Enterprise J2ME developing mobile Java

applications 8th print Edition Yuan download

https://ebookultra.com/download/enterprise-j2me-developing-
mobile-java-applications-8th-print-edition-yuan/

Explore and download more ebooks or textbooks

at ebookultra.com
We have selected some products that you may be interested in
Click the link to download now or visit ebookultra.com
for more options!.

Developing Mainframe Java Applications 1st Edition Lou

Marco

https://ebookultra.com/download/developing-mainframe-java-
applications-1st-edition-lou-marco/

Developing applications with enterprise SOA 1st Edition

Martin Huvar

https://ebookultra.com/download/developing-applications-with-
enterprise-soa-1st-edition-martin-huvar/

POJOs in Action Developing Enterprise Applications with

Lightweight Frameworks 1st Edition Chris Richardson

https://ebookultra.com/download/pojos-in-action-developing-enterprise-
applications-with-lightweight-frameworks-1st-edition-chris-richardson/

Modernizing Enterprise Java 1st Edition Markus Eisele

https://ebookultra.com/download/modernizing-enterprise-java-1st-
edition-markus-eisele/
Java Programming 8th Edition Joyce Farrell

https://ebookultra.com/download/java-programming-8th-edition-joyce-
farrell/

Impinging Streams Fundamentals Properties and Applications

Yuan Wu

https://ebookultra.com/download/impinging-streams-fundamentals-
properties-and-applications-yuan-wu/

JBoss R Seam Simplicity and Power Beyond Java TM EE 1st

Edition Michael Juntao Yuan

https://ebookultra.com/download/jboss-r-seam-simplicity-and-power-
beyond-java-tm-ee-1st-edition-michael-juntao-yuan/

Core Java Volume 1 Fundamentals 8th ed Edition Horstmann

https://ebookultra.com/download/core-java-volume-1-fundamentals-8th-
ed-edition-horstmann/

Java Internationalization Creating International

Applications Java Series First Edition David Czarnecki

https://ebookultra.com/download/java-internationalization-creating-
international-applications-java-series-first-edition-david-czarnecki/
Enterprise J2ME developing mobile Java applications 8th
print Edition Yuan Digital Instant Download
Author(s): Yuan, Michael Juntao
ISBN(s): 9780131405301, 0131405306
Edition: 8th print
File Details: PDF, 2.84 MB
Year: 2003
Language: english
 Enterprise
J2ME
™

Developing Mobile Java™ Applications

Michael Juntao Yuan

Prentice Hall PTR

Upper Saddle River, NJ 07458
www.phptr.com
A Cataloging-in-Publication Data record for this book can be obtained from the Library of Congress.

Editorial/Production Supervision: Faye Gemmellaro

Cover Design Director: Jerry Votta
Cover Design: Talar Boorujy
Cover Photography: Karen Strelecki
Manufacturing Manager: Alexis R. Heydt-Long
Executive Editor: Gregory G. Doench
Editorial Assistant: Brandt Kenna
Marketing Manager: Jennifer Lundberg

© 2004 Pearson Education, Inc.

Publishing as Prentice Hall Professional Technical Reference
Upper Saddle River, New Jersey 07458

Prentice Hall PTR offers excellent discounts on this book when ordered in quantity for bulk
purchases or special sales. For more information, please contact: U.S. Corporate and Government
Sales, 1-800-382-3419, corpsales@pearsontechgroup.com. For sales outside of the U.S., please
contact: International Sales, 1-317-581-3793, international@pearsontechgroup.com.

Company and product names mentioned herein are the trademarks or registered trademarks of their
respective owners.

All rights reserved. No part of this book may be reproduced, in any form or by any means, without
permission in writing from the publisher.

Printed in the United States of America

Fourth Printing
Text printed on recycled paper.
ISBN 0-13-140530-6

Pearson Education Ltd.

Pearson Education Australia Pty., Limited
Pearson Education Singapore, Pte. Ltd.
Pearson Education North Asia Ltd.
Pearson Education Canada, Ltd.
Pearson Educación de Mexico, S.A. de C.V.
Pearson Education—Japan
Pearson Education Malaysia, Pte. Ltd.
To my parents and my dear wife Ju
Contents

Foreword xix

About this Book xxi

Acknowledgments xxvii

I Introduction 1

1 Mobile Commerce: Visions, Realities, and Opportunities 3

1.1 Mobile Commerce Value Propositions 4
1.1.1 Business to Consumer (B2C) 5
1.1.2 Business to Business (B2B) 5
1.1.3 Business to Employee (B2E) 6
1.1.4 Public Services and Safety 7
1.2 Mobile Technology Adoption 7
1.3 The Search for Killer Mobile Applications 9
1.3.1 Mobile Entertainment 10
1.3.2 From Toys to Tools 10
1.3.3 The Enterprise Mobility Eco-system 10
1.4 Mobile Commerce Landscape 11
1.4.1 Mobile Device Manufacturers 11
1.4.2 Mobile Internet Service Providers 12
1.4.3 Mobile Software Platform Providers 12
1.4.4 Mobile Application Service Providers 12

v
vi Contents

1.5 Summary 13
Resources 13

2 J2ME: Is Mobile Java Ready for Enterprise? 15

2.1 Why Java? 16
2.2 The Java Community Process 17
2.3 Java Everywhere 18
2.3.1 The Single Architecture Solution 18
2.3.2 Opportunities for J2EE Developers 19
2.4 Java 2 Micro Edition Explained 20
2.4.1 J2ME Architecture 20
2.4.2 J2ME Components 20
2.5 Competing Technologies 25
2.6 Summary 25
Resources 25

II End-to-End Enterprise Applications 29

3 The Smart Client Paradigm: iFeedBack 31

3.1 Benefits of Smart Clients 32
3.2 Introducing iFeedBack 33
3.2.1 The Problems to Solve 33
3.2.2 Architecture 34
3.2.3 Real-World Deployment 35
3.3 iFeedBack Usage Scenarios 35
3.3.1 Build and Deploy 35
3.3.2 Try It Out! 36
3.4 Implementation Walk Through 38
3.4.1 The Call Model 38
3.4.2 The Threading Model 42
3.4.3 Data Exchange 46
3.5 Summary 48
Resources 48
Contents vii

4 Managed Smart Clients 51

4.1 Container-Managed Applications 52
4.1.1 Container Features 52
4.1.2 Benefits of Containers 54
4.2 OSGi Containers 55
4.2.1 Bundles 55
4.2.2 Standard Services 56
4.2.3 Bundle Interaction and Custom Services 56
4.2.4 OSGi Runtime Requirements 59
4.3 A Simple Echo Service Example 59
4.3.1 The IBM Service Management Framework 59
4.3.2 The EchoService Bundle 61
4.3.3 The EchoUIConsumer Bundle 65
4.4 Smart Client with HTTP Front End 70
4.4.1 The Pizza Order Bundle 70
4.4.2 The Pizza Order Servlet 73
4.4.3 The Logging Service 74
4.4.4 Rich UI Clients for the HTTP Service 77
4.5 Mobile Gateways 77
4.6 Summary 79
Resources 79

5 Mobile Design Patterns: The Smart Ticket Blueprint 81

5.1 Getting Started 82
5.2 Smart Ticket in Action 84
5.2.1 Manage User Preferences 84
5.2.2 Search and Purchase Tickets 85
5.2.3 Rate Movies 85
5.2.4 Cache Theater Schedules 87
5.3 Important Architectural Patterns 88
5.3.1 The Overall MVC Pattern 88
5.3.2 The Clientside Facade 93
5.3.3 The Serverside Facade 95
5.4 Implementation Techniques 98
viii Contents

5.4.1 Chain of Handlers 98

5.4.2 Binary RPC over HTTP 103
5.4.3 The Clientside Thread Model 106
5.5 Summary 109
Resources 109

6 Advanced HTTP Techniques 111

6.1 The Decorator Approach 112
6.1.1 The CustomConnector Factory Class 112
6.1.2 The CustomConnection Class 113
6.1.3 Decorator Pros and Cons 114
6.2 The Process-Chain Approach 114
6.2.1 The HttpClient Source Code 114
6.3 Session Tracking via HTTP Cookies 117
6.3.1 Handle Cookies via Decorator Classes 117
6.3.2 Handle Cookies via HttpClient Handlers 118
6.4 HTTP Basic Authentication 119
6.4.1 Code Example 120
6.5 HTTP Digest Authentication 121
6.5.1 Code Example 122
6.6 Secure HTTP 123
6.6.1 HTTPS Support in the MIDP 124
6.7 Summary 125
Resources 125

7 End-to-End Best Practices 127

7.1 Limited Device Hardware 128
7.1.1 Lightweight Libraries 128
7.1.2 Reduce Application Footprint 129
7.1.3 Minimize the Garbage Collector 130
7.1.4 Use Mobile Portals 131
7.1.5 Use Design Patterns Judiciously 132
7.2 Slow, Unreliable Networks 132
7.2.1 Support the Offline Mode 133
7.2.2 Use Remote Facades 134
Contents ix

7.2.3 Place Portals Locally 134

7.2.4 Buffered I/O 134
7.2.5 Encrypt Your Data 135
7.2.6 Obtain Server Status Efficiently 136
7.3 Pervasive Devices 136
7.3.1 Protect On-Device Data 137
7.3.2 Synchronize Often 137
7.3.3 Optimize for Many Devices 137
7.3.4 Centralized Provisioning 138
7.4 Ubiquitous Integration 138
7.4.1 Proprietary Binary Protocols 138
7.4.2 Use Mobile RPC Frameworks 140
7.4.3 Messaging Is Our Friend 141
7.4.4 XML and Web Services 141
7.5 The Impatient User 141
7.5.1 Take Advantage of the Rich UI 141
7.5.2 Use Threads Judiciously 142
7.5.3 One Screen at a Time 143
7.5.4 Store User Preferences 143
7.5.5 Use Deployment Descriptors 143
7.6 Summary 143
Resources 144

III Mobile Messaging Applications 145

8 Email and PIM 147

8.1 Basics of Email 148
8.1.1 The SMTP Server 149
8.1.2 The POP3/IMAP Server 149
8.2 Introducing Mail4ME 149
8.2.1 Send Email 150
8.2.2 Receive and Manipulate Messages 152
8.2.3 Display Message Parts 153
8.3 The JavaPhone API 155
x Contents

8.4 The PDA Optional Package 155

8.5 Commercial Email and PIM Suites 156
8.5.1 The Espial Suite 157
8.5.2 The ReqWireless Suite 157
8.6 Corporate Portal Servers 158
8.6.1 BlackBerry Email 158
8.6.2 BlackBerry PIM 160
8.7 Summary 161
Resources 161

9 Converged Mobile P2P Messaging 163

9.1 Introducing the Wireless Messaging API 164
9.1.1 Top-Level WMA Classes 165
9.1.2 URLs and Message Connections 166
9.2 WMA in Action 167
9.2.1 Send SMS Messages 168
9.2.2 Synchronously Receive SMS Messages 169
9.2.3 Asynchronously Receive SMS Messages 170
9.2.4 Receive SMS Message via MIDP PUSH 171
9.3 WMA Reference Implementation 172
9.3.1 Runtime Properties 172
9.3.2 WMA Console in J2ME WTK v2.0 173
9.3.3 Architecture 173
9.4 SMS from the Back End 174
9.4.1 The jSMS API 175
9.4.2 The Simplewire Java SMS SDK 176
9.4.3 The Nokia Mobile Server Services SDK 177
9.4.4 Standardize the Serverside Messaging API 178
9.5 Beyond SMS: The IM Convergence 179
9.5.1 Introducing Jabber 179
9.5.2 The Jabber Protocol: XMPP 181
9.5.3 The KVMJab Jabber Library 182
9.5.4 Other Commercial Jabber Clients 183
9.6 SIP-Based IM Applications 184
Contents xi

9.6.1 The SIP API for J2ME 184

9.7 Summary 185
Resources 185

10 Enterprise Messaging 187

10.1 Mobile Enterprise Messaging 188
10.1.1 Mobile MOM 189
10.2 Introducing the JMS 190
10.2.1 Top-Level Interfaces 190
10.2.2 Publish-and-Subscribe Model 190
10.2.3 Point-to-Point Model 193
10.2.4 Combine the Two Messaging Models 195
10.3 Mobile JMS from iBus//Mobile 195
10.3.1 J2ME JMS Clients 195
10.3.2 The Lightweight Client for MIDP 197
10.3.3 Non-Programmable Clients 198
10.4 The IBM WebSphere MQ Everyplace 199
10.4.1 A Truly Mobile MOM Solution 199
10.4.2 HelloWorld Code Walk Through 200
10.4.3 Storage Adapters 204
10.4.4 The Administration Queue 204
10.4.5 Communications Adapters 209
10.5 Summary 210
Resources 210

IV Mobile Databases and Synchronization Engines 213

11 Mobile Database for CDC Devices 215

11.1 Database on the Go 216
11.2 Introducing JDBC 217
11.2.1 A JDBC Example 217
11.2.2 Obtain a Connection Object 218
11.2.3 Execute a SQL Statement 219
11.2.4 Extract Search Results 219
xii Contents

11.3 Portable and Efficient Code Using PreparedStatement 219

11.3.1 Problems with the Statement Interface 220
11.3.2 Use of the PreparedStatement Interface 220
11.4 Access Stored Procedures Using CallableStatement 221
11.4.1 What Is a Stored Procedure? 221
11.4.2 Use of the CallableStatement Interface 222
11.5 The JDBC Optional Package for the CDC 223
11.6 HSQL Database Engine 224
11.7 iAnywhere Solutions SQL Anywhere Studio 224
11.7.1 Use an UltraLite Custom Database 226
11.8 IBM DB2 Everyplace 228
11.9 Oracle9i Lite 228
11.10 PointBase Micro Edition 229
11.11 Example Application: Contact Manager 230
11.12 Summary 236
Resources 237

12 Mobile Databases for MIDP Devices 239

12.1 PointBase Micro Edition 240
12.2 The Oracle J2ME SODA SDK 241
12.3 The IBM DB2e FastRecordStore 243
12.4 Summary 246
Resources 247

13 Database Synchronization 249

13.1 Synchronization and Mobility 250
13.1.1 The Disconnected but Synchronized Architecture 250
13.1.2 Mobile Database Synchronization 251
13.2 PointBase UniSync 253
13.2.1 Serverside Code Walk Through 254
13.2.2 Clientside Code Walk Through 256
13.3 IBM DB2 Everyplace 257
13.3.1 Access DB2e Sync Programmatically 258
13.3.2 Sync with MIDP FastRecordStore 259
13.4 iAnywhere Solutions MobiLink 260
Contents xiii

13.4.1 MobiLink via Standalone Native Clients 261

13.4.2 Access MobiLink Programmatically 262
13.5 Oracle9i Mobile Server 262
13.6 The Synchronized Contact Manager 263
13.7 Summary 268
Resources 268

14 Access Backend Databases 271

14.1 Direct Access to Remote Databases 272
14.1.1 Application-Specific Middleware 273
14.1.2 Using JDBC 273
14.1.3 Gateway Servlet 273
14.2 The Oracle J2ME SQL SDK 273
14.3 Legacy Applications 274
14.3.1 Screen Scraping 274
14.4 Using Simplicity for Legacy Databases 276
14.4.1 Simplicity Mobile 276
14.4.2 Simplicity Enterprise Legacy Rejuvenation 277
14.5 Summary 281
Resources 281

V XML and Mobile Web Services 283

15 XML for Small Devices 285

15.1 What Is XML? 286
15.2 Challenges for Small Devices 287
15.3 XML Parsing Models 288
15.3.1 SAX 288
15.3.2 XMLPull 289
15.3.3 Document Model 291
15.4 Introducing Amazon XML Services 291
15.5 Amazon Services via XmlPull 294
15.6 Amazon Services via kDOM 297
15.7 A Mobile RSS Client 300
xiv Contents

15.7.1 A Simple RSS Example 300

15.7.2 PeekAndPick 301
15.8 Summary 303
Resources 303

16 SOAP Web Services on Smart Clients 305

16.1 What Is SOAP Web Services? 306
16.1.1 The SOAP Advantage 306
16.1.2 SOAP Hello World 307
16.1.3 Architecture of SOAP Web Services 308
16.2 Introducing kSOAP 309
16.2.1 What Is SOAP Parsing? 310
16.2.2 Simple Parsing Example Using kSOAP 311
16.2.3 How the call() Method Works 312
16.2.4 kSOAP Message Transport 313
16.2.5 kSOAP Stub Generators 316
16.3 kSOAP Explained 317
16.3.1 The Default Mapping 317
16.3.2 Object Structure 318
16.3.3 Custom Mapping Through Data Marshal 319
16.3.4 A More Complex Example 321
16.3.5 Recap: The kSOAP API 323
16.4 Advanced kSOAP 323
16.4.1 Arrays 323
16.4.2 Validate Documents Using SoapTemplate 323
16.5 More kSOAP Examples 325
16.5.1 The Google Web Services API Demo 325
16.5.2 SmartPhrases 328
16.6 What’s in kSOAP v2.0? 328
16.6.1 Programming for kSOAP v2.0 329
16.7 Summary 332
Resources 332

17 The J2ME Web Services Optional Package 333

17.1 A Little History 334
Random documents with unrelated
content Scribd suggests to you:
krachtsinspanning uitgeruste vloot vernield, terwijl het andere nog
werkeloos op de reede van Texel lag?

Hierover waren—aldus lezen we in een handschrift, dat eigenlijk weergeeft

wat Witte zelf van de zaken dacht—de gedeputeerden of afgevaardigden
van de Staten zeer ontsteld. Zij bevonden zich op de reede van Texel en
ontboden nu de loodslieden, om de zes-en-twintig schepen dien nacht uit te
brengen. Maar de loodsen „hadden daartoe geen moed,” omdat de wind
West ten Noorden was, waardoor het uitloopen bij al die droogten en
ondiepten zoo gevaarlijk was voor uitzeilende schepen.

Toen toonde Witte, dat hij evengoed een scheepsmacht naar buiten kon
loodsen, als er mee door den vijand heen slaan.

Een uur na zonsondergang had hij afscheid van de gedeputeerden genomen,

en beval nu dat zestien à achttien visschersbooten met lantaarns zouden
vooruit zeilen, om zich in dien nacht ter weerszijden van de droogten in het
vaarwater van Texel op te stellen. En nu, door dezen loods uitgebracht,
bereikten ’s lands schepen, op slechts één na, dat aan den grond geraakte,
het ruime sop.

Den volgenden dag, den 9den Augustus, had Witte in den namiddag den
vijand in ’t gezicht gekregen, en des avonds zich met den admiraal
vereenigd, waarop de Engelschen zich afwendden en door de onzen
gedurende dien nacht onder klein zeil vervolgd waren.

In den morgen van den meergemelden 10den Augustus was het goed weer
met Zuid-Westen wind. Witte liet zich aan boord roeien van het
admiraalsschip. Een kort gesprek volgde tusschen deze twee mannen, die
jaren lang samen gestreden hadden tegen de vijanden van het land, al
hadden zij bij wijlen zèlf als vijanden tegenover elkaar gestaan. Toen namen
zij afscheid.

Ieder van hen wist, dat dit voor de laatste maal kon zijn. Beiden waren ze
schier van den kinderlijken leeftijd er aan gewoon telkens en telkens weer
den dood onder de oogen te zien; beiden ieder oogenblik bereid om te
sterven. En het zou thans voor de laatste maal zijn, dat zij van elkander
gingen. Witte om, als altijd, „zijn plicht te doen,” áán te vallen en zich te
werpen daar, waar het gevaar het grootst was. En de andere... om te sterven
voor zijn „lieve vaderlant.”

Ze waren gewoon geraakt aan dit denkbeeld, de vlootvoogden uit onze

groote zee-oorlogen! Nog dezen zomer, toen Tromp voor een wijle het
Kanaal „schoon geveegd had” van den vijand, was, tijdens een heftigen
aanval, dien hij van twee zijden tegelijk had uit te staan, omdat hij tusschen
twee Engelsche bodems lag ingesloten, zijn secretaris vlak naast hem
doodgeschoten. En was niet, nu al zoo lang geleden, zijn vader stervend
neergezonken langs zijn zijde? Zooals altijd nam hij rustig zijn plaats in op
de hooge kampagne, waar hij, evenals Maximiliaan van Buren en de ijzeren
graaf van Mansfeld, staande „gelijk in een Overste behoorde,” zou sterven.

Met geheel zijn verstand bij den strijd, leidde Bestevaer Tromp ook thàns
den aanval en sloeg met onze schepen door de linie der Engelschen heen.
Toen werd de steven gewend, om dit nog eens te ondernemen. Op dit
oogenblik was het vaartuig van den admiraal, dat later in het Noorden onder
den nooit verwonnen admiraal Dubbel Wit verzinken zou in de zee bij
Elseneur, zoo dicht het schip van den Engelschen vlootvoogd Monk
genaderd, dat van daar musketvuur op de onzen geopend kon worden.
Rondom kraakten en donderden de kanonnen. Vervuld was de zee van al het
geweld dezer twee strijdende machten. Daarin ging wel het nijdig geknetter
van eenige musketten verloren. Toch.... één dier kleine kogels zou het pleit
van dezen dag beslissen. Plotseling ziet men den admiraal wankelen en de
handen uitstrekken als om steun te zoeken. IJlings vangen zij, die zich in
zijn nabijheid bevinden, hem op. Maar reeds zakt hij stervend in elkaar. Een
bewegen van de lippen,... een omvatten van een lang heldenleven in drie
woorden: „Ik heb gedaan....” Dàn, nog eens, en nu voor de laatste maal, een
opwekking om nooit dàt te verliezen, wat hij nooit verloren heeft, hetzij hij
als kind over zijn vermoorden vader heenboog, als voetveeg van
zeeschuimers verre van zijn moedertje heen zwierf, als Christenslaaf voor
een despoot stond, als matroos en bevelhebber den vijand het manlijk gelaat
toekeerde: „Houdt goeden moed!” En dan, zieltogende reeds, een opdragen
van vaderland en ziel aan den Eeuwige.... Toen was een onzer edelste
mannen gestorven.

En,... als wij waardig werden geacht, om, niet op de hoogte des heuvels,
maar op den hoogen achtersteven van het ouderwetsche schip te klimmen,
en, als Hur en Aäron, bij die bede, om toch goeden moed te houden, de
armen van den stervenden admiraal te ondersteunen waar hij ze ophief naar
den hemel,—daar zou het zijn, opdat er macht uitging van het
stervenswoord van Bestevaer Tromp, macht.... voor het jonge Nederland,
ach! dat toch moet blijven gelooven en vertrouwen, en niet het minst in
zichzelf!...

Helaas, de krans der victorie kon niet aan de lijkbaar van Maerten
Harpertsz. Tromp gehecht worden. Wel trachtte men den dood van den
admiraal voor de onzen geheim te houden, maar de bevelvoerders, die er
mede bekend werden of moesten worden, waren niet in staat zoo
onverwacht de algemeene leiding op zich te nemen, gelijk Bestevaer Tromp
dat zelf vermoogd had te doen na den dood van Piet Hein.

Met veel heldenmoed werd er door velen der onzen, door Dubbel Wit, Jan
Evertsen en De Ruijter gestreden, doch vele kapiteins gingen op de vlucht
en trachtten onze havens binnen te vallen. Witte maakte zich daarover in die
mate boos, dat hij met scherp op deze lafaards deed schieten. Het hielp
altemaal niet. De slag bij Terheijden was een nederlaag meer voor ons
geworden. De dag was verloren, die met klokkenklank was begonnen en
met geweeklaag moest eindigen. Maar het pleit voor het karakter van ons
volk, dat de rouw over den dooden admiraal inniger was, dan de rouw over
den verloren slag. Het laatste verlies kon hersteld worden.

Het zat er bij ons te diep ingeworteld, dat we wèl voor de tegenspoeden,
maar niet voor de Engelschen geweken waren. Daarom konden we met
eenige zekerheid een beteren tijd afwachten, die—we geloofden het voor
vast—komen zou. Maar de goede vader van onze kinderen der zee.... dat hij
gestorven was, het wekte een droefheid op door geheel het land. „Ach!”
riep Michiel de Ruijter, „dat ik gestorven ware voor Bestevaer!”
Die bede, getuigend zoowel voor het goede hart van den meester als van
den leerling, was niet vervuld. Michiel Adriaensz. de Ruijter zou blijven
leven, om het werk van zijn meester te voleindigen, ja, het schitterend van
glans en glorie over te brengen tot het verre nageslacht.
Graftombe van Maerten Harpertsz. Tromp in de Oude Kerk te
Delft.
ZEVENTIENDE HOOFDSTUK.
 Ter uitvaart.
En nu was er rouw in het vaderland. De Staten van Holland brachten den
2den Augustus hun „compliment van condoleantie” aan „de naeste Vrunden
ofte Gallieerden van Tromp,” en den 14den Augustus aan zijn weduwe. Den
13den Augustus werd er besloten, dat aan Tromp „voor ordre ende tot kosten
van desen Staet” „een honorable Begrafenisse” zou worden „aengedaen,”
en dat er, hem ter eere, een Tombe zou worden opgericht „soodanig als de
voorsegde Daden en Exploieten zijn meriteerende.” Ja, niet alleen zou de
Compagnie Guarden van Hun Edel Groot Mogenden te voet aan de
begrafenis deelnemen, maar de „Heeren” zouden ook „de laetste uytvaert
assisteeren” van den man, die, zooals het Schotschrift eenmaal zeide, maar
van „sulcken volckje” was.

De bewoners van Rotterdam vierden op een zeer eigenaardige wijze zijn

uitvaart. Heerschte er ergens in de Republiek droefheid en ontsteltenis over
den dood van Bestevaer, dan was het wel in deze stad, welke van zijn zesde
jaar af zijn woonplaats geweest, en dus innig verbonden was aan het rijke
leven van den zeeheld.

Nu zijn de Rotterdammers nooit van de gemakkelijksten geweest, als het er

op aankomt. En toen, slechts eenige dagen na den dood van den in
Rotterdam zoo gevierden held, een Engelsche vrouw daar ter stede
„kwalijk” van hem sprak, ontstond er al heel gauw een oploop en werd haar
huis geplunderd.

Niet in Rotterdam, waar hij gewoond en waar hij oorspronkelijk zelf in de

St. Laurenskerk grafsteen no. 103 had aangewezen om zijn laatste rustplaats
aan te duiden, en ook niet in Den Briel, waar hij geboren was en het
grootste deel zijner weinige jeugd-jaren aan wal had doorgebracht,—maar
in de Oude Kerk van Delft werd Maerten Harpertsz. Tromp begraven.
Vermoedelijk, omdat daar zijn vrouws familie woonde, en in elk geval heeft
een vriendelijke beschikking den twee vrienden van vroeger een graf niet
ver van elkaar toe bedeeld. Met warme hoogachting toch was Tromp altijd
zijn vroegeren beschermer, den admiraal Piet Hein, blijven herdenken, den
eersten „peckbrouck” die ons zeewezen had moeten hervormen, maar die,
na slechts twee maanden den admiraalstitel van Holland en West-Friesland
gedragen te hebben, voor Duinkerken was gesneuveld.

Een eigenaardig bewijs, hoe Tromp de nagedachtenis van Piet Hein bleef
vereeren, spreekt wel uit een testament van 1634 voor den Brielschen
notaris Johan de Bruijne door den toenmaligen zeekapitein verleden. In zijn
geslacht, zoo heette het aldaar, moest een medaille aan een gouden ketting
bewaard blijven, hem vereerd, „over sijne Dyensten den lande gedaen als
Capiteyn ten Tijde den Admirael Pyet Heyn op sijn Schip geschoten is
geworden.” Op die medaille stond aan den eenen kant „t’ vidimus van Sijne
Extie Fredrick Hendrik ende aend’ ander sijde secker gedicht, luijdende
aldus: Geen Pronck van Goud, maer clouckheijt stout, op Dolle baren,
Beërft de Eer, van Hollandts Heer, Door ’t Oorlochsvaren.”

De nabijheid dier twee graven liet ook niet na de aandacht te trekken van
prof. Anthonius Thysius, die op den 21sten September 1653 in „de
vermaerde Leydtsche Academie” de lijkrede over Tromp uitsprak. „Soo
eenighe gedachtenisse den overleden raeckt, soo en heeft hem ghelyck ick
geloof niet aengenaemer kunnen gebeuren, als nevens dat graf te rusten,
daer de beenderen van den manhaften Pieter Pieters. Heyn liggen, opdat sy,
die eertijds t’ samen hadden gevochten, oock omtrent de selve plaets souden
liggen.”

Maar hoe zouden wij ons na zooveel jaren kunnen verplaatsen in den rouw
eener natie? Zelfs niet eens immers in dien der weduwe of in dien der
kinderen van den admiraal! Neen, ik wil slechts nog even uw aandacht
vestigen op een oud vrouwtje, dat daar stillekens en als vergeten neerzit,
met de verschrompelde handen gevouwen in den schoot, die arme, oude
handen, waarmee ze gewerkt had voor haar kinderen, jaren en nog eens
jaren geleden, in de bange dagen, toen haar kloeke Harpert het zeegat was
uitgevaren met haar oudsten zoon aan boord, om nooit, nooit weer terug te
keeren. O, wat had ze toen in de stilte van den nacht van den God haars
bijbels afgesmeekt, dat zij nog eenmaal ten minste haar kind, haar jongen,
die al van zijn achtste jaar af haar van het hart was gescheurd door dat
booze verlangen naar de blauw-groene wateren der zee,—dat zij nog
eenmaal haar oudsten zoon, den vroolijken, blozenden Maerten mocht
terugzien.
 Grafsteen No. 103 in de St. Laurenskerk te Rotterdam.

Hier leit Begraven Aeltgen jacobs van Arckenboudt

de tweede Huisvrouw van den Ed heer Mærten
Harpersz- Tromp Admiræl over Hollandt ende West
Vrieslandt is gestorve en op den 13 April Anno 1639
oudt sijnde 36 jare

Hier Leit Begraven Dingnom cornelis d’ Huisvrouw

van Capitein Maerten Harpersz. van der Tromp starf
den 20en november ano 1633 oudt 34 jaren

no 103

Die bange, bange dagen.... God had ze weg doen stuiven als nevelen voor
het zonlicht. De Heere had haar den kloeken echtgenoot ontnomen.... maar
het was toch zoo moeilijk niet geweest als zij gedacht had in den
gruwelijken tijd van onzekerheid en al maar hopen tegen beter weten in, om
met den beproefden Job te zeggen: „De Heere heeft gegeven, en de Heere
heeft genomen; de name des Heeren zij geloofd!” Want haar kind was
gespaard gebleven en haar teruggegeven. Wat een flinke jongen was hij
geworden! Wat al plannen maakte hij, om nu in vaders plaats voor haar te
zorgen! Alsof zij thans aan haar toekomst dacht, nu zij diep in zijn oogen
keek, als wilde ze in zijn ziel lezen, om te weten wat haar kind geleden, en
hoe hij aan haar gedacht had in de ellende.

En later?...

God had haar wel begenadigd. Haar jongen, eenmaal de voetveeg eens
zeeschuimers, was de roem geworden van zijn vaderland. Wat een trots, wat
een trots voor dat oude moedertje! Iedereen moest het weten, wat haar
jongen als kind gezegd en gedaan had. En wel zal den admiraal vaak een
glimlach over het gelaat gevlogen zijn, als hij, die zoo nederig over zichzelf
kon denken, moest aanhooren, wat zijn oude moeder van hem dacht. En
waar hij, de Nederlandsche zeeman, wel eens met andere oogen al dat
klatergoud aanzag, waarmede men zijn burgerlijken naam dacht te vereeren,
daar mocht hij toch wel eens voor zijn oud moedertje er de stralen van Gods
lieve zon in laten weerspiegelen...

Nu zat zij daar stil in haar hoekje, de oude, afgeleefde vrouw. En haar
lippen stamelden wel weer de woorden van Job na. Maar ze dacht aan den
ouden Simeon, die sterven mocht, toen zijne oogen de heerlijkheid des
Heeren hadden aanschouwd. Ze had het altijd wel jammer gevonden, dat hij
den Heiland niet zelven aanschouwd had, die opgegroeid was uit dat
kindeke. Ja, zij, die zooveel geluk gezien had, ze moest dat wel jammer
vinden, zij met haar zondig hart. Want was het geen zonde, om aan de
beschikkingen des Heeren iets, hoe gering ook, af of toe te doen? Maar nu
had ze het begrepen, en ze prees den grijzen Simeon gelukkig, die de
heerlijkheid aanschouwd had in dat zalige kindeke, niet in den armen,
jongen Heiland, die doodbloedde aan een kruis. En ze dacht aan dat kruis,
waaraan, zoovele eeuwen door, het gebroken menschenhart gedacht heeft.
Maar toen moest ze wel denken aan Maria... Neen, zij, arm, nederig
vrouwtje mocht toch niet meer zijn dan de moeder van den Heiland, die
geleden had naar de ziel meer dan een menschenkind machtig is te
vermelden. En ze heeft gelezen, telkens en telkens weer gelezen in dat
groote, dikke boek, waarnaar men meer grijpt in de dagen der smarte, dan
wanneer de Heer ons zegent.

Maar—al wilde ze pogen te berusten in den ondoorgrondelijken wil des

Heeren,... haar jongen vergeten, die door de Engelschen vermoord was, dat
kon ze niet, dat kòn ze niet!

Arm, oud moedertje van Maerten Harpertsz. Tromp!...

En dof luiden de klokken van Delft, waar de doode Vlootvoogd rusten zal.
En waar wij den langen lijkstoet zien opgaan naar de doodenstad van
Nederland—daar spellen wij nog eenmaal den naam van den held, met
wiens lotgevallen wij ons zoolang bezig gehouden hebben. Kind van de
fortuin als weinigen, hebben zijn oogen de breede schaduwen des levens
aanschouwd. Uit burgerlijke ouders geboren, hebben koningen hem hulde
gebracht. Was zijn hart vervuld van liefde voor het Huis van Oranje, gelijk
bij zoo menigen Nederlander die uit het volk geboren is,—een Jan de Witt
weeklaagde over zijn te vroegen dood. IJverig Calvinist en vriend der
streng Contra-remonstrantsche predikanten, werd hij met een grafschrift
vereerd door niemand minder dan Vondel, den vijand dier ijverende
geestelijken, den man, die niet huichelen kon, al moest hij er vrienden en
vereerders door verliezen. De afgod zijner matrozen, wier Vader hij heette,
was hij een lieveling der burgerij. Den Engelschman hatende, zooals de
zeeman dier tijden dat deed, werd hij door hen met hun Nelson vergeleken
en zijn afbeelding een eereplaats waardig gekeurd in de Greenwich-galerij.
Zwerver langs alle wateren, had de liefde voor zijn geboortegrond hem
altijd weer getrokken naar het lieve vaderland, waar hij ruste heeft mogen
vinden voor den eeuwigen slaap.

Zijn eenig monument—niet door een nageslacht, dat al te ver, veel te ver
van die groote persoonlijkheid verwijderd schijnt te zijn, maar door zijn
dankbare tijdgenooten te zijner voortdurende herinnering opgericht—
bevindt zich in de Oude Kerk te Delft.

Men is gewoon bij een bezoek aan die stad ter bedevaart op te gaan naar het
Mausoleum der Oranjes in de Nieuwe Kerk. Weinige Nederlanders zouden
het vermogen dien gang te verzuimen!

Maar als men nog even tijd over heeft, of voor een tweeden keer die stad
bezoekt, richte men toch zijn schreden naar de indrukwekkende Oude Kerk.
Daar zult ge de graven vinden van twee zeemanszoons uit de 17de eeuw, en
een van hen was de schepper van het Nederlandsche Zeewezen, waaraan
wij, voor een groot deel, onze roemrijke plaats in de wereldhistorie te
danken hebben.

EINDE.
 AANTEEKENINGEN.

De geslachtsnaam van Tromp’s vader. Hierover vindt men in

„Aanteekeningen en Mededeelingen betreffende het Geslacht Van der
Tromp of Tromp” in „Rotterd. Historiebladen,” 3e Afd. Genealogische
Aant. en Levensbesch. Eerste deel p. 59 v.v. het volgende: Volgens
aanteekeningen van Mr. Reinier van Heemskerk heeft de vader van den
admiraal M. H. Tromp die oorspronkelijk Van der Wel heette, zijn naam
veranderd. Volgens diezelfde aant. was de oorzaak deze: „dat de vader van
den Admiraal Maerten Harpertsz. Tromp, zijnde geweest Harpert Lamberts
(lees: Maertensz) Van der Well, groote(n) lust had tot den zeedienst, en
zijne ouders hem dat willende beletten, hij de vlugt nam en zich in den
zeedienst begaf als jong matroos of, zoo anderen zeggen, als koksmaat,
onder den naam van Tromp om niet bekend te zijn. Doch anderen zeggen,
dat hij op zijn schip zijnde, en niets te doen hebbende, hij altoos zich
amuseerde met op een trompje te spelen, waardoor hij den bijnaam van
Tromp zou verkregen hebben.” Nav. II 1852, p. 140.

Hier vinde het tevens zijn plaats, dat in het Brielsche Archief noch van Van
der Tromp, Tromper of Trompert sprake is, als Harpert Maertensz. genoemd
wordt, maar steeds van Tromp. Zie H. de Jager: Geslacht Tromp, p. 2.

Vrouwen en kinderen van Maerten Harpertsz. Tromp. Zijn eerste vrouw

was Dina of Dignom de Haes, dochter van Cornelis de Haes en N. van den
Heuvel. Zij stierf den 20en Nov. 1633, in den ouderdom van 34 jaren te
Rotterdam en werd aldaar in de Groote Kerk begraven (grafsteen no. 103).
Onder dien steen ligt ook zijn tweede vrouw begraven, en dat graf, gelijk uit
een zijner hierna te melden Testamenten blijkt, was ook voor hem bestemd.
Van de inschrijving van den trouw en ondertrouw met Dignum gaven wij
een fac-simile. Opgemerkt zij hier, dat de ondertrouw niet den 24en April
1624 plaats had, gelijk in „het Geslacht Tromp” van H. de Jager (natuurlijk
door een druk- of schrijffout) voorkomt, maar den 14en April van dat jaar.
Tromp’s tweede „huisvrouw” was: Aeltgen Jacobs van Arckenboudt.
„Ondertrouwd te Rotterdam 27 Augustus 1634: Maerten Herperts Tromp,
wedr. Capiteyn, wonende op de Leuvehaven, met Alyth Jacobsdr.
Arckenboudt, j. d. wonende in den Briel. Attesten gegeven op den Briel 10
Sept. 1634” (Rott. Hist. bladen t. a. p. p. 65 noot 1). Het huwelijk werd den
12en Sept. 1634 te Brielle voltrokken. Ook deze vrouw van Tromp stierf
jong. Volgens het opschrift van den grafsteen stierf zij den 13en April 1639
in den ouderdom van 36 jaren.

In 1640 huwde hij ten derden male te ’s-Gravenhage met Cornelia

Berckhout. Zij overleefde hem en bracht nog na zijn dood een kind ter
wereld. Zij ontving, om de groote verdiensten van haar echtgenoot, van de
Staten-Generaal een pensioen, waarover later.

Uit zijn eerste huwelijk had Tromp: Cornelis, geboren 1629, (den later zoo
beroemden driftkop Cornelis of Kees Tromp), Harper Maertensz. en Johan
Maertensz. Uit zijn tweede huwelijk: Alida, Margaretha en Maerten (op
anderhalfjarigen leeftijd gestorven). En uit zijn derde huwelijk: Johanna
Maria, Adriaen en Maerten Harpertsz., die na zijns vaders dood geboren
werd. (Zie Rott. Hist. bladen, p. 66, en ook p. 64 en 65).

Zusters van Tromp. Uit het Testament van Tromp, verleden voor Jan de
Bruijne, notaris te Brielle, in dato 26 Jan. 1634 blijkt (wat vóór de
ontdekking van dit testament reeds door H. de Jager vermoed werd) dat
Tromp drie zusters had, n.l. Aeltje, Leentje en Maritgen Harpertsdr. Ze
waren toen dus nog in leven.

Geboortejaar van Tromp. Meestal wordt als zijn geboortejaar 1597

opgegeven. Zelfs het grafschrift op zijn tombe in de Oude Kerk te Delft
geeft daar aanleiding toe. Daar leest men toch (volgens de vertaling in:
„Leeven en Bedrijf van den vermaarden zeeheld Cornelis Tromp” p. 134)
„... den 10den Augusti van het jaar onzes Zaligmakers 1653 ter ouderdom
van 56 jaren opgehouden te leven en te verwinnen.” Tromp nu verjaarde
vóór Augustus (n.l. den 23sten April), derhalve: 1653–56=1597. Ook in de
Rott. Hist. bladen vindt men het jaartal 1597 (in die opgave staat een
drukfout, die later aangewezen wordt).
Toch is het geboortejaar niet 1597 maar 1598. Niet alleen geeft prof.
Thysius in zijn Oratio Funebris, maar ook een ander tijdgenoot (schrijver
van de ongepagineerde „Memorie Raeckende het begin, vervolch, ende
eynde, van de diensten van wijlen de Heere M. H. Tromp enz.,” Den Haag
1653) het jaartal 1598. Doch, wat alles beslist, het Brielsche Doopregister
geeft als doopdag 5 Mei 1598, gelijk het hierbij gevoegde fac-simile ten
duidelijkste aantoont. De zorg voor deze en de andere fac-simile’s had de
heer J. de Jong Cz. voormaals leeraar H. B. S. te Brielle, thans Directeur
Burger-Avondschool en leeraar H. B. S. te Utrecht, op zich genomen,
waarvoor ik hem reeds vroeger openbaar mijn dank betuigde.

Tromp’s welstand en zijn huizen. In den tekst is sprake van een omstreeks
1640 verschenen Schotschrift, waarin Tromp geducht afgetakeld wordt. Dit
pamflet is getiteld: „’t Samen-Spraeck, over de Loffelycke daden,
gelegentheden ende afkompste van den Recht wel Edelen Manhaften Zee-
Heldt Marten H. Tromp, thusschen...” en nu volgt de opgave van eenige
personen, waarvan wij slechts noemen: Marinus Crijnsz., een Jongh varent
gesel van Zeelant; Jan Slomp, een oudt varent Man; diens vrouw: Trijn
Jans, zijnde een Uytdraeghster; Griet Smeers, een Besteedster enz. Jaartal
ontbreekt. Aan het einde: „Hier naer Een beter. S. V. P.” (Koninkl.
Bibliotheek). Wil men dit schotschrift gelooven, dan moet het, nog kort
voor 1640, niet te schitterend met den welstand van Tromp en diens familie
gestaan hebben. Daarom is het niet oneigenaardig eens na te gaan, wat
daaromtrent het Brielsche Archief te vertellen heeft. In betrekking tot het
Schotschrift mogen we ons hier alleen bemoeien met de getuigenissen vóór
1640.

We vernemen dan, dat de vader van zijn tweede vrouw, n.l. Jacob
Arenszoon Arckenboudt volstrekt niet onbemiddeld was. Hij werd den
27sten Juli 1613 door het Oud en Nieuw Gerecht der stede van den Brielle
tot ontvanger en collecteur van de Verpondingen benoemd, werd van 1 Oct.
1605 af herhaaldelijk tot Schepen benoemd en was van 1 Oct. 1613 tot 30
Sept. 1614 Oud-Schepen. Hij stierf in 1625, en, daar hij meer dan eens in
het huwelijk trad, moest er boedelscheiding plaats hebben. Tot de kinderen
uit een vorig huwelijk behoorde Tromp’s tweede vrouw, Aeltghen. Later
kon haar man, dus Maerten Harpertsz. Tromp, uit haar erfenis èn een huis in
de Nobelstraat (genaamd „het Hemelryck”) èn een huis in het Zuideinde
(beide straten in Den Briel gelegen) verkoopen. Ook was hij in 1633
„reeder en participant van seeckere haringhbuysch.” Een zuster van Tromp
ondertrouwde den 8sten Juni 1625 met Egbert Ooms, volgens De Jager:
Ooms, joncman van Nieuwegen. In het Trouwregister staat achter haar
naam; jonge dochter, wonende in de Nobelstraat. Het is mogelijk, maar in
die straat zou men geen menschen gezocht hebben, die „voor de maets
waschten”. Zijn andere zuster Maartje of Maritgen huwde met Bastiaen
Bastiaensz. Molewater, en die is dus de zwager van Tromp, de bakker, die
hem brood van „verdroncken terwe” verkocht zou hebben. Het huwelijk
had den 8sten Juli 1631 plaats. Ook zij woonde toen in de Nobelstraat. In
1647 werd Bastiaen Molewater in de St. Catharinakerk te Brielle begraven.
De fraaie grafsteen, waaronder ook Tromp’s zuster ligt, is alweer geen
bewijs voor den geringen staat van Tromp’s familie. Men vindt dien steen
dicht bij het in 1711 opgerichte praalgraf van Philippus van Almonde. Wel
is Bastiaen Molewater geen Raad en ook geen Burgemeester van Den Briel
geweest, gelijk De Navorscher 1867 p. 291 ten onrechte mededeelt. Dat
was het geval met den zoon van Bastiaen Molewater en Maritgen n.l.
Harper Molewater. Deze Harper Molewater is raad, schepen, oud-schepen
en burgemeester-thesaurier van Den Briel geweest.

Dat Tromp’s vader in ’t jaar 1606 te Rotterdam een huis kon koopen, en na
het sluiten van het Bestand, met een „eigen geladen” koopvaardijschip uit
kon varen, getuigt ook niet van zulk een armoede als het Schotschrift zou
doen denken. Over het koopen van dat huis, zie men Rott. Hist. bladen p.
61, aant. 3, en over Tromp’s geboortehuis en een ander huis door hem in
Den Briel bezeten, Navorscher VII (jaarg. 1857), p. 29 kol. 2 onderaan.
Deze laatste berichten steunen echter meest op overleveringen, zijn van een
mij onbekend gebleven T, en tenminste in één opzicht niet geheel juist. De
quaestie is echter te plaatselijk, om er hier op in te gaan.

Wanneer is Harpert Tromp gesneuveld? Volgens Potgieter reeds 40

dagen na den slag van Gibraltar, dus in 1607; (Verspr. en Nagel, Werken,
Schetsen en Verhalen, I p. 77, uitgave 1875) en G. van Loon (Nederl.
Historiepenningen, II p. 377) geeft het jaar 1608 op. Volgens de Memorie
bleef Harpert in ’s lands dienst tot hij den 9den Juni 1610 door het sluiten
van het Bestand buiten dienst werd gesteld. Ook Prof. Thysius zegt, dat hij
na het sluiten van het Bestand met een „eigen geladen” koopvaardijschip
uitzeilde, en wel, volgens de Memorie „nae de Caep de Verde ofte Ginea.”

Omtrent Cabo Verde had de noodlottige ontmoeting met de zeeroovers

plaats, bij welke gelegenheid Harpert sneuvelde, wat dus zeker niet voor
1609 plaats had. Het zal derhalve in 1609, of in ’t begin van 1610 geschied
zijn.

En dat klopt geheel met een andere opgave. Uit een fragment-rekening der
Admiraliteit op de Maas (medegedeeld in Rott. Hist. bladen p. 87) blijkt,
dat den 26sten Januari 1613 „aen Janneken Barentsdr., weduwe van Capiteyn
Herpert Maertensz” werd toegelegd de somma van 250 pond „eens voor
alle haere pretensien geene uytgesondert welcke zy ter saecken haeres
voorsz. mans diensten den Lande ter zee tot desselfs overlyden toe hadde
uytstaende ende 98 pond over de leste vier maenden solts daer inne hy
slaechs zijnde tegens de zeeroovers is dootgeschoten.” De moeder van
Maerten was door de terugkomst van haar zoon te weten gekomen, dat zij
weduwe was. Volgens de Memorie heeft Maerten den zeeroover omtrent
derdehalf jaar gediend. Wanneer we nu, met den bovengemelden vasten
datum van den 26sten Januari 1613, mogen aannemen dat het verzoek der
weduwe in ’t laatst van 1612 tot het College is gericht, zou daaruit volgen,
dat Maerten in de tweede helft van ’t jaar 1612 uit zijn slavernij ontslagen
is, en dan komt men, daar 2–1/2 jaar aftrekkend, tot het voorjaar van 1610
als tijdstip, waarop Harpert gesneuveld is.

De Zeeroover tegen wien Harpert sneuvelde. Potgieter noemt hem Sir

Francis Verney en spreekt van één schip. De Memorie van een „sekeren
welgemant ende gemonteert Engelschen Rover, ghenaemt Capiteyn
Hessen,” en nog van diens „bijhebbende Schepen”, prof. Thysius veel
stelliger van een „Engels Rover, die met seven schepen de Zee onvrij
maakte.”

Hoe is Maerten dien roover ontkomen? In „Leeven en Bedrijf van

Cornelis Tromp” vindt men daarover: „waarna de jonge (Maerten
Harpertsz.) Tromp, dien Roover wel dardehalf jaar voor Kajuitwachter
moest dienen; doch vond eindelyk middelen om t’ ontkomen.” De Memorie,
dat „hy dien Rover noch eyndelyck ontspronghen, ofte ontdonckert” is.
Toch, Maerten is den roover noch ontsprongen of ontdonkerd, noch heeft
hij middelen gevonden om te ontkomen. Want Thysius zegt: „totdat de
satheyt van de Zee ende des roofs, de Roovers selfs bevingh, ende nae dat
sy conditien met den Hartogh van Savoyen ghemaeckt hadden, haer een
vrye plaets om te herbergen toegestaen is. Naerdat de Engelse roovende
Vloot tot niet was, heeft hy hem vrygesteld zijnde, in syn gemoet doen
alreede groote saken overleggende, wederom naer syn Vaderland terug
begeven.”

Hoe lang kan Maerten bij het timmervak gebleven zijn? Aannemende
dat het waar is, wat het Schotschrift hiervan mededeelt—en voor twijfel
daaromtrent zie ik hoegenaamd geen reden—dan rijst de vraag, hoe lang
kan dit leven aan wal geduurd hebben? De Memorie zegt hiervan: „Ende t’
Huys gekomen zijnde, ende als doen een Reys met Schipper Cornelisz. de
Haes ghedaen hebbende op Rowanen, heeft sich den 23sten Juny Anno 1617
in dienst begheven onder den Capiteyn ende Commandeur Moy Lambert
zal(i)g(er) voor Quartiermeester.” Maerten was in ’t laatst van 1612 in
Rotterdam teruggekomen. Volgens de Memorie treedt hij eerst in Juni 1617
in ’s lands dienst. In dien tusschentijd wordt door de Memorie, die zeer
regelmatig alle zeetochten van Tromp optelt, enkel het reisje naar Rouaan
gemeld. We mogen dus zijn leven aan wal zeker wel op drie à vier jaar
stellen.

Het verblijf bij den „Bassa” van Tunis. Tegen het afloopen van het
Bestand wilde Tromp naar huis terugkeeren en werd toen, dus in ’t laatst
van 1620 of ’t begin van 1621 door „de Turken” gevangen genomen. Na
zijn bevrijding, is hij „gheraekt nae Londen (zegt de Memorie) van waer hy
met Capitein Adriaen Emmekans zalig(er) ware overgekomen tot
Rotterdam, alwaer hy den 23 Julij 1622 is geworden Luytenant onder
Capiteyn Cornelis de Bagijn.” Het verblijf bij die van Tunis zal dus ruim
een jaar geduurd hebben.

Het aanbod van den „Bassa.” Thysius zegt hiervan (in de vertaling van
1653, als „Lyck-Oratie” betiteld) „Den Bassa heeft lange met seer grooten
ernst van onsen Heldt begeert, dat hy doch het Stuyrmanschap van sijn
Schepen wilde aennemen, en heeft hem eere ende groote vereeringhen
belooft, door welcke de broose verstanden der menschen dickwils wegh
gheruckt werden.” Het oorspronkelijke (Oratio Funebris p. 8) heeft hier:
„Diu ille summopere ad heröe nostro flagitavit, ut gubernatorem suarum
navium ageret, honores, luculenta praemia, quibus abripi fragiles mortalium
mentes solent, promisit.”

Voeding der Schepelingen. De spijzen „bestonden uit hard brood of

beschuit, en zoolang dit verkrijgbaar was, uit gewoon of week brood, uit
vleesch of spek, kaas, stokvisch, haring, gort, witte, groene of grauwe
erwten en boonen. De drank was behalve het water, bier; van jenever wordt
in deze dagen nog geen melding gemaakt.” Ook niet van brandewijn en
tabak, doch brandewijn werd spoedig na Tromp’s tijd gebruikt, en tijdens
den 2en Engelschen Oorlog werd er zelfs misbruik van gemaakt. Insgelijks
van tabak, die reeds onder Piet Hein gebruikt moet zijn geworden, want hij
verbood het. Met de victualie waren de scheepsbevelhebbers belast, en wel
sedert Karel V. In 1636 besloten de Staten van Holland een proef te nemen,
om dit aan „aannemers of beleiders” over te laten (in Zeeland bleef het
gelijk het was); doch deze aannemers werden in 1640 weer ter zijde gesteld.
De kapiteins kregen kostgeld, waarvoor zij de manschappen moesten
onderhouden, en wel voor iederen matroos 6 stuivers daags. Bij
afwezigheid hunner echtgenooten, zorgden, zoowel voor de victualie als
voor de koks- en kajuitsgereedschappen voor een zeetocht, de vrouwen en
ook wel de moeders der kapiteins. Dat deed ook de vrouw van Michiel de
Ruijter. Deze admiraal wilde den kapiteins 7 stuivers daags per man
toegelegd zien, doch het bleef nog lang 6 stuivers, „en menig kapitein heeft
er zich wel bij bevonden.” Vergelijk De Jong. Gesch. v. h. Ned. Zeewezen I
p. 319 en 699 (noten).

De omgang van Tromp met zijn volk. „Gemeenzaam en vriendschappelijk

van omgang, werd hij door alle zeelieden aangebeden, bij wie hij onder den
naam van Bestevaêr bekend stond, en die hij gewoonlijk zijne kinderen
noemde” (De Jonge 1 p. 517).—„Wat sijn sachtmoedigheydt en stillen
ommeganck met sijn volck, als mede sijn andere deughden aengaet, daer
van weeten sijn bekende meer te spreecken, als wy te schrijven.” (Leeven
en Daaden der Doorl. Zee-helden, anno 1683, p. 547, kol. 2)—„Wonderlyk
wist hy zig naar den aart van het Scheepsvolck, dat hem steeds by den naam
van besten Vader begroette, te voegen. Hy was Bevelhebber en Matroos te
gelyk; zonder zyne agtbaarheid te verwaarloozen, en hier door kon hy alles
van zyne manschap verkrijgen.” (Neerlands Heldendaaden ter zee, 1783, I
p. 330). Wanneer prof. Thysius ook mededeeling doet van deze uitnemende
verhouding tusschen Tromp en zijn volk, voegt hij er aan toe, dat „hy sijn
ontsach gheheel wist te behouden”—Ook leefde hij aan boord eenvoudig:
„die kroop slechts met zijn onderkleeren in de koy, gelijk de Bootsgezellen
gewoon sijn. Hy had maar een knecht die op hem paste, en die hy dan noch
tot andere dingen gebruyckte. Hy had ook maar een kok, die voor hem
zelden anders als Scheeps-kost schafte” (Een praatje van den Ouden en
Nieuwen Admiraal, anno 1653, p. 5). Hiermede komt overeen wat Thysius
zegt, waar hij mededeelt, dat Tromp „dickwils nachten sonder slapen
doorbracht, hy ruste nimmermeer gansch uytgekleet zijnde, hy stondt
somtyds in de ontydighe nacht op, en hy die de opperste-wachter van allen
was, sloegh met syn ooghen het waecken van andere gade.” (Oratio p. 19).
De krijgstucht in die tijden eischte, dat „niemand van ’t gemeene volk zich
des nachts (vermocht) te ontkleeden, zelfs niet de schoenen uit te trekken.
Deze bepaling, hoe doelmatig ook, om op ieder uur van den nacht het volk
ineens gekleed boven te hebben, was toch, dunkt me, wel wat hard en zal in
rustige tijden of wanneer men in de ruimte was, wel niet met groote
gestrengheid zijn toegepast” (Weruméus Buning, in „de Gids” van 1881 I p.
16).

De stengen aan de Spanjaarden gegeven. Als De Jonge mededeeling doet

van de stengen, welke Tromp voor de Spanjaarden te Dover liet halen, en
het kruit, dat hij, door bemiddeling van de Engelschen, den vijand aanbood,
zegt hij, op p. 362 noot 1, dat deze bijzonderheden, welke hij aan het
Journaal van Tromp ontleende, onbekend waren. Hierin vergiste hij zich ten
opzichte van de stengen. Reeds in ’t jaar 1683 vond men deze bijzonderheid
in een gedrukt boek. „Op den sevenden (van Wijnmaand) quam Capiteyn
Dorrevelt slepende een Engelsche Kitz met Wangen, Rees, Schaelen, en
andere behoeften voor de Spaenschen, die Tromp naer den Spaenschen
Admirael toe sond, alsoo die al geklaeght had, dat men sijn noodige
behoefte hem af sneed, waerom hy niet vechten konde, voor welcke dienst,
Dorrevelt van Oquendo met een Pijp Spaensche Wijn vereert wierd.”

De schending van de neutraliteit door de Spanjaarden. „A day or two

after; they fired some shot at Van Tromp’s barge, he being him self in it.
What damage the barge suffered does not appear, but on board one of the
Dutch ships a man was killed by a cannon ball, and the dead body was
immediately sent to Sir John Pennington (dat was de Engelsche
vlootvoogd) as a proof that the Spaniards had been the first violaters of the
neutrality of the King’s harbour.” (Biographical Memoir of Marten
Happertsz. Tromp, enz. in The Naval Chronicle for 1817, Vol. XXXVI from
January—June, p. 92. Het woord Happert is geen drukfout, want het staat
boven elke bladzijde van dit opstel. Het is misschien een kenschetsend
voorbeeld van den invloed der eigenaardige uitspraak van de Engelsche a
vóór de r).

Pennington was met zeventien Koningsschepen uitgekomen, en

verkondigde „dat men sig, ter wederzyde, van vyandelykheden hadt te
onthouden—Dat hy, die zig er het eerst aan schuldig maakte, de vyand van
Grootbrittanje zou zijn, en als zodanig behandeld worden.” (Neerlands
Heldendaaden, I p. 338).

Het wapen van Tromp. „Ende nu onlancx den gheluckigen Heldt Martin
H. Tromp van den Koninck van Vrankrijck, een schildt d’argent au cheuron
de gueulles, accompagnée d’un Galioen de sable en pointe, au chef d’azur,
chargé d’une fleur de Lys d’or, ter gedachtenisse van den victorieusen
Zeestrijdt, bij hem op zijne Majesteyts ende dezer Landen vijanden,
verkregen” (Rotterd. Historiebl. a. v. p. 63, aant. 1). Tromp werd in Januari
1640 Ridder der Orde van St. Michiel, en door den Koning van Frankrijk,
Lodewijk XIII met een nieuw wapen begiftigd. Hij werd door Koning Karel
I van Engeland den 20en Mei 1643 tot Ridder verheven (Navorscher 1867 p.
290).

Pekbroek. De bepaling, welke Van Dale’s woordenboek dienaangaande

bevat, is historisch geheel onjuist. „Pekbroek” is geen scheld-, maar een
eerenaam, de naam van een kind der zee, van een persoon, die door en door
een zeeman is. Moge het, volgens de afleiding, oorspronkelijk een
scheldnaam zijn geweest, dan is het daarmede gegaan als met de
oorspronkelijk als zoodanig bedoelde benaming Geus.

Landgangers waren kapiteins, die er liever hun plezier van gingen nemen
te land, dan op zee hun plicht te doen. Ook bij de Engelsche zeemacht
waren zij niet vreemd, getuige de, in den negenjarigen oorlog zoo beruchte
Engelsche admiraal Torrington, wiens naam het Engelsche zeevolk
verdraaide tot Lord Tarry in town (Lord Blijf in de stad). Vergelijk
Macaulay’s Gesch. van Engeland, (vert. van dr. Van Deventer) 2e druk III p.
218.

Een Engelsche lezing van de ontmoeting tusschen Tromp en Blake. „On

their approach without paying the honour of the flag to the English Admiral
Blake ordered several cannon, without shot, to be fired; but Van Tromp paid
no regard to these warnings, and Admiral Blake no sooner fired a ball at his
main-top-mast head, than he returned another, that went through the English
admiral’s flag and taking in his own and hoisting the red flag for battle, he
immediately gave the first broad side.” (Biographical Memoir a. v. p. 95).

Als een teekenend staaltje van de wijze, waarop de Engelsche jeugd over
het eergevoel der Nederlanders leert oordeelen, haal ik hier het volgende
aan uit Captain Marryat’s: the Phantom Ship (editie London, George
Routledge and Sons, p. 59). In 1654, peace was signed; the Dutchman
promising „to take his hat off” whenever he should meet an Englishman on
the high seas—a mere act of politeness, which Mynheer did not object to, as
it cost nothing.

Roodrokken. „Er straalt in het Journal van Tromp op meer dan ééne plaats
de haat door, welke de Nederl. zeelieden reeds te dezen tijde aan de
Britsche toedroegen. Hij spreekt op ééne plaats van hen met zekere
verachting, onder den naam van Roôrokken. „„... Captein Fielding en nog
een andere Roôrok.”” De Jonge I p. 361 noot.

Cromwell niet de drijver tot den Eersten Engelschen Zee-oorlog. Na de

ontmoeting tusschen Tromp en Blake was de stemming in Engeland zeer
oorlogszuchtig. Een Commissie van onderzoek, waarvan Cromwell lid was,
verklaarde Tromp schuldig. Toch werd de oorlog tegen de eigenlijke
bedoeling van Cromwell doorgedreven. „Want de machtige leider van den
Engelschen staat wenschte geen oorlog met de in godsdienst en afkomst
verwante zusterrepubliek, die hij hoopte te winnen voor zijn plannen van
religieus-politieken aard in Europa.” Wel leidde hij met kracht de
oorlogstoerustingen, maar aan den eenen kant om de Engelsche
oorlogsmacht te versterken, en aan den anderen kant om juist daardoor de
Nederlanders van een oorlog af te schrikken. (Zie prof. Blok, Gesch. v. h.
Ned. volk, p. 65 en 66.)

De bezem in den mast. Het was een oude Hollandsche gewoonte om, als
teeken dat men de zee van vijanden schoon geveegd had, een bezem in den
mast te voeren. Dat geschiedde o. a. in de eerste helft der 15e eeuw in een
oorlog tegen de Hanzesteden (vergelijk De Jonge I p. 25). Dat ook Tromp
aldus gehandeld zou hebben, wordt door niet één onzer geschiedschrijvers
bevestigd. Het zou ook moeilijk overeen te brengen zijn „met de zedige en
gematigde inborst van den Nederlandschen opper-bevelhebber.” (Zie De
Jonge I p. 441). Toch wordt het door de Engelschen staande gehouden, o. a.
gelijk De Jonge mededeelt, door Hume. Een ander Engelsch
geschiedschrijver zegt hiervan het volgende: „and such was the vanity of
Adm. Van Tromp, that he sailed through the Channel on his way to the Isle
of Rhé, with a broom at his main-top-mast head, intimating that he would
sweep the Narrow Seas of English ships.” (Biographical Memoir a. v. p.
97). Daarover hem nog eens doorvegende, heet het later: „It has been said,
that in the midst of his greatest glory, he constantly evinced a remarkable
modesty; but of this there is perhaps some reason to doubt, in the instance
of his carrying a broom at the mast head, indicative of the ease with which
he would sweep the seas, there surely was no remarkable modesty, but
perhaps we are to consider his modesty in reference only to his private
character, in which it is said he never assumed a higher distinction than that
of a burgher, and father of the sailors.” (Idem p. 102).

Het gunstig oordeel der Engelsche geschiedschrijvers over Tromp. Zie

daarover De Jonge I p. 502, II p. 92 v. v. Het is in Biograph. Memoir, dat
men het oordeel vindt, dat „he had been esteemed one of the greatest
seamen that had till then appeared in this world.”

Engelsch oordeel over Tromp’s ongenade. „This miscarriage of the Dutch

grand fleet, spread a general discontent (too commonly by the case when a
valiant commander is in the least unsuccessful).” Biograph. Memoir p. 95.

De overmacht van het Britsche zeewezen. „All the successes of the

English—zegt de geschiedschrijver Hume—were chiefly owing to the
superior size of their vessels; an advantage which all the skill and bravery
of the Dutch Admirals could not compensate” (Bij De Jonge I p. 500, noot
2).

Gebeden. Reeds den 9en Aug. 1653 werd Ds. Lotius door de Staten van
Holland aangezegd, om in de Kloosterkerk „een yverigh Gebedt tot Godt
den Heere” te doen. (Zie Res. Holl. van 9 Aug. 1653).

Dood van Tromp. „De goede Lt. Admiraal Tromp wierd onder het afgaen
van de Hut geschooten; hy, nedervallende, wierdt weder opgenomen, en op
kussens in de Hut nedergelegd, stervende met dese woorden in de mond:
Ick heb gedaen, houd goeden moed. O Heer weest mij en dit arme volck
genadigh.” (Leeven en Daaden p. 546).—„Eenigen meenden dat hij zig,
onvoorzigtiglyk, te veel bloot gegeven hadt; zo dat Monk hem,
bescheidelyk, hadt konnen kennen, en hierop zyne Muskettiers gelast,
gelykelyk, op hem los te branden.” (Wagenaar XII p. 241)—„Hy is dan met
een kleyne kogel onder syn tepel aen de slincker zijde tot in ’t binnenste van
zyn hert doorschooten, seer haestelyck ter nederghevallen” (Thysius, p. 18).
—„In ’t Leeven van den Vice-Admiraal De With leeze ik eenvoudig:
Tromp, in het eerste aantreffen, met eenen kogel, in syn lincker borst, ’s
morgens omtrend half seven, getroffen, is, terstond, overleden.” (Van Wijn,
Naleezingen II, p. 142).

Twee Testamenten van Tromp. In de Navorscher van 1895 p. 29 v. v.

werden deze door mij gepubliceerd. Het eerste was van 17 Sept. 1631, het
tweede van 26 Jan. 1634, beide, in zijn hoedanigheid van „Capiteijn ter
See,” verleden voor den notaris Jan de Bruijne te Brielle. Uit beide blijkt de
liefde tot zijn moeder. Bij het eerste werd bepaald, dat, dadelijk na zijn
overlijden, voor haar belegd zou worden 1600 gld., waarvan zij gedurende
haar leven den interest (gerekend tegen de penning 16) zou genieten. In het
tweede testament bepaalt hij, dat zijn erfgenamen jaarlijks aan zijn moeder
200 gld. moeten uitkeeren. De keten en medaille, waarvan in den tekst
sprake was, moest altijd in zijn geslacht blijven en verviel telkens aan den
oudsten zoon.

Pensioen aan zijn weduwe. Den 20sten October 1663 werd door de Hoog
Mog. Heeren Staten-Generaal der Vereen. Ned. op het verzoek van Tromp’s
weduwe goedgunstig beschikt, n.l. om een levenslang pensioen. „Waerop
gedelibereert ende geconsidireert zynde de sonderlinge goede notable en
getrouwe diensten die de voorn. Lt. Admirael sal(iger) den Lande veele
jaren aan den anderen heeft gedaen ende bewezen, dat hy oock op den 10
Aug. 1653 in zee met slands vloote valeureuselyk vechtende syn leven heeft
verlooren; Is ten dien insigte goetgevonden ende verstaen de voorn.
weduwvrouwe nae proportie van de gemeene Cap. weduwen haar leven
gedurende, of zoolangh zy weduwe blijft, mits desen toe te voegen een
vijfde gedeelte van het tractement, ’t welck de meergem. Lt. Admiraal van
de charges bij hem mett’er doot ontruymt, in syn leven placht te genieten,
dogh dewijle die van verscheijdene nature zijn geweest, soo wordt het
gemelte collegie ter Admt. tot Amsterdam geinjungeert te betalen het vijfde
gedeelte van het Lt. Admrs. Tractement en het collegie ter Admt. tot
Rotterdam gelijk gedeelte van het Tractement van Cap. op een schip van
Oorlogh ter zee, enz.” (volgens Rotterd. Historiebl., p. 83, 84).

Daar ik het nog al vreemd vond, dat dit pensioen eerst 10 jaar na den dood
van Tromp aan zijn weduwe werd toegekend—en een drukfout in Rott.
Hist. bladen toch niet tot de onmogelijkheden behoort—wendde ik mij om
inlichting tot het Algemeen Rijksarchief te ’s-Gravenhage. Met de gewone
welwillendheid ontving ik het antwoord, dat de gemelde beslissing door de
Staten-Generaal wel degelijk op den 20 October 1663 genomen werd, en
wel naar aanleiding van een request der weduwe, den 31 Maart 1661
ingediend. Kwam dus het verzoek niet vroeg, de beslissing werd ook niet
spoedig genomen.
In deze serie zal in het voorjaar van 1909 verschijnen:

FRED. W. FARRAR

St. Wimfried of de Schoolwereld

Met 30 platen van L. W. Wenckebach.

Prijs ing. ƒ 1.25, geb. ƒ 1.75

Bandteekening van JAN SLUYTERS.

Prachtige Boeken voor Jongens zijn:

A. C. C. DE VLETTER

PALJAS

Met platen van Johan Braakensiek

VIERDE DRUK

Prijs fl 1.50 ing., fl 1.90 geb.

A. C. C. DE VLETTER
 Twee Helden

Bandteekening van J. Zon

Prijs fl 1.50 ing., fl 1.90 geb.

A. C. C. DE VLETTER

In dagen van spanning

Met platen van J. Zon

Prijs fl 1.50 ing., fl 1.90 geb.

P. LOUWERSE

ROBINSON CRUSOË’s Leven en Zonderlinge Lotgevallen

DOOR DANIËL DEFOE.

Met 70 fraaie Houtgravuren en Plattegrondskaartje.

TWEEDE DRUK

Prijs fl 1.50 ing., fl 1.90 geb.

P. LOUWERSE

Met ROBINSON CRUSOË 10 jaar op Reis

Met illustraties.—Tweede druk.

Prijs fl 1.50 ing., fl 1.90 geb.

P. LOUWERSE

Vertellingen uit de 1001 Nacht

Met platen van H. C. Louwerse

 VIERDE DRUK

Prijs fl 1.50 ing., fl 1.90 geb.

S. ABRAMSZ

Veertien dagen op een IJsschots

Met platen van J. van Oort

TWEEDE UITGAVE

Prijs fl 1.50 ing., fl 1.90 geb.

A. F. CREMER

Op Expeditie tegen de Dajaks

Met platen van J. van Oort

TWEEDE UITGAVE

Prijs fl 1.50 ing., fl 1.90 geb.

ROBERT LEIGHTON

KONING OLAF

Met acht platen—Tweede uitgave

Prijs fl 1.50 ing., fl 1.90 geb.

A. J. STRAATMAN

Een nacht vol gevaren

Met platen van J. Deutmann

Prijs fl 0.90 ing., fl 1.25 geb.

 J. J. A. GOEVERNEUR

Ing. Geb.
Gullivers Reizen fl 1.50 fl 1.90
Gullivers Reizen naar Lilliput
0.75 1.—
,, ,,
Gullivers Reizen naar Brobdignac
0.75 1.—
,, ,,

Met platen van W. Steelink.

 Colofon
Beschikbaarheid

Dit eBoek is voor kosteloos gebruik door iedereen overal, met vrijwel
geen beperkingen van welke soort dan ook. U mag het kopiëren,
weggeven of hergebruiken onder de voorwaarden van de Project
Gutenberg Licentie bij dit eBoek of on-line op
www.gutenberg.org .

Dit eBoek is geproduceerd door het on-line gedistribueerd

correctieteam op www.pgdp.net .

Metadata

Titel: Maerten Harpertszoon Tromp

Auteur: Johannes Hendrik Been (1859–1930) Info
Illustrator: Johan Coenraad Braakensiek (1858–1940) Info
Taal: Nederlands (Oude Spelling)

Catalogusvermeldingen

Gerelateerde WorldCat catalogus pagina: 64361442

Codering

Dit boek is weergegeven in oorspronkelijke schrijfwijze. Afgebroken

woorden aan het einde van de regel zijn stilzwijgend hersteld.
Kennelijke zetfouten in het origineel zijn verbeterd. Deze
verbeteringen zijn aangegeven in de colofon aan het einde van dit
boek.
Documentgeschiedenis

2017-03-19 Begonnen.

Externe Referenties

Dit Project Gutenberg eBoek bevat externe referenties. Het kan zijn
dat deze links voor u niet werken.

Verbeteringen

De volgende verbeteringen zijn aangebracht in de tekst:

Bladzijde Bron Verbetering

VIII toemaligen toenmaligen
14 18e 18e
31, 185,
194, 196,
200, 203,
208, 208,
210 [Niet in bron] ”
36 [Niet in bron] ,
38 begaven begeven
44, 195,
205 [Niet in bron] .
52 ? .
57 stillte stilte
62 Harpertz. Harpertsz.
66 kanibaal kannibaal
68 ïn in
82 scheepsjongem scheepsjongen
92 bij hij
99 [Niet in bron] te
102 17en 17den
111 , .
113, 125,
178 2en 2den
121 twaaltal twaalftal
131, 188,
200 , [Verwijderd]
132 Engelsche Engelschen
160 1en 1sten
161 armade armada
166, 175 6en 6den
180 9en 9den
196 [Niet in bron] „
197 , )
197 Doms Ooms
199 werken Werken
204 of or
205 Admiraal Admiral
206 were mere
206 dit did
207 15e 15e
208 seaman seamen
208 miscarisage miscarriage
208 unsuccesful unsuccessful
208 adventage advantage
209 weclk welck
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade

Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.

Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and

personal growth!

ebookultra.com