Content-Length: 121882 | pFad | http://pl.wikipedia.org/wiki/Order_%C5%9Awi%C4%99tego_Olafa

Order Świętego Olafa – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Order Świętego Olafa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Order Świętego Olafa
Sanct Olafs Orden
Awers
Awers orderu
(wzór po 1906, wer. wojskowa)
Awers
Awers gwiazdy
(wzór przed 1906)
Baretka
Baretka Krzyża Wielkiego
Baretka
Baretka Komandora z Gwiazdą
Baretka
Baretka Komandora
Baretka
Baretka Kawalera I Klasy
Baretka
Baretka Kawalera
Ustanowiono

21 sierpnia 1847

Powyżej

Medal Czynu Obywatelskiego

Poniżej

Order Zasługi

Królewski Norweski Order Świętego Olafa (norw. Den Kongelige Norske Sankt Olavs Orden archaicznie Sanct Olafs Orden) – najstarszy order i trzecie najwyższe odznaczenie Królestwa Norwegii, nadawane za wybitne zasługi dla Norwegii i ludzkości, zarówno cywilne jak i wojskowe.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Order został ustanowiony 21 sierpnia 1847 przez króla Szwecji i Norwegii Oskara I z dynastii Bernadotte, trzeciego z kolei władcy unii szwedzko-norweskiej, na cześć patrona Norwegii, św. Olafa Króla. Do tego czasu Norwegia, związana do 1814 roku unią personalną z Danią, potem ze Szwecją, nie posiadała własnych odznaczeń. Statuty Oskara I ustalały, że król Szwecji i Norwegii jest Wielkim Mistrzem orderu, a książęta krwi od urodzenia posiadaczami Wielkiego Krzyża.

Order posiada kapitułę oraz urzędników: kanclerza, skarbnika, herolda i trzech sekretarzy, a więc organizacja jego nawiązuje formalnie do dawnych tradycji zakonów rycerskich.

Order obecnie zorganizowany jest w systemie trzystopniowym z dodatkowym podziałem obu niższych stopni na dwie klasy:

  • Krzyż Wielki (Storkross)
  • Komandor:
    • Komandor z Gwiazdą (Kommandør med stjerne)
    • Komandor (Kommandør)
  • Kawaler:
    • Kawaler I Klasy (Riddar av 1. klasse)
    • Kawaler (Riddar)

Początkowo order podzielony był na trzy stopnie. Po rozwiązaniu unii ze Szwecją order został ponownie zatwierdzony 9 czerwca 1906 roku przez nowego króla Haakona VII z prusko-duńskiej dynastii Lykkeborg (von Glücksburg). W 1928 roku nadano mu nowe statuty i wprowadzono podział 2. stopnia na komandorów z gwiazdą i komandorów oraz 3. stopnia na kawalerów I i II Klasy (czyli przystosowano go do znanego pięcioklasowewego schematu Legii Honorowej).

Po śmierci odznaczonego oznakę orderową należy zwrócić do kapituły (co nie obowiązuje orderów nadanych z diamentami), w związku z czym obecny model bardzo rzadko pojawia się na rynku numizmatycznym; czasami pojawia się model sprzed 1906 roku z monogramem „O I”.

Z wyjątkiem cudzoziemskich głów państwa order nadaje się od 1985 roku tylko obywatelom norweskim. Cudzoziemcy otrzymują obecnie ustanowiony w tym roku Norweski Order Zasługi.

Z Orderem św. Olafa powiązany jest Medal św. Olafa.

Od momentu powstania do 2010 nadanych zostało łącznie niemal 20 tys. orderów wszystkich klas i stopni, z czego ponad połowa to Kawalerowie I Klasy.

Insygnia

[edytuj | edytuj kod]

Insygnia orderu to oznaka orderowa w formie krzyża, gwiazdy dla I i II stopnia oraz wielki łańcuch. Krzyż to emaliowany biały krzyż maltański, z koroną królewską jako zawieszką, na medalionie awersu z herbem Norwegii – złotym lwem norweskim w czerwonym polu, na medalionie rewersu z dewizą Oskara I „RET OG SANDHED” (PRAWO I PRAWDA). Między ramionami krzyża umieszczone są ukoronowane złote gotyckie litery „O” (do 1906 roku monogram założyciela: „O I”).

Wszystkie krzyże orderowe oprócz srebrnej oznaki Kawalerów II Klasy są złote.

Gwiazda 1. stopnia jest srebrna, ośmiopromienna, z nałożoną na nią oznaką orderową, gwiazda 2. stopnia to duży krzyż maltański z medalionem awersu oznaki orderowej w środku. Przy nadaniach za zasługi wojskowe dodaje się na górnym ramieniu krzyża orderowego dwa emaliowane na niebiesko skrzyżowane miecze.

Wstęga orderowa jest czerwona z biało-granatowo-białymi obustronnymi bordiurami.

Przysługujący jedynie królowi, następcy tronu oraz cudzoziemskim głowom państw łańcuch składa się z 12 członów, 6 ukoronowanych liter „O” i 6 plakietek z herbem diecezja Trondheim, tzw. Krzyżem św. króla Olafa II.

W drodze wyróżnienia order może być nadany z brylantami.

Odznaczeni

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Świętego Olafa.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Polacy odznaczeni Orderem Świętego Olafa.

Z racji pełnienia urzędu Prezydenta RP order (Krzyż Wielki bez łańcucha) otrzymali z okazji wizyt państwowych Lech Wałęsa (1995), Aleksander Kwaśniewski (1996) i Andrzej Duda (2016).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]








ApplySandwichStrip

pFad - (p)hone/(F)rame/(a)nonymizer/(d)eclutterfier!      Saves Data!


--- a PPN by Garber Painting Akron. With Image Size Reduction included!

Fetched URL: http://pl.wikipedia.org/wiki/Order_%C5%9Awi%C4%99tego_Olafa

Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy