Перайсьці да зьместу

Эпілепсія

Правіць спасылкі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Абагульненыя пікавыя і хвалевыя разрады з частатой 3 Гц на электраэнцэфалаграме дзіцяці з эпілепсіяй

Эпіле́псія (ад стар.-грэц. ἐπιλαμβάνειν «згубіць прытомнасьць, валодаць, ці рабіць балюча»)[1] — група нэўралягічных парушэньняў, якія характарызуюцца эпілептычных прыпадкаў[2][3]. Эпілептычныя прыпадкі бываюць рознымі — ад кароткіх і амаль нябачных да працяглых пэрыядах моцных сутаргаў[4].

Прычына большасьці выпадкаў эпілепсіі невядомая, але ў некаторых людзей эпілепсія ўзьнікае ў выніку траўмы мозга, інсульта, пухліны мозга, злоўжываньня наркотыкамі і алькаголю. Генэтычныя мутацыі мала зьвязаныя з захворваньнем[5]. Эпілептычныя прыпадкі зьяўляюцца вынікам празьмернай і ненармальнай актыўнасьці клетак кары галаўнога мозга[6]. Пры дыягностыцы звычайна выключаюцца іншыя станы, якія могуць выклікаць падобныя сымптомы, напрыклад страта прытомнасьці. Акрамя гэтага, вызначэньне дыягназу ўключае вызначэньне, ці ёсьць якія-небудзь іншыя прычыны прыпадкаў, напрыклад ломка пасьля адмены алькаголю ці праблемы з электралітамі[5]. Гэта ажыцьцяўляецца шляхам сканаваньня мозгу і правядзеньня аналізаў крыві[5]. Эпілепсія звычайна пацьвярджаецца электраэнцэфалаграмай (ЭЭГ), але звычайны тэст не выключае стан[5].

Прыпадкі кантралююцца лекамі ў 70% выпадкаў[7]. Для тых, каму лекі не дапамагаюць кантраляваць прыпадкі, прызначаюць хірургічнае ўмяшальніцтва, нэўрастымуляцыю ці зьмены ў харчаваньні. Ня ўсе выпадкі захворваньняў эпілепсіяй захоўваюцца на ўсё жыцьцё, шмат пацыентаў папраўляюцца настолькі, што больш не патрабуюць лекаваньня.

Каля 1% сусьветнага насельніцтва (65 мільёнаў) хварэюць на эпілепсію[8], зь іх каля 80% выпадкаў у краінах, якія разьвіваюцца[4]. У 2013 годзе эпілепсія прывяла да 116 000 сьмярцей, у той час як у 1990 годзе — да 111 000 сьмярцей[9]. У старэйшых эпілепсія сустракаецца часьцей[10][11]. У разьвітых краінах новыя выпадкі часьцей за ўсё сустракаюцца ў дзяцей і пажылых[12]; у краінах, якія разьвіваюцца, — дзеці старэйшага ўзросту і дарослыя[13], што выклікана адрозьненьнем у частаце чыньнікаў, якія прыводзяць ад эпілепсіі. Прыкладна ў 5-10% людзей адбудзецца нічым не выкліканы прыпадак ва ўзросьце да 80 гадоў[14], а шанец другога прыпадку каля 40 ці 50%[15]. У шматлікіх краінах існуюць абмежаваньні для хворых на эпілепсію, якія водзяць машыну, або ім увогуле гэта забаронена[16], але большасьць хворых могуць вадзіць пасьля працяглага пэрыяду без прыпадкаў.

Прыкметы і сымптомы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Відэа з інстнукцыяй, як спраўляцца ў эпілептычнымі прыпадкамі
Сьляды ад укусаў языка падчас прыпадку

Эпілепсія характарызуецца працяглай рызыкай прыпадкаў, якія паўтараюцца[17]. Гэтыя прыпадкі могуць праяўляцца па-рознаму ў залежнасьці ад пашкоджанай часткі мозга і ўзросту пацыента[17][18].

Прыпадкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Найбольш распаўсюджаным тыпам прыпадкаў зьяўляюцца канвульсіі (у 60% выпадкаў)[18]. З гэтых 60% траціна пачынаецца як абагульненыя прыпадкі, закранае абодва паўшар’і мозга[18]. Дзьве траціны пачынаюцца як парцыяльныя прыпадкі (якія закранаюць толькі адно паўшар’е мозга), якія потым могуць перайсьці ў абагульнены прыпадак[18]. Астатнія 40% прыпадкаў не зьяўляюцца канвульсіямі. Прыкладам такіх прыпадкаў зьяўляюцца абсінентныя прыпадкі, якія суправаджаюцца зьніжаным узроўнем сьвядомасьці і працягваюцца каля 10 сэкундаў[19][20].

Парцыяльным прыпадкам спачатку папярэднічаюць пэўныя перажываньні, якія завуцца аўрай[21]. Сярод гэтых перажываньняў могуць быць пачуцьцёвыя (візуальныя, слыхавыя ці пахавыя), псыхічныя, аўтаномныя, ці маторныя зьявы[19]. Сутаргавая актыўнасьць можа пачацца зь нейкай групы цягліцаў і распаўсюдзіцца на суседнія групы цягліцаў. Гэтая зьява атрымала назву маршу Джэксана[22]. Могуць адбывацца аўтаматызмы — несьвядомыя паўторныя рухі, пераважна простыя кшталту чмоканьня губамі ці больш складаныя кшталту спробы падняць штосьці[22].

Выдзяляюць шэсьць асноўных тыпаў абагульненых прыпадкаў: тоніка-клянічны, танічны, клянічны, міяклянічны, абсінэнтны і атанічны[23]. Пры любым прыпадку хворы губляе прытомнасьць і звычайна прыпадак адбываецца нечакана.

Тоніка-кланічныя прыпадкі суправаджаюцца чаргаваньнем згібаньнем і разгібаньнем канечнасьцей, якія суправаджаюцца выгібаньнем сьпіны ў форме дугі, і працягваюцца 10-30 сэкундаў (танічная фаза).

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Magiorkinis E., Kalliopi S., Diamantis A. Hallmarks in the history of epilepsy: epilepsy in antiquity // Epilepsy & behavior : E&B. — 2010. — № 17 (1). — P. 103–108. — DOI:10.1016/j.yebeh.2009.10.023 PMID 19963440.
  2. ^ Chang B. S., Lowenstein D. H. Epilepsy // N. Engl. J. Med. — 2003. — № 349 (13). — P. 1257–66. — DOI:10.1056/NEJMra022308 PMID 14507951.
  3. ^ Fisher, R. S.; Acevedo, C; Arzimanoglou, A; Bogacz, A; Cross, JH; Elger, CE; Engel J, Jr; Forsgren, L; French, JA; Glynn, M; Hesdorffer, DC; Lee, BI; Mathern, GW; Moshé, SL; Perucca, E; Scheffer, IE; Tomson, T; Watanabe, M; Wiebe, S ILAE Official Report: A practical clinical definition of epilepsy // Epilepsia. — 2014. — № 55 (4). — P. 475–82. — DOI:10.1111/epi.12550 PMID 24730690.
  4. ^ а б Epilepsy Fact Sheets. Сусьветная арганізацыя здароўя (кастрычнік 2012).
  5. ^ а б в г Longo, Dan L 369 Seizures and Epilepsy. — 18th ed. — McGraw-Hill, 2012. — С. 3258. — (Harrison's principles of internal medicine). — ISBN 978-0-07-174887-2
  6. ^ Fisher R, van Emde Boas W, Blume W, Elger C, Genton P, Lee P, Engel J Epileptic seizures and epilepsy: definitions proposed by the International League Against Epilepsy (ILAE) and the International Bureau for Epilepsy (IBE) // Epilepsia. — 2005. — № 46 (4). — P. 470–2. — DOI:10.1111/j.0013-9580.2005.66104.x PMID 15816939
  7. ^ Eadie, M. J. Shortcomings in the current treatment of epilepsy // Expert Review of Neurotherapeutics. — 2012. — № 12 (12). — P. 1419–27. — DOI:10.1586/ern.12.129 PMID 23237349
  8. ^ Thurman, DJ; Beghi, E; Begley, CE; Berg, AT; Buchhalter, JR; Ding, D; Hesdorffer, DC; Hauser, WA; Kazis, L; Kobau, R; Kroner, B; Labiner, D; Liow, K; Logroscino, G; Medina, MT; Newton, CR; Parko, K; Paschal, A; Preux, PM; Sander, JW; Selassie, A; Theodore, W; Tomson, T; Wiebe, S; ILAE Commission on, Epidemiology Standards for epidemiologic studies and surveillance of epilepsy // Epilepsia. — 2011. — № 52 Suppl 7. — P. 2–26. — DOI:10.1111/j.1528-1167.2011.03121.x PMID 21899536.
  9. ^ GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators. Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013 // Lancet. — 2014. — № 385 (9963). — P. 117–71. — DOI:10.1016/S0140-6736(14)61682-2 PMC 4340604. PMID 25530442.
  10. ^ Brodie, M. J.; Elder, A. T.; Kwan, P. Epilepsy in later life // Lancet neurology. — 2009. — № 8 (11). — P. 1019–30. — DOI:10.1016/S1474-4422(09)70240-6 PMID 19800848.
  11. ^ Holmes, Thomas R. Browne, Gregory L. Handbook of epilepsy. — 4th ed. — Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2008. — P. 7. — ISBN 978-0-7817-7397-3
  12. ^ Wyllie's Treatment of Epilepsy: Principles and Practice / edited by Elaine Wyllie, Gregory D. Cascino, Barry E. Gidal. — 5th ed. — Philadelphia: Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins, 2010. — ISBN 978-1-58255-937-7
  13. ^ Newton, C. R. Epilepsy in poor regions of the world // Lancet. — 2012. — № 380 (9848). — P. 1193–201.
  14. ^ Wilden, JA; Cohen-Gadol, AA Evaluation of first nonfebrile seizures // American family physician. — 2012. — № 86 (4). — P. 334–40. PMID 22963022.
  15. ^ Berg, A. T. Risk of recurrence after a first unprovoked seizure // Epilepsia. — 2008. — № 49 Suppl 1. — P. 13–8. — DOI:10.1111/j.1528-1167.2008.01444.x PMID 18184149.
  16. ^ L Devlin, A.; Odell, M.; L. Charlton, J.; Koppel, S. Epilepsy and driving: current status of research // Epilepsy research. — 2012. — № 102 (3). — P. 135–52. — DOI:10.1016/j.eplepsyres.2012.08.003 PMID 22981339.
  17. ^ а б Duncan, J. S.; Sander, J. W.; Sisodiya, S. M.; Walker, M.C. Adult epilepsy. — Lancet, 2006. — № 367 (9516). — P. 1087–100. — DOI:10.1016/S0140-6736(06)68477-8 PMID 16581409.
  18. ^ а б в г 2012 National Clinical Guideline Centre. С. 21–28.
  19. ^ а б Hammer, edited by Stephen J. McPhee, Gary D. "7". Pathophysiology of disease : an introduction to clinical medicine. — 6th ed. — New York: McGraw-Hill Medical, 2010. — ISBN 978-0-07-162167-0
  20. ^ Hughes, JR Absence seizures: a review of recent reports with new concepts // Epilepsy & behavior : E&B. — 2009. — № 15 (4). — P. 404–12. — DOI:10.1016/j.yebeh.2009.06.007 PMID 19632158.
  21. ^ Shearer, Peter Seizures and Status Epilepticus: Diagnosis and Management in the Emergency Department. Emergency Medicine Practice.
  22. ^ а б Bradley, Walter G. "67". Bradley's neurology in clinical practice. — 6th ed. — Philadelphia, PA: Elsevier/Saunders, 2012. — ISBN 978-1-4377-0434-1
  23. ^ 2012 National Clinical Guideline Centre. С. 119–129.

Ліатаратура

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • National Clinical Guideline Centre [1]. — 2012.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Эпілепсія&oldid=2281944»
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy