Nitrila klorido

Nitrila klorido
Plata kemia strukturo de la Nitrila klorido
Tridimensia kemia strukturo de la Nitrila klorido
Alternativa(j) nomo(j)
Duokso-nitrido de kloro Klorido de duokso-nitrido
Kemia formulo	NO2Cl
CAS-numero-kodo	13444-90-1
ChemSpider kodo	10446393
PubChem-kodo	11984615
Merck Index	15,6744
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora aŭ palflava, koroda, toksa gaso, forte irita kun klorsimila odoro
Molmaso	81,459 g·mol-1
Denseco	1,5g cm−3
Fandpunkto	-145°C
Bolpunkto	-14,3°C
Solvebleco	Akvo:reakcias
Mortiga dozo (LD50)	58 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R14 R34 R37 R50 R45 R53
Sekureco	S26 S45 S61
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xn Noca por la sano T Toksa
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H270, H280, H314, H330, H400
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P260, P264, P271, P273, P280, P284, P301+330+331, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P320, P321, P363, P377, P381, P391, P403, P403+233, P405, P410+403, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Nitrila klorido aŭ NO₂Cl estas neorganika klora kombinaĵo de nitrogeno kaj oksigeno, senkolora aŭ palflava, koroda, toksa gaso, forte irita kun klorsimila odoro, uzata en kemiaj sintezoj, kaj organikaj, kaj neorganikaj, kiel malkompona produkto el interagado de nitrata acido kaj klorida acido, kun forte potencaj oksidigaj, klorigaj kaj nitrogenigaj proprecoj.

Ĝia analogaĵo, la nitrozila klorido estas ankaŭ konata kiel reakciaĵo de Tilden, omaĝe al ĝia kreinto, William Augustus Tilden (1842-1926). Oni devas konstati ke du reakcioj eblas per interagado de nitrata acido kaj klorida acido. Kiam la reakciantoj estas egalmolumaj, tiam nitrila klorido estiĝas. Tamen, kiam oni uzas eksceson da klorida acido, tiam nitrozila klorido estiĝas, laŭ la jenaj reakcioj:

${\mathsf {HNO_{3}+HCl{\xrightarrow[{}]{}}\,NO_{2}Cl+H_{2}O}}$
${\mathsf {HNO_{3}+3\,HCl{\xrightarrow[{}]{}}\,NOCl+Cl_{2}+2\,H_{2}O}}$

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per interagado de nitrita acido kaj hipoklorita acido en ĉeesto de sulfata acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{H2SO_{4}}}\,}}$+

Sintezo 2

• Nitrila klorido estis preparata en jaro 1929 per oksidado de nitrozila klorido kun ozono:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 3

• Nitrila klorido sinteziĝas per agado de klorosulfonata acido sur nitrata acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 4

• Nitrila klorido prepariĝas per traktado de sulfurila klorido kun nitrita acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$++

Sintezo 5

• Dunitrogena kvinoksido reakcias kun klorgaso por formi nitrilan kloridon:

2+2${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$4+

Sintezo 6

• Nitrila klorido estiĝas per interagado de natria nitrito kaj klorida acido en akva medio:

++${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$++

Sintezo 7

• Per traktado de nitrogena duoksido kaj klorgaso prepareblas nitrilan kloridon:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2

Sintezo 8

• Preparado per interagado de arĝenta nitrato kun klorida acido. Zorgu: Se oni aldonas plian molekulon da arĝenta nitrato, ĝi reakcias kun la nitrila klorido formita por doni dunitrogenan kvinoksidon (vidu reakcion 7):

+2${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$++

Sintezo 9

• Kvarfluoroborato de nitrogeniumo reakcias kun klorgaso por formi nitrilan kloridon:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2+2

Sintezo 10

• Duklorido karbono reakcias kun nitrita acido por formi nitrilan kloridon kaj trikloro-etilenono:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 11

• Preparado per interagado de nitrogeiuma kvarfluoroborato kaj kloro:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2+2

Sintezo 12

• Sintezo per interagado de dunitrogena kvaroksido kun kloro:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2

Sintezo 13

• Preparado per interagado de kalia klorokromiato kun dunitrogena kvaroksido:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2++ SiO2

Reakcioj

Reakcio 1

• Nitrila klorido malkomponiĝas per fotolizo en nitrogena duoksido kaj kloro:

2${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2+

Reakcio 2

• Nitrila klorido reakcias kun akvo por formi nitratan acidon kaj kloridan acidon:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 3

• Nitrila klorido reakcias kun tolueno por formi benzilan kloridon kaj nitritan acidon:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 4

• Preparado de nitrobenzeno per traktado de nitrila klorido kun benzeno:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 5

• Preparado de benzila klorido per interagado de nitrila klorido, benzeno kaj kvarfluoroborato de arĝento:

++${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$++

Reakcio 6

• Preparado de arĝenta klorido per interagado de nitrila klorido kaj arĝenta kvarfluoroborato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 7

• Preparado de dunitrogena kvinoksido per traktado de nitrila klorido kun arĝenta nitrato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 8

• Preparado de kloro-piridino (CAS-numero 109-09-1) per traktado de nitrila fluorido kun piridino (CAS-numero 110-86-1):

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 9

• Preparado de trikloro-etileno per reakcio inter nitrila klorido kaj etileno:

3+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+3

Reakcio 10

• Estante fluoro pli elektronegativa elemento ol kloro, nitrila fluorido estiĝas per agado de nitrila klorido sur fluorida acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 11

• Nitrila klorido iĝas en nitrozilan kloridon per agado sur natria nitrito:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Literaturo

• Aromatic Nitration
• Inorganic Syntheses
• The Chemistry of Nonaqueous Solvents VB: Acid and Aprotic Solvents
• Journal of the Chemical Society
• The Chemistry of the Non-Metals
• History of Chemistry