Homo rhodesiensis
| Homo rhodesiensis | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kabwe kafatası (1922 yılında çekilmiş fotoğraf) | |||||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||||
| †Homo rhodesiensis Woodward, 1921 | |||||||||||||||||||||||
Homo rhodesiensis, Arthur Smith Woodward (1921) tarafından Zambiya Broken Hill'deki bir mağaradan çıkarılan bir Orta Taş Devri fosili olan Kabwe 1'i ("Kabwe kafatası" veya "Kırık Tepe (Broken Hill) kafatası", ayrıca "Rodezya insanı" ismiyle de anılır) sınıflandırmak için önerilen tür adıdır.[1] 2020'de kafatası 324.000 ila 274.000 yıl öncesine tarihlendirildi. Türe ait diğer benzer yaşlı örnekler de mevcuttur.[2]
Homo rhodesiensis, günümüzde çoğunlukla Homo heidelbergensis veya muhtemelen Homo heidelbergensis sensu lato'nun bir Afrika alt türü ile eşanlamlı olarak kabul edilir,Orta Pleistosen (c. 0.8-0.12 mya) aralığında Afrika ve Avrasya'ya yayılmış polimorfik bir tür olarak tanımlandır.[3] Homo sapiens arcaicus[4] ve Homo sapiens rhodesiensis[5] gibi başka tanımlamalar da önerilmiştir. White vd. (2003), Rodezya insanını Homo sapiens idaltu'nun (Herto Adamı) atası olarak önerdi.[6]
Homo sapiens'in Homo rhodesiensis'ten türediği sıklıkla öne sürülmüştür, ancak 400-260 bin yıl öncesi arasında bir fosil boşluğu bulunmaktadır.[7]
Fosiller
[değiştir | kaynağı değiştir]
20. yüzyılda Doğu Afrika'da (Bodo, Ndutu, Eyasi, Ileret) ve Kuzey Afrika'da (Salé, Rabat, Dar-es-Soltane, Djbel Irhoud, Sidi Aberrahaman, Tighenif) morfolojik olarak karşılaştırılabilir çok sayıda fosil kalıntısı gün ışığına çıktı.[8]
- Broken Hill kafatası veya "Rodoslu Adam" olarak da adlandırılan Kabwe 1, 1921'de Arthur Smith Woodward tarafından Homo rhodesiensis için tip örneği olarak atandı; çoğu çağdaş bilim adamı "rhodesiensis" taksonunu tamamen terk eder ve onu Homo heidelbergensis'e atar.[9] Kafatası, Mutwe Wa Nsofu Bölgesinde, 17 Haziran 1921'de[10] İsviçreli bir madenci olan Tom Zwiglaar tarafından Kuzey Rodezya Broken Hill'deki (şimdi Kabwe, Zambiya) bir kurşun ve çinko madeninde keşfedildi. Kafatasına ek olarak, başka bir bireye ait bir üst çene, bir sakrum, bir kaval kemiği ve iki uyluk kemiği parçası da bulundu.
- Bodo kafatası: 600.000 yıllık[11] fosil, 1976'da, Etiyopya'nın Awash Nehri vadisindeki Bodo D'ar'da Jon Kalb liderliğindeki bir keşif gezisinin üyeleri tarafından bulundu.[12] Kafatası Kabwe'ninkilere çok benzer olmasına rağmen, Woodward'ın isimlendirmesi kullanılmadı ve onu keşfedenler onu H. heidelbergensis'e atadılar.[13] Kafatası, Homo ergaster / erectus ile Homo sapiens arasında bir geçişi temsil eden özelliklere sahiptir.[14]
- Ndutu kafatası,[15] Kuzey Tanzanya'daki "Ndutu Gölü'nden gelen insansı", yaklaşık 600-500.000[16] ya da 400.000 yaşındadır. 1976'da RJClarke onu Homo erectus olarak sınıflandırdı ve H. sapiens'e benzerlik noktalarının da tanınmasına rağmen, genel olarak bu şekilde değer gördü. Afrika'daki benzer buluntularla yapılan karşılaştırmalı çalışmalardan sonra, H. sapiens'in bir Afrika alt türüne tahsis edilmesi, Phillip Rightmire tarafından en uygun olarak kabul edildi.[17] Dolaylı bir kranyal kapasite tahmini 1100 cm3'ü gösteriyor. Rightmire tarafından önerildiği gibi, supratoral sulkus morfolojisi ve çıkıntının varlığı "Nudutu occiput'a Homo erectus'unkinden farklı bir görünüm verir". Ve 1989 tarihli bir yayında Clarke şu sonuca varmıştır: "Beynin genişletilmiş parietal ve oksipital bölgeleri temelinde arkaik Homo sapiens'e atanmıştır".[18] Ancak Stinger (1986),kalınlaşmış bir iliak sütununun Homo erectus için tipik olduğuna işaret etti.[19] 2016 yılında Chris Stringer, kafatasını erken dönem H. sapiens yerine Homo heidelbergensis / Homo rhodesiensis'e (Homo erectus ve Homo sapiens arasında bir ara tür olarak kabul edilen bir tür) ait olarak sınıflandırdı, ancak " diğer bazı H. rhodesiensis örneklerine göre daha sapiens benzeri bir zigomaksiller" gösterdiğini düşünüyordu.[20]
- 1953 yılında Güney Afrika'da bulunan ve yaklaşık 500.000 yaşında olduğu tahmin edilen Saldanha kafatası, 1955'ten 1996'ya kadar en az üç taksonomik revizyona tabi tutulmuştur.[21]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "GBIF 787018738 Fossil of Homo rhodesiensis Woodward, 1921". GBIF org. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ Grün (1 Nisan 2020). "Dating the skull from Broken Hill, Zambia, and its position in human evolution" (PDF). Nature. 580 (7803): 372-375. doi:10.1038/s41586-020-2165-4. ISSN 1476-4687. PMID 32296179. 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
- ^ Mounier (20 Nisan 2011). "The Stem Species of Our Species: A Place for the Archaic Human Cranium from Ceprano, Italy". PLOS ONE. 6 (4): e18821. doi:10.1371/journal.pone.0018821. PMC 3080388 $2. PMID 21533096. "Ceprano clusters in our analysis with other European, African and Asian Mid-Pleistocene specimens – such as Petralona, Dali, Kabwe, Jinniu Shan, Steinheim, and SH5 – furnishing a rather plesiomorphic phenetic link among them. On the basis of this morphological affinity, it seems appropriate to group Ceprano with these fossils, and consider them as a single taxon. The available nomen for this putative species is H. heidelbergensis, whose distinctiveness stands on the retention of a number of archaic traits combined with features that are more derived and independent from any Neandertal ancestry. [...] This result would suggest that H. ergaster survived as a distinct species until 1 Ma, and would discard the validity of the species H. cepranensis [...] Thus we can include the so-called “Ante-Neandertals” from Europe in the same taxonomical unit with other Mid-Pleistocene samples from Africa and continental Asia. Combining the results of the two approaches of our phenetic analysis, Ceprano should be reasonably accommodated as part of a Mid-Pleistocene human taxon H. heidelbergensis, which would include European, African, and Asian specimens. Moreover, the combination of archaic and derived features exhibited by the Italian specimen represents a “node” connecting the different poles of such a polymorphic humanity."
- ^ 21st Century Anthropology: A Reference Handbook. SAGE Publications. 10 Haziran 2010. s. 48. ISBN 978-1-4522-6630-5. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
- ^ Wiley-Blackwell Encyclopedia of Human Evolution, 2 Volume Set. John Wiley & Sons. 31 Mart 2011. ss. 761-762. ISBN 978-1-4443-4247-5. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
- ^ White (2003). "Pleistocene Homo sapiens from Middle Awash, Ethiopia". Nature. 423 (6491): 742-747. doi:10.1038/nature01669. PMID 12802332.
- ^ Hublin, J.-J. (2013), "The Middle Pleistocene Record. On the Origin of Neandertals, Modern Humans and Others" in: David R. Begun (ed.), A Companion to Paleoanthropology, John Wiley, pp. 517-537 (summary 529–531). "Most, if not all, of the African specimens assigned to H. rhodesiensis (cf heidelbergensis) seem to predate the divergence between H. neanderthalensis and H. sapiens [viz., assumed at 0.5 Mya prior to the revision by Meyer et al. 2016]. However, a gap in the fossil record, possibly between 400 and 260 ka, blurs the transition or punctuation event that separated H. rhodesiensis and H. sapiens." (p. 532).
- ^ "The evolution and development of cranial form in Homo" (PDF). Department of Anthropology, Harvard University. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ Hublin, J.-J. (2013), "The Middle Pleistocene Record. On the Origin of Neandertals, Modern Humans and Others" in: R. David Begun (ed.), A Companion to Paleoanthropology, John Wiley, pp. 517-537 (p. 523 16 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).
- ^ "Zambia resolute on recovering Broken Hill Man from Britain – Zambia Daily Mail". Daily-mail.co.zm. 10 Ocak 2015. 1 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2018.
- ^ "Bodo – Paleoanthropology site information". Fossilized org. 1 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ "Bodo Skull and Jaw". Skulls Unlimited. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ "Bodo fossil". Britannica Encyclopedia. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ "Meet Bodo and Herto There is some discussion around the species assigned to Bodo". Nutcracker Man. 7 Nisan 2015. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ Rightmire, G. Philip (2005). "The Lake Ndutu cranium and early Homo sapiens in Africa". American Journal of Physical Anthropology. 61 (2): 245-254. doi:10.1002/ajpa.1330610214. PMID 6410925.
- ^ Mturi, A A (August 1976). “New hominid from Lake Ndutu, Tanzania”. Nature 262: 484-485.
- ^ Rightmire GP (3 Haziran 1983). "The Lake Ndutu cranium and early Homo sapiens in Africa". Am. J. Phys. Anthropol. 61 (2): 245-54. doi:10.1002/ajpa.1330610214. PMID 6410925.
- ^ "The Ndutu cranium and the origen of Homo sapiens – R. J. Clarke" (PDF). American Museum of Natural History. 27 Kasım 1989. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ The Evolution of Homo erectus: Comparative Anatomical Studies of an Extinct Human Species By G. Philip Rightmire Published by Cambridge University Press, 1993 0-521-44998-7, 978-0-521-44998-4
- ^ Stringer (2016). "The origen and evolution of Homo sapiens". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 371 (1698): 20150237. doi:10.1098/rstb.2015.0237. PMC 4920294 $2. PMID 27298468.
- ^ Wiley-Blackwell Encyclopedia of Human Evolution, 2 Volume Set. 31 Mart 2011. ISBN 9781444342475. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
Edebiyat
[değiştir | kaynağı değiştir]- Woodward, Arthur Smith (1921). "A New Cave Man from Rhodesia, South Africa". Nature. 108 (2716): 371-372. doi:10.1038/108371a0.
- Singer Robert R. and J. Wymer (1968). "Archaeological Investigation at the Saldanha Skull Site in South Africa". The South African Archaeological Bulletin. The South African Archaeological Bulletin, Vol. 23, No. 91. 23 (3): 63-73. doi:10.2307/3888485.
- Murrill, Rupert I. (1975). "A comparison of the Rhodesian and Petralona upper jaws in relation to other Pleistocene hominids". Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie. 66 (2): 176-187. doi:10.1127/zma/66/1975/176. PMID 806185..
- Petralona Man. A Descriptive and Comparative Study, with New Information on Rhodesian Man. Springfield, Illinois: Thomas. 1981. ISBN 0-398-04550-X.
- Rightmire, G. Philip (2005). "The Lake Ndutu cranium and early Homo sapiens in Africa". American Journal of Physical Anthropology. 61 (2): 245-254. doi:10.1002/ajpa.1330610214. PMID 6410925..
- Asfaw, Berhane (2005). "A new hominid parietal from Bodo, middle Awash Valley, Ethiopia". American Journal of Physical Anthropology. 61 (3): 367-371. doi:10.1002/ajpa.1330610311. PMID 6412559..
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Homo rhodesiensis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- "Kabwe 1". The Smithsonian Institution's Human Origin Program. 7 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2010.
- Human Timeline (Interactive) 17 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Smithsonian, National Museum of Natural History (August 2016).
