Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ναντέρ Σαχ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βασιλεύς των Βασιλέων[1] και Sultan of Sultans[2]
Ναντέρ Σαχ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
نادرشاه (Περσικά)
Γέννηση22  Οκτωβρίου 1688[3][4] ή 6  Αυγούστου 1698
Dastgerd, Razavi Khorasan
Θάνατος19  Ιουνίου 1747[5]
Κούτσαν
Αιτία θανάτουπολιτική δολοφονία[6][7]
Τόπος ταφήςNader Shah Mausoleum
ΕθνικότηταΙρανικές γλώσσες
Χώρα πολιτογράφησηςΑυτοκρατορία των Σαφαβιδών (1688–1736)
Αυτοκρατορία των Αφσαριδών (1736–1747)
ΘρησκείαΙσλάμ[8][9][8]
Δωδεκατισμός[8][9][8]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςπερσικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός ηγέτης
πολιτικός
κυβερνήτης
Σάχης
μονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςRaziya Sultan
ΤέκναΡεζά Κολί Μιρζά Αφσάρ
Morteza Mirza Afshar
Ali Mirza Khan
ΑδέλφιαEbrahim Khan
ΟικογένειαΔυναστεία των Αφσαριδών
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατηγός/Military of the Safavid dynasty
Πόλεμοι/μάχεςCampaigns of Nader Shah
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΣάχης (1736–1747)
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ναντέρ Σαχ Αφσάρ, περσικά: نادر شاه افشار‎‎, γνωστό και ως Nαντέρ Κολί Μπέηγκ نادر قلی بیگ ή Tαχμάσπ Κολί Χαν تهماسب قلی خان , (Αύγουστος 1688 [10] – 19 Ιουνίου 1747) ήταν ο ιδρυτής της δυναστείας των Αφσαριδών τού Ιράν και ένας από τους πιο ισχυρούς ηγεμόνες στην Ιρανική ιστορία, κυβερνώντας ως σάχης τού Ιράν (Περσίας) από το 1736 έως το 1747, όταν δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια μίας εξέγερσης. Πολέμησε πολυάριθμες εκστρατείες σε όλη τη Μέση Ανατολή, τον Καύκασο, την Κεντρική Ασία και τη Νότια Ασία, όπως τις μάχες τού Χεράτ, τού Μιχμαντούστ, τού Μούρτσε-Κορτ, τού Κιρκούκ, τού Γεγκεβάρντ, τού Χάιμπερ Πας, τού Καρνάλ και τού Καρς. Λόγω της στρατιωτικής του ιδιοφυΐας, [11] ορισμένοι ιστορικοί τον έχουν περιγράψει ως τον Ναπολέοντα της Περσίας, το ξίφος της Περσίας [12] ή τον δεύτερο Αλέξανδρο. Ο Ναντέρ ανήκε στους Τουρκομάνους [13] Αφσάρ, μία ημινομαδική φυλή, που εγκαταστάθηκε στο Χορασάν στο βορειοανατολικό Ιράν, [14] που παρείχε στρατιωτική δύναμη στη δυναστεία των Σαφαβιδών από την εποχή τού σάχη Ισμαήλ Α΄. [15]

Ο Nαντέρ ανέβηκε στην εξουσία κατά τη διάρκεια μίας περιόδου χάους στο Ιράν, μετά από μία εξέγερση των Χοτακί Παστούν, που ανέτρεψε τον αδύναμο σαχ Σολτάν Χοσεΐν, ενώ ο αρχαιότερος εχθρός των Σαφαβιδών, οι Οθωμανοί, καθώς και οι Ρώσοι είχαν καταλάβει το ιρανικό έδαφος για τον εαυτό τους. Ο Nαντέρ επανένωσε το ιρανικό βασίλειο και απομάκρυνε τους εισβολείς. Έγινε τόσο ισχυρός, που αποφάσισε να καθαιρέσει τα τελευταία μέλη της δυναστείας των Σαφαβιδών, που κυβέρνησαν το Ιράν για περισσότερα από 200 χρόνια, και να γίνει ο ίδιος σάχης το 1736. Οι πολυάριθμες εκστρατείες του δημιούργησαν μία μεγάλη αυτοκρατορία, που στη μέγιστη έκτασή της περιελάμβανε για λίγο αυτό που τώρα είναι μέρος ή περιλαμβάνει το Ιράν, την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Γεωργία, τον Βόρειο Καύκασο, το Ιράκ, την Τουρκία, το Τουρκμενιστάν, το Αφγανιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Μπαχρέιν, το Πακιστάν, το Ομάν και τον Περσικό Κόλπο, αλλά οι στρατιωτικές του δαπάνες είχαν καταστροφικές επιπτώσεις στην ιρανική οικονομία. [16]

Ο Nαντέρ ειδωλοποίησε τον Τζένγκις Χαν και τον Τιμούρ, τους προηγούμενους κατακτητές από την Κεντρική Ασία. Μιμήθηκε τη στρατιωτική τους ικανότητα και —ιδιαίτερα αργότερα στη βασιλεία του— τη σκληρότητά τους. Οι νίκες του κατά τη διάρκεια των εκστρατειών του τον έκαναν -για λίγο- τον πιο ισχυρό κυρίαρχο της Δυτικής Ασίας, κυβερνώντας αναμφισβήτητα την πιο ισχυρή αυτοκρατορία στον κόσμο, [17] αλλά η αυτοκρατορία του και η δυναστεία που ίδρυσε, διαλύθηκαν γρήγορα μετά τη δολοφονία του το 1747 [18] Το σημείο καμπής στη στρατιωτική του σταδιοδρομία ξεκίνησε από τη δεύτερη και τρίτη εκστρατεία του εναντίον των -μέχρι τότε επαναστατημένων- Λεζγκί, καθώς και άλλων εθνοτήτων τού Νταγκεστάν στα βορειοδυτικά τμήματα της επικράτειάς του. Ο Nαντέρ Σαχ έχει περιγραφεί ως «ο τελευταίος μεγάλος ασιατικός στρατιωτικός κατακτητής». [19]

Πτώση της δυναστείας των Σαφαβιδών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πτώση της δυναστείας των Χοτάκι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Άγαλμα του Nader Shah στο Μουσείο Naderi

Πρώτη οθωμανική εκστρατεία και ανάκτηση τού Καυκάσου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πίνακας του Nader Shah

Ο Ναντέρ γίνεται Σάχης τού Ιράν

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θρησκευτική πολιτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Nader Shah και δύο από τους γιους του

Εισβολή στην Ινδία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι δυνάμεις Afsharid διαπραγματεύονται με έναν Mughal Nawab .
Η πλευρική πορεία του στρατού του Nader στο πέρασμα της Μάχης του Khyber έχει χαρακτηριστεί "στρατιωτικό αριστούργημα" από τον Ρώσο στρατηγό και ιστορικό Kishmishev
Στη μάχη του Karnal, ο Nader συνέτριψε έναν τεράστιο στρατό Mughal έξι φορές μεγαλύτερο από τον δικό του

Κεντρική Ασία, Βόρειος Καύκασος, Αραβία και ο δεύτερος Οθωμανικός πόλεμος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ασημένιο νόμισμα του Nader Shah, που κόπηκε στο Νταγκεστάν, με ημερομηνία 1741/2 (αριστερά = εμπροσθότυπο, δεξιά = όπισθεν)
Πορτρέτο του Reza Qoli Mirza Afshar
Η Μάχη του Καρς (1745) ήταν η τελευταία μεγάλη μάχη πεδίου που έδωσε ο Nader στη στρατιωτική του καριέρα

Εσωτερικές πολιτικές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικές πολιτικές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τέλος του και οι διάδοχοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μια δυτική άποψη του Nader στα τελευταία του χρόνια από ένα βιβλίο του Jonas Hanway (1753). Το φόντο δείχνει έναν πύργο από κρανία. [20]
Το στιλέτο του Nader Shah με μια μικρή μερίδα από τα κοσμήματά του. Τώρα μέρος των κοσμημάτων του ιρανικού στέμματος .
  1. 1,0 1,1 www.iranicaonline.org/articles/nader-shah.
  2. 2,0 2,1 zenodo.org/records/1591544.
  3. 3,0 3,1 «Nadir Shah». (Αγγλικά) Encyclopædia Britannica Online. biography/Nadir-Shah.
  4. 4,0 4,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. nadir.
  5. (Αγγλικά) SNAC. w6cn7qp3. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. iranicaonline.org/articles/afsharids-dynasty.
  7. 978-1408888827. ISBN-13 978-1408888827.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 978-1850437062. ISBN-13 978-1850437062.
  9. 9,0 9,1 978-0813029641. ISBN-13 978-0813029641.
  10. Nader's exact date of birth is unknown but August 6 is the "likeliest" according to Axworthy, p. 17 (and note) and The Cambridge History of Iran (vol. 7, p. 3); other biographers favour 1688.
  11. The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant "Nader commanded the most powerful military force in Asia, if not the world"
  12. Axworthy, p. xvii
  13. Lockhart, L., "Nadir Shah: A Critical Study Based Mainly upon Contemporary Sources", London: Luzac & Co., 1938, 21:"Nadir Shah was from a Turkmen tribe and probably raised as a Shiʿa, though his views on religion were complex and often pragmatic"
  14. Axworthy 2006.
  15. Stephen Erdely and Valentin A. Riasanovski. The Uralic and Altaic Series, Routledge, 1997, (ISBN 0-7007-0380-2), p. 102.
  16. Tucker 2006b.
  17. Modern Conflict in the Greater Middle East: A Country-by-Country Guide page: 84 "Under its great ruler and military leader Nader Shah (1736–1747), Persia was arguably the world's most powerful empire"
  18. Axworthy 2010.
  19. Cambridge History of Iran Vol.7, p. 59.
  20. Axworthy 2006, σελ. 274.

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Lawrence Lockhart Nadir Shah (Λονδίνο, 1938)
  • Michael Axworthy, Ιράν: Αυτοκρατορία του Νου: Μια Ιστορία από τον Ζωροάστρη μέχρι σήμερα (Χαρτόδετο)(ISBN 0-14-103629-X) Publisher Penguin 6 Νοεμβρίου 2008

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy