Portal:Tē-lí
Tē-lí Mn̂g-kháu-ia̍h
Tē-lí, khah piáu-bīn ê chi̍t khoán ì-sù, to̍h sī "koan-hē Tē-kiû ê kì-su̍t ia̍h su-siá". Nā te̍k-pia̍t chí ha̍k-su̍t ê hong-bīn, thang kóng tē-lí-ha̍k, sī gián-kiù thó͘-tē, te̍k-tiám, chū-bîn, kap Tē-kiû hiān-siōng ê kho-ha̍k. Tē-lí-ha̍k gián-kiù ū 4 khoán le̍k-sú thoân-thóng, pau-koat tùi chu-jiân kap jîn-lūi hiān-siōng ê khong-kan hun-sek, tùi tē-khu ê gián-kiù, tùi lâng kap thó͘-tē koan-hē ê gián-kiù, kap tùi Tē-kiû kho-ha̍k ê giná-kiù. Hiān-tāi ê tē-lí sī chi̍t khoán choân hong-bīn ê ha̍k-būn, chú-iàu beh liáu-kái tē-kiû kap i só͘-ū jîn-lūi kap chū-jiân ê ho̍k-cha̍p-sèng, m̄-ná sī chia mi̍h-kiāⁿ tī toh-ūi ê būn-tê, ia̍h hâm in sī chóaⁿ-iūⁿ piàn-hòa kiam sán-seng ê būn-tê. Tē-lí, mā hông chheng chò sī "sè-kài ê ha̍k-būn" kap "jîn-bûn kap bu̍t-lí kho-ha̍k chi kan ê kiô". Tē-lí chòe chú-iàu nn̄g khoán hun-iá, sī jîn-bûn tē-lí kap chū-jiân tē-lí.
Kòe-soán ê bûn-chiuⁿ
Pún kò-goe̍h
- 1911 nî 12 goe̍h 14 ji̍t – Thâu-chi̍t-pái jîn-lūi khì kàu tē-lí Lâm-ke̍k (siōng).
Kòe-soán ê jîn-bu̍t
Lí kám chai-iáⁿ...
- ... he tùi Hông-gâ-lī kap Ú-khek-lân, thàng kàu Bông-kó͘ kap Tiong-kok, ū chi̍t phìⁿ Au-A Chháu-po͘ (siōng)?
- ... he tī Lô-má Tè-kok sî-tāi, ki-á-ji̍t ê Pa-lí chit-ê só͘-chāi ū chi̍t-ê hō chò Lutetia ê siâⁿ?
- ... he í-keng hông hoat-kiàn chai-iáⁿ ê hóe-sêng-giâm ū 700-gōa chióng?
Kòe-soán ê iáⁿ-siōng
Credit: Daniel SchwenSūi-se kap Italia pian-kài Alpes soaⁿ-khu lāi-bīn Bernina Soaⁿ-me̍h ê Morteratsch peng-hô.
Kòe-soán ê ín-kù
| “ | Lán Tâi-oân sī hái-iûⁿ bûn-hòa, hái-iûⁿ ê sû-lūi chiok hong-hù--ê, lí chin-chiàⁿ beh hoan-e̍k chò Hôa-bûn mā bô hoat-tō͘ hoan-e̍k. Góa kí chi̍t lē, chhiūⁿ soa, sòaⁿ, lán ê se-pō͘ lóng ū sòaⁿ, he hái an-ne lo̍h--khì che kiò chò soa-phiâⁿ, mā ē-sài kóng hái-phiâⁿ, in-ūi ū éng, tī hái tiong-ng ē phû chi̍t-ê soa-chiu, soa-chiu kap hái-phiâⁿ tiong-ng koh chi̍t-ê kau-á, che tio̍h kiò chò kau, kau koh khì tio̍h sì sòaⁿ, lí tī Tâi-oân seng-oa̍h m̄-chai-iáⁿ chit-ê bêng-sû bē-saih. | ” |
siu tī Tâi-gú chit-tiâu lō͘: Tâi-bûn kang-chok-chiá hóng-tâm-lio̍k (1995 nî)
