Izmir
| Izmir (İzmir) | |
| Smyrna, Smirna | |
| Grad | |
 Trg Konak u centru Izmira
| |
| Službeni naziv: İzmir | |
| Nadimak: Biser Egejskog mora | |
| Država |  Turska
|
|---|---|
| Regija | Izmir |
| Koordinate | 38°26′N 27°09′E / 38.433°N 27.150°E |
| Najviša tačka | |
| - Nadmorska visina | 2 m |
| Površina | 11.811 km2 |
| Stanovništvo | 2.783.866 (2011) |
| - Metro | 3.366.947 |
| Gustoća | 234,9 /km2 |
| Gradonačelnik | Aziz Kocaoğlu (CHP) |
| Vremenska zona | EET (UTC+2) |
| - ljeto | EEST |
| Poštanski broj | 35 xxx |
| Pozivni broj | +90 232 |
  | |
| Veb-sajt: www.izmir.bel.tr | |
Izmir (osmanlijski turski: إزمير İzmir, grčki: Σμύρνη, latinično: Smýrnē, armenski: Իզմիր, italijanski: Smirne, ladino: Izmir, bez turskog slova „İ”, bosanski naziv za ovaj grad je greko-romanskog porijekla Smirna) je grad i luka na obali Egejskog mora, upravno središte istoimene provincije u zapadnoj Turskoj. Treći je najmnogoljudniji grad Turske. Šire gradsko područje Izmira se pruža duž obale Izmirskog zaliva, a u unutrašnjost prema sjeveru preko delte rijeke Gediz, na istoku duž aluvijalne ravnice koju su načinili manji riječni tokovi, te na jug gdje je nešto brdovitiji teren. Antički grad na mjestu današnjeg Izmira je bio poznat kao Smyrna (grč. Smýrnē), sve do 1930. kada je turskim poštanskim zakonom međunarodno poznat kao Izmir. Savremeni Izmir je glavna turska izvozna luka i druga po izvozu iza Istanbula.
Grad Izmir je sastavljen iz nekoliko distrikta. Od njih, distrikt Konak otprilike odgovara historijskom gradu Izmiru, a površina ovog distrikta je odgovarala površini općine Izmir (İzmir Belediyesi) sve do 1984. godine. Od tada, Konak je naziv za centralni distrikt koji je i dalje jezgra grada. Osnivanjem Općine šireg područja Izmira (İzmir Büyükşehir Belediyesi), grad Izmir je postao metropola koja se sastoji od devet prvobitnih, a odnedavno 11 metropolskih distrikta: Balçova, Bayraklı, Bornova, Buca, Çiğli, Gaziemir, Güzelbahçe, Karabağlar, Karşıyaka, Konak i Narlıdere. Gotovo svako od ovih naselja su ranija središta distrikta ili naselja koja imaju svoje osobitosti, a proces pripajanja okolnih naselja općini Izmir traje i danas.
Ime i etimologija
[uredi | uredi izvor]Izmir je princeza sa najljepšim šeširom.
Današnje ime Izmira je izvedeno iz ranijeg grčkog imena Σμύρνη "Smyrna", preko izraza "εις Σμύρνην" (izgovara se "iz Smirnin"), što na grčkom jeziku znači Iz Smyrne. Slična etimologija se također izvodi i u nazivima drugih turskih gradova koji su nosili ranija grčka imena, poput grada İznik (iz izraza "iz Nikaean", što znači "u Nicaeu"), kao i Istanbul što je nastalo od "is tan Polin" ili "u Grad", "prema Gradu").
U drevnoj Anadoliji, ime lokacije gdje se nalazi grad je bilo Ti-smurna, a pomenuto je na nekim kamenim tablama u asirskoj koloniji u Kültepe (prva polovina 2. milenija p. n. e.), gdje prefiks ti- identificira pravilno ime, mada neki autori ne povezuju sa sigurnošću to ime sa današnjim Izmirom.[2]
Područje Izmira se nalazi na južnim granicama nekadašnje Yortanske kulture u prahistorijskoj Anadoliji (rano bronzano doba), a znanje o njima se najvećim dijelom bazira na njihovim grobljima[3]. Iz tog perioda sačuvane su rezbarije u pećinama nedaleko od Izmira, a po nazivu tog kraljevstva Myra, smatra se i da potiče prvobitni naziv tog naselja.[4]
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor]Izmir je, prema procjeni iz 2010. godine, imao 3.606.326 stanovnika.[5]
Historija
[uredi | uredi izvor]Drevna eolska, pa ionska kolonija; 575. razorio ju je indijski kralj Alijat. Grad je obnovljen po zamisli Aleksandra Velikog. Od 4. stoljeća bio je u sklopu Bizantskog Carstva, a od 1424. do 1919. Osmanlijskog Carstva. Od 1919. do 1922. nalazio se pod grčkom okupacijom, a otada je ponovno u sastavu Turske.
Gradovi partneri
[uredi | uredi izvor]- 1985 : Baku,
Azerbejdžan[6] - 1987 : Pilsen,
Češka[6] - 1990 : Tianjin,
Kina[6] - 1991 : Odense,
Danska[6] - 1992 : Tampa,
Sjedinjene Američke Države[6] - 1992 : Buhara,
Uzbekistan[6] - 1993 : Türkmenabat,
Turkmenistan[6] - 1993 : Bremen,
Njemačka[6] - 1994 : Famagusta,
Sjeverni Kipar[6] - 1994 : Bishkek,
Kirgistan[6] - 1994 : Vlorë,
Albanija[6] - 1995 : Constanţa,
Rumunija[6] - 1995 : Havana,
Kuba[6] - 1996 : Mostar,
Bosna i Hercegovina[6] - 1996 : Aleksandrija,
Egipat[6] - 1996 : Bălţi,
Moldavija[6] - 1996 : Surabaya,
Indonezija[6] - 1996 : Tel Aviv,
Izrael[6] - 1996 : Trablus,
Liban[6] - 1996 : Viña del Mar,
Čile[6] - 1996 : Split,
Hrvatska[6] - 1997 : Mumbai,
Indija[6] - 1997 : Žilina,
Slovačka[6] - 1998 : Simferopol,
Ukrajina[6] - 1999 : Wroclaw,
Poljska[6] - 2002 : Sousse,
Tunis[6] - 2004 : Šimkent,
Kazahstan[6] - 2004 : Long Beach, California, Sjedinjene Američke Države[6]
- 2005 : Ancona,
Italija[6] - 2006 : Volgograd,
Rusija[6] - 2008 : Krdžali,
Bugarska[6]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Victor Hugo - "Le Captive" u knjizi "Les Orientales" (1829)".
- ^ Ekrem Akurgal (1983). Old Smyrna's 1st Settlement Layer and the Artemis Sanctuary. Tursko historiološko društvo.
- ^ K. Lambrianides. Anatolian Studies, Volume 42, 1992, str. 75–78 "Preliminary survey and core sampling on the Aegean coast of Turkey" Provjerite vrijednost parametra
|url=(pomoć). British Institute at Ankara. Pristupljeno 24. 10. 2007. Vanjski link u parametru|publisher=(pomoć) - ^ J.D.Hawkins. Anatolian Studies, Volume 48, 1998, str. 1–31 "Tarkasnawa King of Mira" Provjerite vrijednost parametra
|url=(pomoć). British Institute at Ankara. Pristupljeno 19. 12. 2007. Vanjski link u parametru|publisher=(pomoć) - ^ "tuik.gov.tr". Arhivirano s originala, 14. 10. 2012. Pristupljeno 20. 9. 2012.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae "İzmir'in kardeş kentleri". Arhivirano s originala, 4. 8. 2012. Pristupljeno 20. 9. 2012.
