Maut Hitam
Rencana ini adalah mengenai pandemik pertengahan abad ke-14. Untuk cetusan-cetusan yang lain serta sudut pandangan mikrobiologi, sila lihat hawar bubon.
| Maut Hitam | |
|---|---|
 Penyebaran Maut Hitam di Eropah dan Timur Dekat (1346–1353) | |
| Penyakit | Bubonic plague |
| Lokasi | Seluruh dunia |
| Tarikh | 1346–1353 |
Kematian | 75,000,000 – 200,000,000 (Anggaran) |
Maut Hitam atau Plag Hitam ialah pandemik yang paling teruk dalam sejarah manusia. Ia bermula di Asia barat daya dan merebak ke Eropah pada awal dekad 1340-an. Jumlah kematian di seluruh dunia akibat pandemik ini dianggarkan sebanyak 75 hingga 200 juta orang, termasuk antara satu pertiga hingga dua pertiga jumlah penduduk Eropah.[1][2]
Penyakit yang sama ini dipercayai kembali ke Eropah setiap generasi dengan jumlah kematian yang berbeza-beza sehingga dekad 1700-an. Cetusan-cetusan kemudian yang terkenal termasuk:
- Wabak Itali (1629-1631);
- Wabak Besar London (1665–1666);
- Wabak Besar Vienna (1679);
- Wabak Besar Marseille (1720–1722); dan
- Wabak Moscow (1771).
Terdapat setakat perbalahan tentang identiti penyakit ini tetapi dari segi getirnya, ia kelihatan hilang dari Eropah pada abad ke-18.
Maut Hitam mempunyai kesan yang amat teruk kepada penduduk-penduduk Eropah, dengan struktur sosial sejarah mereka berubah muktamad. Ia juga merupakan suatu tamparan kepada Gereja Roman Katolik, institusi agama yang terutama di Eropah ketika itu, dan mengakibatkan penyeksaan besar-besaran terhadap kaum-kaum minoriti seperti orang Yahudi, Islam, orang asing, pengemis, dan penyakit kusta. Kehidupan harian yang tidak menentu mencipta suatu suasana yang mengerikan yang mengakibatkan orang-orang "hidup dari saat ke saat", sebagaimana yang digambarkan oleh Giovanni Boccaccio dalam lukisannya, Si Decameron (1353).
Peristiwa yang berlaku di Eropah pada awal abad ke-14 dipanggil 'Mortaliti Agung' oleh penulis-penulis sezaman, dengan cetusan-cetusan kemudian dikenali sebagai 'Maut Hitam'. Ia umumnya dipercayai bahawa nama kedua ini datangnya daripada gejala penyakit yang dipanggil nekrosis akral. Gejala ini mengakibatkan kulit pesakit menjadi hitam kerana pendarahan di bawah kulit. Walaupun demikian, istilah ini sebenarnya merujuk kepada erti kiasan 'hitam', iaitu suram, muram, sedih, atau teruk.[3]
Maut Hitam dicirikan oleh bubo (bengkak nodus limfa), menurut huraian-huraian sejarah, seperti dengan hawar bubon Asia pada akhir abad ke-19. Oleh itu, para ahli sains dan ahli sejarah telah menganggap pada awal abad ke-20 bahawa Maut Hitam merupakan cetusan penyakit yang sama yang diakibatkan oleh bakteria Yersinia pestis dan direbakkan oleh pinjal-pinjal dengan bantuan haiwan-haiwan seperti tikus hitam (Rattus rattus). Bagaimanapun, bubo juga merupakan ciri untuk penyakit-penyakit yang lain dan oleh itu, pandangan ini kini dipersoalkan.[4][5]
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]- Desa terbiar
- Kebuluran Besar 1315–1317
- Krisis Zaman Pertengahan Akhir
- Maut Hitam di England
- Pandemik Ketiga
- Pemberontakan popular di Eropah Zaman Pertengahan
- Perang Seratus Tahun
- Plag Besar London
- Plag Justinian
- Plag Rusuhan
- Senarai cetusan hawar bubon
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Stéphane Barry dan Norbert Gualde, "The Biggest Epidemics of History" (La plus grande épidémie de l'histoire dalam L'Histoire n°310, June 2006, m.s. 45-46. Mengatakan "antara satu pertiga hingga dua pertiga"
- ^ Robert Gottfried (1983). "Black Death" dalam Kamus Zaman Pertengahan, jilid 2, m.s. 257-67. Mengatakan "antara 25 hingga 45%".
- ^ Stéphane Barry dan Norbert Gualde, "The Biggest Epidemics of History" (La plus grande épidémie de l'histoire, dalam L'Histoire n°310, Jun 2006, m.s. 38 (rencana dari m.s. 38 - 60 dikhususkan untuk untuk Maut Hitam).
- ^ Penyelidikan baru mencadangkan bahawa Maut Hitam kini terpendam.
- ^ Cohn, Samuel K. (2003). The Black DeathTransformed: Disease and Culture in Early Renaissance Europe. A Hodder Arnold. m/s. 336. ISBN 0-340-70646-5. Cite has empty unknown parameter:
|coauthors=(bantuan)
Bacaan tambahan
[sunting | sunting sumber]- Giovanni Boccaccio (Si Decameron)
- Petrarch
- Elijah ben Abraham (" Kitab majannat al-ta’un wa-l-wba.)
- Lisan al-Din Ibn al-Khatib. ("Suatu Siasatan yang Amat Berguna terhadap Penyakit Yang Dahsyat.") 1349-1352.
Pautan luar
[sunting | sunting sumber] |
Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Maut Hitam |
- Huraian Henry Knighton Diarkibkan 2006-09-24 di Wayback Machine
- Huraian Gabriele de' Mussi Diarkibkan 2006-10-29 di Wayback Machine
- Huraian Marchionne di Coppo di Stefano Buonaiuti
- Huraian Petrarch, dengan lebih banyak petikannya di sini Diarkibkan 2007-02-04 di Wayback Machine