Caparrosoko gaztelua
Caparrosoko gaztelua Kaparrotsuko gaztelua | |
---|---|
Kokapena | |
Herrialdea | Euskal Herria |
Probintzia | Nafarroa Garaia |
Udalerria | Caparroso |
Koordenatuak | 42°20′12″N 1°39′43″W / 42.33662221°N 1.66194409°W |
Caparrosoko gaztelua edo Kaparrotsuko gaztelua Nafarroa Garaiko Aragoiko Erriberako Caparroso edo Kaparrotsu udalerrian kokatutako gaztelu bat da. Hiribildua menderatuz, antzinako parrokia-elizaren hondakinak dauden lekutik gertu, Erdi Aroan Caparrosok edo Kaparrotsuk defendatzen zuen Alfontso I.a Borrokalariak gotortutako gaztelu zaharra egon zen.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1276an, Piarres Peritz Oriakoak haren aldeko omenaldia egin zion Joana I.a erreginari. Alfontso Diatz Moreningoak errege-dorretik egin zuen, aparteko gotorleku bat baitzen, hiribilduaren esparruan txertatua. 1280an, Fernando Ruitz Mañuetakoa alkaide zela, ogia egosteko labe bat egin zen eta dorrearen lurra harriz estali zen. Hamar urte geroago, Migel Lopitz Urotzekoa zelarik, berriro konpondu ziren dorrea eta guayta edo garitak, eta alkaidearen etxea edo etxebizitza berreraiki zen.
1305ean eta 1307an obrak egin ziren ukuiluan, dorrearen ondoan, eta hondoratu zen atean. Piarres Santxitz Faltzekoak alkaidea zen. Kanpoko hormaren zimenduak ere berregin ziren, eta korrika joan ziren. Karlos II.a Nafarroakoak 1363an Lope Otxoa Lergakoari eman zion zaintza, eta hari eman zion ardura, Oliver de Mauny ospetsua ziegetan preso eduki eta gutxira, Oliver Claquin izenekoa, Konpainia Handi beldurgarrietako buruzagietako bat.
Kaparrotsuko gaztelua bere defentsarako kanoiak izan zituen Nafarroako lehenetarikoa izan zen. 1378an, Hangueteko Jaquet alkaide zela, artilleriako pieza bat instalatu zen, zurezko euskarriarekin, eta 70 florin kostatu zen. Aldi berean, 1380an iraun zuten gotorleku-lanak hasi ziren. Garai hartan, 4 libra diru eta 20 kahitze gari zeuden atxikita.
1386an, Lurdako kapitain Joan Biarnokoak hartu zuen gazteluaren ardura, bere errenta guztiekin, erregeari mailegatutako 10 000 liberen berme gisa. Bestalde, Karlos III.a Nafarroakoak, 1390ean, hiribilduko errenten dohaintza egin zion, gazteluaren atxikipena berretsiz. Azken lanak 1407an egin ziren.
Handik gutxira, XV. mendeko lehen urteetan, gotorlekua zegoen lurrak erori egin ziren, eta, ondorioz, erabat erori.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Nafarroako Entziklopedia Handia | KAPARROTSU. (Noiz kontsultatua: 2022-01-09).