Glenn Ford

Glenn Ford
	; Glenn Ford (1955)
Imię i nazwisko	Gwyllyn Samuel Newton Ford
Data i miejsce urodzenia	1 maja 1916 ; Quebec
Data i miejsce śmierci	30 sierpnia 2006 ; Los Angeles
Zawód	aktor
Współmałżonek	Eleanor Powell; (1943–1959; rozwód); Kathryn Hays; (1966–1969; rozwód); Cynthia Ford; (1977–1984; rozwód); Jeanne Baus; (1993–1994; rozwód)
Lata aktywności	1937–1991
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Glenn Ford, właśc. Gwyllyn Samuel Newton Ford (ur. 1 maja 1916 w Quebecu, zm. 30 sierpnia 2006 w Los Angeles) – amerykański aktor.

8 lutego 1960 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6933 Hollywood Boulevard^[1]^[2].

Wczesne lata

Urodził się w mieście Quebecu w prowincji Quebec jako syn Hannah Wood Mitchell i Newtona Forda^[3], maszynisty Kolei Transkanadyjskiej^[4]. W wieku 8 lat wraz z rodzicami wyjechał do Stanów Zjednoczonych i osiedlił w Santa Monica. Uczęszczając do szkoły średniej Santa Monica High School, Glen brał udział w szkolnych przedstawieniach. W 1920 po raz pierwszy wystąpił na scenie w spektaklu Ślub Toma Thumba^[5]. Glenn pracował jako budowlaniec, zakładającym w Santa Monica domowe instalacje kanalizacyjne, grzewcze czy remontującego dachy^[6].

Kariera

Po ukończeniu studiów aktorskich, w 1934 rozpoczął pracę w objazdowych grupach teatralnych. W 1935 zadebiutował na Broadwayu w sztuce Lillian Hellman Niewiniątka^[5]. W 1938 powrócił na Broadway w roli Sidneya Tarletona w przedstawieniu Mówienie do siebie^[7].

Po raz pierwszy trafił na ekran jako dżentelmen Emcee w krótkometrażowym filmie muzycznym Noc na Manhattanie (1937), zanim w 1939 dołączył do Columbia Pictures. Jego pseudonim sceniczny pochodzi od rodzinnego miasta jego ojca, Glenford w Albercie^[8]. Swoją pierwszą poważną rolę kinową Joe zagrał w dramacie przygodowym Ricardo Corteza Niebo z ogrodzeniem z drutu kolczastego (Heaven with a Barbed Wire Fence, 1939) na podstawie scenariusza Daltona Trumbo dla 20th Century Studios. Po zakończeniu II wojny światowej został obsadzony u boku Rity Hayworth w roli nałogowego hazardzisty Johnny’ego Farrella w dramacie noir Charlesa Vidora Gilda (1946) i dreszczowcu Przygoda na Trynidadzie (Affair in Trinidad, 1952).

Szczyt jego kariery aktorskiej przypadł na lata 50., kiedy to był jednym z najpopularniejszych aktorów Hollywood i kreował swoje najciekawsze role. Największe sukcesy odnosił w filmach wojennych i westernach, w tym Jeden przeciw wszystkim (The Sheepman, 1958) jako Jason Sweet. Od 1971 prowadził w CBS swój własny program pt. The Glenn Ford Show. Za namową szefa stacji Freda Silvermana zagrał w serialu kryminalnym Cade’s County (1971–1972) i The Family Holvak (1975–1976).

Wystąpił w 109 filmach. w rolach twardych i bezkompromisowych facetów (choć sympatycznych), jego niewątpliwy talent aktorski pozwolił mu nie zostać zaszufladkowanym. Doskonale odnajdywał się zarówno w komediach jak i dramatach, wymagających kreowania ról o skomplikowanym podłożu psychologicznym.

Ostatnim filmem w którym Glenn Ford pokazał się kinowej publiczności jest Superman: Powrót (2006), w którym jego oblicze wyeksponowane zostało na rodzinnej fotografii Supermana w jednej ze scen.

Służba wojskowa

W 1942 zgłosił się na ochotnika do wojska i rozpoczął służbę w Korpusie Rezerwy Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych (USMCR). Rok później został przeniesiony do służby czynnej w bazie korpusu marines w San Diego. Po specjalistycznym przeszkoleniu w Quantico (Wirginia) został awansowany do stopnia sierżanta i otrzymał przydział do sekcji radiowej biura public relations batalionu. Czynną służbę wojskową zakończył w grudniu 1944. W 1958, już jako uznany aktor wstąpił do rezerwy US Navy i w stopniu komandora podporucznika pełnił funkcję oficera public relations tej formacji. Przez kolejne lata promował służbę w US Navy w licznych występach radiowych i telewizyjnych, uzyskując kolejno stopień komandora porucznika (1963) i komandora (1968). W 1967 wraz z ekipą filmu szkoleniowego Global Marine udał się do Wietnamu. Przez pewien okres wraz z filmowcami był w delcie Mekongu – obszarze walk oddziałów amerykańskich z partyzantami Wietkongu. Służbę w oddziałach rezerwowych US Navy zakończył w 1970 w stopniu komandora i z odznaczeniami^[9]: Commendation Medal, American Campaign Medal, Asiatic-Pacific Campaign Medal, World War II Victory Medal, Rifle Marksman Badge i US Marine Corps Reserve Medal.

Życie prywatne

Glenn Ford był czterokrotnie żonaty:

z Eleanorą Powell w latach 1943-1959, rozwód; syn Peter (ur. 1945)
z Kathryn Hays w latach 1966-1969, rozwód
z Cynthią Hayward w latach 1977–1984, rozwód
z Jeanne Baus w latach 1993−1994, rozwód

Przez długi czas był zwolennikiem Partii Demokratycznej, jednak w wyborach w 1980 i 1984 poparł kandydata republikanów, Ronalda Reagana.

Śmierć

W 1991 przyjął propozycję udziału w serialu African Skies, jednak nagła choroba, wymagająca długotrwałego leczenia uniemożliwiła występ. Wcześniej wystąpił w swoim ostatnim filmie - Nerwy ze stali. Na plan filmowy już nie powrócił, wyniszczony serią kilku niedużych wylewów krwi do mózgu^[10]. Zmarł w swoim domu w Beverly Hills w 4 miesiące po swych 90. urodzinach. Jest pochowany na cmentarzu Woodlawn w Santa Monica.

Filmografia

Kobieta jest zagadką (1940) jako Pierre Morestan
Dwaj straceńcy (1943) jako Cheyenne Rogers
Skradzione życie (1946) jako Bill Emerson
Gilda (1946) jako Johnny Farrell
Człowiek z Colorado (1947) jako płk. Owen Devereaux
Miłość Carmen (1948) jako Don José Lizarabengoa
Przygoda na Trynidadzie (1952) jako Steve Emery
Bannion (1953) jako Dave Bannion
Człowiek z Alamo (1953) jako John Stroud
Bestia ludzka (1954) jako Jeff Warren
Przerwana melodia (1955) jako dr Thomas „Tom” King
Szkolna dżungla (1955) jako Richard Dadier
Najszybszy strzelec (1956) jako George Kelby Jr./George Temple
Okup (1956) jako David „Dave” Stannard
Herbaciarnia „Pod Księżycem” (1956) jako kpt. Fisby
Ranczo w dolinie (1956) jako Jubal Troop
15:10 do Yumy (1957) jako Ben Wade
Kowboj (1958) jako Tom Reese
Jeden przeciw wszystkim (1958) jako Jason Sweet
Torpeda poszła! (1958) jako kmdr. ppor. Barney Doyle
Cimarron (1960) jako Yancey Cravat
Arystokracja podziemi (1961) jako Dave „Dude” Conway
Czterech jeźdźców Apokalipsy (1962) jako Julio Desnoyers
Próba terroru (1962) jako John „Rip” Ripley
Tata w zalotach (1963) jako Tom Corbett
Ukochane serce (1964) jako Harry Mork
Szalony koń (1965) jako Ben Jones
Czy Paryż płonie? (1966) jako gen. Omar Bradley
Czas zabijania (1967) jako mjr. Tom Wolcott
Rewolwer (1968) jako Lorn Warfield
Bitwa o Midway (1976) jako kadm. Raymond Spruance
Superman (1978) jako Jonathan Kent
Goście (1979) jako detektyw Jake Durham
Wirus (1980) jako prezydent Richardson
Upiorne urodziny (1981) jako dr David Faraday
Casablanca Express (1989) jako gen. Williams
Szeryf z Randado (1989) jako szeryf John Danaher
Nerwy ze stali (1991) jako kpt. Gavin

Nagrody

Rok	Nagroda	Kategoria	Film
1967	Złoty Glob	Najlepszy aktor w filmie komediowym lub musicalu	Arystokracja podziemi (1961)
1987	Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián	Nagroda Donostia za całokształt twórczości	–

Przypisy

↑ Glenn Ford. Walk of Fame. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).
↑ Walk of Fame: Glenn Ford, „Los Angeles Times”, 31 sierpnia 2006 [dostęp 2024-12-04] (ang.).
↑ Glenn Ford (1916–2006). Find a Grave. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).
↑ Peter Ford: Glenn Ford: A life. Madison. University of Wisconsin Press, 2011, s. 5–8. ISBN 978-0299281533.
↑ ^a ^b Glenn Ford Biography (1916–2006). Film Reference. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).
↑ RichardR. Severo RichardR., Glenn Ford, Leading Man in Films and TV, Dies at 90, „The New York Times”, 31 sierpnia 2006 [dostęp 2010-12-18] (ang.).
↑ Glenn Ford. Internet Broadway Database. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).
↑ 'Blackboard Jungle' Actor Glenn Ford Dies at 90. Fox News. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).
↑ derkeiler.com - 'Tis of Thee... Cpt Gwyllyn S. N. „Glenn” Ford (pol.) [dostęp 2011-10-14]
↑ Glenn Ford, 90; Prolific, Popular Actor Starred in ‘Blackboard Jungle,’ ‘Gilda’, „Los Angeles Times”, 31 sierpnia 2006 [dostęp 2010-12-18] (ang.).

Bibliografia

Rafał Wilkusz. Uparty, krępy facet: Glenn Ford. „Film”. nr 49/1990 (2160 [XLV]), s. 14, 9 grudnia 1990. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
Jan Słodowski, Andrzej Roman: Gwiazdy światowego kina. Leksykon. Warszawa: Editions Spotkania, 1992. ISBN 83-85195-83-1.

Linki zewnętrzne

Glenn Ford (1916–2006) w bazie IMDb (ang.)
Glenn Ford w bazie Filmweb
Glenn Ford w bazie Notable Names Database (ang.)
Glenn Ford w bazie Discogs.com (ang.)

[1] Glenn Ford. Walk of Fame. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).

[2] Walk of Fame: Glenn Ford, „Los Angeles Times”, 31 sierpnia 2006 [dostęp 2024-12-04] (ang.).

[find-3] Glenn Ford (1916–2006). Find a Grave. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).

[4] Peter Ford: Glenn Ford: A life. Madison. University of Wisconsin Press, 2011, s. 5–8. ISBN 978-0299281533.

[fr-5] Glenn Ford Biography (1916–2006). Film Reference. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).

[6] RichardR. Severo RichardR., Glenn Ford, Leading Man in Films and TV, Dies at 90, „The New York Times”, 31 sierpnia 2006 [dostęp 2010-12-18] (ang.).

[7] Glenn Ford. Internet Broadway Database. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).

[8] 'Blackboard Jungle' Actor Glenn Ford Dies at 90. Fox News. [dostęp 2024-12-04]. (ang.).

[DC-9] rkeiler.com - 'Tis of Thee... Cpt Gwyllyn S. N. „Glenn” Ford (pol.) [dostęp 2011-10-14]

[10] Glenn Ford, 90; Prolific, Popular Actor Starred in ‘Blackboard Jungle,’ ‘Gilda’, „Los Angeles Times”, 31 sierpnia 2006 [dostęp 2010-12-18] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

1980–1989	Gregory Peck / Gene Tierney (1986) Glenn Ford (1987) Vittorio Gassman (1988) Bette Davis (1989)
1990–1999	Claudette Colbert (1990) Anthony Perkins (1991) Lauren Bacall (1992) Robert Mitchum (1993) Lana Turner (1994) Susan Sarandon / Catherine Deneuve (1995) Al Pacino (1996) Michael Douglas / Jeremy Irons (1997) Jeanne Moreau / Anthony Hopkins / John Malkovich (1998) Anjelica Huston / Fernando Fernán Gómez / Vanessa Redgrave (1999)
2000–2009	Michael Caine / Robert De Niro (2000) Julie Andrews / Warren Beatty / Francisco Rabal (2001) Jessica Lange / Bob Hoskins / Dennis Hopper / Francis Ford Coppola (2002) Robert Duvall / Sean Penn / Isabelle Huppert (2003) Annette Bening / Jeff Bridges / Woody Allen (2004) Willem Dafoe / Ben Gazzara (2005) Max von Sydow / Matt Dillon (2006) Liv Ullmann / Richard Gere (2007) Meryl Streep / Antonio Banderas (2008) Ian McKellen (2009)
2010–2019	Julia Roberts (2010) Glenn Close (2011) Oliver Stone / Ewan McGregor / Tommy Lee Jones / John Travolta / Dustin Hoffman (2012) Carmen Maura / Hugh Jackman (2013) Denzel Washington / Benicio del Toro (2014) Emily Watson (2015) Sigourney Weaver / Ethan Hawke (2016) Ricardo Darín / Monica Bellucci / Agnès Varda (2017) Hirokazu Koreeda / Danny DeVito / Judi Dench (2018) Penélope Cruz / Costa-Gavras / Donald Sutherland (2019)
2020–2029	Viggo Mortensen (2020) Johnny Depp / Marion Cotillard (2021) Juliette Binoche / David Cronenberg (2022) Javier Bardem / Víctor Erice / Hayao Miyazaki (2023) Cate Blanchett / Pedro Almodóvar (2024)

1950–1959	Fred Astaire (1950) Danny Kaye (1951) Donald O’Connor (1952) David Niven (1953) James Mason (1954) Tom Ewell (1955) Mario Moreno (1956) Frank Sinatra (1957) Danny Kaye (1958) Jack Lemmon (1959)
1960–1979	Jack Lemmon (1960) Glenn Ford (1961) Marcello Mastroianni (1962) Alberto Sordi (1963) Rex Harrison (1964) Lee Marvin (1965) Alan Arkin (1966) Richard Harris (1967) Ron Moody (1968) Peter O’Toole (1969) Albert Finney (1970) Chaim Topol (1971) Jack Lemmon (1972) George Segal (1973) Art Carney (1974) Walter Matthau (1975) Kris Kristofferson (1976) Richard Dreyfuss (1977) Warren Beatty (1978) Peter Sellers (1979)
1980–1999	Ray Sharkey (1980) Dudley Moore (1981) Dustin Hoffman (1982) Michael Caine (1983) Dudley Moore (1984) Jack Nicholson (1985) Paul Hogan (1986) Robin Williams (1987) Tom Hanks (1988) Morgan Freeman (1989) Gérard Depardieu (1990) Robin Williams (1991) Tim Robbins (1992) Robin Williams (1993) Hugh Grant (1994) John Travolta (1995) Tom Cruise (1996) Jack Nicholson (1997) Michael Caine (1998) Jim Carrey (1999)
2000–2019	George Clooney (2000) Gene Hackman (2001) Richard Gere (2002) Bill Murray (2003) Jamie Foxx (2004) Joaquin Phoenix (2005) Sacha Baron Cohen (2006) Johnny Depp (2007) Colin Farrell (2008) Robert Downey Jr. (2009) Paul Giamatti (2010) Jean Dujardin (2011) Hugh Jackman (2012) Leonardo DiCaprio (2013) Michael Keaton (2014) Matt Damon (2015) Ryan Gosling (2016) James Franco (2017) Christian Bale (2018) Taron Egerton (2019)
2020–2039	Sacha Baron Cohen (2020) Andrew Garfield (2021) Colin Farrell (2022) Paul Giamatti (2023)