Midway Muharebesi
 | II. Dünya Savaşı ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Midway Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı Pasifik Cephesi | |||||||
 Yanan ağır kruvazör Mikuma'ya saldıran SBD Dauntless pike bombardıman uçağı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Birleşik Devletler |
 Japon İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Chester W. Nimitz Frank J. Fletcher Raymond A. Spruance |
Isoroku Yamamoto Chuichi Nagumo Tamon Yamaguchi (ölü) | ||||||
| Güçler | |||||||
|
3 uçakgemisi, ~50 destekçi gemisi, 233 uçakgemisi üssülü uçak, 127 kara üssülü uçak |
4 uçakgemisi, 7 zırhlı, ~150 destekçi gemisi, 264 uçakgemisi üssülü uçak,[1] 16 deniz gemisi | ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
1 uçakgemisi, 1 muhrip, 98 uçak, 307 ölü |
4 uçakgemisi, 1 ağır kruvazör, 332 uçak, 3.500 ölü[2] | ||||||
Midway Muharebesi (ミッドウェー海戦 Midway Kaisen / Midway Deniz Muharebesi) (Japon kod adı: MI Harekâtı, MI作戦 / Emu Ai Sakusen), Japon İmparatorluğu'nun Pearl Harbor'a saldırısından altı ay ve Mercan Denizi Muharebesi'nden bir ay sonra, 4-7 Haziran 1942'de İkinci Dünya Savaşı'nın Pasifik Bölgesi'nde gerçekleşen büyük bir deniz muharebesidir.[3][4][5] Amiraller Chester W. Nimitz, Frank J. Fletcher ve Raymond A. Spruance komutasındaki ABD Donanması, Amiraller Isoroku Yamamoto, Chūichi Nagumo ve Nobutake Kondō komutasındaki Japon İmparatorluk Donanması'nın saldırgan filosunu Midway Adası'nın kuzeyinde bozguna uğratarak Japon filosuna ağır hasar verdi. Askeri tarihçi John Keegan bunu "deniz savaşları tarihindeki en çarpıcı ve belirleyici darbe" olarak nitelendirirken,[6] deniz tarihçisi Craig Symonds ise "Salamis, Trafalgar ve Tsushima Boğazı ile birlikte hem taktiksel olarak belirleyici hem de stratejik olarak etkili olan dünya tarihindeki en önemli deniz çatışmalarından biri" olarak nitelendirdi.[7]
Tokyo'ya düzenlenen Doolittle hava saldırısına yanıt olarak Japon yönetimi, savunma alanını genişletmek için bir "bariyer" stratejisi planladı. Amerikan uçak gemilerini bir tuzağa çekerek Midway, Fiji, Samoa ve Hawaii'ye yapılacak Japon saldırıları için denizleri açmayı umuyorlardı. Plan, Japonların Amerikan tepkisine ilişkin hatalı öngörüleri ve başlangıçtaki kötü sevkiyatlar nedeniyle baltalandı. En önemlisi, ABD kriptografları planlanan saldırının tarihini ve yerini belirleyerek önceden uyarılan Birleşik Devletler Donanması'nın kendi pususunu hazırlamasını sağladı.
Savaşa dört Japon ve üç Amerikan uçak gemisi katıldı. Altı ay önce Pearl Harbor'a saldıran altı uçak gemisinden oluşan Japon filosunun uçak gemileri -Akagi, Kaga, Sōryū ve Hiryū- ile ağır kruvazör Mikuma batırıldı. Amerika Birleşik Devletleri, Yorktown uçak gemisini ve Hammann destroyerini kaybederken, USS Enterprise ve USS Hornet uçak gemileri savaştan tamamen sağlam olarak kurtuldu.
Midway ve Solomon Adaları harekâtının yorucu yıpratıcılığından sonra, Japonya'nın malzeme (özellikle uçak gemileri) ve insan (özellikle iyi eğitimli pilotlar ve bakım ekibi) kayıplarını yerine koyma kapasitesi hızla artan kayıplarla başa çıkmakta yetersiz kalırken, Birleşik Devletler'in muazzam endüstriyel ve eğitim kapasitesi kayıpların yerine konulmasını çok daha kolay hale getirdi. Midway Muharebesi, Guadalcanal harekâtı ile birlikte Pasifik Cephesi'nde bir dönüm noktası olarak kabul edilir.
Hatırası
[değiştir | kaynağı değiştir]
İkinci Dünya Savaşı'ndaki savaş çabaları için önemli olan Chicago Municipal Havaalanı'nın adı, savaşın onuruna 1949 yılında Chicago Midway Uluslararası Havaalanı (veya kısaca Midway Havaalanı) olarak değiştirildi.[8] Guadalcanal'daki Henderson Field, savaş sırasında hayatını kaybeden ilk denizci havacı olan Birleşik Devletler Deniz Piyadeleri Binbaşı Lofton Henderson'ın onuruna isimlendirildi.[9]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Not
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ USSBS Interrogation of Japanese Naval personnel 4 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. No. 6 Captain Amagi, Takahisa, IJN, Naval Aviator, Air Commander (observer) on CV Hiryu at Pearl Harbor, Air Officer on CV Kaga at Battle of Midway, 3, 4, 5 June 1942.
Q. What was the composition of the Kaga's Air Group? A. It was composed of 21 fighters (0) Type: 27 VB (99 Type); 18 VT (97 Type); same as all other carriers. - ^ Martin Gilbert, the Second World War pg. 330
- ^ Dull 1978
- ^ "A Brief History of Aircraft Carriers: Battle of Midway". U.S. Navy. 2007. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2007.
- ^ Keegan 2005
- ^ Symonds 2018
- ^ "Midway History". Chicago Department of Aviation. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2015.
- ^ "Lofton R Henderson". Veteran Tributes. 5 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2015.
Belgeseller
[değiştir | kaynağı değiştir]- 'The Japanese Story of the Battle of Midway', - El konulan Japon dokümanlar
- 'The Battle of Midway', (1942) - ABD propaganda filmi
- Naval Historical Center Midway Page8 Mayıs 1999 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İlgili filmler
[değiştir | kaynağı değiştir]- 'Taiheiyou no Washi (Japonca: 太平洋の鷲 Pasifik Kartalı) (1953)
- 'Hawaii - Midway Dai Kai Kuu Sen - Taiheiyou no Arashi (Japonca: ハワイ・ミッドウェイ大海空戦 太平洋の嵐 Hawaii ve Midway Büyük Deniz-Hava Savaşları - Pasifik Fırtınası) (1960)
- 'Midway', (1976)
- 'Rengou Kantai (Japonca: 連合艦隊 Birleşik Donanması), (1981)
- 'Midway', (2019)
Wikimedia Commons'ta Midway Muharebesi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
