Cyprus

Republik Cyprus
‏‎‎ريڤوبليك کيڤروس
Κυπριακή Δημοκρατίαcode: el is deprecated (Yunani)
Kıbrıs Cumhuriyeticode: tr is deprecated (Turki)
Republik Cyprus; ‏‎‎ريڤوبليك کيڤروس Κυπριακή Δημοκρατία (Yunani); Kıbrıs Cumhuriyeti (Turki);
Bendera	Jata
	Lagu kebangsaan: Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν; "Gita Kebebasan";
	Lokasi pulau Cyprus (bawah kanan), Republik Cyprus bertanda hijau gelap, Cyprus Utara bertanda hijau terang, Kesatuan Eropah bertanda hijau air
Ibu negara dan bandar terbesar	Nicosia; 35°10′N 33°22′E / 35.167°N 33.367°E
Bahasa rasmi	Bahasa Yunani ; Bahasa Turki ;
Bahasa minoriti	Bahasa Armenia ; Bahasa Arab Cyprus ;
Bahasa vernakular	Bahasa Yunani Cyprus ; Bahasa Turki Cyprus ;
Kumpulan etnik	Orang Yunani ; Orang Turki ; Orang Armenia ; Orang Maruni ;
Agama (2020; termasuk Cyprus Utara)	72.3% agama Kristian; 25.0% agama Islam ; 1.9% tanpa agama ; 0.8% Lain-lain;
Demonim	Cypriot
Kerajaan	Republik berpresiden kesatuan
• Presiden	Nikos Christodoulides
• Presiden Dewan Perwakilan	Annita Demetriou
Badan perundangan	Dewan Perwakilan
Kemerdekaan daripada United Kingdom
• Perjanjian London-Zürich	19 Februari 1959
• Kemerdekaan diisytiharkan	16 Ogos 1960
• Hari Merdeka	1 Oktober 1960
• Sertai Kesatuan Eropah	1 May 2004
Keluasan
• Jumlah	9,251 km2 (3,572 bt2) (ke-162)
• Perairan (%)	0.11
Populasi
• Perkiraan 2016	1,170,125 (ke-158)
• Bancian Penduduk 2011	838,897
• Kepadatan	123.4/km2 (319.6/sq mi) (ke-82)
KDNK (PPP)	2022
• Jumlah	▲ $43.802 bilion (ke-123)
• Per kapita	▲ $48,443 (ke-37)
KDNK (nominal)	2022
• Jumlah	▲ $27.726 bilion (ke-110)
• Per kapita	▼ $30,663 (ke-36)
Gini (2020)	29.3; rendah
HDI (2019)	▲ 0.887; sangat tinggi · ke-33
Mata wang	Euro (€) ; (EUR)
Zon waktu	UTC+2 (EET)
• Musim panas (DST)	UTC+3 (EEST)
Arah memandu	kiri
Kod panggilan	+357
Kod ISO 3166	CY
DPT internet	.cy

Cyprus^[e] atau nama rasminya Republik Cyprus (Yunani: Κυπριακή Δημοκρατία, rumi: Kypriakí Dimokratíacode: el is deprecated , Turki: Kıbrıs Cumhuriyeticode: tr is deprecated ) adalah sebuah negara pulau di timur Laut Mediterranean; ia terletak 113 kilometer selatan Semenanjung Anatolia di Turki dan jauh dari pesisiran timur Syria. Pulau ini pulau ketiga terbesar dan paling banyak penduduk di rantau laut ini.^[11]^[12] Kota terbesar ia adalah Nicosia yang juga ibu kota negara tersebut.

Penamaan

Nama "Cyprus" diambil daripada perkataan "kuprum" atau tembaga dalam bahasa Yunani yang telah dilatinkan (sebutan bahasa Latin: [ky.prus]) memandangkan galian banyak dijumpai di Cyprus. Nama bahasa Turkinya Kıbrıs pernah dieja dalam persuratan zaman kerajaan Uthmaniyah sebagai قبرس‎ atau قبريس‎; ejaan kedua ini misalnya dijadikan tajuk suatu terbitan akhbar setempat didirikan masyarakat Turki pulau tersebut dari tahun 1893 sehingga 1898.^[13]

Sejarah

Selepas 1945

Cyprus, ketika masih merupakan jajahan United Kingdom akan diberikan kepada Yunani. Tetapi minoriti Turki menolak. Akhirnya kompromi dipersetujui dan pada tahun 1959 ditubuhkan negara Cyprus merdeka. Tetapi kedua-dua belah pihak tidak puas dan akhirnya pada tahun 1974 sebuah kumpulan yang pulau ini disatukan dengan Yunani mengadakan rampasan kuasa yang dibalas dengan pencerobohan Turki yang dilakukan atas tindak balas pembahagian pulau tersebut atau taksim. Semenjak itu Turki menduduki wilayah utara lalu mewujudkan republik yang hanya diiktirafnya sendiri iaitu Republik Cyprus Utara.

Anggota Kesatuan Eropah

Pada tarikh 1 Mei 2004, Cyprus menjadi ahli Kesatuan Eropah. Tetapi yang dibenarkan ikut hanya wilayah selatan saja, kecuali kalau kawasan utara juga ingin bersatu. Akhirnya penduduk wilayah utara menekan kerajaan mereka supaya bersatu dengan wilayah selatan. Pada 24 April 2004 wilayah utara (yang dipimpin Raouf Denktash) mengatakan "ya" kepada persatuan. Daerah selatan (yang dipimpin Tassos Papadopoulos) mengatakan "tidak" kepada persatuan. Jadi akhirnya hanya bahagian selatan saja yang menjadi ahli Kesatuan Eropah.

Politik

Geografi

Ekonomi

Ekonomi Cyprus bergantung pada hasil eksport produk pertanian (jeruk, kentang, anggur, tembakau) dan penghasilan pelancongan. Sektor perikanan hampir tiada maksudnya; perairan di sekeliling pulau kurang ikan. Selain itu sektor perlombongan masih menguntungkan (tembaga, besi, marmar, dan gipsum). Perkataan tembaga dalam banyak bahasa Eropah merupakan derivasi dari perkataan Cyprus dalam bahasa Yunani kupros, misalkan kata copper (bahasa Inggeris) atau koper (bahasa Belanda).

Demografi

Kebudayaan

Lihat juga

Nota

^ Lagu sama dipakai negara Yunani, digunakan seputus kata Majlis Menteri Cyprus pada tahun 1966.^[1]
^ ^a ^b ^c Including Northern Cyprus, the UN buffer zone and Akrotiri and Dhekelia.
^ Excluding Northern Cyprus.
^ The .eu domain is also used, shared with other European Union member states.
^ Yunani: Κύπρος, rumi: Kýproscode: el is deprecated ; Turki: Kıbrıscode: tr is deprecated [ˈkɯbɾɯs]

Rujukan

^ "National Anthem". www.presidency.gov.cy. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 August 2011. Dicapai pada 3 June 2015.
^ "Cyprus". The World Factbook. CIA. Dicapai pada 15 January 2016.
^ "Cyprus". Global Religious Future. Pew Research Center. Dicapai pada 13 July 2021.
^ "Cyprus - The World Factbook". Cia.gov. 23 April 2022. Dicapai pada 29 April 2022.
^ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (data tersuai diperlukan melalui tapak sesawang). Jabatan Hal Ehwal Ekonomi dan Sosial Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, Bahagian Populasi. Dicapai pada 10 September 2017.
^ "Statistical Service – Population and Social Conditions – Population Census – Announcements – Preliminary Results of the Census of Population, 2011" (dalam bahasa Greek). Statistical Service of the Ministry of Finance of the Republic of Cyprus. 29 December 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 January 2013. Dicapai pada 29 January 2012.
^ United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2013). "World Population Prospects: The 2012 Revision, DB02: Stock Indicators". New York. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 May 2015. Dicapai pada 18 June 2015.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
^ ^a ^b ^c ^d "World Economic Outlook Database, April 2022". Washington, D.C.: International Monetary Fund. 19 April 2022. Dicapai pada 24 April 2022.
^ "Gini coefficient of equivalised disposable income - EU-SILC survey". Luxembourg: Eurostat. 12 October 2021. Dicapai pada 12 October 2021.
^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. m/s. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Dicapai pada 16 December 2020.
^ "Biggest Islands In The Mediterranean Sea By Area". WorldAtlas (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 12 May 2018. Dicapai pada 11 May 2018.
^ "The Most Populated Islands In The Mediterranean Sea". WorldAtlas (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 12 May 2018. Dicapai pada 11 May 2018.
^ Yıkık, Ahmet (Disember 2020). "The Ottoman Press as a Political and Literary Platform In Cyprus between 1878–1900". Cahiers du Centre d'Étudss Chypriotes (50): 351–372. doi:10.4000/cchyp.522. ISSN 2647-7300.

Pautan luar

[2] Lagu sama dipakai negara Yunani, digunakan seputus kata Majlis Menteri Cyprus pada tahun 1966.^[1]

[island-5] Including Northern Cyprus, the UN buffer zone and Akrotiri and Dhekelia.

[8] Excluding Northern Cyprus.

[14] The .eu domain is also used, shared with other European Union member states.

[15] Yunani: Κύπρος, rumi: Kýproscode: el is deprecated ; Turki: Kıbrıscode: tr is deprecated [ˈkɯbɾɯs]

[1] "National Anthem". www.presidency.gov.cy. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 August 2011. Dicapai pada 3 June 2015.

[3] "Cyprus". The World Factbook. CIA. Dicapai pada 15 January 2016.

[4] "Cyprus". Global Religious Future. Pew Research Center. Dicapai pada 13 July 2021.

[6] "Cyprus - The World Factbook". Cia.gov. 23 April 2022. Dicapai pada 29 April 2022.

[UN_WPP-7] "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (data tersuai diperlukan melalui tapak sesawang). Jabatan Hal Ehwal Ekonomi dan Sosial Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, Bahagian Populasi. Dicapai pada 10 September 2017.

[9] "Statistical Service – Population and Social Conditions – Population Census – Announcements – Preliminary Results of the Census of Population, 2011" (dalam bahasa Greek). Statistical Service of the Ministry of Finance of the Republic of Cyprus. 29 December 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 January 2013. Dicapai pada 29 January 2012.

[10] United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2013). "World Population Prospects: The 2012 Revision, DB02: Stock Indicators". New York. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 May 2015. Dicapai pada 18 June 2015.CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[WEO_database-11] "World Economic Outlook Database, April 2022". Washington, D.C.: International Monetary Fund. 19 April 2022. Dicapai pada 24 April 2022.

[12] "Gini coefficient of equivalised disposable income - EU-SILC survey". Luxembourg: Eurostat. 12 October 2021. Dicapai pada 12 October 2021.

[UNHDR-13] Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. m/s. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Dicapai pada 16 December 2020.

[16] "Biggest Islands In The Mediterranean Sea By Area". WorldAtlas (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 12 May 2018. Dicapai pada 11 May 2018.

[17] "The Most Populated Islands In The Mediterranean Sea". WorldAtlas (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 12 May 2018. Dicapai pada 11 May 2018.

[18] Yıkık, Ahmet (Disember 2020). "The Ottoman Press as a Political and Literary Platform In Cyprus between 1878–1900". Cahiers du Centre d'Étudss Chypriotes (50): 351–372. doi:10.4000/cchyp.522. ISSN 2647-7300.

[a]

[2]

[3]

[b]

[4]

[5]

[c]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[d]

[e]

[11]

[12]

[13]

[1]

l b s Kesatuan Eropah (EU)
Senarai anggota	Austria · Belanda · Belgium · Bulgaria · Croatia · Cyprus · Denmark · Estonia · Finland · Hungary · Ireland · Itali · Jerman · Latvia · Lithuania · Luxembourg · Malta · Perancis · Poland · Portugal · Republik Cekh · Romania · Sepanyol · Slovakia · Slovenia · Sweden · Yunani	Bendera Kesatuan Eropah
Bekas anggota	United Kingdom	Bendera Kesatuan Eropah

Kawalan kewibawaan
Umum	ISNI 1 VIAF 1 WorldCat (melalui VIAF)
Perpustakaan negara	Perancis (data) Ukraine Jerman Israel Amerika Syarikat Jepun Republik Czech Australia Vatican
Institut penyelidikan seni	KulturNav (Norway)
Lain-lain	Aplikasi Berfaset Terminologi Subjek Kamus Sejarah Switzerland MusicBrainz (kawasan) Arkib Negara (A.S.) SUDOC (Perancis) 1 Parlimen U.K.