Buraxılış 10 - 02.04.2023
Buraxılış 10 - 02.04.2023
Buraxılış 10 - 02.04.2023
the passage. Why was the global organization created? E) What tasty the porridge is!
A) to make historical movies
B) to organize charity concerts
C) to prevent future wars
rli
1
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
13. Choose the correct pronoun. Did Mrs. Hill cancel the 20. Choose the correct degree of the adjective. Where is
wedding … ? the … country in the world?
A) herself B) myself C) yourself A) cold B) hot C) hottest
D) himself E) themselves D) colder E) good
14. Choose the correct sentences in the Possessive Case. 21. Choose the correct variant.
A) It`s all right. There`s no problem. 1. a ancient castle 2. an oily tool
B) Helen`s going to sell her paintings. 3. a broken teeth 4. a colourful smoke
C) Sam`s got a letter from Charley. 5. a daily magazine
D) The Wilmot`s house was sold yesterday. A) 2, 5 B) 1, 2 C) 3, 4 D) 3, 5 E) 1, 4
E) Mr. Kennedy's car was damaged yesterday.
t.m
friend … to the manager`s decision. However, Pemberton`s medicine was not very
A) to make, object B) make, object successful, so he sold his secret formula to another
C) make, to object D) to make, to object chemist, Asa Candler. Asa Candler was interested
E) make, objecting in this “medicine”, because he thought that
m
2
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
23. The main idea of the passage is that … . 27. Complete the sentence according to passage with your
A) to give information about Asa Candler own words. Pemberton’s product was not too effective
B) to give information about Pemberton that’s why …
C) to give information about medicines and chemist’s
____________________________________________
shops
D) to give information about a successful product
E) to give information about chemists
28. Write the answer to the question using the words from
the passage. Who wanted to sell Coca-Cola in bottles?
____________________________________________
t.m
to another chemist.
3. Businessmen sold Candler a license to bottle the
drink.
4. Pemberton mixed cola with soda and sold it to
Candler.
ea
A) 1, 2 B) 1, 4 C) 2, 3 D) 3, 4 E) 2, 4
m
Coca-Cola …
A) was invented in 1886.
B) was advertised by Candler.
C) was mixed with soda by Pemberton.
D) was firstly sold in Pemberton`s chemist’s shop.
E) has changeable logo and shape.
3
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
Reklam
Müasir dövrdə hər addımda -küçədə gəzərkən, qəzet və ya jurnal oxuyarkən, televizora baxarkən, radio dinləyərkən,
internetə daxil olarkən reklam çağırışları ilə qarşılaşırıq. Hamısında da oxşar ifadələrə rast gəlirik: "Ən keyfiyyǝtli", "ən ucuz. ",
Ən faydalı". Artıq bu çağırışlara adət etmişik, çox zaman onlara əhəmiyyət vermirik, bəzən hətta əsəbiləşirik də. Hər hansı
televiziya kanalında reklam başlayanda pultun düyməsini basıb başqa kanala çeviririk. Lakin bundan əvvəl reklam çağırışından bir
neçə söz, cümlə eşidirik, məhsulun emblemini, loqotipini görürük va bu bizim beynimizə həkk olunur. Qəlbimizə eşq doldurur və
bu eşq bizi xəyallar aləminə uçurur. İnsanlar nəsə satmağa başladıqları andan reklamla məşğul olmuşlar. Dövrümüzə gəlib çatmış
qədim reklam çağırışlarından biri Qədim Misir şəhəri olan Memfis yaxınlığındakı qayada həkk olunmuşdur. "Mən, Krit adasından
olan Rinos, ilahların hökmü ilə yuxu yozuram".
t.m
"Reklam" sözü latında reclamare sözündən olub "qışqırmaq" deməkdir. Çox güman ki, bu anlayış bazarda, küçədə
qışqırmaqla malını tərifləyən tacirlərin fəaliyyəti ilə bağlı olmuşdur. Bu baxımdan keçən əsrin əvvəllərində Bakı küçələrində tez-
tez eşidilən "Arşın mal alan" sədası əsl reklam çağırışı idi.
Reklam işində bir-biri ilə əməkdaşlıq edən üç tərəf vardır: reklam olunan, reklamı hazırlayan və reklam yayan.
Reklam olunan tərəf öz məhsullarının tanınmasında va daha çox satılmasında maraqlıdır. Hazırda dünya bazarında hər bir məhsul
növündən onlarla, yüzlərlə şirkətin istehsal etdiyi mallar satılır. Bu qədər rəqabət olan yerdə hər bir şirkət öz markasını daha çox
e/
tanıtmağa çalışır və bunun üçün böyük miqdarda vəsait yatırır. Hazırda dünyada reklama yüz milyardlarla pul xərclənir. Təkcə
ABŞ-da 2012-ci ildə 36 şirkət reklama 1-5 milyard arasında pul xərcləmişdir.
Bi
Reklam işində ikinci tərəf reklam agentliyidir. Hər bir şirkət qoyduğu vəsait müqabilində reklam kampaniyasının daha
səmərəli olmasına çalışır və bu işi peşəkarlara həvalə edir. Ona görə də müasir dövrdə reklam hazırlığı müstəqil peşə növünə
çevrilmişdir. Reklam agentliyi reklamın şüarını, mətnini, ssenarisini reklam çağırışının dizaynını hazırlayır. Onlar bu işə rəssam,
dizayner, aktyor, yazıçı, psixoloq dəvət edirlər.
rli
Reklam çağırışı hazır olduqdan sonra agentlik onu müxtəlif kütləvi informasiya vasitələrinə (KİV) yerləşdirir.
KİV (qəzet, jurnal, radio, televiziya, internet) reklam işinin üçüncü tərəfidir. Məhz onların vasitəsilə reklam çağırışı geniş
kT
alıcı kütləsinə çatdırılır. Reklama yatırılan vəsaitin əksəriyyəti də KİV-ə-reklam daşıyıcısına çatır. Belə ki, qəzet və jurnallar
reklam sahəsinin hər kvadrat santimetrinə, radio va televiziya isə reklam vaxtının hər saniyəsinə görə pul alır. Lakin təyin
olunmuş məbləğ müxtəlif olur. Bu, qəzet va ya televiziya kanalının əhatə etdiyi oxucu və tamaşaçıların sayından asılıdır. Belə
fikir var ki, şirkətlər satılmayan keyfiyyətsiz mallarını reklam edir. Bu, düzgün fikir deyil, çünki belə malın reklamına pul ayırmaq
ağılsızlıqdır, onsuz da onun keyfiyyətsizliyi tez bir zamanda üzə çıxacaq və reklama qoyulan pul batacaq. Hər bir KİV öz
ea
31. Reklam işində bir-biri ilə əməkdaşlıq edən üç tərəfi müəyyən edin.
m
1. dövlət orqanları 2. fiziki şəxslər 3. reklam olunan 4. reklamı hazırlayan 5. reklamı yayan
A) 1, 2, 4 B) 2, 3, 5 C) 1, 3, 5 D) 2, 4, 5 E) 3, 4, 5
1
33. Reklam agentliyi reklamı hazırlamaq üçün kimləri dəvət edir? Biri yanlışdır:
A) rəssam B) dizayner C) hərbçi D) aktyor E) psixoloq
4
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
35. Mətnə əsasən televiziya kanallarında reklam başlayanda hansı reaksiyanı göstəririk (tam cavab)?
1. Diqqətlə reklama baxırıq. 2. Pultun düyməsini basıb başqa kanala çeviririk. 3. Reklam bizdə maraq oyadır.
4. Bəzən əsəbiləşirik. 5. Çox vaxt əhəmiyyət vermirik.
t.m
A) 1, 3 B) 2, 4, 5 C) 1, 3, 4 D) 2, 3, 5 E) 1, 2
____________________________________________________________________________________________________
Bi
____________________________________________________________________________________________________
kT
2. Şirkətlər öz markalarını daha çox tanıtmaqdan ötrü böyük miqdarda vəsait yatırırlar.
m
39. I abzas əslində iki abzasdan ibarətdir. II abzas hansı söz və ya ifadə ilə başlayır?
____________________________________________________________________________________________________
1
40. Belə fikir var ki, şirkətlər satılmayan keyfiyyətsiz malları reklam edir. Bu düzgündürmü?
□ Bəli
□ Xeyr
çünki,
_______________________________________________________________________________________________
5
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
t.m
e/
Bi
rli
kT
ea
m
1
6
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
Qabarlı əllər
1. Bir müddət susdu, gözləri yol çəkdi. 2. Evlərinin qapısı bağlı idi. 3. Öz-özünə danışırmış kimi: 4. O, uzun çəkən ayrılıqdan
sonra doğma kəndlərinə - evlərinə qayıdırdı. 5. Qonşudan - Cəfər kişidən anasının bir ay əvvəl rəhmətə getdiyini eşidəndə gözləri
doldu.
- Demək, belə. Özümü vaxtında çatdıra bilmədim, - dedi.
Cəfər kişi dedi:
- Səni çox gözlədi, ay oğul. Düzdür, bilirdi ki, uzaqdasan, yad yerlərdəsən, gəlib-getmək imkanın yoxdur.
O, indi anası haqqında danışmağa, dərdini bölüşməyə bir ehtiyac duyurdu:
- Mən tələbə olanda işə düzəlmək fikrinə düşmüşdüm. Anamın min əziyyətlə qazandığı bir tikə çörəyə daha ortaq olmaq
istəmirdim. Lakin anam işləməyimə razı olmadı. Sonradan eşitdim ki, anam mənə kömək etmək üçün özünü …, gecə-
gündüz tarlada çalışar, ən ağır işlərin qulpundan yapışarmış.
İnstitutu qurtaran kimi məni bir neçə illiyə xarici ölkəyə işləməyə göndərdilər. Bu illər ərzində anamı bir gün də unutmadım.
t.m
Neçə dəfə ona dəyməkdən ötrü icazə almaq istədim, amma mühüm dövlət tapşırığını yerinə yetirdiyim üçün icazə vermədilər.
Onu hər gün © xatırlayırdım. Ən çox da il boyu tarlada kətmən vurmaqdan, alaq eləməkdən cadar-cadar olmuş qabarlı əlləri
yadıma düşürdü.
Yadımdadır, evdə yeməyə heç nə yox idi, ac yatmışdım. Səhərə az qalmış yuxudan oyandım. Anam kirkirə ilə buğda unu
çəkirdi.
Professor ağır-ağır sözünə davam etdi:
e/
- Anam kirkirəni bir anlıq saxlayıb mənə baxdı. “Bir az da döz, yatmağa çalış. Səhər sənə çörək bişirəcəyəm”, - dedi.
Onun yanında bir topa buğda başağı var idi. Başa düşdüm ki, anam aclığıma dözməyərək gecə ikən tək-tənha kənddən
aralı təzəcə biçilmiş taxıl zəmisinə gedib, sahənin kənarına tökülmüş başaqları 1 ay işığında bir-bir toplayıb. Yorğun olsa
da, yatmayıb mənə çörək bişirmək üçün indi həmin başaqları üyüdürdü.
Bi
Kirkirənin yanındaca yerə çökdüm. Anam, adəti üzrə, əllərini saçlarımda, üzümdə gəzdirdi. İşləməkdən kobudlaşmış
əllərinə, qabarlı barmaqlarına baxdım. Qəhər məni boğdu.
Cəfər kişi onu ovundurmaq üçün nə isə şirin söz demək, canıyananlıq etmək istədi. Professor isə öz aləmində idi. Xəyal onu
rli
yenidən keçmişə - uşaqlıq illərinə aparmışdı. Atası dünyasını dəyişəndə onun hələ heç yeddi yaşı tamam olmamışdı. Bir az
böyüyəndən sonra çöl işlərində anasına kömək etdiyi günlər də yadına düşdü.
Professor aramla danışmağa başladı: -Evimizdə un olanda anamın təndirdə bişirdiyi çörəyin ətri qonşunun da həyətinə
yayılardı. O, təzəcə təndirdən çıxmış, qızarmış isti çörəyi əlimi yandırmamaq üçün bir parçaya büküb qoltuğuma vurar,
kT
41. Mətnin birinci abzasında altından xətt çəkilmiş ifadə haqqında düzgün fikri müəyyən edin.
A) Həqiqi - gözləmək mənasındadır. B) Məcazi - gözləri qapanmağa başlamaq mənasındadır.
C) Məcazi - çətin görünmək mənasındadır. D) Məcazi - gözləri bir nöqtəyə zillənib qalmaq mənasındadır.
E) Həqiqi - xatirə gəlmək mənasındadır.
m
42. Nöqtələrin yerinə hansı məcazi mənalı söz yazılsa, mətnin məzmununu uyğun olar?
1
7
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
C) Professor özünü anasına qarşı borclu hiss edirdi. D) Professor 7 yaşında atasız qalmışdı.
E) Mətndə ananın övladına qarşı olan sonsuz sevgisi duyulur.
47. Mətnin giriş hissəsindəki rəqəmlənmiş cümləni mətnin strukturuna xələl gətirməyəcək ardıcıllığı cavab kartınıza yazın.
rli
____________________________________________________________________________________________________
kT
48. - Məni bağışla, ana - dedi, - çox gecikdim, borcunu verə bilmədim. cümləsi mətnin hansı hissəsinin sonuna artırıla bilər?
ea
____________________________________________________________________________________________________
m
49. Mətndəki qaraldılmış sözləri mətndəkindən fərqli mənada cavab kartınıza yazın (həqiqidirsə, məcazi; məcazidirsə, həqiqi)
____________________________________________________________________________________________________
1
50. Qarşısında © işarəsi qoyulmuş sözü məcazi mənalı ifadə ilə əvəz edib cavab kartınıza yazın.
____________________________________________________________________________________________________
8
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
51. Biri sərbəst söz birləşməsidir: 57. Hansı cümlədə əvəzliyi başqa nitq hissəsi kimi də
A) cana doymaq B) üz vermək düşünmək olar?
C) xəyanət etmək D) Kamilə inanmaq A) Sənin belə müəllim olmağın onda təəccüb
E) dəli olmaq yaratmışdı.
B) Gözlərimə bax, gör özünü, yaxın gəl sığallayım gül
üzünü.
C) Mən dəhşətə gəlmişəm, ondan tutulub dilim.
D) Sən ki gənc qalmışdın yaddaşımda, 17 yaşında.
52. Nümunə ilə bağlı yanlış fikir hansıdır?
E) Mən qocalırdım, sən isə cavan idin xəyalımda.
“Bir taleyin oyununda cütlənmiş zərik
Yüz il qoşa atılsaq da, qoşa düşmərik.
Bir zərrənin işığına milyonlar şərik
t.m
düşünülə bilər:
A) di B) yəni C) irəli D) qoca E) azlıq
kT
9
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
RİYAZİYYAT
61. ab=144 , c=4 olarsa, ƏBOB ( a ; b )-ni tapın 64. f ( x )=2 x 2−4 x+ 6 funksiyasının ən kiçik qiymətini
(burada a , b ∈ N və c ortaq olmayan sadə vuruqların tapın.
hasilidir). A) 1 B) -1 C) 4 D) -4 E) 6
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
t.m
e/
a c e ac +ae +ce
65. = = =4 olarsa, hesablayın.
62. Düzbucaqlı bərabəryanlı üçbucağın düz bucaq b d f bd+ bf +df
Bi
A) 32 B) 8 √ 2 C) 2 √ 2 D) 8 E) 32 √ 2
rli
kT
ea
10
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
67. Ədəd oxunda A (-7,2) və B(-3) nöqtələri arasındakı 70. 2 a2 (5 b2 −2 a2 b +3 a) çoxhədlisi ilə −5 x y
4 3
A) 3 B) 9 C) 3 √ 2 D) 3 √ 3 E) 9 √ 3
kT
ea
m
A) 4 B) 6 C) 8 D) -8 E) 10
11
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
73. a ≥ 0 olduqda, hansı ifadənin mənası var? 76. 577 ədədinin natural bölənlərinin sayını tapın.
A) (−a)5
√ B) −√ −36 a C) (−a)2
√
2
D) √ −9 a √
E) − −a
t.m
e/
Bi
2
74. ƏKOB ( ( n+ 2 ) ; ( n+ 3 ) )=n +5 n+ 6 olarsa,
ƏBOB ( n+ 2; n+3 )-ü tapın.
kT
ea
m
1,2 0,6
27 ×4
78. ifadəsinin qiymətini hesablayın.
1
0,6 0,2
3 ×2
12
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
İzahat tələb edən tapşırıqlar 82. x 2−3 x−2 p+ 9=0 tənliyinin kökləri p
parametrinin hansı qiymətində qarşılıqlı tərs
79. Radiusları 7 sm və 13 sm olan çevrələr daxildən
ədədlərdir?
toxunurlar. Çevrələrin mərkəzləri arasındakı məsafəni
tapın.
t.m
e/
ifadəsini sadələşdirin.
rli
BD=3 AD olarsa,
EC -nin tapın.
ea
13
X sinif Variant B 02.04.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
t.m
e/
Bi
rli
kT
ea
m
1
14