Μαργαρίτα της Νορβηγίας
| Μαργαρίτα (Κόρη της Νορβηγίας) | |
|---|---|
 Βιτρό που απεικονίζει την "Μαργαρίτα, βασίλισσα της Σκωτίας και κόρη της Νορβηγίας" (Lerwick Town Hall) | |
Βασίλισσα των Σκώτων | |
| Περίοδος | 25 Νοεμβρίου 1286 – 26 Σεπτεμβρίου 1290 (αμφισβητείται) |
| Προκάτοχος | Αλέξανδρος Γ΄ της Σκωτίας |
| Διάδοχος | Τζων Μπάλλιολ |
| Γέννηση | 9 Απριλίου 1283 Νορβηγία |
| Θάνατος | 26 Σεπτεμβρίου 1290 (7 ετών) Όρκνεϊ |
| Τόπος ταφής | Εκκλησία του Χριστού, Μπέργκεν |
| Οίκος | Οίκος των Σβέρε |
| Πατέρας | Ερρίκος Β΄ της Νορβηγίας |
| Μητέρα | Μαργαρίτα της Σκωτίας |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η Μαργαρίτα της Νορβηγίας (Γαελικά: Mairead ή Maighread, 9 Απριλίου 1283 - 26 Σεπτεμβρίου 1290), Πριγκίπισσα της Νορβηγίας και Βασίλισσα της Σκωτίας (1286 - 1290), γνωστή και ως Κόρη της Νορβηγίας, ήταν κόρη του Έρικ Β΄ της Νορβηγίας και της Μαργαρίτας της Σκωτίας διαδέχθηκε τον παππού της Αλέξανδρο Γ΄ της Σκωτίας.Η Μαργαρίτα γεννήθηκε στο Τένσμπεργκ και η μητέρα της πέθανε στην γέννα.[1][2] Ο πρόωρος θάνατος της στις Ορκάδες ενώ ταξίδευσε για την Σκωτία έφερε την έκρηξη των Πολέμων της Σκωτικής Ανεξαρτησίας.
Διάδοχος του θρόνου της Σκωτίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 25 Ιουλίου 1281 στο Ρόξμπουργκ έγινε η συμφωνία για τον γάμο των γονέων της, ο μικρότερος γιος του Αλεξάνδρου Γ΄ Δαυίδ είχε πεθάνει πρόωρα και ο βασιλιάς είχε μόνο έναν νόμιμο γιο και διάδοχο, τον Αλέξανδρο. Η συνθήκη του γάμου περιείχε τον όρο να μπορούν τα παιδιά του Έρικ Β΄ και της Μαργαρίτας να κληρονομήσουν τον θρόνο της Σκωτίας:
Αν ο βασιλιάς της Σκωτίας πέθαινε χωρίς νόμιμο γιο ή σε περίπτωση που κανένας γιος του δεν είχε νόμιμους απογόνους τα παιδιά της Μαργαρίτας θα μπορούσαν να είναι οι νόμιμοι διάδοχοι του θρόνου ακόμα και σε περίπτωση που δεν είχαν δικά τους παιδιά σύμφωνα με τον Σκωτσέζικο νόμο και έθιμα.[3]
Ο Αλέξανδρος Γ΄ υπέγραψε παρόμοια συνθήκη την εποχή που ρύθμισε τον γάμο του γιου του Αλεξάνδρου με την Μαργαρίτα του Νταμπιέρ, κόρη του Γκυ του Νταμπιέρ (1281), την γαμήλια συνθήκη ακολουθούσε ένα πολύπλοκο έγγραφο που καθόριζε τους όρους της διαδοχής των παιδιών τους περιλαμβάνοντας τα κείμενα Α και Μ. Οι όροι της διαδοχής περιγράφονται αναλυτικά με προτεραιότητα στους μεγαλύτερους γιους, ακολουθούσαν τα δικαιώματα διαδοχής των θυγατέρων και των απογόνων τους σε περίπτωση που δεν υπήρχαν γιοι.[4] Ο Αλέξανδρος πέθανε πρόωρα στις 28 Ιανουαρίου 1284 αφήνοντας μοναδική κληρονόμο του πατέρα του τη μικρή ανιψιά του Μαργαρίτα. Ο Αλέξανδρος Γ΄ συγκάλεσε βασιλικό συμβούλιο στις 5 Φεβρουαρίου 1284 στην Σκον με 13 κόμητες και 24 βαρόνους. Το Συμβούλιο αποφάσισε να αναγνωρίσει την μικρή Μαργαρίτα διάδοχο στον θρόνο της Σκωτίας σε περίπτωση που ο νεαρός Αλέξανδρος δεν αφήσει κανέναν μεταθανάτιο γιο ή αν ο βασιλιάς δεν αποκτήσει άλλους γιους μέχρι τον θάνατο του, η Μαργαρίτα ωστόσο θα έπρεπε να βασιλεύσει μαζί με τον σύζυγο της.[5] Μετά την απόφαση του συμβουλίου ο Αλέξανδρος Γ΄ αποφάσισε να ξαναπαντρευτεί, προχώρησε σε δεύτερο γάμο με την Γιολάντα του Ντρε αλλά πέθανε αμέσως μετά σε δυστύχημα στις 19 Μαρτίου 1286 χωρίς να αποκτήσει άλλα παιδιά.[6]
Βασίλισσα της Σκωτίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά την ταφή του Αλεξάνδρου Γ΄ στις 29 Μαρτίου 1286 στο Αββαείο του Ντανφέρμλιν οι ευγενείς και οι κληρικοί συγκάλεσαν το Κοινοβούλιο στη Σκον για να καθορίσουν τους κηδεμόνες της μικρής διαδόχου, την ίδια εποχή κυκλοφόρησαν φήμες ότι η Γιολάντα ήταν έγκυος κάτι που ίσως αμφισβητούσε την διαδοχή της Μαργαρίτας. Δεν είναι γνωστή η τύχη του παιδιού της Γιολάντας μερικές πηγές λένε ότι απέβαλε, άλλες πηγές λένε ότι γεννήθηκε στο Κλακμάνασιρ στις 25 Νοεμβρίου 1286 την ημέρα εορτής της Αγίας Αικατερίνης και πέθανε αμέσως μετά.[7] Άλλες πηγές ανέφεραν ότι η εγκυμοσύνη της Γιολάντας ήταν ψεύτικη φήμη που διαδόθηκε από τους Άγγλους.[8]
Παρά τους όρκους που έκαναν οι ευγενείς της Σκωτίας ότι θα αποδεχτούν τα κληρονομικά δικαιώματα της τρίχρονης Μαργαρίτας στον θρόνο ο Ρόμπερτ ντε Μπρους, 5ος λόρδος του Άναντεϊλ επαναστάτησε με την βοήθεια του γιου του Ρόμπερτ, Κόμη του Κάρικ. Ο Οίκος των Μπρους σύντομα ισχυροποιήθηκε στα νοτιοδυτικά στην περιοχή που οι αντίπαλοι τους ο Οίκος του Μπάλλιολ είχαν έντονη επιρροή και έγιναν σημαντικός κίνδυνος για το στέμμα. Ο Ρόμπερτ Μπρους ωστόσο δεν φάνηκε ικανός να συνεχίσει να διεκδικεί τα δικαιώματα του στον θρόνο αφού δεν βρήκε μεγαλύτερη υποστήριξη, οι σύμμαχοι του όπως ο Οίκος των Στιούαρτ αναγκάστηκαν να οπισθοχωρήσουν. Η επανάσταση των Μπρους κατεστάλη αλλά δεν τους τιμώρησαν, τους υποχρέωσαν μόνο να επιστρέψουν τα κάστρα που είχαν κυριεύσει.[9][10] Οι κηδεμόνες της Μαργαρίτας ήθελαν να αποφύγουν τις ακρότητες και να διατηρήσουν την ειρήνη ανάμεσα στις δυο αντιμαχόμενες οικογένειες του Ρόμπερτ Μπρους και του Τζων Μπάλλιολ για να εξασφαλίσουν την ομαλή διαδοχή στην βασίλισσα.
Σχέδια για γάμο με τον Εδουάρδο Β΄ της Αγγλίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Σκωτσέζοι βαρόνοι δεν έδειχναν προθέσεις να μεταφέρουν την μικρή βασίλισσα στην Σκωτία, ο πατέρας της Έρικ ωστόσο έθεσε το θέμα στον Εδουάρδο Α΄ της Αγγλίας τον Μάιο του 1289 όταν ο Άγγλος βασιλιάς βρισκόταν στην Γασκώνη, αναφερόταν στην Μαργαρίτα ως βασίλισσα. Ο Εδουάρδος Α΄ επέστρεψε στην Αγγλία, στις διαπραγματεύσεις με τον πατέρα της αποκλείστηκαν οι Σκωτσέζοι μέχρι την εποχή που ο Εδουάρδος συναντήθηκε με τον Ρόμπερτ Μπρους και μερικούς από τους κηδεμόνες της τον Οκτώβριο του 1289 στο Σόλσμπερυ. Οι κηδεμόνες υπέγραψαν την Συνθήκη του Σόλσμπερυ σύμφωνα με την οποία η μικρή Μαργαρίτα θα επέστρεφε στην Σκωτία πριν από τις 1 Νοεμβρίου 1290 και οι διαπραγματεύσεις για τον γάμο της θα ξεκινούσαν μετά την μετάβαση της στην Σκωτία.[11]
Ο Εδουάρδος Α΄ ενδιαφέρθηκε έντονα να παντρέψει την μικρή Μαργαρίτα με τον γιο και διάδοχο του Εδουάρδο, ο Πάπας Νικόλαος Δ΄ υπέγραψε την σχετική απαλλαγή δέκα μέρες μετά την υπογραφή της συνθήκης υπό τον όρο να γίνει ο γάμος δεκτός από τους Σκωτσέζους ευγενείς. Ο Εδουάρδος Α΄ έγραψε γράμμα στους κηδεμόνες ζητώντας την μικρή Μαργαρίτα νύφη για τον γιο του.[12] Οι διαπραγματεύσεις του Εδουάρδου με τους κηδεμόνες συνεχίστηκαν με σχέδια για τον γάμο και την στέψη του γιου του Εδουάρδου βασιλιά της Σκωτίας στο πλευρό της συζύγου του αλλά δεν τελείωσαν ποτέ επειδή η μικρή Μαργαρίτα πέθανε στις 26 Σεπτεμβρίου 1290 στις Ορκάδες από μια θαλάσσια νόσο.[2] Η σορός της μεταφέρθηκε στο Μπέργκεν και τάφηκε δίπλα από την μητέρα της στον ναό του Ιησού Χριστού στο Μπέργκεν στην βόρεια πλευρά του ναού.
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο θάνατος της Μαργαρίτας χωρίς διάδοχο άφησε τον θρόνο της Σκωτίας κενό με αποτέλεσμα να ξεσπάσει την διετία 1291 - 1292 πόλεμος διαδοχής. Μερικά χρόνια αργότερα εμφανίστηκε μια γυναίκα που διεκδικούσε ότι ήταν η Μαργαρίτα. Η ψευδο-Μαργαρίτα εκτελέστηκε (1301) από τον Χάακον Ε΄ της Νορβηγίας αδελφό και διάδοχο του πατέρα της Έρικ. Η Μαργαρίτα δεν είχε στεφθεί ποτέ βασίλισσα όσο ζούσε, γι' αυτό υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το αν πρέπει να καταγραφεί ή όχι ως βασίλισσα της Σκωτίας, οι περισσότεροι κατάλογοι μοναρχών την αναφέρουν αλλά μερικοί την εξαιρούν. Μερικές από τις συνθήκες που έχουν καταγραφεί όπως η Συνθήκη του Σόλσμπερυ την αναφέρει σαν βασίλισσα αλλά υπάρχουν αμφιβολίες σε πολλούς ιστορικούς αν θα πρέπει να θεωρείται μονάρχης.[13] Σε όλη την περίοδο της Σκωτσέζικης ιστορίας μέχρι την Ένωση των Στεμμάτων (1603) άλλη μια φορά παρουσιάστηκε το φαινόμενο να βρίσκεται ο διάδοχος του θρόνου μακριά από την Σκωτία την εποχή που έπρεπε να γίνει η στέψη του. Το 1406 πέθανε ο Ροβέρτος Γ΄ της Σκωτίας, ο γιος και διάδοχος του Ιάκωβος Α΄ της Σκωτίας ήταν αιχμάλωτος στην Αγγλία αλλά ελευθερώθηκε και έγινε η στέψη του 18 χρόνια αργότερα (1424), ωστόσο το διάστημα 1406 - 1424 πολλά νομίσματα κόπηκαν στο όνομα του και αναφέρεται σαν βασιλιάς άσχετα αν τα έγγραφα τον καταγράφουν διάδοχο. Η Μαργαρίτα θεωρείται η πρώτη γυναίκα βασίλισσα στα Βρετανικά Νησιά, τουλάχιστον στην Σκωτία.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ https://www.britroyals.com/scots.asp?id=margaret
- ↑ 2,0 2,1 https://www.undiscoveredscotland.co.uk/usbiography/monarchs/margaret.html
- ↑ Duncan, p. 166, citing Acts of the Parliament of Scotland, volume I, 422b.
- ↑ Duncan, pp. 166–169.
- ↑ Macdougall, pp. 12–13; Duncan, pp. 169–171.
- ↑ Hunt
- ↑ Duncan, p. 178.
- ↑ Peter Traquair Freedom's Sword
- ↑ Barrow, G.W.S., "Robert Bruce and the Community of the Realm of Scotland". University of California Press, 1965, p. 25.
- ↑ Brown, Michael, "The Wars of Scotland, 1214-1371", Edinburgh University Press, 2004, p. 160.
- ↑ Oram, Canmore Kings, p. 109; Duncan, pp. 179–183.
- ↑ Duncan, pp. 182–183.
- ↑ Duncan, pp. 182–182; Oram, Canmore Kings, p. 107. The Cambridge Medieval History says the "Regents" declared her queen, volume VII, p. 562.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Crawford, Robert & Mick Imlach, The New Penguin Book of Scottish Verse. Penguin, London, 2001.
- Duncan, A.A.M., The Kingship of the Scots 842–1292: Succession and Independence. Edinburgh University Press, Edinburgh, 2002.
- Hunt, William (1901). "Margaret". In Lee, Sidney. Dictionary of National Biography, 1901 supplement. London: Smith, Elder & Co.
- Macdougall, Norman, "L'Écosse à la fin du XIIIe sieclè: un royaume menacé" in James Laidlaw (ed.) The Auld Alliance: France and Scotland over 700 Years. Edinburgh University, Edinburgh, 1999.
- Oram, Richard (with Michael Penman), The Canmore Kings: Kings and Queens of the Scots, 1040–1290. Tempus, Stroud, 2002.
- Wikisource-logo.svg Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Margaret, Maid of Norway". Encyclopædia Britannica. 17 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 701–702.
