Lionel Jospin
| |
| Data i miejsce urodzenia |
12 lipca 1937 |
|---|---|
| Premier Francji | |
| Okres |
od 3 czerwca 1997 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
    
| |
Lionel Jospin (wym. [ljɔnɛl ʒɔspɛ̃]; ur. 12 lipca 1937 w Meudon[1]) – francuski polityk, parlamentarzysta krajowy, eurodeputowany II kadencji, minister, dwukrotnie pierwszy sekretarz Partii Socjalistycznej (1981–1988, 1995–1997), od 1997 do 2002 premier Francji, kandydat na urząd prezydenta Francji w 1995 i 2002.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Kształcił się w Instytucie Nauk Politycznych w Paryżu oraz w École nationale d’administration. W latach 1965–1970 pracował w ministerstwie spraw zagranicznych, zajmując się kwestiami współpracy zagranicznej. Od 1970 do 1981 pracował jako wykładowca ekonomii na Université Paris XI[2].
Działał m.in. w trockistowskim ugrupowaniu OCI[3], w 1971 dołączył do Partii Socjalistycznej. W 1973 został członkiem biura wykonawczego, obejmując funkcję jednego z sekretarzy krajowych, pełnił ją do 1981 (odpowiadając za różne działy). W latach 1977–1986 zasiadał w paryskiej radzie miejskiej[2].
W 1981 został pierwszym sekretarzem Partii Socjalistycznej, zastępując wybranego na urząd prezydenta François Mitterranda. Ugrupowaniem kierował do 1988[4]. W latach 1981–1988 był również posłem do Zgromadzenia Narodowego, początkowo reprezentował Paryż, a od 1986 Górną Garonnę[5]. Od 1984 do 1988 sprawował mandat eurodeputowanego II kadencji[1].
W 1988 zrezygnował z obu mandatów poselskich (w parlamencie krajowym i w PE) w związku z powołaniem w skład rządu. W maju tegoż roku został ministrem stanu oraz ministrem edukacji narodowej, nauki i sportu w pierwszym rządzie Michela Rocarda. W jego drugim gabinecie od czerwca 1988 otrzymał zbliżony zakres obowiązków (z wyjątkiem nauki, w miejsce której przydzielono mu sprawy młodzieży). Pozostał także w utworzonym w maju 1991 rządzie Édith Cresson, w którym do kwietnia 1992 sprawował urząd ministra stanu i ministra edukacji narodowej[5]. Działał w dalszym ciągu w samorządzie jako radny departamentu Górna Garonna (1988–2002) i regionu Midi-Pireneje (1992–1997)[2]. W 1993 przegrał w swoim okręgu wybory parlamentarne z kandydatem centrystów i gaullistów Jeanem-Pierre Bastianim[6].
W 1995 był kandydatem socjalistów w wyborach prezydenckich. W pierwszej turze uzyskał najwięcej głosów (23,3%). Zwycięzcą wyborów okazał się jednak Jacques Chirac, przedstawiciel Zgromadzenia na rzecz Republiki, którego poparło w drugiej turze 52,6% głosujących[7]. Pomimo porażki Lionel Jospin awansował w partyjnej strukturze – w tym samym roku objął ponownie funkcję pierwszego sekretarza PS, stanowisko to zajmował do 1997[2]. W wyborach parlamentarnych w 1997 ponownie został wybrany do niższej izby francuskiego parlamentu[5], a socjaliści i ich sojusznicy (w tym komuniści i zieloni) uzyskali większość w Zgromadzeniu Narodowym XI kadencji.
3 czerwca 1997 Lionel Jospin objął urząd premiera Francji[8]. Jego lewicowy rząd funkcjonował w ramach koabitacji z centroprawicowym prezydentem[3]. Jego gabinet przeprowadził reformy wprowadzające 35-godzinny tydzień pracy, zmiany w ubezpieczeniach zdrowotnych i instytucję rejestrowanych związków partnerskich. Za jego urzędowania przyjęto we Francji wspólną europejską walutę euro[3].
W 2002 ponownie kandydował w wyborach prezydenckich, zajmując w pierwszej turze głosowania trzecie miejsce z wynikiem 16,2% głosów. Wyprzedzili go ubiegający się o reelekcję Jacques Chirac (19,9%) i przywódca skrajnie prawicowego Frontu Narodowego Jean-Marie Le Pen (16,9%)[9]. Lionel Jospin po porażce zapowiedział swoją dymisję. Na stanowisku premiera urzędował do 6 maja 2002 – dzień po drugiej turze wyborów prezydenckich, w których ponownie zwyciężył Jacques Chirac, na czele nowego gabinetu stanął Jean-Pierre Raffarin[8].
Wycofał się z bieżącej działalności politycznej. W 2007 wsparł jednak publicznie prezydencką kandydaturę Ségolène Royal[10], a w 2012 stanął na czele powołanej przez François Hollande’a rady doradczej do spraw reformy życia publicznego[11].
W 2014 przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Claude Bartolone powołał go w skład Rady Konstytucyjnej, zasiadał w tym gremium od stycznia 2015 do marca 2019[2].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Wielki Legii Honorowej (Francja, 2016)
- Wielki Oficer Legii Honorowej (Francja, 2008)
- Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi (Francja, 1997)
- Komandor Orderu Palm Akademickich (Francja, 1988)[2]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2000)[12]
Skład rządu Lionela Jospina
[edytuj | edytuj kod]- premier: Lionel Jospin[8]
- minister zatrudnienia i solidarności: Martine Aubry (do października 2000), Elisabeth Guigou (od października 2000)
- minister sprawiedliwości: Elisabeth Guigou (do października 2000), Marylise Lebranchu (od października 2000)
- minister edukacji narodowej, badań naukowych i technologii: Claude Allègre (do marca 2000)
- minister edukacji narodowej: Jack Lang (od marca 2000)
- minister spraw wewnętrznych: Jean-Pierre Chevènement (do sierpnia 2000, od września do grudnia 1998 zastępował go Jean-Jack Queyranne), Daniel Vaillant (od sierpnia 2000)
- minister spraw zagranicznych: Hubert Védrine
- minister gospodarki, finansów i przemysłu: Dominique Strauss-Kahn (do listopada 1999), Christian Sautter (od listopada 1999 do marca 2000), Laurent Fabius (od marca 2000)
- minister obrony: Alain Richard
- minister zaopatrzenia, transportu i mieszkalnictwa: Jean-Claude Gayssot
- minister kultury i komunikacji: Catherine Trautmann (do marca 2000), Catherine Tasca (od marca 2000)
- minister rolnictwa i rybołówstwa: Louis Le Pensec (do października 1998), Jean Glavany (od października 1998 do lutego 2002), François Patriat (od lutego 2002)
- minister środowiska i planowania regionalnego: Dominique Voynet (do lipca 2001), Yves Cochet (od lipca 2001)
- minister ds. kontaktów z parlamentem: Daniel Vaillant (do sierpnia 2000), Jean-Jack Queyranne (od sierpnia 2000)
- minister ds. służb publicznych, reformy administracji i decentralizacji: Emile Zuccarelli (do marca 2000)
- minister ds. służb publicznych i reformy administracji: Michel Sapin (od marca 2000)
- minister ds. młodzieży i sportu: Marie-George Buffet
- minister ds. badań naukowych: Roger-Gérard Schwartzenberg (od marca 2000)
- ministrowie delegowani (ministres délégués): Pierre Moscovici, Ségolène Royal, Claude Bartolone (od marca 1998), Charles Josselin (od lutego 1998), Jean-Luc Mélenchon (od marca 2000), Bernard Kouchner (od lutego 2001), Christian Pierret (od lutego 2002)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2016-04-13].
- ↑ a b c d e f Lionel Jospin. conseil-constitutionnel.fr. [dostęp 2019-03-21]. (fr.).
- ↑ a b c Lionel Jospin. gouvernement.fr. [dostęp 2016-04-13]. (fr.).
- ↑ Parti socialiste (PS): organigramme. france-politique.fr. [dostęp 2016-04-13]. (fr.).
- ↑ a b c Lionel Jospin. assemblee-nationale.fr. [dostęp 2016-04-13]. (fr.).
- ↑ Législatives 1993. figaro.net. [dostęp 2016-04-13]. (fr.).
- ↑ Élection présidentielle 1995. france-politique.fr. [dostęp 2016-04-13]. (fr.).
- ↑ a b c Présidents de la République et Gouvernements sous la Ve République. assemblee-nationale.fr. [dostęp 2024-08-17]. (fr.).
- ↑ Élection présidentielle 2002. france-politique.fr. [dostęp 2016-04-13]. (fr.).
- ↑ Lionel Jospin rejoint l’équipe de Ségolène Royal. liberation.fr, 22 lutego 2007. [dostęp 2016-04-13]. (fr.).
- ↑ Jospin présidera la commission sur la moralisation de la vie politique. liberation.fr, 14 lipca 2012. [dostęp 2016-04-13]. (fr.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 maja 2000 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2000 r. nr 23, poz. 477).
| W dniu powstania | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie drugiego rządu |
| W dniu powstania |
|---|
- Absolwenci École nationale d’administration w Paryżu
- Francuscy ministrowie edukacji
- Francuscy ministrowie (V Republika)
- Francuscy parlamentarzyści (V Republika)
- Francuscy posłowie do Parlamentu Europejskiego
- Francuscy samorządowcy
- Kandydaci na urząd prezydenta Francji
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Legii Honorowej
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
- Odznaczeni Orderem Narodowym Zasługi (Francja)
- Odznaczeni Orderem Palm Akademickich
- Politycy Partii Socjalistycznej (Francja)
- Premierzy Francji
- Wielcy Oficerowie Legii Honorowej
- Urodzeni w 1937