 0.00
Krov i podovi
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 11.00 0.00 0.00

D 0.09 2.60 115.75 300.95 1 0.00 300.95 0.37 42.00 15.44 4645.34
21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 42.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 42.00 0.00 0.00
Rač.
površina
Dim. prostorije
H m A m² V m³ ZD Zs Z Qo = 36386.66
2716.45
2.60 1736.25 4514.25 0.02 0.05 0.03 QT = 35295.06
Qv= 229051.44

Oznaka Dim. d
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 41.00 20.96 6177.44
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 41.00 205.00 1281.25
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 41.00 0.00 0.00

B 0.25 2.60 15.00 39.00 1 24.64 14.36 0.51 41.00 20.96 301.02
1 21 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 41.00 205.00 1537.50
4 1.38 1.38 1.90 9 17.14 5.00 41.00 205.00 3513.62
B 0.25 2.60 115.75 300.95 1 6.25 294.70 0.51 41.00 20.96 6177.44
2 21 0.25 0.50 0.13 50 6.25 5.00 41.00 205.00 1281.25
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 41.00 0.00 0.00
C 0.15 2.60 10.75 27.95 1 7.50 20.45 1.47 10.00 14.66 299.81
1 10 2.50 3.00 7.50 1 7.50 5.00 10.00 50.00 375.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 0.00

C 0.15 2.60 4.00 10.40 1 1.20 9.20 1.47 0.00 0.00 0.00
5 20 1.00 1.20 1.20 1 1.20 2.30 0.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
A 1.03 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.54 10.00 5.35 9289.90
10 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 0.00
Krov i podovi
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 10.00 0.00 0.00

D 0.09 15.00 115.75 1736.25 1 0.00 1736.25 0.37 41.00 15.07 26161.95
21 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 41.00 0.00 0.00
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 41.00 0.00 0.00
Rač.
površina
Dim. prostorije
H m A m² V m³ ZD Zs Z Qo = 56396.17
4151.75
2.60 1736.25 4514.25 0.02 0.05 0.03 QT = 54704.28
Qv= 275485.00
Toplotni dobici:
Uzimamo u obzir toplotne dobitke od brojlera;
Prema ASHRAE osjetna toplota koju oslobađaju životinje iznosi:
Ql =3,6⋅m0.75 [W ] Životinja u mirovanju;
Ql= 7,2⋅m0.75 [ W ] Normalna aktivnost životinje;
Toplota koju
Masa
Dan odaju brojleri
[kg] [W]
1 972.3 1253.67
7 3767.66 3462.47
14 9723 7049.9
21 19081.39 11689.34
28 30384.38 16569.91
35 42538.13 21326.34
42 53719.58 25405.74
Rekapitulacija toplotnih gubitaka i dobitaka
Toplotni gubici
usljed Toplotni gubici
Toplota koju Toplotni gubici
transmisije i sanitarnog UKUPNO
Dan odaju brojleri kancelarije
ventilacije u čvora
tovilištu
Q [W] Q [W] Q [W] Q [W] Q [W]
1 105276.8 1253.67 106793.88
7 104494.67 3462.47 101032.2
14 136583.22 7049.9 129533.32
21 187425.05 11689.34 2301.02 469.73 175735.71
28 240136.7 16569.91 223566.78
35 264346.5 21326.34 243020.16
42 330189.28 25405.74 304783.54
350000
300000
250000
200000
Q [W]
150000
100000
50000
0
1 7 14 21 28 35 42
Qtv= ∫ q t dt [ MWh/turn. ] Potrebna količina toplotne energije za uzgoj jednog turnusa

brojlera;
Qtv =181,22[ MWh/ turn.]
Navedena količina toplote je za ekstremno niske temperature u trajanju čitavog posmatraog perioda i
predstavlja maksimalnu količine toplote potrebnu za zagrijavanje objekta.
6.5 Potrebna količina energenta
Potrebna količina energenta za proizvodnju toplotne energije za potrebe jedne pilićarske farme u toku
jednog turnusa:
Qg
G= [ kg ]
H d⋅ g⋅ si
Qg =181,22[ MWh /turn.] Maksimalno potrebna količina toplote;
H d= 5 [ kWh / kg ] Donja toplotna moć drvenog peleta;
 g= 0,897 Stepen iskorištenja kotla na drveni pelet;
 si= 1 Stepen iskorištenja sistema za distribuciju tople vode;
UKUPNO (MWh/turn.) 181.22
Toplotna moć Hd ( kW h/kg) 5
Stepen iskoristivosti kotla 0.897
Pelet Stepen iskoristivosti sistema 1
UKUPNO (t/ turn.) 40.41
6.6 Dimenzionisanje grejnih tijela
Grejna tijela za zagrijavanje tovilišta:
Usvajam kaloriferska grejna tijela TIP HEAT MASTER 40 6 kom.
Toplotna snaga 40 kW
Protok vode 1700 lit./h
Režim rada 90/70 0C
Protok vazduha 7000 m3/h
Radijus grijanja 14 metara;
Za zagrijavanje kancelarije i sanitarnog čvora usvajam grejna tijela radijatore;
6.7 Dimenzionisanje cjevovoda
Usvojam režim rada sistema 90/70 (0C), ∆T= 20 (0C);
Usvajam brzinu strujanja grejnog fluida w= 0,5 1,1 (m/s);
d=
 4⋅A

[ mm] Proračunski prečnik cijevi;
du[mm ] Unutrašnji prečnik usvojene cijevi;
V⋅106 2
A= [ mm ] Površina svijetlog otvora cijevi;
w
m 3
V= [ m /s] Zapreminski protok grejnog fluda;
⋅3600
3600⋅Q g
m= [ kg/ h] Masa grejnog fluida potrebnog za dovođenje proračunske količine
c⋅ T
toplote;
3
 [ kg /m ] Specifična težina grejnog fluida;
c= 4,2 [ kJ /kgK ] Specifična toplota za vodu;
6.8 Dimenzionisanje pumpi
Proračun vršimo za grejno tijelo sa najvećim otporom strujanja u cijevnoj instalaciji;
p
P= m∙ [ W] Snaga pumpe;

 p=  R⋅l Z [ Pa ] Pad pritiska u cijevnoj instalaciji;
R [ Pa/ m ] Jedinični pad pritiska;
⋅⋅w 2
 Z= [ Pa ] Pad pritiska usljed lokalnih otpora;
2
 Koeficijent lokalnog otpora;
= 0,6 Stepen iskorištenja pumpe.
Proračun pada pritiska grijanje
Farma za uzgoj
Objekat Prostorija Tovilište Grejno tijelo Kalorifer
pilića
Ukupni pad pritiska
Brzina strujanja
Toplotni protok
Maseni protok
Dionica
RxL
R z
du

d
l
W kg/h m mm mm m/s Pa/m Pа Pа Pa
1 242770.75 10404.46 40.00 61.93 70.30 0.78 8.00 50.00 2409.71 2000.00 4409.71
2 240000.00 10285.71 12.00 61.58 70.30 0.77 4.00 50.00 1177.51 600.00 1777.51
3 200000.00 8571.43 20.00 56.21 70.30 0.64 4.00 45.00 817.72 900.00 1717.72
4 160000.00 6857.14 20.00 50.28 54.50 0.85 6.00 45.00 2173.24 900.00 3073.24
5 120000.00 5142.86 20.00 43.54 43.10 1.02 2.00 45.00 1041.81 900.00 1941.81
6 80000.00 3428.57 20.00 35.55 37.20 0.91 2.00 45.00 834.34 900.00 1734.34
7 40000.00 1714.29 20.00 25.14 28.50 0.78 2.00 45.00 605.45 900.00 1505.45
8 GT
9 1714.29 20.00 24.91 28.50 0.76 2.00 45.00 583.36 900.00 1483.36
10 3428.57 20.00 35.22 37.20 0.90 2.00 45.00 803.90 900.00 1703.90
11 5142.86 20.00 43.14 43.10 1.00 2.00 45.00 1003.80 900.00 1903.80
12 6857.14 20.00 49.81 54.50 0.84 6.00 45.00 2093.96 900.00 2993.96
13 8571.43 20.00 55.69 70.30 0.63 4.00 45.00 787.89 900.00 1687.89
14 10285.71 12.00 61.01 70.30 0.75 4.00 45.00 1134.56 540.00 1674.56
15 10404.46 40.00 61.36 70.30 0.76 8.00 45.00 2321.80 1800.00 4121.80
Snaga pumpe [W] 159.23
 70ºC 977.81  90ºC 959.81 h 0.00
Statički napor Pa 0.00
UKUPAN PAD PRITISKA (Pa) 31729.05
Proračun pada pritiska grijanje
Farma za uzgoj
Objekat Prostorija Kancelarija Grejno tijelo Radijatori
pilića
Ukupni pad pritiska
Brzina strujanja
Toplotni protok
Maseni protok
Dionica
RxL
R z
du

d
l
W kg/h m mm mm m/s Pa/m Pа Pа Pa
1 2770.75 118.75 15.00 9.17 12.00 0.29 2.00 50.00 85.15 750.00 835.15
2 2301.02 98.62 4.00 8.35 12.00 0.24 0.50 50.00 14.69 200.00 214.69
GT 2301.02
3 96.86 4.00 8.28 12.00 0.24 2.00 45.00 56.66 180.00 236.66
4 118.90 15.00 9.17 12.00 0.29 2.00 45.00 85.37 675.00 760.37
Snaga pumpe [W] 0.12
 70ºC 977.81  90ºC 959.81 h 0.00
Statički napor Pa 0.00
UKUPAN PAD PRITISKA
2046.87
(Pa)
Usvajam cirkulacione centrifugalne pumpe:
Pumpa kapaciteta 12 m3/h, radnog napora 5 metra, kao WILO IP E 65/1151,5/2 R1 (3 kom.);
6.9 Dimenzionisanje elemenata kotlovnice
Usvajam toplovodni kotao sa automatskim hranjenjem, energent drveni pelet, nominalna

snaga kotla 1000 KW.
Proračun razdjelnika polaznog voda i sabirnika povratnog voda:
Usvajam maksimalnu brzinu strujanja u razdjelnicima i sabirnicima 0,55 [m/s];
Usvajam maksimalnu brzinu strujanja u kotlovskim priključcima 1,00 [m/s];
Maksimalan radni pritisak 3 [bar];
d=
 4⋅A

[ mm] Proračunski prečnik cijevi;
d u [mm ] Unutrašnji prečnik usvojene cijevi;
V⋅106 2
A= [ mm ] Površina svijetlog otvora cijevi;
w
m 3
V= [ m /s] Zapreminski protok grejnog fluda;
⋅3600
3600⋅Q g
m= [ kg/ h] Masa grejnog fluida potrebnog za dovođenje proračunske količine
c⋅ T
toplote;
 [ kg /m3 ] Specifična težina grejnog fluida;
c= 4,2 [ kJ /kgK ] Specifična toplota za vodu;
Razdjelnik polaznog voda 1000 kW
Toplotni protok
Maseni protok
strujanja
Brzina
Dionica
du
d
l
W kg/h m mm mm m/s
Razdjelnik 1000000.00 42857.14 1.50 169.49 167.80 0.56
Priključak kotla 1000000.00 42857.14 2.00 125.70 143.40 0.77
Usvajam razdjelnik/ sabirnik izrađeni od čelične bešavne cijevi DN150 prema DIN 2448;
s=5[ mm] Debljina stijenke cijevi;
d s =177,8 [ mm] Spoljašnji prečnik cijevi;
d u =d s −2⋅s[mm ] Unutrašnji prečnik usvojene cijevi;
d u =177,8−2⋅5=167,8 [mm ]
d s / d u =177,8 /167,8=1,06
7 PREDMJER OPREME, MATERIJALA I RADOVA
A Kotlovnica
Br. Opis Šifra Količina Jed. Cijena UKUPNO
Kotao na drveni pelet, automatski sistem hranjenja
1 sa silosom 30 mq., sistem regulacije rada kotla, 1 kom.
dimovodni sistem i sigurnosnom opremom;
2 Modul za održavanje pritiska u sistemu 1 kpl.
3 Hvatač nečistoće DN125NP6 1 kom.
4 Zaporni ventil DN125NP10 2 kom. 0.00
8 Ozračne posude 100x 250 6 kom. 0.00
9 Termometar 0 100 ºC, 120, uronski; 8 kom. 0.00
10 Manometar 012 bar; 8 kom. 0.00
Recirkulaciona pumpa DN65/DN65; 12 m³/h; Tip IP
11 6 kom. 0.00
E 65/115 1,5/2 R1
12 Ventilator za ventilaciju kotlovnice 3000 m³/h; 1 kom. 0.00
UKUPNO A 0.00
B Tovilište
Kaloliferi za zagrijavanje TIP HEAT MASTER 40
Toplotna snaga 40 kW
Protok vode 1700 lit./h
13 Režim rada 90/70 0C 18 kom. 0.00
Protok vazduha 7000 m3/h
Radijus grijanja 14 metara;
Kompletni sa sistemom za vješanje i podizanje;
14 Zaporni ventili DN25NP6 36 kom. 0.00
Fleksibilna crijeva za spajanje kalolifera na sistem
15 36 kom. 0.00
DN25NP10 l= 2500 mm
16 Ozračne posude  100x 250 6 kom. 0.00
17 Vješaljke za vješanje cijevnog sistema DN65 30 kom. 0.00
22 UKUPNO B 0.00
C Kancelarija, sanitarni čvor
Limeni radijator K22 600x 1400 sa kompletnom
23 armaturom, pipicama za ozračivanje i sistemom za 1 kom. 0.00
oslanjanje
Limeni radijator K22 600x 400 sa kompletnom
24 armaturom, pipicama za ozračivanje i sistemom za 1 kom. 0.00
oslanjanje
25 Prigušnica 1/2” 2 kom. 0.00
26 Radijatorski ventil za dvocijevni sistem grijanja 2 kom. 0.00
27 Set za oslanjanje radijatora 2 kpl. 0.00
28 Termostatska glava za radijator u kancelariji 1 kom. 0.00
UKUPNO C 0.00
D Hemijska priprema kotlovske vode
Jonoizmjenjivački filter sa posudom za so, mjernom i
29 regulacionom opremom, armaturom i cijevnim 1 kpl. 0.00
sistemom. Kapacitet filtera 2 m³/h
UKUPNO D 0.00
Cijena/ Cijena/
R. br. Napomena Naziv artikla Dimenzije Količina Jedinica
jedinici KM količini KM
1 Prirubnica DN125NP6 4 kom. 0.00
4 Redukcioni komad DN125/DN100 2 kom. 0.00
7 T komad DN65 10 kom. 0.00
8 Koljeno 90º DN125 DN125, 3d, Č.1212 2 kom. 0.00
9 Koljeno 90º DN65 DN65, 3d, Č.1212 20 kom. 0.00
Cijev; Č.1212;
10 bešavna, u svemu 6” 6 m
prema DIN 2448.
Cijev; Č.1212;
11 bešavna, u svemu 5" 16 m 0.00
prema DIN 2448.
Cijev; Č.1212;
12 bešavna; u svemu 4" 6 m 0.00
prema DIN 2448.
Cijev; Č.1212;
13 bešavna, u svemu 2 1/2" 312 m 0.00
prema DIN 2448.
Cijev; Č.1212;
prema DIN 2448.
Cijev; Č.1212;
15 bešavna; u svemu 1 1/2" 120 m 0.00
prema DIN 2448.
Cijev; Č.1212;
16 bešavna; u svemu 1 1/4" 120 m 0.00
prema DIN 2448.
Cijev; Č.1212;
prema DIN 2448.
Cijev; Č.1212;
18 bešavna; u svemu 1/2" 60 m 0.00
prema DIN 2448.
Potrošni materijal Elektroda, žica za
19 varenje, brusne i 1 paušal 0.00
rezne ploče itd...
UKUPNO FITINZI, CIJEVI KM0.00
R.br. Naziv Opis radova Cijena
Montaža i postavljanje kotlova u Montaža kotlova i kotlovske opreme na kotlove.
kotlovnice u svemu prema Montaža kotlova na pripremljena postolja. Izrada i
tehničkoj dokumentacij. Izrada montaža razdjelnika i sabirnika polaznog i povratnog
1 cijevnog sistema kotlovnicama. voda i montaža istih. Spajanje kotlova sa razdjelnicima i
Montaža pumpi, armature i sabirnicima. Postavljanje pumpi, armature i mješnih
mješnih ventila; ventila na razdjelnike odnosno sabirnike. Montaža
ozračnih posuda na polazne i povratne vodove.
Ispitivanje cijevne instalacije Ispitivanje cijevne instalacije kotlovnice vodom na
2
kotlovnice. pritisku u skladu sa tehničkim uslovima ovog projekta.
Montaža cijevne instalacije Montaža cijevne instalacije od cijevi DN65 između
glavnog razvoda,veza objekata kotlovnice i objekata tovilišta. Povezivanje izrađenog
3 sa kotlovnicama. cijevnog sistema sa cijevnim sistemom kotlovnica.
Montaža podrazumijeva izradu polaznog i povratnog
cijevovoda za svako tovilište posebno.
Ispitivanjecijevne instalacije Ispitivanje na pritisak vodom podzemno postavljenih
4
glavnog razvoda. cijevovoda izrađenih od predizolovane cijevi DN65.
Montaža cijevnog sistema u Montaža cijevnog sistema u tovilištima od predviđenog
tovilištima. ulaza cijevi u objekat do grejnih tijela. Montažu izvesti u
skladu sa grafičkim dijelom ovog projekta. Montaža
5
armature na izrađen cijevni sistem tovilišta. Montaža
cijevnog sistema za zagrijavanje kancelarije i sanitarnog
čvora.
Ispitivanje cijevnog sistema Ispitivanje cijevnog sistema za zagrijavanje tovilišta,
6 tovilišta. kancelarije i sanitarnog čvora na pritisak vodom u
skladu sa odredbama iz tehničkih uslova ovog projekta.
Povezivanje sistema. Povezivanje cijevne instalacije grijanja u objektima farmi
7
sa podzemnim cijevnim sistemom.
Montaža hemijske pripreme Montaža jonoizmjenjivača za pripremu kotlovske vode.
kotlovske vode. Izrada cijevnog sistema od cijevi DN25 za distribuciju
8
pripremljene kotlovske vode od jonoizmjenjivača do
pojedinih kotlovnica.
Ispitivanje cijevnog sistema za Ispitivanje cijevovoda od jonoizmjenjivača do pojedinih
9
dopunjavanje kotlovske vode. kotlovnica na pritisak vodom.
Izrada antikorozivne zaštite i Čišćenje cijevne instalacije i nanošenje jednog sloja
10
hidroizolacije temeljne boje i dva sloja antikorozivnog premaza.
Čišćenje cijevne instalacije Produvavanje kompletne cijevne instalacije vazduhom i
11 odstranjivanje svih zaostalih nečistoća, vode, zraka i
ostalog
Montaža gorionika na kotlove. Montaža gorionika na kotlove i spajanje istih na plinsku
12
instalaciju.
Čišćenje cijevne instalacije Montaža grejnih tijela u svemu prema grafičkoj
13
dokumentaciji ovog projekta.
Montaža grejnih tijela. Montaža grejnih tijela u svemu prema grafičkoj
14
dokumentaciji ovog projekta.
Priprema sistema za probni rad. Zapunjavanje sistema kotlovskom vodom i ozračivanje
15 kompletnog sistema. Testiranje pumpi u radu na
hladno. Vizuelni pregled sistema.
16 Probni rad Puštanje instalacije u probi rad
17 Tehnički prijem Priprema instalacije za tehnički prijem
Izrada glavnog mašinskog
18
projekta
Izrada građevinskog projekta i
19
projekta vanjskog uređenja
20 Izrada projekta instalacije vode
21 Izrada elektro projekta
UKUPNO RAD KM0.00
R.br. Šifra Naziv Cijena
PREDRAČUN
1 PM_PR_O KM0.00
OPREME
PREDRAČUN
2 PM_PR_FCA KM0.00
FITINZI, CIJEVI
PREDRAČUN
3 PM_PR_R KM0.00
RADOVI
UKUPNO KM0.00
8 SPISAK KORIŠTENE LITERATURE
Isailović, M. Tehnički propisi o grejanju hlađenju i klimatizaciji, 2002
Todorović, B. Projektovanje postrojenja za centralno grijanje, 1996
Bogner, M. Projektovanje termotehničkih i procesnih sistema, 1998
Recknagel Grejanje i klimatizacija, 2002
Aprenger
Schramek
Čeperković
TPS gmbh, Katalog opreme
Razni autori, Standardi i propisi iz oblasti termotehnike i energetike
EUROPEAN COMMISSION Integrated Pollution Prevention and Control , Reference Document on
Best Available Techniques in the Slaughterhouses and Animal By
products Industries , November 2003
9 PRILOG GRAFIČKOJ DOKUMENTACIJI
Type HEAT MASTER 40 HEAT MASTER 50

power (kW)* 40 50
water flow rate (m /h)
3
1,7 1,7
water connection 1“ OT 1 1/4“ OT
air flow rate (m3/h) 7000 9000
working range 14 m/side 40 m
weight (kg) 100 110
* nominal value at 90 °C flow temperature and at 35°C air temperature. Implementation of HEAT
MASTER 40 in a broiler house
connexion values: 3 phase 400 V, 50 Hz; OT = outside thread
10 GRAFIČKA DOKUMENTACIJA

BS Sipovo

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BS Sipovo

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BS Sipovo

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Euromont d.o.o.

U potpunosti smo saglasni sa izrađenim projektom „Glavni mašinski projekat grijanja i

Ovim Rješenjem imenujem diplomiranog inžinjera mašinstva Dragana (Dušana) Tadića iz

Za investitora "MEDEKS PROM" d.o.o. Šipovo iz Šipova potrebno je izraditi projektnu

4.1.2 IZVOĐAČ radova je obavezan da odredi RUKOVODIOCA RADILIŠTA odnosno

4.1.3 INVESTITOR je obavezan da odredi NADZORNOG ORGANA odnosno fizičko lice

4.1.6 INVESTITOR je dužan da prije početka radova na izgradnji objekta IZVOĐAČU

4.1.12 Ukoliko INVESTITOR bude raspolagao određenim materijalom i ukoliko ga ustupi

4.1.18 Mjere bezbjednosti zaposlenih radnika na ovom poslu dužan je da preuzme

4.1.22 IZVOĐAČ je dužan da po završetku radova izradi i preda investitoru upustvo za

4.1.26 O izvršenom ispitivanju moraju se sačiniti zapisnici. Zapisnici ispitivanja treba da

4.1.27 Završetkom radova se smatra dan kada IZVOĐAČ podnese nadzornom

4.1.31 a tehnički prijem objekta IZVOĐAČ odnosno INVESTITOR dužni su komisiji za

4.1.32 IZVOĐAČ je dužan da obezbjedi mjerne i kontrolne uređaje i instrumente i

4.1.34 Nakon dobijanja dozvole za upotrebu objekta, objekat se može pustiti u probni rad.

4.1.35 INVESTITOR i IZVOĐAČ radova, nakon dobijanja dozvole za upotrebu objekta dužni

4.2.2 Izvođač je dužan blagovremeno i prije početka radova obavijestiti investitora o

4.2.3 Izvođač montažnih radova ne smije ometati druge izvođače koji rade na

4.2.5 Prije početka montažnih radova na instalaciji u objektima krov i zidovi objekta moraju

4.2.29 Kao grejna tijela mogu se koristiti radijatori, konvektori, kaloliferi, cijevni registri od

4.2.76 Ugradnju armature izvesti tako da se vreteno sa točkom postavi vertikalno na

4.2.78 Automatsku regulaciju je potrebno montirati u potpunosti prema priloženoj šemi a

4.2.79 Izvođač je dužan da od isporučioca automatike pribavi detaljne šeme povezivanja,

4.2.81 Sve uređaje, cjevovode i armaturu potrebno je podvrgnuti punom tehničkom

4.2.83 Puno tehničko ispitivanje se vrši: spoljnim pregledom, ispitivanjem na čvrstoću,

4.2.90 Sistem zadovoljava ispitivanje na čvrstoću ako se u toku ispitivanja ne pokažu

4.2.92 Unutrašnji pregled se vrši nakon izvršenog ispitivanja na zaptivenost na mjestima

4.2.96 Sistem zadovoljava ispitivanje na zaptivenost ako se u toku 24 časa po postizanju

4.2.111 Nakon izvršenog probnog pogona sistema instalacija se zapisnički predaje

4.2.112 Prilikom primopredaje sistema izvođač je dužan da investitoru dostavi detaljno

- Izvođač radova je obavezan da uradi elaborat o uređenju gradilišta sa mjerama

Un. gra. Otpornost Koeficijent

Vrsta d (m) λ (W/mK) d/ λ (m²K/W) α e(W/m²K) α i(W/m²K) Ra (m²K/W) k (W/m²K)

Strugotina 0.100 0.090 1.111

Beton 1800 0.120 0.930 0.129

Hidroizolacija 0.010 0.190 0.053

Šljunak 0.150 1.500 0.100

Un. gra. Otpornost Koeficijent

Vrsta d (m) λ (W/mK) d/λ (m²K/W) α e(W/m²K) α i(W/m²K) Ra (m²K/W) k (W/m²K)

Gas­ beton 800 0.200 0.350 0.571

Stiropor 0.050 0.041 1.220

Un. gra. Otpornost Koeficijent

Vrsta d (m) λ (W/mK) d/ λ (m²K/W) α e(W/m²K) α i(W/m²K) Ra (m²K/W) k (W/m²K)

Malter 1600 0.025 0.810 0.031

Gas­ beton 600 0.100 0.270 0.370

Malter 1600 0.025 0.810 0.031

Un. gra. Otpornost Koeficijent

Vrsta d (m) λ (W/mK) d/λ (m²K/W) α e(W/m²K) α i(W/m²K) Ra (m²K/W) k (W/m²K)

Poliuretan ploče 0.080 0.035 2.286

0 0 0 0.00 0.00 0 0.00 0.00 0.00

pp=p⋅i [ Pa ] Parcijalni pritisak vodene pare za unutrašnji vazduh;

pp=p⋅ e [ Pa] Parcijalni pritisak vodene pare za spoljašnji vazduh;

i =60 [%] Relativna vlažnost unutrašnjeg vazduha;

e =90 [%] Relativna vlažnost spoljašnjeg vazduha;

Sloj Spec. težina Spec. toplota difuziji vodene Temp. Pritisak Parcijalni pritisak Ekv. debljina

Vrsta ρ (kg/m³) c (J/kgK) µ t (ºC) p (Pa) pp (Pa) µ*d (m)

unutra 34.00 5309.00

uz zid 30.50 4356.00 3185

Gas beton 800 0.200 0.350 0.571

Gas beton 600 0.100 0.270 0.370

Gas beton 800 800 1050 7 14.50 1644.00 1547 1.4

Stiropor 15 1260 25 19.80 105.00 84 1.25

uz zid 19.80 105.00 84

spolja 21.00 93.00

Poliuretan ploče 40 1380 50 14.60 171 92 4

uz zid 20.10 102 84 0

kd (W/m²K) < 0.35 0.350.80 0.801.75 > 1.75