Molla
İslam |
---|
İslamda iman |
Allah • Allahın varlığı və təkliyi • Mələklər • Müqəddəs kitablar • Məhəmməd peyğəmbər və digər peyğəmbərlər • İmamət • Axirət • Kəlmeyi-şəhadət |
Firuiddin |
Namaz • Zəkat • Xüms • Oruc • Həcc |
İslamda xüsusi günlər |
Besət bayramı • Ramazan bayramı • Qurban bayramı • Qədir-Xum |
Quran |
Sünni • Hədis • Təsəvvüf · Fiqh • Kəlam • Şəriət |
İslam tarixi |
Əhli-Beyt • Səhabə • Şiəlik • Sünnilik • Xaricilik • Dörd xəlifə • İmamət • Məhəmməd |
Molla (fars. ملا) — İslamda ilahiyyat və din qanun (fiqh) üzrə təhsil almış din alimi.
Ərəb dilində əfəndi, sahib kimi mənalara gələn mövlan (Ərəbcə:مولی) Sözündən götürülmüşdür. İslam dünyasının böyük hissələrində, İran, Əfqanıstan, Orta Asiya və Hindistanda, molla adı yerli İslam Din liderlərə və icma liderlərinə verilir. [1] Molla termini, İslam Dünyasında ilk növbədə din alimlərinə aid bir hörmət termini kimi başa düşülür.
Təhsilli bir molla İslamı Təhsilləri və İslamı qanun elmini, yəni fiqh elmini almalıdır. Dini təhsil, mollalıq mövqeyinin əsas prinsipidir. Osmanlı Dövlətində mollalar mədrəsələrdə təhsil almışdılar. Təsəvvüf məsələlər ətrafında toplanmış təriqətlərdə mollalar yetişdirib. Türkiyə Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra mədrəsələr bağlanmış, mollalıq adı qaldırılmışdır. İranda isə mollalıq Məzhəbi üzərində verilən təhsillə davam etdirilir.
Mollalar, İslam Hüququ (fiqh), kəlam, təsəvvüf, sünnət, hədis, şəriətinə kimi elmlər üzərində fətva verirlər. Bir çox təriqətin banisi və liderləri mollalar olmuşdur.
Hazırda mollalıq, Azərbaycan, İran, Əfqanıstan, Pakistan, Hindistan kimi ölkələrdə davam etdirilir. [2].
Rusiya imperiyasında
[redaktə | vikimətni redaktə et]Rusiya imperiyasında molla faktiki olaraq keşişə bərabərləşdirilmişdi. Mollanın fəaliyyətinə məmurlar nəzarət edirdilər, yalnız onların təyinatı xüsusi fərmanla həyata keçirilirdi. Molla adətən məsciddə olurdu.
Qafqazda
[redaktə | vikimətni redaktə et]Qafqazda azan verənləri də molla adlandırırlar.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Roy, Olivier (1994). The Failure of Political Islam. Cambridge, Massachusetts
- ↑ Ислам: ЭС, 1991.Арапов Д. Ю., Васильев Д. В.
Xarici keçidlər
[redaktə | vikimətni redaktə et] İslam haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |