Julius Nyerere

Julius Nyerere
(1975) Irudi gehiago
Afrikar Batasuneko presidente 1984ko azaroaren 12a - 1985eko uztailaren 18a ← Mengistu Haile Mariam - Abdou Diouf → 1. Tanzaniako presidentea 1964ko urriaren 29a - 1985eko azaroaren 5a ← baliorik ez - Ali Hassan Mwinyi → President of Tanganyika (en) 1962ko abenduaren 9a - 1964ko apirilaren 26a Prime Minister of Tanganyika (en) 1961eko maiatzaren 1a - 1962ko urtarrilaren 22a - Rashidi Kawawa (en) → Prime Minister of Tanganyika (en) 1960ko irailaren 2a - 1961eko maiatzaren 1a ← baliorik ez
Bizitza
Jaiotza	Butiama (en) , 1922ko apirilaren 13a
Herrialdea	Tanzania
Heriotza	Londres, 1999ko urriaren 14a (77 urte)
Hobiratze lekua	Butiama (en) Mara Region (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: leuzemia
Familia
Ezkontidea(k)	Maria Nyerere (en)  (1953ko urtarrilaren 21a -  1999ko urriaren 14a)
Familia	ikusi Bashiru Ally (en) ()
Hezkuntza
Heziketa	Makerere University (en) 1947) Diploma in Education (en) Edinburgheko Unibertsitatea 1952) Arte-masterra : ekonomia, historia Fort Hareko Unibertsitatea
Hizkuntzak	ingelesa swahilia
Jarduerak
Jarduerak	hizkuntzalaria, politikaria, itzultzailea, idazlea, hezitzailea eta irakaslea
Lan nabarmenak	ikusi Arusha Declaration (en)
Jasotako sariak	ikusi Jawaharlal Nehru Award for International Understanding  (1973) José Martí ordena  (1974ko irailaren 21a) Nansen Refugee Award  (1983) Bakearen Lenin Saria Gandhi Peace Prize  (1995) International Simón Bolívar Prize  (1992) Royal Order of the Seraphim Order of the Elephant Order of Jamaica Order of the Most Ancient Welwitchia Mirabilis  (2010) Order of Agostinho Neto  (1985eko urriaren 3a) Order of the Companions of O. R. Tambo Grand Cross of the Order of the Aztec Eagle Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland  (1963ko irailaren 3a) Honorary doctor of the University of Ottawa Amílcar Cabral Medal  (1976ko irailaren 19a) Order of the Pearl of Africa  (2007) Order of Katonga  (2007) Order of Eduardo Mondlane, 1st class  (1983ko irailaren 7a) Order of the Aztec Eagle Order of the White Rose of Finland Order of Amilcar Cabral Order of the Yugoslav Star
Mugimendua	Ujamaa (en)
Santutegia
Urriaren 14
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Uganda–Tanzania War (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa
Alderdi politikoa	Tanganyika African National Union (en) Iraultzaren Alderdia

Julius Nyerere (Butiama, 1922ko apirilaren 13a - Londres, 1999ko urriaren 14a) Tanzaniako politikaria izan zen. Herrialdeko lehenbiziko presidentea izan zen 1964–1985 bitartean.

Bizitza

Zanakien leinuko buruzagi baten semea zen. Edinburgheko Unibertsitatean egin zituen ikasketak. Tanganikara itzultzean irakaskintzan hasi zen eta Tanganikaren burujabetasunaren alde borrokari ekin zion Tanganikako Afrikar Elkartearekin. 1954an elkarte hori erakunde politiko bihurtu zuen eta izena aldatu zioten (TANU edo Tanganikako Afrikar Nazio Batasuna). Tanganikak bere burujabetasuna lortu zuenean (1961) Lehen Ministro izendatu zuten, baina kargua utzi eta TANU erakundea antolatzeari ekin zion. 1962an Tanganika errepublika bihurtu zen eta Nyerere aukeratu zuten lehendakari (% 97 aldeko boto).

1965ean, 1970ean eta 1980an egin ziren hauteskundeetan ere bera irten zen lehendakari. 1985koetan ez zuen aurkeztu nahi izan; haren ordez, Ali Hassan Mwinyi aurkeztu zen, ordu arte lehendakariorde izana eta haren alderdikoa zena. Bitarte horretan aldaketa handiak izan ziren: 1964an militarrak matxinatu ziren eta Nyererek ingelesei eskatu zien laguntza. Handik aurrera, alderdi bakarreko aginpidea ezarri zuen. 1965ean Tangakikak eta Zanzibarrek elkartu eta estatu bat egin zuten. Ideologiaz sozialista zen, baina ez marxismoaren eta klase borrokaren aldekoa.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Julius Nyerere

• Datuak: Q186525
• Multimedia: Julius Nyerere / Q186525