Oleum

Wzór strukturalny kwasu pirosiarkowego (H₂S₂O₇)

Oleum dymiące na powietrzu.

Oleum (kwas siarkowy dymiący) – zwyczajowa nazwa roztworu tlenku siarki(VI) (SO₃) w bezwodnym kwasie siarkowym.

Oleum uzyskuje się zwykle w trakcie produkcji kwasu siarkowego. Nasycając stopniowo 95% kwas siarkowy gazowym SO₃ uzyskuje się najpierw 100% kwas siarkowy, a przy dalszym jego nasycaniu tworzy się oleum. W zależności od stężenia SO₃ występują w nim jony różnych kwasów polisiarkowych. Przy stosunku H₂O:SO₃ = 1:2 produkt określany jest jako kwas pirosiarkowy (inaczej kwas disiarkowy(VI) lub kwas dwusiarkowy, H₂S₂O₇). Substancja ta jest silnie żrąca. Z wodą daje kwas siarkowy:

H₂S₂O₇ + H₂O → 2H₂SO₄

Stężenie oleum bywa podawane w % wyższych niż 100, gdzie np. 20% oleum, czyli 20% roztwór SO₃ w H₂SO₄ odpowiada kwasowi siarkowemu o stężeniu 100% + 18/80*20% = 104,5%.